Hai mươi hai tuổi. Tôi đã hàng trăm lần tự hỏi, mình là ai trong thế giới nhỏ bé này? Tại sao mình lại được sinh ra? Mục đích tồn tại của mình là gì?

Hai mươi hai tuổi. Tuổi trẻ cho phép tôi dám ước mơ hoài bão, có đủ sự ngông cuồng và cả tính cao ngạo. Đồng thời tuổi trẻ cũng bắt tôi phải nghi ngờ, vào tương lai mù mịt và cả chính bản thân mình.

Hai mươi tuổi, tôi đã rời khỏi vòng tay của gia đình. Thế giới quá rộng lớn, quá mới mẻ, quá... mời gọi. Những tháng ngày đầu tiên, tôi lao vào nó như một con thiêu thân, đầy tò mò và hứng khởi. Ngoài nhiệt huyết, hành trang duy nhất mà tôi mang theo là sự lạc quan. Tôi không nhìn cuộc đời qua lăng kính màu hồng, tôi chỉ cố gắng tìm ra những giá trị đẹp đẽ ẩn giấu dưới lớp tro bụi hoang tàn của thực tại. Thời gian qua đi, bước chân của tôi dần chậm lại. Một sự thật đáng buồn, càng lạc quan càng chứng tỏ bạn đã phải trải qua càng nhiều giây phút tuyệt vọng. Giờ đây, tôi khám phá thế giới mang theo cả sự nghi kỵ, sợ hãi và dè chừng.

Ở bên ngoài, tôi là một cô gái tràn đầy năng lượng, thích cười và có rất nhiều bạn bè. Nhưng, trong góc sâu thẳm của tâm hồn, hơn ai hết tôi biết mình còn những khía cạnh tăm tối hơn thế. Tôi là một con người cô độc và một kẻ ghét xã hội. Có thể gọi là một nhánh của social phobia chăng? Nhìn xung quanh, tôi chỉ thấy thấy sự xấu xa và bất công đang rình nấp trong những con hẻm tăm tối, chực chờ khi con người ta sao nhãng, nhảy bổ ra và kéo họ vào bóng đêm không lối thoát. Tôi nhìn thấy người ta hãm hiếp, đánh đập. Nhìn thấy chiến tranh, máu và nước mắt. Nhìn thấy sự thờ ơ và tư lợi. Thấy những sự thât bị lấp liếm và chúng ta thì chỉ biết quay cuồng như những con ruồi mất đầu đang tìm lối thoát trong tấm lưới dối trá mà họ dệt nên. Tôi kinh tởm loài người và xã hội.

Cùng lúc đó, tôi cũng thấy đau xót và không cam lòng. Tôi không muốn đánh giá một con người, một sự kiện chỉ qua điểm nhìn hạn hẹp của bản thân. Tôi không muốn bị chìm vào những suy nghĩ tiêu cực và sự thất vọng với chính thứ mà mình không hoàn toàn hiểu hết bản chất của nó.

How something appears is always a matter of perspective...

Tôi điên cuồng đi tiềm kiếm vẻ đẹp của cuộc sống. Nói chuyện với tất cả mọi người mà tôi có thể và lắng nghe câu chuyện của họ.

Tôi quen một cậu bạn người Nicaragua, hãy tạm gọi cậu ta là Dave đi. Dave từng làm làm việc cho một bảo tàng Chocolate và vừa nghỉ việc cách đây một tháng. Không phải vì cậu ấy muốn mà vì sự bạo loạn ở đất nước mà cậu ấy ở. Người dân Nicaragua đang đấu tranh từng ngày để chống lại vị tổng thống không muốn thả tay khỏi quyền lực. Cậu ấy không thể rời khỏi nhà, cũng không thể tìm một công việc khác vì bên ngoài quá nguy hiểm. Chúng tôi nói chuyện về sở thích của nhau, về cuộc sống hiện tại, về mong muốn và dự định trong tương lai. Dave là một chàng trai hiền lành, có giọng nói nhỏ nhẹ nhưng đồng thời, cậu ấy cũng là một người đàn ông mạnh mẽ và không chịu khuất phục. Dave vạch ra một kế hoạch rõ ràng: sang Costa Rica, nơi mà bạn cậu ấy sẽ giúp tìm một công việc về hướng dẫn du lịch. Tôi không biết toàn bộ câu chuyện của Dave nhưng tôi nhìn ra được phần nào khó khăn mà cậu ấy đang trải qua. Nó làm tôi gợi nhớ đến tiểu thuyết "Ông già và biển cả" của Hemingway. Trong nghịch cảnh, cậu ấy không ngừng lao động, khát vọng vào một cuộc đời tốt đẹp hơn. Bằng cả tấm lòng của mình, tôi mong rằng, kết quả cậu ấy nhận được sau quãng thời gian vật lộn, chiến đấu không chỉ là một bộ xương cá kiếm trơ trọi.

