Đề 1: Phân tích nghệ thuật trào phúng đặc sắc của Vũ Trọng Phụng trong đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”.

Dàn ý phân tích

1. Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm :

−Vũ Trọng Phụng là nhà văn hiện thực xuất sắc trước Cách mạng. Ông nổi tiếng về tiểu thuyết, truyện ngắn và đặc biệt thành công ở thể loại phóng sự.

−Số đỏ được coi là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của văn học Việt Nam, có thể “làm vinh dự cho mọi nền văn học” (Nguyễn Khải). Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia thuộc chương XV của tiểu thuyết này. 

2. Nghệ thuật trào phúng

a. Tình huống trào phúng:

−Mâu thuẫn được thể hiện trong cách đặt tên nhan đề : Hạnh phúc của một tang gia. Nhan đề này chứa đầy nghịch lý, vừa hàm chứa tiếng cười chua chát, vừa phản ánh một sự thật mỉa mai, hài hước và tàn nhẫn.

−Mâu thuẫn giữa vui sướng và buồn khổ; giữa trang nghiêm thành kính và bát nháo nhố nhăng; giữa thật và giả. . .

b. Chân dung biếm họa:

− Mỗi nhân vật có một niềm hạnh phúc riêng nhưng tất cả đều phơi bày thói đạo đức giả , đểu cáng, rởm đời.

− Nhà văn đã phát hiện những chi tiết đối lập gay gắt cùng tồn tại trong một con người, sự vật, sự việc. Miêu tả biến hóa, linh hoạt và sắc sảo đến từng chi tiết, nói trúng nét riêng của từng nhân vật.

+ Cụ cố Hồng mơ màng được mặc áo xô gai, được khen…già; Văn Minh tranh thủ quảng cáo kiếm tiền; cô Tuyết tranh thủ trưng diện; cậu tú Tân muốn chứng tỏ tài chụp ảnh; ông Phán mọc sừng kiếm món lợi lớn…Riêng Xuân Tóc Đỏ, danh giá và uy tín càng cao thêm.

+ Hai cảnh sát Min Đơ, Min Toa có việc làm; bạn cụ cố Hồng được dịp khoe huân chương và râu ria các loại; những “ giai thanh gái lịch” được dịp hẹn hò, tán tỉnh…

c. Ngôn ngữ trào phúng:

− Cách so sánh, ví von hài hước

− Cách đặt câu chứa đựng những mâu thuẫn, nghịch lý, đảo lộn thật- giả, tốt- xấu….

− Cách tạo giọng văn : hài hước, sâu sắc, thú vị; kết hợp miêu tả với những lời nhận xét, bình luận, nói ngược thâm thúy. . .

3. Đánh giá chung:

− Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia là một màn bi hài kịch, phơi bày bản chất nhố nhăng, đồi bại của một gia đình, đồng thời phản ánh bộ mặt thật của xã hội thượng lưu, thành thị trước Cách mạng tháng Tám.

− Khẳng định tài năng của nhà văn Vũ Trọng Phụng .