Như lại nghĩ đến cô Dung. Đáng lẽ Như không được suy nghĩ gì cả vì đây là giờ tập thiền. Có lẽ do trước giờ tập, giáo viên hướng dẫn có dành một ít thời gian nói về triết lý thiền, về những giới hạn của con người, giới hạn về thời gian, giới hạn của thế giới vật chất.

Như nghĩ về những giá trị mình đã đặt ra cho cuộc đời của mình, đã luôn quay quắt làm sao để đạt được. Như nghĩ về những thứ mà mình đã bỏ quên, những điều mình đáng lẽ phải làm nhưng đã không làm. Như nghĩ đến cô Dung. Lần nào nghĩ đến cô, Như cũng buồn. Đã bao nhiêu cái Tết thầy cô rồi Như không đi thăm cô?

Cô là cô giáo dạy nhà trẻ của Như, nghĩa là cách đây nhiều năm lắm rồi. Như còn nhớ, ngày đó cô luôn nói với Như rằng cô thương Như nhất, rằng Như là học trò cưng nhất của cô. Như còn nhớ cô đẹp lắm, trong mắt Như cô lúc nào cũng rất hiền, rất thánh thiện. Vậy nên có một lần, Như giận cô mất mấy ngày và hình như cô biết. Lúc đó Như không còn học với cô nữa mà đã lên lớp một, nhưng nhà Như ở kế bên nhà trẻ nơi cô dạy, nên cứ nghỉ hè là Như lại qua chơi với cô, ăn uống, ngủ trưa ở đó đến chiều mới về nhà. Lần đó, cô và một cô bạn đồng nghiệp nữa, hình như hai người không thích nhau do cả hai đều đang được đề nghị vào vị trí hiệu trưởng. Hôm ấy, cũng như mọi ngày khác trong hè, Như ngủ trưa lại và chứng kiến phản ứng của hai người với nhau. Như đã nghe cô cười một cách thích thú vào một lỗi gì đó của người đồng nghiệp kia, tự nhiên Như giận cô kinh khủng - tại sao cô Dung của Như lại có thể tầm thường như thế được chứ? Như giận dữ bỏ về. Tiếng cười của cô vụt tắt - hình như cô biết. Cô cố giữ Như ở lại, nhưng Như vẫn nhất quyết về. Lần đó Như giận cô đến mấy ngày liền. Bây giờ nghĩ lại Như thấy mình hồi đó sao già quá - mới gần sáu tuổi mà có suy nghĩ và hành động như vậy. Thực ra cô hồi ấy cũng chỉ mới 19, 20 tuổi, cái tuổi mà đối với Như bây giờ, Như coi là trẻ con. Phản ứng của cô như thế ở độ tuổi ấy cũng rất con người.

Như không hiểu tại sao đến cả mấy chục Tết thầy cô mà mình chưa bao giờ đi thăm cô?

Lớn lên rồi, một đôi lần Như vô tình gặp lại cô. Lần nào hai cô trò cũng chỉ kịp hỏi thăm nhau qua loa. Như để ý mình không còn xưng tên với cô nữa mà xưng em - cô và em, như với bao thầy, cô khác của Như và giống như bao học trò khác của cô. Lúc nhỏ, cô gọi Như bằng tên và Như cũng chỉ xưng tên với cô. Mẹ đã mắng Như vì bà cho rằng xưng hô như thế là hỗn. Nhưng Như đã thích cách xưng hô đấy, vì như vậy Như đặc biệt hơn những đứa học trò khác của cô.

Sau khi Như không còn học với cô, cô có những học trò mới, và trong số đó có những học trò cưng mới của cô. Chắc lúc đó Như đã ganh tỵ và thể hiện sự ganh tỵ, nên một lần cô đã nói với Như về một học trò cưng của cô - Như không thể nhớ tên con bé ấy nhưng nhớ là nó rất xinh xắn, ngoan ngoãn - rằng cô thương con bé ấy vì nó giống Như.

Hình như lúc đó Như đã rất hài lòng.

Thỉnh thoảng Như nghĩ đến cô nhưng vẫn không đi thăm cô. Gần như Như không đi thăm một thầy, cô nào nếu không phải vì bạn bè cố kéo đi. Như bận rộn với cuộc đời của mình, quay cuồng với những toan tính về quen anh nào, làm việc ở đâu, lương bao nhiêu, vị trí gì. Như chỉ thỉnh thoảng để cho mình nghĩ đến cô và tự hứa năm sau sẽ đi thăm cô.

Tình cờ sau này cháu của Như, con của chị gái, lại học với cô ở lớp mẫu giáo. Lần nào ba, mẹ nó đi đón con, cô cũng hỏi thăm Như. Một lần mẹ Như đi đón cháu, rồi về trách Như vô tâm. Mẹ kể, sau một lúc hai chị em nói chuyện về Như, cô đã mở ví và lấy bức ảnh chụp Như hồi còn nhỏ đưa cho mẹ xem. Mẹ trách, "cô Dung lúc nào cũng để ảnh con trong ví, còn con thì chưa bao giờ đi thăm cô." Như thấy mắt mình cay cay. Cô đã từng dạy bao nhiêu học trò? Trong số đó, cô đã có bao nhiêu đứa học trò cưng? Vậy mà cô vẫn giữ ảnh Như bên mình suốt mấy chục năm ấy. Như thấy mình giống một đứa con bất hiếu hơn.

Như lục xấp album hình trong tủ và lôi ra một bức ảnh đen trắng. Ảnh chụp lúc Như khoảng sáu tuổi. Trong bức ảnh, Như nép người vào gốc cây, mặt có vẻ giận dỗi. Lúc này Như được cô dẫn đi chơi Thảo Cầm Viên cùng những học trò mới của cô. Như nhớ mình đã giận cô vì nghĩ bị cô bỏ bê. Bức ảnh này là cô nhờ thợ chụp cho Như để giảng hòa. Cô giải thích cho Như rằng cô lo cho mấy đứa học trò kia nhiều hơn vì chúng nhỏ hơn Như. Có vẻ như cho đến lúc chụp bức ảnh đó Như vẫn chưa hết giận.

Một mùa Giáng sinh nữa lại đến. Nghĩa là đã thêm một Tết thầy cô nữa Như không đi thăm cô. Đêm qua Như đã có một giấc mơ rất xấu. Như mơ thấy mẹ gặp tai nạn và mất. Trước lúc mẹ mất, Như kịp cầm tay bà và nói, "Mẹ ơi, con yêu mẹ." Giật mình tỉnh giấc Như đã khóc rất nhiều. Như tự nhủ là ngay buổi sáng Như sẽ đến gặp mẹ và nói với mẹ là Như yêu mẹ. Như phải nói điều ấy với ba nữa.

Như cũng phải nói với cả cô nữa. Cô Dung ơi, Giáng sinh này Như sẽ đến thăm cô.