KÃ chuyÇn vÁ kim lo¡i

X.I. Venetxki

Ch°¡ng thé :1 "

Tác gi£ cça cuÑn sách này là X.I. Venetxki. Qua m×i ch°¡ng, vÛi vô sÑ các m©u chuyÇn lý thú, và g§n gii vÛi thñc t¿, tác gi£ kà cho chúng ta nghe b±ng cách nào ng°Ýi ta tìm ra các kim lo¡i, ã kó công tinh ch¿ chúng ra sao, con °Ýng mà m×i kim lo¡i xâm nh­p vào Ýi sÑng, sñ Õi ngôi cça chúng, cing nh° nhïng ·c tính hïu ích v mÛi m» cça chúng d°Ûi vÏ ngoài cça các hiÇn t°ãng kó l¡, huyÁn bí. D«n d¯t qua các câu chuyÇn, X.I. Venetxki ã bi¿n mÙt trong l)nh vñc khô khan "khó nuÑt" nh¥t thành mÙt Á tài cuÑn hút, dÅ nhÛ mà không hÁ dùng tÛi nhïng mô hình hay công théc phéc t¡p có nguy c¡ khi¿n b¡n Íc rÑi trí. Và khi óng trang sách l¡i, b¡n Íc còn nhÛ câu chuyÇn vÁ bà chç trÍ keo kiÇt vÛi nhïng mi¿ng thËt ôi ã bË liti v¡ch m·t ra sao, hay nhïng vË khách éc ¿n phát khóc trong bïa tiÇc cça hoàng ¿ Pháp Napoleon III, vì không °ãc dùng lo¡i thìa nhôm sang trÍng, thì ¥y là X.I. Venetxki ã thành công. Kà chuyÇn vÁ kim lo¡i d«u °ãc vi¿t ra cách ây h¡n mÙt th­p k÷, nh°ng nÙi dung cça nó v«n còn nguyên giá trË thñc tiÅn và mÛi m» cho ¿n tn ngày nay. B£n ti¿ng ViÇt mà chúng tôi giÛi thiÇu sau ây °ãc dËch bßi Lê M¡nh Chi¿n, Nhà xu¥t b£n Khoa hÍc và Kù thu­t Hà NÙi, và Nhà xu¥t b£n Mir, 1989. Trong sách, cc tên riêng và Ëa danh °ãc phiên âm ra ti¿ng ViÇt (nh°ng l§n dùng §u tiên °ãc vi¿t b±ng ti¿ng Anh), vì th¿, chúng tôi giï nguyên cách phiên âm này.

Ch°¡ng thé :2 "

Kà të ngày thÝi kó Ó á chuyÃn giao l¡i quyÁn hành cça mình sang cho thÝi ¡i Ó Óng, các kim lo¡i ã phåc vå con ng°Ýi mÙt cách trung thành, giúp con ng°Ýi xây dñng và sáng t¡o, kh¯c phåc thiên tai, khám phá các bí m­t cça thiên nhiên, ch¿ tác ra các c¡ c¥u và máy móc tuyÇt diÇu. Gheor Agricôla (Georg Agricola) - nhà t° t°ßng ng°Ýi éc ß th¿ k÷ XVI, tác gi£ cça nhiÁu công trình vÁ luyÇn kim, ã tëng nh¥n mnh vai trò to lÛn cça kim lo¡i trong cuÙc sÑng cça chúng ta. Trong tác ph©m VÁ ngành mÏ và luyÇn kim , ông ã vi¿t: Con ng°Ýi s½ không thà làm gì n¿u không có kim lo¡i..., n¿u không có kim lo¡i thì h³n con ng°Ýi ã ph£i kéo lê ki¿p sÑng th£m h¡i và ghê tßm nh¥t giïa b§y dã thú. H³n là ng°Ýi ta ã ph£i quay vÁ vÛi nhïng h¡t d» và nhïng qu£ táo qu£ lê mÍc d¡i trong rëng, ph£i n cÏ và rÅ cây, ph£i dùng móng tay ào bÛi cho mình nhïng cái hang à l¥y ch× ban êm chui vào n±m, còn ban ngày thì lang thang h¿t ch× này ch× nÍ trong các chÑn rëng r­m và Óng hoang ch³ng khác gì nhïng con dã thú. Bßi vì lÑi sÑng nh° th¿ hoàn toàn không xéng áng vÛi trí tuÇ con ng°Ýi - món quà quý nh¥t mà thiên nhiên ban cho, nên l½ nào l¡i có ng°Ýi ngu ngÑc và gàn dß ¿n n×i không Óng ý r±ng, kim lo¡i th­t c§n ti¿t cho viÇc n m·c và nói chung là à duy trì cuÙc sÑng cho con ng°Ýi? Nhà bác hÍc v) ¡i M.V.Lomonosov cing ánh giá r¥t cao ý ngh)a cça kim lo¡i Ñi vÛi sñ phát triÃn cça xã hÙi loài ng°Ýi. Trong cuÑn M¥y lÝi bàn vÁ lãi ích cça hóa hÍc , ông ã vi¿t: Kim lo¡i t¡o nên v» ¹p và sñ bÁn vïng cho các Ó dùng quan trÍng và c§n thi¿t trong xã hÙi... Kim lo¡i b£o vÇ chúng ta tr°Ûc sñ t¥n công cça k» thù, các con tàu nhÝ có kim lo¡i mà trß nên cng vïng và °ãc ch±ng buÙc bßi séc m¡nh cça kim lo¡i à l°Ût trên sóng biÃn tr°Ûc nhïng tr­n cuÓng phong dï dÙi. Kim lo¡i làm cho ¥t ai trß nên phì nhiêu; kim lo¡i giúp chúng ta trong viÇc sn b¯t các lo¡i Ùng v­t trên c¡n và d°Ûi n°Ûc à nuôi sÑng chúng ta... Nói tóm l¡i, không mÙt l)nh vñc nghÇ thu­t nào, không mÙt nghÁ thç công ¡n gi£n nào l¡i có thà tránh °ãc viÇc sí dång kim lo¡i . Th¿ giÛi kim lo¡i th­t h¥p d«n và vô cùng phong phú. Trong sÑ các kim lo¡i có nhïng thé là ng°Ýi b¡n ã lâu cça con ng°Ýi: Óng, s¯t, vàng, b¡c, chì, thi¿c, thçy ngân. Tình b¡n này ã có të hàng ngàn nm nay. Song cing có nhïng kim lo¡i mà con ng°Ýi chÉ mÛi quen bi¿t trong vòng m¥y chåc nm g§n ây. Tình ch¥t cça các kim lo¡i th­t kó l¡ và a d¡ng. Ch³ng h¡n, thçy ngân không bË ông céng ngay c£ ß ba m°¡i Ù âm, còn vonfram thì không sã nhïng cuÙc vây hãm nóng bng nh¥t cça ngÍn lía. B¡c và Óng d«n iÇn r¥t tho£i mái, còn titan thì ch³ng thích thú gì cái viÇc ¥y. Liti nh¹ b±ng mÙt nía n°Ûc và dù muÑn ¿n âu cing không thà nh¥n chìm, còn osimi - nhà vô Ëch cça các kim lo¡i n·ng, thì chìm nghÉm nh° mÙt t£ng á, bßi vì m­t Ù cça nó lÛn h¡n cça n°Ûc trên hai m°¡i l§n. Hành tinh cça chúng ta r¥t giàu nhôm, còn franxi thì hi¿m ¿n n×i hm l°ãng cça nó trong vÏ trái ¥t chÉ °ãc tính b±ng gam. Th­t khó hình dung nÕi iÁu gì s½ x£y ra trong th¿ giÛi xung quanh chúng ta n¿u nh° các kim lo¡i b×ng nhiên bi¿n m¥t h¿t. N¿u không có s¯t thì chúng ta ch³ng có ôtô và tàu hÏa, không có c§u và °Ýng ray b±ng thép, không có nhïng c× máy công cå và nhïng k¿t c¥u bêtông cÑt thép; n¿u không có nhôm thì ngày nay không thà nói ¿n ngành hàng không và ngành xây dñng; Óng mà m¥t i thì chçng lo¡i s£n ph©m kù thu­t iÇn s½ gi£m sút ghê gÛm; n¿u không có vonfram thì hàng t÷ bóng èn iÇn s½ t¯t ng¥m; n¿u không có crom và niken thì thép không gÉ s½ bË bao phç bßi mÙt lÛp gÉ dày cÙm. Tôi ngh) r±ng, s½ ch³ng c§n ph£i v ti¿p béc tranh buÓn th£m này nïa: chính là vì h§u h¿t mÍi kim lo¡i Áu có nhïng công lao cá nhân cça mình Ñi vÛi kù thu­t hiÇn ¡i. May m¯n thay, chúng ta không bË t¥t c£ sñ m¥t mát ó e dÍa. H¡n th¿ nïa, còn có thà kh³ng Ënh mÙt cách ch¯c ch¯n r±ng, quy mô s£n xu¥t và tiêu dùng h§u nh° t¥t c£ mÍi kim lo¡i công nghiÇp s½ ngày càng °ãc mß rÙng, các nhà bác hÍc s½ t¡o ra r¥t nhiÁu kim lo¡i mÛi, rÓi c£ nhïng kim lo¡i và hãp kim ci cing s½ bÙc lÙ thêm nhïng kh nng mÛi §y b¥t ngÝ cça chúng. Ch³ng h¡n, ai mà bi¿t °ãc trong nhïng nm s¯p tÛi, các thé thçy tinh kim lo¡i a d¡ng - các kim lo¡i ông ·c ß tr¡ng thái vô Ënh hình, s½ cho chúng ta th¥y nhïng tính ch¥t gì? Hãp kim th§n diÇu nitinon và hàng lo¡t các hãp kim t°¡ng tñ khác ã thà hiÇn nng lñc có mÙt không hai là nhÛ °ãc hình d¡ng ban §u cça mình. TriÃn vÍng cça các v­t liÇu phÑi trí mà thành ph§n quan trÍng cça chúng là kim lo¡i, hãp kim và các hãp ch¥t hóa hÍc cça kim lo¡i th­t là to lÛn. Tóm l¡i, không còn nghi ngÝ gì nïa, trong t°¡ng lai lâu dài, kim lo¡i v«n giï °ãc vË trí hàng §u cça mình và s½ là c¡ sß cça nÁn vn hóa v­t ch¥t cça chúng ta. CuÑn sách mà tôi có vinh dñ °ãc giÛi thiÇu cùng b¡n Íc ß ây kà vÁ sÑ ph­n cça nhïng kim lo¡i quan trÍng nh¥t. Tôi tin ch¯c r±ng, nó s½ gây nên sñ héng thú không nhïng ß các b¡n thanh thi¿u niên ang muÑn mß ra cho mình mÙt th¿ giÛi khoa hÍc, mà còn ß t¥t c£ nhïng ai tuy ã rÝi gh¿ nhà tr°Ýng phÕ thông hay ¡i hÍc të lâu, song v«n không m¥t i tính ham hiÃu bi¿t vÑn có cça tuÕi tr» và muÑn t­n dång mÍi c¡ hÙi à mß rÙng t§m m¯t cça mình. ViÇn s) A. F. Belov

