Hocalı Katliamı, 26 Şubat 1992 tarihinde
Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında, Ermeni güçleri tarafından
gerçekleştirilen ve yüzlerce
Azerbaycanlı sivilin öldürüldüğü bir olaydır. Bu katliam, Birinci Karabağ Savaşı sırasında yaşanan en trajik ve kanlı olaylardan biri olarak kabul edilir.

Arka Plan

Hocalı'nın Stratejik Önemi:

Hocalı, Dağlık Karabağ bölgesinin önemli bir kasabasıydı. Kasaba, Karabağ'ın başkenti Hankendi'yi (Stepanakert) Azerbaycan'ın diğer bölgelerine bağlayan ana yollar
üzerinde yer alıyordu. Ayrıca,
Karabağ'daki tek havaalanı da burada
bulunuyordu.

Savaş Durumu:

1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte, Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ'ın kontrolü için çatışmalar yoğunlaştı. Ermeni güçleri, bölgedeki Azerbaycanlı nüfusu hedef alarak stratejik avantaj sağlamayı amaçlıyordu.

Katliamın Seyri

• Saldırı Hazırlıkları:

25 Şubat 1992'de Ermeni güçleri, Hankendi'de konuşlanmış Sovyet ordusuna ait 366. Motorize Piyade
Alayı'nın da desteğiyle Hocalı'ya saldırı
başlattı. Kasaba, birkaç aydır Ermeni
güçleri tarafından kuşatılmış durumdaydı ve dış dünyayla bağlantısı kesilmişti.

⚫ Saldırının Gerçekleşmesi:

25 Şubat'ı 26 Şubat'a bağlayan gece, Ermeni güçleri Hocalı'ya geniş çaplı bir saldırı düzenledi. Kasaba ağır topçu ateşi ve tanklarla vuruldu, ardından Ermeni askerleri karadan saldırıya geçti.

• Sivil Kayıplar:

Saldırı sırasında, kasabadan kaçmaya çalışan siviller pusuya düşürülerek katledildi. Resmi Azerbaycan
kaynaklarına göre, 613 Azerbaycanlı sivil (106 kadın, 63 çocuk ve 70 yaşlı)
öldürüldü. Binlerce kişi yaralandı,
yüzlercesi rehin alındı ve kayboldu.

Sonuçlar ve Tepkiler

İnsan Hakları İhlalleri:

Hocalı Katliamı, uluslararası insan hakları örgütleri tarafından savaş suçu olarak tanımlandı. Sivillere yönelik bu saldırılar, savaş hukukunun açık bir ihlali olarak kabul edildi.

Uluslararası Tepkiler:

Katliam, uluslararası kamuoyunda geniş yankı buldu. Birleşmiş Milletler, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve çeşitli insan hakları örgütleri olayı kınadı. Ancak, birçok uluslararası kuruluş ve devlet, bu katliamı resmen soykırım olarak tanımadı.

• Ermenistan ve Azerbaycan'ın
Yaklaşımları:

Azerbaycan, Hocalı Katliamı'nı soykırım olarak tanımlarken, Ermenistan olayı kabul etmekle birlikte, katliamın Ermeni güçleri tarafından gerçekleştirilmediğini veya sivillerin savaşın bir parçası olarak öldüğünü iddia etti. Ancak bazı Ermeni yetkililer, olayın sorumluluğunu üstlenmiş ve Hocalı'da yaşananları kabul etmiştir.

Uzun Vadeli Etkiler

Etnik Nefret ve Gerginlik:

Hocalı Katliamı, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki etnik nefretin ve gerginliklerin derinleşmesine neden oldu. Bu olay, iki ülke arasındaki barış sürecini zorlaştıran önemli bir travma olarak kaldı.

• Anma ve Hatırlama:

Her yıl 26 Şubat'ta Azerbaycan'da ve dünya genelinde Azerbaycan toplulukları tarafından Hocalı Katliamı anılmaktadır. Bu anma etkinlikleri, kurbanların hatırasını canlı tutmayı ve uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmeyi amaçlamaktadır. Hocalı Katliamı, Birinci Karabağ Savaşı'nın
en acımasız ve trajik olaylarından biri olarak hafızalarda yer almaktadır. Bu katliam, bölgedeki etnik çatışmaların ve insan hakları ihlallerinin boyutlarını gözler önüne sermektedir.