Người bạn thứ hai tôi giành thời gian nói chuyện tên là Cass, người Brazil và mới chỉ 19 tuổi. Cass như ánh nắng mặt trời, tràn đầy năng lượng tích cực và có tâm hồn già hơn hẳn so với cái tuổi 19. Tôi nhớ, Cass chuẩn bị đăng ký vào trường y. Ở Brazil, nếu muốn học hoàn toàn miễn phí, sinh viên phải trải qua một bài kiểm tra quốc gia diễn ra vào tháng mười một hàng năm. Ngày đầu tiên, 5 tiếng cho 180 câu hỏi. Ngày thứ hai, 5 tiếng cho 180 câu hỏi và một bài text về chủ đề mà thí sinh chỉ được biết vào hôm đó. Cass đã và đang học rất chăm chỉ cho bài kiểm tra có thể coi là bước tiến lớn trong sự nghiệp của cậu. Như thường lệ, chúng tôi chia sẻ từ những điều nhỏ nhặt cho đến những thứ cao xa hơn: sở thích, cuộc sống, ước mơ, hoài bão... Tôi nhận ra rằng Cass cực kỳ khác so với tôi. Cậu ấy thích phim tài liệu trong khi tôi không thể chịu nổi một giây phút nào để xem thể loại phim đòi hỏi sự kiên nhẫn cao này. Cậu ấy thích nhạc của Lorde và P!nk trong khi tôi đam mê Hans Zimmer và Alexandre Desplat.

Tuy vậy, chúng tôi cũng có vài điểm chung và thực sự, tôi học được rất nhiều điều từ Cass. Cậu ấy là một người truyền cảm hứng tuyệt vời. Ham học hỏi, rất tham vọng (theo hướng tích cực) và không bao giờ hài lòng với bản thân. Cass nói có hai câu mà cậu ấy rất thích:

"How would be your better version?"

và

"Are you happy with the way thay you're now?"

Cass đã thay đổi cuộc đời bằng cách viết ra một tờ giấy cách mà cậu ấy đã sử dụng thời gian và cách mà phiên-bản-tốt-hơn của cậu ấy sẽ sử dụng thời gian. Mỗi ngày, cậu ấy luôn thử làm những thứ mà cậu ấy chưa từng thích.(Tôi đã cố dịch nó ra một cách sát nghĩa nhất nhưng có vẻ nỗ lực này không thành công tốt đẹp cho lắm.)

Hơn hết, tôi tìm thấy một người bạn đồng điệu về chí hướng. Cass là một chàng trai thông minh, biết tôn trọng phụ nữ thậm chí là muốn đấu tranh cho quyền lợi của phụ nữ - điều mà tôi thấy rất hiếm trong xã hội hiện tại.

Cậu ấy chân thành vui mừng cho tôi khi tôi bộc bạch rằng, điều lớn nhất mà tôi đạt được khi bước chân ra đời, đó là thay đổi tam quan, tôn trọng cách nhìn nhận của người khác và (ít nhiều) tìm ra con đường để sống một cuộc đời có ý nghĩa.

Tôi chân thành vui mừng cho cậu ấy khi biết rằng cậu ấy đang cố gắng từng ngày để trở thành một con người tốt đẹp hơn.

Người thứ ba và cũng là người cuối cùng tôi nhắc đến - Reg. Ban đầu, tôi không thực sự hào hứng trò chuyện với anh ấy. Cuộc hội thoại của chúng tôi mở ra bằng một cách vô vị và kéo dài theo một hướng ngu ngốc. Giống như hai con hải cẩu đang tranh giành một quả nho vậy. Hoặc có thể nói giống hai tên hề đang tung hứng một trái bóng và thi xem ai tung được cao hơn. Tôi không mấy ấn tượng nhưng vẫn quyết định xem qua profile của Reg. Đọc xong, điều đầu tiên lướt qua đầu tôi là, "this man cannot be more the opposite of me". Anh ấy thích khoa học, chính trị và coffee. Trong khi tôi thích nghệ thuật, lối sống và nước hoa quả. Đó là lúc tôi quyết định sẽ cho cuộc hội thoại này một cơ hội. Tôi luôn thấy tò mò và bị hấp dẫn bởi những điều mới lạ.