Ch°¡ng thé :3 Nh¹ nh¥t trong sÑ các kim lo¡i nh¹"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :4 Kim lo¡i cça k÷ nguyên vi trå"

Berili - mÙt trong nhïng nguyên tÑ tuyÇt diÇu nh¥t, mt nguyên tÑ có ý ngh)a to lÛn c£ trên lý thuy¿t l«n trong thñc tiÅn. ... ViÇc làm chç b§u trÝi, nhïng chuy¿n bay ding c£m cça máy bay và khinh khí c§u s½ không thñc hiÇn ãc n¿u không có các kim lo¡i nh¹; và chúng ta s½ th¥y tr°Ûc r±ng, c£ berili cing s½ ¿n giúp nhôm và magie là các kim lo¡i hiÇn ¡i cça ngành hàng không. Và khi ó máy bay cça chúng ta s½ bay vÛi tÑc Ù hàng ngàn kilômet trong mÙt giÝ. MÙt t°¡ng lai sáng l¡n ang chÝ ón berili ! Hái các nhà Ëa hóa hÍc, hãy tìm ra nhïng mÏ mÛi. Hái các nhà ha hÍc, hãy tìm cách tách thé kim lo¡i này ra khÏi ng°Ýi b¡n Óng hành cça nó là nhôm. Hái các nhà công nghÇ hÍc, hãy làm ra nhïng hãp kim nh¹ nh¥t, không chìm trong n°Ûc, céng nh° thép, àn hÓi nh° cao su, bÁn nh° platin và v)nh cíu nh° ngÍc quý... Có thÃ, nhïng lÝi ó hiÇn thÝi xem ra giÑng nh° chuyÇn hoang °Ýng. Nh°ng tr°Ûc m¯t chúng ta, bi¿t bao chuyÇn hoang °Ýng tëng bi¿n thành chuyÇn có th­t ã hòa nh­p vào t­p quán hàng ngày rÓi ó sao, và chúng ta quên r±ng, mi 20 nm vÁ tr°Ûc, chi¿c radio và phim lÓng ti¿ng ã ch³ng ngân vang nh° câu chuyÇn hoang °Ýng t°ßng t°ãng ó °? Cách ây g§n nía th¿ k÷, nhà bác hÍc Xô Vi¿t v) i, viÇn s) A. E. Ferxman ã vi¿t nh° v­y. Lúc b¥y giÝ ông ã bi¿t ánh giá úng ¯n ý ngh)a cça berili. úng, berili là kim lo¡i cça t°¡ng lai. Và ¿n lúc ¥y, trong HÇ thÑng tu§n hoàn s½ có nhïng nguyên tÑ mà lËch sí cça chúng t°¡ng tñ nh° lËch sí cça berili, cing lùi vÁ quá khé xa xôi. ...H¡n hai ngàn nm vÁ tr°Ûc, trên sa m¡c Nubi, n¡i có nhng mÏ ngÍc bích nÕi ti¿ng cça nï hoàng Cleopatre, nhïng ng°Ýi nô lÇ ã khai thác °ãc nhïng tinh thà á màu xanh kó diÇu. Tëng oàn lï hành l¡c à ã mang ngÍc bích ¿n bÝ biÃn Ï, rÓi të ó, ngÍc bích i vào cung iÇn cça vua chúa các n°Ûc châu Âu, C­n ông và ViÅn ông - các hoàng ¿ Vizanti, các quÑc v°¡ng Ba T°, các thiên tí Trung Hoa, các v°¡ng h§u ¤n Ù. VÛi ánh hào quang lÙng l«y, vÛi m§u s¯c trong ng§n, vÛi v» ¹p huyÁn £o khi thì xanh låc ­m, g§m nh° xanh th«m, khi thì xanh lung linh chói ngÝi - tr£i qua nhiÁu thÝi ¡i, ngÍc bích ã làm cho con ng°Ýi ph£i mê say. Nhà sí hÍc cÕ La Mã Plini BÑ ã vi¿t: So vÛi ngÍc bích thì không v­t nào có thà xanh h¡n °ãc... . <IMG alt="" hspace=0 src="http://vnthuquan.net/truyen/anhminhhoa/kc4.jpg" align=right border=1>Theo truyÁn thuy¿t, hoàng ¿ Lã Mã Neron - mÙt con ng°Ýi tàn b¡o và hi¿u th¯ng, th°Ýng hay xem nhng tr­n ¥u «m máu cça bÍn ng°Ýi chÍi qua mÙt tinh thà ngÍc bích mài nhµn. Khi ß La Mã bùng lên mÙt ám cháy, Neron ã ng¯m nghía nhïng ngÍn lía nh£y múa b­p bùng qua viên ngÍc bích quang hÍc ¥y, trong ó m§u da cam cça ngÍn lía rÝn rãn hòa l«n màu xanh låc cça viên ngÍc (Có l½ ph£i ính chính mÙt iÁu quan trÍng trong truyÁn thuy¿t cÕ này: theo các nguÓn tin trên báo chí thì chi¿c Ñng nhòm cça Neron hiÇn °ãc giï t¡i Vatican g§n ây ã qua sñ giám Ënh cça mÙt chuyên gia vÁ khoáng v­t hÍc, thì hóa ra tinh thà ¥y không ph£i là ngÍc bích mà là crizolit). Nó xanh låc, trong ng§n, vui, m¯t và dËu dàng nh° cÏ xuân... . A. I. Kup-rin ã vi¿t nh° v­y vÁ ngÍc bích. Cùng vÛi viÇc tìm ra châu Mù, mÙt trang sí mÛi ã °ãc ghi thêm vào lËch sí cça lo¡i á xanh này. Trong các ngôi mÙ và Án mi¿u ß Mexico, Peru, Columbia, ng°Ýi Tây Ban Nha ã tìm thy vô sÑ ngÍc bích lÛn, màu låc th«m. ChÉ m¥y nm sau ó, hÍ ã v¡ vét h¿t nhïng cça c£i huyÁn bí này. HÍ cing i tìm nhïng Ëa iÃm mà ng°Ýi x°a ã khai thác thé ngÍc kó diÇu này nh°ng không tìm th¥y. Mãi ¿n giïa th¿ k÷ XVI, nhïng k» chinh phåc châu Mù mÛi làm chç °ãc bí m­t cça ng°Ýi Inca và mÛi xâm nh­p °ãc vào các kho báu chéa §y ngÍc bích xé Columbia. VÛi v» ¹p hi¿m có, ngÍc bích Columbia ã ngñ trË trong nghÁ kim hoàn ¿n th¿ k÷ XIX. Nm 1831, mÙt ng°Ýi thã n¥u nhña thông ß Uran tên là Macxim Cogiepnicôp khi nh·t cçi khô trong rëng, g§n con suÑi Tôcôva, ã tìm th¥y viên ngÍc bích §u tiên ß n°Ûc Nga. Nhïng viên ngÍc bích lÛn màu låc sáng cça xé Uran ã nhanh chóng °ãc nhïng ng°Ýi thã kim hoàn trên th¿ giÛi thëa nh­n. Trong thÝi gian làm quyÁn chÉ huy x°ßng mài m·t á ß Ecaterinbua, Iacop Cocôvin - mÙt con ng°Ýi liêm khi¿t, r¥t am hiÃu vÁ á và cing là nghÇ nhân làm Ó á quý, ã lãnh ¡o viÇc khai thác nhïng mÏ ngÍc bích ß Uran. Nm 1834, mÙt viên ngÍc bích r¥t lÛn, n·ng h¡n hai kilôgam, tìm °ãc t¡i mÙt trong các mÏ ß ¥y ã ¿n tay ông. Lúc b¥y giÝ ông âu có bi¿t viên á ¹p ½ tëng i vào lËch sí khoáng v­t hÍc vÛi tên gÍi ngÍc bích Cocôvin ¥y s½ óng vai trò Ënh mÇnh trong sÑ ph­n cça ông. Ng°Ýi chÉ huy ã tñ tay mài nhïng viên á quý nh¥t. L§n này, ông cing Ënh chính tay mình mài các m·t viên ngÍc khÕng lÓ. Nh°ng Ënh cça ông không thñc hiÇn °ãc: theo mÙt lÝi tÑ giác bËa ·t të Pêtecbua (Staint Peterburg), mÙt ban iÁu tra b¥t ngÝ ­p ¿n, ra lÇnh låa soát nhà Cocôvin và ã tìm th¥y viên ngÍc bích mà ông không Ënh d¥u i. Ng°Ýi ta ã áp gi£i Cocôvin vÁ thç ô cùng vÛi viên ngÍc. Bá t°Ûc Perôpxki vÑn lëng danh là ng°Ýi sành sÏi và °a thích á quý ã ti¿n hành th©m v¥n vå này. Ông ã °a vå án ¿n k¿t thúc mà mình v«n h±ng mong ãi: bá