Retrospekcja to przypominanie sobie przeszłych zdarzeń lub przeżyć; spojrzenie w przeszłość. A w literaturze pojęcie to wiąże się z zakłóceniem chronologicznego biegu narracji poprzez powrót do wcześniejszych wydarzeń. Zazwyczaj stosuje się retrospekcję, gdy np. w naszej książce bohater ( dajmy na to dorosły mężczyzna) w pewnym momencie opowiada o tym, co zdarzyło się w jego przeszłości ( czyli np. opowiada swoją historię z dzieciństwa).

Jednak w powieści historycznej trzeba mieć na uwadze, że wszystko, co opisujemy to jedna wielka retrospekcja! ;)

Ostatnio podałam wam, z czego korzystać, aby zebrać wiarygodne informacje na temat czasów, które nas interesują. Przyjmijmy więc, że już macie przed sobą pootwierane na różnych witrynach artykuły, stosy książek na biurku, a także byliście ostatnio w muzeum, gdzie mogliście podziwiać przedmioty użytku codziennego z konkretnej epoki, którą zamierzacie opisać. Wszystko elegancko przygotowane, nawet wasza wiedza z historii tamtego okresu znacznie się poszerzyła, czujecie się gotowi, ale... nie wiecie jak to teraz wszystko połączyć!

Od czego zacząć?

1. Określ fabułę swojego opowiadania

Teraz musisz dokonać selekcji, a mianowicie zdecydować, co z tego, co masz rzeczywiście ci się przyda. Jak to zrobić? Pomyśl, co jest głównym wątkiem twojego opowiadania, kim są bohaterowie, czy w jakich miejscach przebywają. Dzięki temu zajmiesz się opracowywaniem krok po kroku przebiegu poszczególnych wydarzeń np. poprzez napisanie planu wydarzeń do swojego opowiadania. Gdy zapiszesz już jakiś punkt np. „ Bitwa pod Grunwaldem " – poszukaj w dostępnych ci źródłach fragmenty, które o tym mówią.

1.Najpierw przeczytaj tekst oryginalny z tamtej epoki ( jeśli to możliwe).

2. Potem przeczytaj, jak to opisał ktoś w swojej powieści historycznej (np. Henryk Sienkiewicz w „ Krzyżakach")

3. Jako kolejny krok, spójrz na inne źródło, w tym przypadku np. na obraz Jana Matejki , a także na obraz jeszcze innego malarza.

4. Cały czas porównuj ze sobą wszystkie informacje/ źródła na temat tego samego wydarzenia. Przyjrzyj się, co zostało opisane w pierwszym fragmencie, czego nie ma w drugim. Jak wyglądają postacie na jednym obrazie, jak na innym.

5. Sam zamknij oczy i sobie wyobraź, jak to mogło wyglądać, mając na uwadze to, co przeczytałeś i zobaczyłeś.

6. Dalej nic? Jeśli interesujące cię zdarzenie historyczne zostało umieszczone w filmie kostiumowym możesz sobie jeszcze lepiej je wyobrazić. ( np. w tym przypadku zobacz ekranizację „ Krzyżaków")

UWAGA!!!

Zauważyłam, że ostatnio na Wattpadzie kategorię Historyczne wręcz zalała fala opowiadań na podstawie Wspaniałego Stulecia, serialu Reign, a także filmu Miasto 44 czy książki Kamienie na szaniec.

Moi drodzy!!! Jeśli piszecie opowiadania, które bezpośrednio nawiązują do powstałego już dzieła literackiego, bądź emitowanego filmu/ serialu – to w tym momencie nie piszecie coś swojego, a jedynie robicie kontynuację, czyli tworzycie FANFIK!!! Tak, to jest fanfik! I co, że historyczny?! To w dalszym ciągu coś, co nie narodziło się od podstaw w waszych głowach, a jedynie jest zaczerpnięte z czegoś, co powstało.

Proszę was, nie idźcie na łatwiznę i nie zabijajcie w sobie kreatywności!!!

· Jak temu zaradzić?

Możecie się inspirować, ale nie kraść bezmyślnie wymyślonych postaci, zdarzeń, czy innych elementów fabuły. Pomyślcie sami – Czy nie jest tak, że pierwszy sezon serialu jest zawsze najciekawszy, czy pierwsza odsłona filmu, bądź książki? Kolejne sequele, czy kontynuacje z czasem się zaczynają nudzić i stają się masłem maślanym, o ile naprawdę nie wnoszą ze sobą jakiś powiew świeżości, kreatywności, a nie tylko wałkowanie tego samego wątku! Ile można oglądać tych samych aktorów lub czytać o tym samym?! Naprawdę osobiście już mnie krew zalewa, gdy widzę kolejne opowiadanie o porwanej dziewczynie, która trafia do haremu, lub o harcerce z Szarych Szeregów. Litości!!!

2. Poszukaj inspiracji

Zamiast więc małpować – daj się zainspirować!