Trước khi chúng tôi tiếp tục dấn sâu vào những câu đối đáp vô nghĩa, tôi quyết định hỏi thẳng. Tôi nói tôi chẳng biết gì về anh cả, tại sao anh không giới thiệu thêm về mình? Tôi chia sẻ rằng tôi đang viết một câu chuyện và tôi muốn biết về những mảnh đời buồn, học cách thấu hiểu và không đánh giá người khác một cách dễ dàng. Anh hỏi tôi đánh giá người khác như thế nào và tôi trả lời: tôi không! Tôi là một đứa khá hipster và tôi không quan tâm người ta có khuôn mặt đẹp hay không, quần áo người ta mặc có đắt hay không. Nhưng tôi thừa nhận, tôi đánh giá con người qua thái độ của họ. Tôi nhìn những người vô gia cư say xỉn trên đường, họ nhổ nước miếng, chửi đời, chửi người. Tôi thấy kinh tởm và cùng lúc, tôi cảm thấy buồn. Tôi tự hỏi chuyện gì đã xảy ra khiến một con người trở nên tàn tạ đến mức đó. Cứ như thế, dần dần, chúng tôi bóc tách từng lớp một như bóc một củ hành, để lộ cho người kia một khía cạnh khác của chính mình, mỏng manh hơn và cay đắng hơn.

Reg là một kẻ misandrope (chán đời) và cực kỳ mâu thuẫn. Qua cách anh ấy nói chuyện, khó mà tưởng tượng Reg là kiểu người thích tự cô lập bản thân và thích một mình nhấm nháp sự im lặng. Tôi kể cho anh ấy câu chuyện về sự thay đổi của một con người khi chứng kiến cái chết của một người bạn. Reg đã nói với tôi như thế này:

"Khi một người bắt đầu có nhận thức về sự giới hạn của cuộc đời, cơn khủng hoảng sẽ khiến họ tự đẩy những thứ mà họ cho rằng không quan trọng ra xa (The impact of the realization of the mortality, the existential crisis, make the person be repulsive to everything that they think it's not important). Nhưng cuối cùng, họ sẽ nhận ra rằng thứ quan trọng nhất chính là những điều vụn vặt (But at the end, he'll realize that the mostly important was the details). Những khoảnh khắc trông có vẻ không quan trọng (The moment that doesn't look importance at the moment). Chúng ta nhận ra rằng mỗi một giây đều là một phép màu (We'll realize that every second is a miracle)."

Reg kể cho tôi về câu chuyện đời mình. Anh ấy là người u buồn (melancholy), từng bị trầm cảm, từng cố tự tử 2 lần nhưng không thành. Tốt bụng và biết tôn trọng. Hơn hàng đống người mà tôi từng gặp. Là người tối giản. Mắc hội chứng OCD. Và hiện tại anh ấy đang sống từng ngày, cố gắng cảm thấy hài lòng với bản thân mình.

Tôi cũng chia sẻ với anh ấy rất nhiều điều riêng tư. Tôi chưa từng yêu. Không rõ giới tính hấp dẫn đối với mình. Từng bị sexual harrasment. Có vấn đề lớn về sự tin tưởng.

Khi nói chuyện với những người mới quen, tôi thường bắt đầu bằng vài chủ đề cơ bản. Sở thích, kinh nghiệm, cuộc sống thường ngày... Bất cứ thứ gì trừ những vấn đề. Vì nó giống như là để ánh sáng chói lòa rọi vào, soi rõ cho cả thế giới từng ngóc ngách tăm tối nhất trong tâm hồn. Nó khiến tôi cảm thấy bất an và... trần trụi.

Con người giao tiếp với nhau, mang trong lòng sự tò mò và kỳ vọng đồng thời cũng đầy e dè, ngờ vực vì đã từng trải qua quá nhiều cạm bẫy hoặc chứng kiến quá nhiều lừa dối. Nhưng thực ra chúng ta đều giống nhau, đều thiếu cảm giác an toàn và sợ hãi bị tổn thương như bất kỳ ai. Đối với Reg, tôi phát hiện ra rằng, mở cửa trái tim không khó khăn như tôi nghĩ. Tất nhiên chúng ta phải đủ khôn ngoan hoặc ít nhất đủ trách nhiệm với quyết định của mình và xem xét rất rất kỹ lưỡng người mà chúng ta đang chia sẻ. Thay vì small talk, chúng tôi bộc bạch về góc tối mà mình luôn che giấu, hiểu người kia theo cách để cải thiện nó. Chúng tôi học cách hình dung vấn đề theo góc nhìn của đối phương. Chúng tôi có thể là người lạ, nhưng người lạ đôi khi còn thân thuộc hơn so với những người mà ta tưởng rằng đã biết. Chẳng phải sao?

Sympathy and introspection can change everything.