t°Ûc ã nhÑt chàng Cocôvin vô tÙi vào tù (trong tù, vì không chËu ñng °ãc nhïng lÝi vu khÑng b¥t l°¡ng nên ngay sau ó, ng°Ýi thã ngÍc ã tñ sát), còn viên ngÍc bích thì v°ãt qua kho b¡c nhà n°Ûc à ¿n bÕ sung cho bÙ s°u t­p cça bá t°Ûc. Nh°ng viên ngÍc cing không ß ây °ãc bao lâu: vì ánh b¡c bË thua to nên viên ¡i th§n danh ti¿ng này ã ành lòng të giã nó, và viên ngÍc bích l¡i ¿n c° ngå ß nhà viên cÑ v¥n c¡ m­t cça triÁu ình là công t°Ûc Cochubây - ng°Ýi chç cça bÙ s°u t­p á quý lÛn nh¥t n°Ûc Nga. Sau khi vË công t°Ûc này ch¿t, con trai ông ã chuyên chß nhiÁu ngÍc quý trong ó có c£ viên ngÍc Cocôvin sang Viên à bán h¿t. Theo thÉnh c§u cça viÇn hàn lâm Nga, triÁu ình Nga hoàng ã bÏ ra mÙt món tiÁn lÛn à mua l¡i bÙ s°u t­p. Viên ngÍc bích lÛn nh¥t th¿ giÛi ã trß vÁ T quÑc (Nga) và hiÇn nay ang °ãc tr°ng bày trong viÇn b£o tàng khoáng v­t hÍc thuÙc ViÇn hàn lâm khoa hÍc Liên Xô ß Maxc¡va. NgÍc bích là mÙt trong nhïng khoáng v­t cça berili. Aquamarin màu xanh n°Ûc biÃn và Vorobievit màu hÓng anh ào, helioo màu r°ãu vang và berin màu låc phÛt vng, fanakit trong suÑt và eucla xanh lam dËu dàng, crizoberin xanh låc trong tr»o và mÙt bi¿n thà l¡ th°Ýng cça nó là Alecxanrit - ban ngày thì màu låc ­m, còn khi chi¿u èn vào thì màu Ï t°¡i (nhà vn N. X. Lexcôp ã mô t£ mÙt cách hình £nh: buÕi sáng xanh t°¡i và buÕi chiÁu «m máu ) - ó chÉ là mÙt sÑ, nh°ng ó là nhïng ¡i biÃu danh ti¿ng nh¥t cça dòng hÍ ngÍc quý chéa berili. VÏ trái ¥t tuyÇt nhiên không nghèo berili, m·c d§u berili luôn luôn mang ti¿ng là mÙt nguyên tÑ hi¿m. iÁu ó °ãc gi£i thích bßi mÙt l½ là nhiÁu khi không dÅ tìm th¥y khoáng v­t chéa berili. Và ß ây, chó - ng°Ýi b¡n lâu Ýi cça con ng°Ýi, có thà giúp chúng ta. Trong nhïng nm g§n ây, trên sách báo th°Ýng xu¥t hiÇn nhïng tin téc vÁ viÇc tìm ki¿m °ãc khoáng s£n nhÝ các nhà Ëa ch¥t bÑn chân . Chúng ta ã bi¿t nhiÁu sñ kiÇn và huyÁn tho¡i vÁ viÇc chó dña theo mùi à tìm ki¿m mÙt v­t ho·c mÙt ng°Ýi nào ó. Nh°ng còn nng lñc Ëa ch¥t cça chúng thì nh° th¿ nào? Các nhà sành qu·ng xù lông ¥y có thà tìm °ãc nhïng khoáng v­t gì? Ti¿n s) sinh hÍc G. A. Vaxiliep - ng°Ýi khßi x°Ûng mÙt ph°¡ng h°Ûng mÛi trong viÇc thm dò các kho tàng thiên nhiên n±m sâu d°Ûi ¥t, kà r±ng: BÙ s°u t­p cça ViÇn b£o tàng khoáng v­t hÍc thuÙc ViÇn hàn lâm khoa hÍc Liên Xô ã giúp chúng ta gi£i áp °ãc câu hÏi ó. Thí nghiÇm vÛi berili kim lo¡i ã tÏ ra r¥t có hiÇu qu£: sau khi ngíi kim lo¡i này, chó Jina ã chÍn ra °ãc ngÍc bích, aquamarin, vorobievit, fanakit, bertranit trong sÑ r¥t nhiÁu khoáng v­t, ngh)a là nó ã chÍn °ãc t¥t c£ nhïng khoáng v­t, và chÉ nhïng khoáng v­t chéa berili. Sau ó chúng tôi à l«n t¥t c£ các khoáng v­t chéa berili vÛi các m«u khoáng v­t khác, rÓi yêu c§u nó tìm l¡i. Khi ó, con Jina ã i kh¯p nhà b£o tàng, rÓi n±m úp ngñc vào chi¿c tç kính mà trong ó có viên ngÍc bích lÛn nh¥t và sça . Các ¡i biÃu cça giÛi thñc v­t cing sµn sàng óng góp công séc cça mình vào viÇc tìm ki¿m berili. Cây thông bình th°Ýng có thà óng vai trò này vì nó có khuynh h°Ûng tuyÃn chÍn berili të ¥t và tích liy l¡i trong vÏ cây. N¿u cây thông mÍc ß g§n n¡i c các khoáng v­t chéa berili thì hàm l°ãng nguyên tÑ này trong vÏ cây s½ cao g¥p hàng trm l§n so vÛi trong ¥t và g¥p hàng chåc l§n so vÛi trong vÏ cây khác, ch³ng h¡n nh° cây b¡ch d°¡ng hay cây tùng rång lá. Nh° các b¡n ã bi¿t, nhïng ng°Ýi thã kim hoàn tÏ ra r¥t kính nà Ñi vÛi nhiÁu lo¡i á quý chéa berili, còn các nhà công nghÇ chuyên s£n xu¥t berili kim lo¡i thì l¡i tinh t°Ýng h¡n Ñi vÛi nhïng thé quy¿n ri mình: trong sÑ t¥t c£ các khoáng v­t chéa berili, hÍ chÉ coi trÍng berin mà thôi, vì chÉ có khoáng v­t này mÛi có giá tr công nghiÇp.

Trong thiên nhiên th°Ýng g·p nhïng tinh thà berin khÕng lÓ: khÑi l°ãng cça chúng lên ¿n hàng chåc t¥n, còn chiÁu dài lên ¿n vài mét. G§n ây, trên £o Maagaxca ã tm th¥y mÙt ¡n tinh thà berin n·ng 380 t¥n, chiÁu dài là 18 mét, chiÁu rÙng là 3,5 mét. <IMG alt="" hspace=0 src="http://vnthuquan.net/truyen/anhminhhoa/kc5.jpg" align=right border=1>T¡i ViÇn b£o tàng mÏ ß Lêningrat có mÙt hiÇn v­t r¥t thú vË - ó là mÙt tinh thà Berin dài mÙt mét r°ái. Trong ma ông bË phong tÏa nm 1942, ¡n pháo cça Ëch ã xuyên thçng mái nhà và nÕ ß phòng chính. Các m£nh ¡n ã làm cho tinh thà bË thiÇt h¡i nghiêm trÍng làm cho nó t°ßng nh° không còn °ãc tr°ng bày trong b£o tàng nïa. Nh°ng nhÝ bàn tay khéo léo cça các nghÇ nhân phåc ch¿, tinh thà này ã °ãc khôi phåc l¡i hình d¡ng ban §u. HiÇn giÝ chÉ còn l¡i hai m£nh ¡n han gÉ, °ãc kh£m vào t¥m b£ng thuy¿t minh làm b±ng thçy tinh hïu c¡ giÛi thiÇu vÁ hiÇn v­t này làm cho mÍi ng°Ýi bi¿t ¿n cuÙc ph«u thu­t mà nó ã tr£i qua. Ch³ng có gì áng ng¡c nhiên là ngay të xa x°a không ph£i chÉ nhïng ng°Ýi °u thích cça quý, mà c£ các nhà khoa hÍc cing r¥t chú ý ¿n các viên á quý chéa berili. HÓi th¿ k÷ XVIII, khi mà khoa hÍc còn ch°a bi¿t ¿n nguyên tÑ mà bây giÝ °ãc ·t ß ô sÑ 4 trong HÇ thÑng tu§n hoàn, thì nhiÁu nhà bác hÍc ã cÑ g¯ng phân tích berin, nh°ng không mÙt ai có thà tìm th¥y thé kim lo¡i chéa trong ó. Hình nh° nó ©n náu sau l°ng nhôm và các hãp ch¥t cça nhôm - tính ch¥t cça hai nguyên tÑ này này giÑng nhau ¿n méc Ù kó l¡