Inspirację znajdziesz wszędzie, wystarczy tylko otworzyć oczy i chcieć ją szukać. Nigdy nie wiesz, w którym momencie natchnie cię jakaś piosenka, obrazek znaleziony na tumblr, czy dialog usłyszany między nieznajomymi dziewczynami w autobusie! A może będziesz mieć jakiś ciekawy sen, w którym wcielisz się w historyczną postać? ;)

3. Czerp z dorobku innych pisarzy

Masz pomysł? I znów jak to napisać? Na początek poszukaj, czy czasem nie powstała już powieść o epoce, która cię interesuje. Jeśli tak to ją przeczytaj, a przy okazji zobacz, jak buduje zdanie jej autor, jakiego używa słownictwa – po prostu wejdź w jego świat i przyjrzyj się uważnie, jak on sobie z tym poradził. Możesz zapisać sobie w zeszycie pojedyncze słowa lub nawet zdania, które będą ci pomocne w tworzeniu twojej książki. Jeśli bohaterem jest postać autentyczna – przeczytaj jej biografię lub także historyczną powieść o niej jakiegoś innego autora.

· Co jednak jeśli nie powstała żadna biografia/ powieść historyczna o interesującej cię postaci/ wydarzeniu historycznym?

Skorzystaj z dzieł ówczesnych pisarzy, czyli powieści obyczajowych! Będziesz miał idealnie opisane ówczesne społeczeństwo, zwyczaje ludzi itp. Dzięki temu poczujesz się, jakbyś tam naprawdę był.

4. Podróżuj ( w czasie)

Wyobraź sobie, że zbudowałeś wehikuł czasu... Zaczyna się ciekawie, nie? ;) Pomyśl, co byś chciał zobaczyć, jakie miejsca odwiedzić, kogo spotkać? O co zapytać? Co spróbować? Takie ćwiczenie na wyobraźnię pozwoli ci rozwinąć kreatywne myślenie, a także uświadomi, jakie informacje będą istotne dla fabuły twojego opowiadania. Podróżuj też w rzeczywistości! Może zainspiruje cię wycieczka do miasta, gdzie odwiedzisz muzeum, ruiny zamku, czy galerię sztuki? Jadąc autobusem wyobraź sobie, że poruszasz się powozem lub karetą, a spacerując po ulicy, pomyśl, że to zatłoczone uliczki XIX-wieczego Londynu. A może odwiedzisz historyczne miejsca, które chcesz opisać? Ja po inspirację do „ Ironii losu " pojechałam do... samego Paryża! Patrzyłam na otaczające mnie budynki, kupiłam książkę o tym mieście, a potem zaczęłam przelewać moje spostrzeżenia na papier!

5. Poszerzaj swoją wiedzę

Nie wystarczy przeczytać jedną książkę, artykuł, biografię, czy stronę internetową! Trzeba cały czas być dociekliwym, chłonnym wiedzy. Nie koncentruj się na tym, co wiesz, ale cały czas buduj w swoim umyśle nowe wyobrażenia. Musisz dążyć do zobaczenia całości, a nie tylko pojedynczych elementów.

· Jednak pamiętaj jeszcze o jednej ważnej rzeczy:

NAJWAŻNIEJSZA ZASADA POWIEŚCI HISTORYCZNEJ: Twoje tło historyczne nie ma ani drgnąć!!! – Co to znaczy? Nie możesz nic zmienić w dziejach historii!!! Nie możesz np. napisać, że 1788 to jeszcze średniowiecze, ani, że w 1286 była już moda na dżinsy. Nie pisz, że np. w 1410 roku Jagiełło żyje dalej spokojnie ze swoją żoną Jadwigą i mają córkę i pięciu synów. Nie zmieniaj imion autentycznym postaciom i nie zaprzeczaj temu, co naprawdę się wydarzyło!

Jednym słowem: NIE ZMIENIAJ NIC W HISTORII!!!!

To żelazna zasada każdej powieści historycznej!

W końcu dążysz do tego, aby wiernie odtworzyć dawne wydarzenia i jak najdokładniej przedstawić swoją historię. A ta zasada jest kluczowa zwłaszcza, gdy wątek twojej książki skupia się na życiu historycznej postaci np. piszesz o losach Anny Boleyn.

Jak to, a co z miejscem na fikcję literacką?

Jasne, przecież to zakłada powieść historyczna. Nie żyłeś w tamtych czasach, więc to co piszesz jest jedynie prawdopodobną wersją zdarzeń, czy odczuć bohaterów. A jednak mając dostęp do źródeł historycznych powinieneś uwzględnić to, co wiadomo o tamtych czasach.

Gdzie zatem jest miejsce na literacką fikcję?

Tam, gdzie historie twoich wymyślonych postaci nie mają wpływu na przebieg historycznych wydarzeń, czyli że np. nie zabijają króla, nie żenią się z księżniczkami czy np. nie są wymyślonymi członkami historycznych dynastii.

A skoro o tym mowa, następny wpis będzie o tym, jak łączyć historię z fikcją literacką.