. Tuy v­y v«n có nhïng sñ khác biÇt. Lui Nicôla Voclanh (Louis Nicolas Vanquelin) - nhà hóa hÍc Pháp, là ng°Ýi §u tiên nh­n th¥y sñ khác biÇt ¥y. Ngày 26 tháng M°a nm thé sáu cça lËch CÙng Hòa (téc là ngày 15 tháng 2 nm 1798), t¡i phiên hÍp cça ViÇn hàn lâm khoa hÍc Pháp, Voclanh ã thông báo mÙt tin làm ch¥n Ùng d° lu­n, r±ng, trong berin và ngÍc bích có chéa mÙt thé ¥t mÛi có tính ch¥t khác h³n vÛi ¥t phèn ho·c nhôm oxit. Các muÑi cça nguyên tÑ mÛi này có d° vË h¡i ngÍt, vì th¿ mà Voclanh ã Á nghË gÍi nó là glixini (theo ti¿ng Hy L¡p, glykos ngh)a là ngÍt), nh°ng nhiÁu nhà bác hÍc khác l¡i coi tên gÍi ¥y là ch°a th­t ¡t, bßi vì muÑi cça mÙt sÑ nguyên tÑ khác, ch³ng h¡n nh° cça ytri, cing có vË ngÍt. Theo Á nghË cça các nhà hóa hÍc nÕi ti¿ng là Claprôt (ng°Ýi éc) và Ekeb¡ (ng°i Thåy iÃn) - c£ hai ông Áu nghiên céu berin - nguyên tÑ hóa hÍc này °ãc gÍi là berili, còn tên glixini thì chÉ tÓn t¡i mÙt thÝi gian dài trong sách báo hóa hÍc cça Pháp mà thôi. Sñ giÑng nhau giïa berili và nhôm ã gây nên nhiÁu iÁu r¯c rÑi cho . I. Menelêep - ng°Ýi sáng l­p nên HÇ thÑng tu§n hoàn cça các nguyên tÑ

. Nguyên do là vào giïa th¿ k÷ XIX, vì có sñ giÑng nhau này nên berili °ãc coi là mÙt kim lo¡i có hóa trË ba vÛi khÑi l°ãng nguyên tí b±ng 13,5 vì th¿ mà nó ph£i chi¿m vË trí giïa cacbon và nit¡ trong HÇ thÑng tu§n hoàn. iÁu ó d«n ¿n sñ lÙn xÙn rõ rÇt trong quy lu­t thay Õi tính ch¥t cça các nguyên tÑ và ã khi¿n ng°Ýi ta nghi ngÝ tính úng ¯n cça Ënh lu­t tu§n hoàn. Vïng tin ß sñ úng ¯n cça mình, Menelêep cho r±ng, khÑi l°ãng nguyên tí cça berili ã °ãc xác inh không úng, nguyên tÑ này không có hóa trË ba, mà ph£i có hóa trË hai, và có nhïng tính ch¥t cça magie oxit. Trên c¡ sß ó, ông ã ·t berili vào nhóm thé hai sau khi sía l¡i khÑi l°ãng nguyên tí cça nó thành 9. Chng bao lâu sau, các nhà hóa hÍc Thåy iÃn là Nix¡n và Petecx¡n mà tr°Ûc ây v«n mÙt mñc tin r±ng berili có hóa trË ba, ã buÙc ph£i xác nh­n iÁu ó. Các cuÙc nghiên céu kù l°áng cça hai ông ã cho th¥y khÑi l°ãng cça nguyên tí này b±ng 9,1. Nh° v­y, nhÝ berili - k» khu¥y Ùng sñ yên t)nh trong HÇ thÑng tu§n hoàn, mà mÙt trong nhïng Ënh lu­t quan trÍng nh¥t cça hóa hÍc ã giành °ãc chi¿n th¯ng

. SÑ ph­n cça nguyên tÑ này có nhiÁu iÃm giÑng sÑ ph­n các nguyên tÑ kim lo¡i anh em vÛi nó. Nm 1828, nhà hóa hÍc éc là Vuêle (Wholer) và nhà hóa hÍc Pháp là Buxi (Bussy), mÙt cách Ùc l­p vÛi nhau, ã tách °ãc berili ß d¡ng tñ do và mãi ¿n b£y m°¡i nm sau nhà bác hÍc Pháp là L¡bô (Paul Lebeau) mÛi có thà iÁu ch¿ °ãc berili kim lo¡i nguyên ch¥t b±ng cách iÇn phân các muÑi nóng ch£y cça nó. Cing dÅ hiÃu r±ng, hÓi §u th¿ k÷ XX, các sách tra céu vÁ hóa hÍc ã khng khng buÙc tÙi berili là k» n bám , là ch³ng có công dång thñc t¿ Song sñ phát triÃn nh° vi bão cça khoa hÍc và kù thu­t ·c tr°ng cho th¿ k÷ XX ã buÙc các nhà hóa hÍc và các nhà chuyên môn khác ph£i xem xét l¡i b£n án quá b¥t công này. ViÇc nghiên céu berili nguyên ch¥t ã chéng tÏ r±ng, nó có nhiÁu tính ch¥t quý báu và thú vË. Là mÙt trong nhïng kim lo¡i nh¹ nh¥t, berili Óng thÝi l¡i có Ù bÁn cao, cao h¡n c£ các lo¡i thép k¿t c¥u ché ch°a c§n so vÛi các b¡n Óng nghiÇp cça nó trong nhóm kim lo¡i nh¹

. Ch³ng h¡n, n¿u mÙt sãi dây nhôm có ti¿t diÇn mÙt milimet vuông chÉ ç séc chËu ñng h¡n 10 kilogam (b±ng mÙt xô n°Ûc), thì mÙt sãi dây berili có cùng ti¿t diÇn nh° th¿ s½ chËu °ãc mÙt khÑi l°ãng g¥p sáu l§n, téc là b±ng khÑi l°ãng thân thà mÙt ng°Ýi lÛn. Ngoài ra, berili còn nóng ch£y ß nhiÇt Ù cao h¡n nhiÁu so vÛi nhôm và magie. Sñ k¿t hãp các tính ch¥t mÙt cách tÑt ¹p nh° v­y ã làm cho berili ngày nay trß thành mÙt trong nhïng v­t liÇu chç y¿u cça ngành hàng không. Các chi tit cça máy bay làm b±ng kim lo¡i này nh¹ h¡n h³n so vÛi các chi ti¿t b±ng nhôm. <IMG alt="" hspace=0 src="http://vnthuquan.net/truyen/anhminhhoa/kc6.jpg" align=right border=1>Tính d«n nhiÇt tuyÇt vÝi, nhiÇt dung và tính bÁn nhiÇt cao ã cho phép sí dång berili và các hãp ch¥t cça nó làm v­t liÇu giï nhiÇt trong ký thu­t vi trå. Ch³ng h¡n, các bÙ ph­n giï nhiÇt trong buÓng lái cça con tàu vi trå Mercury Áu làm b±ng berili. Vì các chi ti¿t làm b±ng berili b£o £m cho các kích th°Ûc có Ù chính xác và tính Õn Ënh cao nên chúng °ãc sí dång trong các khí cå con quay hÓi chuyÃn; các khí cå này n±m trong hÇ thÑng Ënh h°Ûng và bình Õn cça các tên lía, các con tàu vi trå và vÇ tinh nhân t¡o cça Trái ¥t. Còn mÙt tính ch¥t nïa cça berili khi¿n nó r¥t có triÃn vÍng trong l)nh vñc chinh phåc vi trå: khi t cháy, nó tÏa ra nhiÇt l°ãng r¥t lÛn.

VÁ m·t này thì không mÙt kim lo¡i nào khác c¡nh tranh °ãc vÛi nó. Không ph£i ng«u nhiên mà các công trình s° vÁ kù thu­t vi trå l¡i coi berili là mÙt thành ph§n có thà t¡o nên thé nhiên liÇu tên lía có nng l°ãng cao dùng cho các chuy¿n bay lên m·t trng và ¿n các thiên thà xa h¡n nïa. Ng°Ýi ta cing Á nghË dùng berili à ch¿ t¡o các bình chéa nhiên liÇu cça các hÇ thÑng tên lía: khi nhiên liÇu cháy h¿t, có thà sí dång ngay "bao bì" b±ng berili làm nhiên liÇu. Các hãp kim cça Óng vÛi berili gÍi là Óng Ï berili °ãc sí dång rÙng rãi trong ngành hàng không. NhiÁu chi ti¿t ph£i òi hÏi ph£i có Ù bn lÛn, có séc chÑng mÏi và chÑng n mòn cao, giï °ãc tính àn hÓi trong kho£ng nhiÇt Ù rÙng, có Ù d«n iÇn và Ù d«n nhiÇt tÑt ã °ãc ch¿ t¡o të các hãp kim ó. Ng°Ýi ta °Ûc tính r±ng, trong mÙt máy bay hiÇn ¡i h¡ng n·ng có h¡n mÙt ngàn chi ti¿t °ãc ch¿ t¡o b±ng các hãp kim này. NhÝ có tính ch¥t àn hÓi nên Óng Ï berili là lo¡i v­t liÇu tuyÇt vÝi à làm lo xo. Trong thñc t¿, lò xo làm b±ng hãp kim này không bË mÏi: chúng có thà chËu ñng °ãc hàng t÷ chu kó t£i trÍng lÛn

! Nhân ây xin k mÙt tình ti¿t thú vË trong lËch sí chi¿n tranh th¿ giÛi hai có liên quan ¿n lò xo. Lúc b¥y giÝ, nÁn công nghiÇp cça Hitle bË c¯t rÝi khÏi nguÓn berili chç y¿u. Trên thñc t¿, n°Ûc Mù n¯m toàn bÙ s£n l°ãng th¿ giÛi vÁ thé kim lo¡i chi¿n l°ãc quý báu này. Th¿ là ng°Ýi éc ph£i tìm m°u m¹o. HÍ quy¿t Ënh sí dång n°Ûc Thåy S) trung l­p à mua l­u Óng Ï berili: các hãng cça Mù ã nh­n °ãc hÂâÊêv<Ú<2>Œ>:¾ÈÞú.û†üÎü&þ\þ'ÿæÿ>xÐ(€Ì$-î (€ È

n

Æ

,

„ Æ j¬ôL ø>-Ö.¨ÜJ KfL¸LNbNâVW�h�l�ôèÛÏÛÏÛÏÛÏÍÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÛÏÀ¼hï"�h" ï5�6�B*CJphÿ™ÌUh" ï6�B*CJphh" ï5�6�B*

CJph€€h" ï5�B*CJphÿfh" ï5�B*CJphÿ>,.h„†ˆÂâäºÊêìd<f<v<Ú<2>Œ>Ž> ƒ"ƒØŽÚŽ¬-®-÷÷÷ïïïï÷ççç÷çççç÷ç÷ççççççç $a$gd" ï $a$gd" ï $a$gd" ïl�ý®-8 : ¨¨z²|²»

»¬è®è<ð>ðHðJðLðNðÎúÞú.û†üÎü&þ\þ'ÿæÿ>x÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷ï÷ï÷ï÷ï÷ï $a$gd" ï $a$gd" ï¡n ·t hàng të nhïng ng°Ýi thã Óng hÓ Thåy S) xin mua hãp kim này vÛi l°ãng ç dùng à làm lò xo Óng hÓ cho toàn th¿ giÛi trong kho£ng nm trm nm vÁ sau. Sñ thñc thì mánh khóe này ã bË b¡i lÙ nên ¡n ·t hàng ¥y không °ãc thñc hiÇn. Nh°ng d§n d§n, l xo b±ng Óng Ï berili v«n có m·t trong các lo¡i súng liên thanh cñc nhanh mÛi nh¥t ·t trên máy bay à trang bË cho quân Ùi phát xít. Tính mÏi là mÙt trong nhïng bÇnh nghÁ nghiÇp cça nhiÁu kim lo¡i và hãp kim. Vì không chËu °ãc t£i trong thay Õi h°Ûng liên tåc nên các kim lo¡i và hãp kim này d§n d§n bË phá hçy. Song n¿u thêm vào thép mÙt l°ãng berili, dù r¥t nhÏ, cing có tác dång nh° mÙt cánh tay héng á sñ mÇt mÏi. N¿u nh° các nhíp ô tô làm b±ng thép cacbon thông th°Ýng s½ bË g«y sau 800 - 850 ngàn l§n xô ©y, thì sau khi pha thêm vitamin Be vào thép, nhíp s½ chËu ñng °ãc hàng chåc triÇu l§n xô ©y mà không tÏ ra có d¥u hiÇu mÏi mÇt. Khác vÛi thép, Óng Ï berili không phát ra tia lía khi va ­p vào á ho·c kim lo¡i, vì th¿ mà nó °ãc sí dång rÙng rãi à ch¿ t¡o các dång cå dùng ß nhïng n¡i dÅ gây nÕ nh° trong các h§m mÏ, các nhà máy s£n xu¥t thuÑc nÕ, các tr¡m xng d§u. Berili có £nh h°ßng rõ rÇt ¿n các tính ch¥t cça magie. Ch³ng h¡n, chÉ c§n pha thêm vài chåc ph§n triÇu berili cing ç giï cho các hãp kim magie không bË bÑc cháy khi n¥u ch£y và khi úc (téc là ß kho£ng 700 Ù C). Khi ó Ù n mòn cça các hãp kim này trong không khí cing nh° trong n°Ûc s½ gi£m h³n. Ch¯c h³n mÙt triÃn vÍng to lÛn s½ thuÙc vÁ các hãp kim cça berili vÛi liti. Sñ liên minh cça hai kim lo¡i nh¹ nh¥t này có thà s½ d«n ¿n sñ ra Ýi các hãp kim k¿t c¥u tuyÇt vÝi, vëa bÁn nh° thép l¡i vëa nh¹ nh° g×. Dña vào các tính ch¥t hóa hÍc cça mình mà berili có thà £m nhiÇm r¥t tÑt vai trò ch¥t khí oxi cho thép, giúp thép chÑng l¡i sñ xâm nh­p cça oxi. áng ti¿c r±ng, berili v«n còn quá ¯t nên các nhà luyÇn kim ch°a thà sí dång nó vÛi khÑi l°ãng lÛn. Tuy nhiên, hÍ ã tìm ra °ãc mÙt l)nh vñc sí dång berili quan trÍng khác mà trong ó không tiêu tÑn nhiÁu kim lo¡i này. ó là dùng nó à bão hòa bÁ m·t các chi ti¿t b±ng thép - gÍi là sñ berili hóa, nh±m nâng cao Ù céng, Ù bÁn và kh£ nng chÑng mài mòn cça chúng. Các nhà kù thu­t r¡ngen r¥t °u chuÙng kim lo¡i này vì nó à cho tia r¡ngen i qua dÅ dàng, h¡n h³n các kim lo¡i khác. HiÇn nay, trên toàn th¿ giÛi, ng°Ýi ta Áu dùng berili làm cía sÕ cho các Ñng r¡ngen. Kh£ nng cho tia r¡ngen i qua cça các cía sÕ này cao g¥p g§n hai chåc l§n so vÛi các cía sÕ b±ng nhôm mà tr°Ûc ây v«n °ãc sí dång vào måc ích này. Berili ã óng vai trò nÕi b­t trong sñ phát triÃn cça hÍc thuy¿t vÁ c¥u t¡o nguyên tí và h¡t nhân nguyên tí. Ngay të hÓi §u nhïng nm ba m°¡i, khi b¯n phá ht nhân berili b±ng h¡t anfa, các nhà v­t lý hÍc ng°Ýi éc là Bothe và Becker ã khám phá ra cái gÍi là béc x¡ berili , tuy r¥t y¿u nh°ng l¡i có séc âm xuyên r¥t m¡nh: xuyên qua lÛp chì dày vài centimet. Nm 1932, nhà bác hÍc ng°Ýi Anh là Chadwick ã xác Ënh °ãc b£n ch¥t cça béc x¡ này. Hóa ra, ó là mÙt dòng các h¡t trung hòa vÁ iÇn vÛi khÑi l°ãng m×i h¡t x¥p xÉ b±ng khÑi l°ng cça proton. Nhïng h¡t mÛi này ã °ãc gÍi là n¡tron. Vì không mang iÇn nên các n¡tron dÅ xâm nh­p vào h¡t nhân nguyên tí cça các nguyên tÑ khác. Tính ch¥t này làm cho ntron trß thành viên ¡n hïu hiÇu nh¥t à b¯n phá h¡t nhân nguyên tí. Hiên nay, ¡i bác n¡tron °ãc sí dång rÙng rãi à thñc hiÇn các ph£n éng h¡t nhân. ViÇc nghiên céu c¥u trúc nguyên tí cça berili ã cho th¥y ·c tr°ng cça nó là ti¿t diÇn b¯t giï n¡tron thì nhÏ mà trË sÑ phân tán n¡tron thì lÛn. Vì v­y, berili phát tán n¡tron, làm thay Õi h°Ûng chuyn Ùng và kìm hãm tÑc Ù cça chúng cho ¿n trË sÑ thích hãp à các ph£n éng dây chuyÃn x£y ra mÙt cách có hiÇu qu£ h¡n. Trong sÑ t¥t c£ các v­t liÇu r¯n thì berili °ãc coi là ch¥t kìm hãm n¡tron tÑt nh¥t. Nó tÏ ra tuyÇt vÝi khi óng vai trò ch¥t ph£n x¡ n¡tron, °a các n¡tron trß vÁ vùng ho¡t Ùng cça các lò ph£n éng, ngn giï chúng l¡i, không à cho chúng bË t£n mát. Berili còn có tính chÑng béc x¡ r¥t cao, kà c£ ß nhiÇt Ù r¥t lÛn. T¥t c£ nhïng tính ch¥t tuyÇt diÇu này ã làm cho berili trß thành mÙt trong nhïng nguyên tÑ c§n thi¿t nh¥t cça kù thu­t nguyên tí

. Kh£ nng truyÁn âm cça berili rõ ràng là mÙt iÁu mà khoa hÍc r¥t áng quan tâm. Trong không khí, tÑc Ù cça âm thanh là 330 mét trong mÙt giây, còn trong n°Ûc là 1500 mét trong mÙt giây. Còn trong berili thì âm thanh phá vá t¥t c£ các k÷ låc ó và ¡t ¿n tÑc Ù 12.600 mét trong mÙt giây (g¥p 2 -3 l§n so vÛi trong các v­t liÇu kim lo¡i khác). Nhïng ng°Ýi ch¿ t¡o nh¡c cå ã chú ý ¿n ·c iÃm này. C£ berili oxit cing có nhiÁu tính ch¥t quý báu. Tính chËu lía tÑt (nhiÇt Ù nóng ch£y trên 2500 Ù C), Ù bÁn hóa hÍc lÛn và Ù d«n nhiÇt cao cho phép sí dång v­t liÇu này làm lÛp lót các lò c£m éng, làm nÓi à n¥u ch£y các kim lo¡i và hãp kim. Ch³ng h¡n, à n¥u ch£y berili trong chân không, ng°Ýi ta chÉ dùng nÓi làm b±ng berili oxit, vì ch¥t này hoàn toàn không t°¡ng tác vÛi berili. Oxit này là v­t liÇu chç y¿u à bÍc các bÙ ph­n tÏa nhiÇt cça lò ph£n éng nguyên tí. <IMG alt="" hspace=0 src="http://vnthuquan.net/truyen/anhminhhoa/kc8.jpg" border=1>

Tính ch¥t cách nhiÇt cça berili oxit cing có thà °ãc sí dång trong viÇc nghiên céu các t§ng ¥t sâu cça hành tinh chúng ta. Có mÙt dñ án l¥y m«u ¥t á të lÛp vÏ manti cça trái ¥t ß Ù sâu 32 km nhÝ cái gÍi là kim nguyên tí - mÙt lò ph£n éng h¡t nhân tí hon ·t trong mÙt vÏ bÍc cách nhiÇt làm b±ng berili oxit và có mii nhÍn b±ng hãp kim vonfram n·ng. Berili oxit ã có thâm niên công tác cao trong công nghiÇp thçy tinh. Pha thêm nó s½ làm tng Ù céng, tng chi¿t su¥t và Ù bÁn hóa hÍc cça thçy tinh. ViÇc pha thêm berili oxit và các hãp ch¥t khác cça berili cho phép làm °ãc nhïng lo¡i thçy tinh ·c biÇt có Ù trong suÑt cao Ñi vÛi t¥t c£ các tia quang phÕ - të tia tí ngo¡i ¿n tia hÓng ngo¡i. Berili oxit còn °ãc dùng làm nguyên liÇu ban §u à làm ra ngÍc bích nhân t¡o và các lo¡i ngÍc chéa berili khác khi chúng °ãc nuôi c¥y trong iÁu kiÇn áp su¥t và nhiÇt Ù cao. HiÇn nay, quá trình này ã °ãc thñc hiÇn không ph£i chÉ trong các phòng thí nghiÇm khoa hÍc, mà còn c£ trong nhïng iÁu kiÇn s£n xu¥t. ... Nhïng lÝi tiên oán cça A. E. Fexman - nhà bác hÍc l×i l¡c có nhiÁu °Ûc m¡, ã trß thành sñ th­t. ChÉ mÙt thÝi gian ng¯n nïa thôi, berili s½ áp éng °ãc nhïng hy vÍng mà ng°Ýi ta ang ·t vào nó. Të mÙt nguyên tÑ hi¿m ít ng°Ýi bi¿t ¿n, ngày nay nó ã trß thành mÙt trong nhïng kim lo¡i quan trÍng nh¥t cça th¿ k÷.

Ch°¡ng thé :5 Kim lo¡i "dÅ phát khùng""

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :6 "B¡c" l¥y të ¥t sét"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :7 Con cça ¥t"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :8 Vitamin V"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :9 Chï "X" bí ©n"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :10 B¡n °Ýng muôn thuß cça s¯t"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :11 Ng°Ýi lao Ùng v) ¡i"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :12 ThuÑc nÕ cça nhïng kh©u ¡i bác hoà bình"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :13 Con qu÷ Óng"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :14 ã tëng thay th¿ á"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :15 "T¥m v£i phç" cça thép"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :16 "Trang phåc" cça nhïng thanh urani"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :17 Thé bÑn m°¡i mÑt"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :18 B¡n Óng minh cça s¯t"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :19 Kim lo¡i cça M·t Trng"

Th¯ng h¿t tr­n này ¿n tr­n khác, quân cça Alecxanre xé Makeonia ào ¡t ti¿n vÁ phía ông. Ba T° rÓi Phenicia, Ai C­p rÓi Babilon, Bactria rÓi Sogdiana l§n l°ãt bË chinh phåc. Nm 327 tr°Ûc côn

Ch°¡ng thé :20 Céng mà l¡i... mÁm-"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :21 Sinh tr°ßng trong au khÕ"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :22 K» cho ta ánh sáng"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :23 Sau ba l§n khoá"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :24 Vua cça các kim lo¡i, - kim lo¡i cça các vua"

Vàng! & Trong lËch sí hàng ngàn nm cça loài ng°Ýi, ch°a tëng có mÙt kim lo¡i nào khác l¡i óng vai trò tàn ác ¿n th¿. à giành gi­t quyÁn chi¿m hïu vàng mà nhiÁu cuÙc chi¿n tranh «m máu ã diÅn ra, nhiÁu quÑc gia, nhiÁu dân tÙc ã bË tiêu diÇt, bi¿t bao hành vi tÙi ác ã °ãc thñc hiÇn. Kim lo¡i có màu vàng ¹p ½ này ã gieo r¯c cho con ng°Ýi bi¿t bao n×i au khÕ, ¯ng cay ... Có l½ vua Miat cça xé Phrygia là ng°Ýi §u tiên ph£i chËu ñng nhïng n×i phiÁn muÙn và lo âu do vàng em l¡i. MÙt huyÁn tho¡i cÕ Hy L¡p ã kà vÁ iÁu ó. MÙt hôm, con trai cça th§n Z¡t là ionit - vË th§n cça r°ãu vàng và hoan l¡c, cùng ông £o thuÙc h¡ cça mình d¡o ch¡i trên ¥t Phrygia tuyÇt ¹p. oàn ng°Ýi huyên náo cé i, d§n d§n à r¡i l¡i cå Silen say mèm - ó là vË gia s° áng yêu cça th§n ionit. Nhïng ng°Ýi nông dân Phrygia th¥y v­y liÁn l¥y dây eo §y hoa buÙc cå l¡i rÓi d«n ¿n cho vua Miat. Nhà vua nh­n ra ngay ông cå silen hiÁn h­u ang say, ã ón ti¿p cå trong cung iÇn và mß tiÇc kho£n ãi à tÏ lòng tôn kính vË khách quý. ¿n ngày thé m°Ýi, Miat thân hành d«n cå Silen vÁ vÛi ionit. VË th§n này r¥t mëng rá và héa s½ thñc hiÇn mÍi mong °Ûc cça vua Miat. <IMG height=97 src="http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/Tu-sach/2003/05/3B9C7F42/v1.jpg" width=200 align=right border=1>Vua xé Phrygia sung s°Ûng kêu lên : Hái th§n ionit v) ¡i, ngài hãy phán truyÁn nhïng gì tôi ch¡m ¿n Áu hoá thành vàng l¥p lánh . ¯Ûc mong bình dË này ã °ãc thñc hiÇn, và Miat hÛn hß trß vÁ cung. DÍc °Ýng, ông ta b» mÙt cành sÓi xanh, l­p téc nó bi¿n thành vàng; nhà vua ch¡m tay vào nhïng bông lúa trên Óng ruÙng, téc thì, nhïng h¡t lúa liÁn bi¿n thành nhïng h¡t vàng; ông ta hái mÙt qu£ táo, l­p téc, nó to£ ánh vàng sáng chói; ông ta Ënh ría tay thì n°Ûc trong lòng bàn tay ch£y ra thành nhïng tia vàng. Miat vui mëng khôn xi¿t. Nh°ng khi nhà vua ngÓi vào bàn n thì chãt hiÃu r±ng, mình ã c§u xin ionit mÙt món quà th­t khçng khi¿p. Cé m×i l§n ång ¿n là t¥t c£ mÍi thé c£ bánh mì, r°ãu nho, théc n - Áu bi¿n thành vàng. ang bË cái ch¿t v ói và khát e do¡, nhà vua ho£ng sã và ành ph£i ch¯p tay lên trÝi và kêu nài: Hãy Ùng lòng th°¡ng, hái th§n ionit! Hãy tha thé cho tôi, c§u xin ngài th°¡ng tình. Xin ngài hay thu hÓi món quà này! . Theo lÇnh ionit, Miat ã ¿n sông Pacton. N°Ûc s¡ch ã ría h¿t món quà mà lão ta không x¡i nÕi. N¿u vua xé Phrygia ã £m nh­n vai trò không l¥y gì làm vinh h¡nh là m §u danh sách nhïng n¡n nhân cça sñ sùng bái vàng, thì ß thÝi ¡i cça chúng ta cing có mÙt bà nào ó tuÕi tác ã cao, úng là dùng rng v¡ch tên mình vào cuÑn sách này. Sñ thà nh° sau. <IMG height=158 src="http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/Tu-sach/2003/05/3B9C7F42/v2.jpg" width=130 align=left border=1>T¡i mÙt khách s¡n sang trÍng nh¥t cça Nh­t B£n, mÙt công ty kinh doanh du lËch ã ·t mÙt bÓn t¯m b±ng vàng nguyên ch¥t. M·c d§u giá ¯t ghê ng°Ýi, song v«n r¥t nhiÁu k» muÑn t¯m trong cái bÓn ó. Thu nh­p cça công ty này tng lên vùt våt. Nh°ng nhïng lo l¯ng m×i ngày mÙt tng. Th­m chí ph£i thuê c£ mÙt Ùi thám tí, vì mÙt sÑ khách khi i vào phòng t¯m ã em theo nhïng cái åc d¥u kín trong khn m·t và cÑ g¯ng åc ½o dù chÉ l¥y mÙt ít vàng thôi à kÉ nim . Nhïng vÇ binh c£nh giác ã không à cho các nhà s°u t­p v­t l°u niÇm mang theo b¥t cé v­t dång gì. Bây giÝ, khách hàng ành ph£i trông c­y vào b£n thân mình mà thôi. Th¿ là chính cái b mà chúng ta vëa nói ¿n ¥y ã quy¿t Ënh & dùng rng g·m mép bÓn t¯m b±ng vàng khi thÝi gian t¯m cça bà ta s¯p h¿t. Nh°ng qu£ hÓ ào không dÅ mà nhá °ãc, chÉ m¥y ngày sau, bà ta ành phi i t­u mÙt hàm rng gi£. Ng°Ýi ta Ón r±ng, hình nh° công ty này ang ph¥n ch¥n vì sñ phát ¡t nên không muÑn dëng l¡i ß méc ã ¡t °ãc, và còn Ënh ·t nhïng cái ch­u hÑ xí b±ng vàng trong hÑ xí các khách s¡n sang trÍng nh¥t cça mình. Ý Ënh ó tñ nó không có gì là mÛi. Ngay të nm 1921, à diÅn ¡t mÙt cách c°Ýng iÇu sñ khinh bÉ cça mình Ñi vÛi th§n t°ãng màu vàng, V. I. Lênin ã vi¿t : Sau khi chúng ta chi¿n th¯ng trên quy mô th¿ giÛi, tôi ngh) r±ng, chúng ta s½ làm các hÑ xí công cÙng b±ng vàng trên các °ng phÑ cça mÙt sÑ thành phÑ lÛn nh¥t trên th¿ giÛi . Và Ng°Ýi còn nói thêm: Còn bây giÝ, ß n°Ûc CÙng hoà xã hÙi chç ngh)a Xô - vi¿t liên bang Nga, c§n ph£i giï vàng, bán nó th­t ¯t và dùng nó à mua hàng hoá th­t r» . LËch sí cça vàng ó là lËch sí cça nÁn vn minh. Nhïng h¡t vàng §u tiên ã lÍt vào tay ng°Ýi të vài ngàn nm nay, và ngay të lúc by giÝ, nó ã °ãc ·t vào hàng kim lo¡i quý. Ai C­p °ãc coi là n°Ûc giàu vàng nh¥t trong th¿ giÛi cÕ ¡i. Không ph£i ng«u nhiên mà trong các cuÙc khai qu­t các lng mÙ cça giÛi quyÁn quý Ai C­p, các nhà kh£o cÕ hÍc ã tìm th¥y nhiÁu Ó trang séc và nhïng Ó dùng khác b±ng vàng. MÙt trong nhïng ng°Ýi tham gia cuÙc xâm nh­p §u tiên vào ngôi mÙ cça mÙt faraon mà ch°a ai bi¿t tên, °ãc tìm th¥y hÓi nm 1907 ß Thung ling cça vua chúa g§n Thebes ß t£ ng¡n sông Nin ã vi¿t : Tia sáng §u tiên vëa mÛi rÍi vào, ánh vàng ã sáng ngÝi lên kh¯p mi ch× & Vàng trên sàn nhà, vàng trên các béc t°Ýng, vàng ß ±ng kia, ß góc xa nh¥t, n¡i có chi¿c quan tài ·t c¡nh béc t°ãng. Vàng sáng ngÝi rñc rá nh° vëa mÛi ra khÏi bàn tay cça nhïng ng°i thã vàng lành nghÁ & . M°Ýi lm nm sau cing t¡i ây, nhà kh£o cÕ hÍc ng°Ýi Anh Hovar Cat¡ (Howard Carter) ã phát hiÇn °ãc ngôi mÙ cça faraon Tutankhamen tëng trË vì hÓi th¿ k÷ XIV tr°Ûc công nguyên. Nhïng tác ph©m vô giá cça nghÇ thu­t cÕ ¡i ã °ãc b£o tÓn hàng ngàn nm ß ây, trong sÑ ó có nhiÁu thé b±ng vàng nguyên ch¥t. Xác °Ûp cça vË faraon tr» tuÕi yên nghÉ trong chi¿c quan tài b±ng vàng n·ng 110 kilôgam. Chi¿c m·t n¡ cça Tutankhamen ¹p cñc kó, nó °ãc làm b±ng vàng và các thé ngÍc ç mÍi màu s¯c, ch¡m trÕ r¥t khéo. Nh°ng chÉ mÙt ph§n r¥t nhÏ trong vô vàn cça c£i tëng bao quanh vË vua thÝi cÕ này khi còn sÑng °ãc em theo xuÑng mÓ và nhà mÓ. Ch³ng h¡n, theo truyÁn thuy¿t, muÑn °ãc th§n linh phù hÙ, nï hoàng Semiramit xé Assyria ã úc nhïng béc t°ãng th§n khÕng lÓ b±ng vàng nguyên ch¥t. MÙt bc t°ãng nh° v­y cao 12 mét, cân n·ng mÙt ngàn talant Babilon (kho£ng 30 t¥n). Béc t°ãng nï th§n Rea còn Ó sÙ h¡n nhiÁu: à làm béc t°ãng này, ph£i tÑn tám ngàn t

Ch°¡ng thé :25 N°Ûc b¡c"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :26 K» diÇt trë ¿ ch¿ La Mã"

Không thà l¥y nÙi dung ch°¡ng này! L×i °Ýng truyÁn ho·c do Ënh d¡ng không phù hãp. N¿u Ënh d¡ng không phù hãp hãy báo l¡i tác gi£ theo email: [email protected]

Ch°¡ng thé :27 Nhiên liÇu cça th¿ k÷ XX"

Khó mà nói °ãc r±ng, nhà bác hÍc ng°Ýi éc Martin Claprôt s½ ·t tên gì cho nguyên tÑ hoá hÍc ã °ãc phát hiÇn vào nm 1789, n¿u nh° tr°Ûc ó m¥y nm không x£y ra mÙt sñ kiÇn làm náo Ùng t¥t c£ mÍi giÛi trong xã hÙi: nm 1781, khi quan sát b§u trÝi §y sao b±ng kính thiên vn tñ t¡o cça mình, nhà thiên vn hÍc ng°Ýi Anh là Uyliam Hecs¡n (William Herschel) ã phát hiÇn ra mÙt ám mây phát sng mà lúc §u ông t°ßng là sao chÕi, nh°ng sau ó ông kh³ng Ënh là mình ang nhìn th¥y mÙt hành tinh mÛi mà të tr°Ûc tÛi giÝ ch°a ai bi¿t ¿n hành tinh thé b£y cça hÇ m·t trÝi. à suy tôn vË th§n trÝi trong th§n tho¡i cÕ Hy L¡p, Hecs¡n ã ·t tên cho hành tinh mÛi này là Uran. Mang ¥n t°ãng sâu s¯c vÁ hiÇn t°ãng này, Claprôt ã l¥y tên cça hành tinh mÛi à ·t cho nguyên tÑ mà ông vëa tìm ra. Kho£ng nía th¿ k÷ sau ó, vào nm 1841, nhà hoá hÍc ng°Ýi Pháp là gien Peligo (Eugene Peligo) ã l§n §u tiên iÁu ch¿ °ãc urani kim lo¡i. Song giÛi công nghiÇp v«n tÏ ra thÝ ¡ vÛi nguyên tÑ n·ng và t°¡ng Ñi mÁm ó. Các tính ch¥t c¡ hÍc cça nó không lôi cuÑn các nhà luyÇn kim và

Ch°¡ng thé :28 "

Kà të ngày thÝi kó Ó á chuyÃn giao l¡i quyÁn hành cça mình sang cho thÝi ¡i Ó Óng, các kim lo¡i ã phåc vå con ng°Ýi mÙt cách trung thành, giúp con ng°Ýi xây dñng và sáng t¡o, kh¯c phåc thiên tai, khám phá các bí m­t cça thiên nhiên, ch¿ tác ra các c¡ c¥u và máy móc tuyÇt diÇu. Gheor Agricôla (Georg Agricola) - nhà t° t°ßng ng°Ýi éc ß th¿ k÷ XVI, tác gi£ cça nhiÁu công trình vÁ luyÇn kim, ã tëng nh¥n mnh vai trò to lÛn cça kim lo¡i trong cuÙc sÑng cça chúng ta. Trong tác ph©m VÁ ngành mÏ và luyÇn kim , ông ã vi¿t: Con ng°Ýi s½ không thà làm gì n¿u không có kim lo¡i..., n¿u không có kim lo¡i thì h³n con ng°Ýi ã ph£i kéo lê ki¿p sÑng th£m h¡i và ghê tßm nh¥t giïa b§y dã thú. H³n là ng°Ýi ta ã ph£i quay vÁ vÛi nhïng h¡t d» và nhïng qu£ táo qu£ lê mÍc d¡i trong rëng, ph£i n cÏ và rÅ cây, ph£i dùng móng tay ào bÛi cho mình nhïng cái hang à l¥y ch× ban êm chui vào n±m, còn ban ngày thì lang thang h¿t ch× này ch× nÍ trong các chÑn rëng r­m và Óng hoang ch³ng khác gì nhïng con dã thú. Bßi vì lÑi sÑng nh° th¿ hoàn toàn không xéng áng vÛi trí tuÇ con ng°Ýi - món quà quý nh¥t mà thiên nhiên ban cho, nên l½ nào l¡i có ng°Ýi ngu ngÑc và gàn dß ¿n n×i không Óng ý r±ng, kim lo¡i th­t c§n ti¿t cho viÇc n m·c và nói chung là à duy trì cuÙc sÑng cho con ng°Ýi? Nhà bác hÍc v) ¡i M.V.Lomonosov cing ánh giá r¥t cao ý ngh)a cça kim lo¡i Ñi vÛi sñ phát triÃn cça xã hÙi loài ng°Ýi. Trong cuÑn M¥y lÝi bàn vÁ lãi ích cça hóa hÍc , ông ã vi¿t: Kim lo¡i t¡o nên v» ¹p và sñ bÁn vïng cho các Ó dùng quan trÍng và c§n thi¿t trong xã hÙi... Kim lo¡i b£o vÇ chúng ta tr°Ûc sñ t¥n công cça k» thù, các con tàu nhÝ có kim lo¡i mà trß nên cng vïng và °ãc ch±ng buÙc bßi séc m¡nh cça kim lo¡i à l°Ût trên sóng biÃn tr°Ûc nhïng tr­n cuÓng phong dï dÙi. Kim lo¡i làm cho ¥t ai trß nên phì nhiêu; kim lo¡i giúp chúng ta trong viÇc sn b¯t các lo¡i Ùng v­t trên c¡n và d°Ûi n°Ûc à nuôi sÑng chúng ta... Nói tóm l¡i, không mÙt l)nh vñc nghÇ thu­t nào, không mÙt nghÁ thç công ¡n gi£n nào l¡i có thà tránh °ãc viÇc sí dång kim lo¡i . Th¿ giÛi kim lo¡i th­t h¥p d«n và vô cùng phong phú. Trong sÑ các kim lo¡i có nhïng thé là ng°Ýi b¡n ã lâu cça con ng°Ýi: Óng, s¯t, vàng, b¡c, chì, thi¿c, thçy ngân. Tình b¡n này ã có të hàng ngàn nm nay. Song cing có nhïng kim lo¡i mà con ng°Ýi chÉ mÛi quen bi¿t trong vòng m¥y chåc nm g§n ây. Tình ch¥t cça các kim lo¡i th­t kó l¡ và a d¡ng. Ch³ng h¡n, thçy ngân không bË ông céng ngay c£ ß ba m°¡i Ù âm, còn vonfram thì không sã nhïng cuÙc vây hãm nóng bng nh¥t cça ngÍn lía. B¡c và Óng d«n iÇn r¥t tho£i mái, còn titan thì ch³ng thích thú gì cái viÇc ¥y. Liti nh¹ b±ng mÙt nía n°Ûc và dù muÑn ¿n âu cing không thà nh¥n chìm, còn osimi - nhà vô Ëch cça các kim lo¡i n·ng, thì chìm nghÉm nh° mÙt t£ng á, bßi vì m­t Ù cça nó lÛn h¡n cça n°Ûc trên hai m°¡i l§n. Hành tinh cça chúng ta r¥t giàu nhôm, còn franxi thì hi¿m ¿n n×i hm l°ãng cça nó trong vÏ trái ¥t chÉ °ãc tính b±ng gam. Th­t khó hình dung nÕi iÁu gì s½ x£y ra trong th¿ giÛi xung quanh chúng ta n¿u nh° các kim lo¡i b×ng nhiên bi¿n m¥t h¿t. N¿u không có s¯t thì chúng ta ch³ng có ôtô và tàu hÏa, không có c§u và °Ýng ray b±ng thép, không có nhïng c× máy công cå và nhïng k¿t c¥u bêtông cÑt thép; n¿u không có nhôm thì ngày nay không thà nói ¿n ngành hàng không và ngành xây dñng; Óng mà m¥t i thì chçng lo¡i s£n ph©m kù thu­t iÇn s½ gi£m sút ghê gÛm; n¿u không có vonfram thì hàng t÷ bóng èn iÇn s½ t¯t ng¥m; n¿u không có crom và niken thì thép không gÉ s½ bË bao phç bßi mÙt lÛp gÉ dày cÙm. Tôi ngh) r±ng, s½ ch³ng c§n ph£i v ti¿p béc tranh buÓn th£m này nïa: chính là vì h§u h¿t mÍi kim lo¡i Áu có nhïng công lao cá nhân cça mình Ñi vÛi kù thu­t hiÇn ¡i. May m¯n thay, chúng ta không bË t¥t c£ sñ m¥t mát ó e dÍa. H¡n th¿ nïa, còn có thà kh³ng Ënh mÙt cách ch¯c ch¯n r±ng, quy mô s£n xu¥t và tiêu dùng h§u nh° t¥t c£ mÍi kim lo¡i công nghiÇp s½ ngày càng °ãc mß rÙng, các nhà bác hÍc s½ t¡o ra r¥t nhiÁu kim lo¡i mÛi, rÓi c£ nhïng kim lo¡i và hãp kim ci cing s½ bÙc lÙ thêm nhïng kh nng mÛi §y b¥t ngÝ cça chúng. Ch³ng h¡n, ai mà bi¿t °ãc trong nhïng nm s¯p tÛi, các thé thçy tinh kim lo¡i a d¡ng - các kim lo¡i ông ·c ß tr¡ng thái vô Ënh hình, s½ cho chúng ta th¥y nhïng tính ch¥t gì? Hãp kim th§n diÇu nitinon và hàng lo¡t các hãp kim t°¡ng tñ khác ã thà hiÇn nng lñc có mÙt không hai là nhÛ °ãc hình d¡ng ban §u cça mình. TriÃn vÍng cça các v­t liÇu phÑi trí mà thành ph§n quan trÍng cça chúng là kim lo¡i, hãp kim và các hãp ch¥t hóa hÍc cça kim lo¡i th­t là to lÛn. Tóm l¡i, không còn nghi ngÝ gì nïa, trong t°¡ng lai lâu dài, kim lo¡i v«n giï °ãc vË trí hàng §u cça mình và s½ là c¡ sß cça nÁn vn hóa v­t ch¥t cça chúng ta. CuÑn sách mà tôi có vinh dñ °ãc giÛi thiÇu cùng b¡n Íc ß ây kà vÁ sÑ ph­n cça nhïng kim lo¡i quan trÍng nh¥t. Tôi tin ch¯c r±ng, nó s½ gây nên sñ héng thú không nhïng ß các b¡n thanh thi¿u niên ang muÑn mß ra cho mình mÙt th¿ giÛi khoa hÍc, mà còn ß t¥t c£ nhïng ai tuy ã rÝi gh¿ nhà tr°Ýng phÕ thông hay ¡i hÍc të lâu, song v«n không m¥t i tính ham hiÃu bi¿t vÑn có cça tuÕi tr» và muÑn t­n dång mÍi c¡ hÙi à mß rÙng t§m m¯t cça mình. ViÇn s) A. F. Belov

Copy të VNthuquan.net bßi Huónh Hïu Ph°Ûc - Nha Trang Khánh Hòa. B¡n nào c§n sách, truyÇn gì trên Vnthuquan.net có thà liên hÇ vào email bên d°Ûi s½ °ãc áp éng ngay.

Website: http://bahy.vnbb.com

Email: [email protected]