*Hiện tg thủy văn có 2 loại, tất định và ngẫu nhiên. là kết quả của siuwj tác động nhiieefu nhân tố tự nhiên và con ng. Dòn gchary phụ thuộc vào mưa, đk địa chất thỏ nhưoxng, thảm phủ. Đó là quá trình tự nhiên với đày đủ tc vạt lý và biểu hiện luật nhân quả

*tất định có đặc đierm trong n đk nhất định chsung phát sinh và diễn biến theo quy luạt nào đó, nc sôi ở 100 độ, đóng băng ở o độv..v...

*ngẫu nhiên là trong n đk nhất định nó có thể diễn biến ko theo quy luật, lúc thế này lúc thê skhascm như lũ trên sông khác nhau khi có cùng 1 lg mưa rơi trên LV.

*nhóm các nhân tố khí hậu, khí tg: biến động theo tg, vừa có tính chu ky vừa có tính ngẫu nhiên. Tính chu ky fpharn ánh qui luạt thay đổi xu thế bình quân, trong khi ngẫu nhiên thể hiejen 1 gá trị cụ thể nào đó tjai thời điểm nào đó của chu kỳ và lệch với giá trị bq.

*nhsom cá cnhan tố mặt đêm: thể hiejen qua sự biến đổi theo ko gian, tạot hành các vùng, miền có đk mặt đệm tg đối đồng nhất là cho quá trình Tv biến theo ko gian và thời gian.

* tính tất địnhtheer hiện trên : tính chu kkyf của các xu thế bq theo tg, chu kì 1 năm (lũ kiệt), nhiều năm 9nhosm ít nc, nhiều nc). Biến đổi theo ko gian do tính địa đới của các yếu tố khí hậu mặt đệm. Phản ánh quy luật của sự h.thành dc.

*Tính ngẫu nhiên từ sự biến đổi ngãu nhiên của các nhan tố khí hậu khí tg.

*có 2 hg nghiên cứu

+Coi thuy van la su the hien nhan qua thi phan tich nguyen nhan hinh thanh,Nhuoc laf ko xet dc tinh ngau nhien cua qua trinh thuy van, trong do chia nho thanh cac phuong phap sau:

-phuong phap phan tich can nguyen-mo hinh tat dinh: pan tich quan he giua ca dac trung thuy vawn voi ca thong so dac trung cho ca nhan to anh hg thong qua quan he toan hoc, xay dung ne mo hifnh tinh toan. Cac mo hinh tinh toan lai chia 2 loai can cu vao cach thuc xu ly tham so thanh mo hinh tham so tap trung va tham so phan bo. trong mo hinh tham so tap trung, thuong la mo hinh mua rao, dong chay, de thong thuy van dc trung binh hoa tho ko gian. Nguoc lai trong mo hinh phan bo xem xet cac qua trinh thuy van xay ra tai cac diem khac nhau trong ko gian va tinh toan cac bien so cua mo hinh nhu nhung ham bien doi tho ko gian. Uu diem la tinh toan dc chi tiet cac bien so dong chat, do chinh xac cao, nhung Nhuoc laf doi hoi so luong lon so lieu thuc do.

-phuong phap tonh hop dia ly: do hien tg thuy van mang tinh dia doi, khu vuc va bien doi trong ko gian theo canh quan dia ly. tien hanh phan vung, noi ngoai suy ban cach xay dung ban do dang tri, phan khu.v.v..

-phuong phap luu vuc tg tu (thoi gian quan trac ngan) hoac ko cos o lieu. Dc suy ra tu cac dac trung thuy van luu vuc tg tu.

+coi thuy van la hientg ngau nhien thif dung phuong phap xac suat thong ke-mo hinh ngau nhien: quan sat hien tg ngau nhien 1 so it lan ta ko phat hien dc quy luat nao, nhung nhieu lan ta phat hien dc quy luat dam dong. Cong cu toan hoc de nghien cuu laf ly thuyet sac xuat thong ke. Do cac hien tg thuy van mang tinh ngau nhien nen coi cac dac trung la dai lg ngau nhien roi ap dung ly thuyet XSTK voi chuoi so lieu. Doi voi 1 so dac trung dong chat, xu hg la tim gia tri lon nhat co kha nang xay ra. Tinh toan kiem tra an toan.

*Bien co: khi nghien cuu hien tg phai tien hanh nhieu thuc nghiem, moi thuc nghiem co 1 kha nang xuat hien 1 hien tg ngau nhien, ko phu thuoc vao dk thuc nghiem, 1 ket cuc trong 1 phep thu goi la bien co ci du nam 1993 muc nc cao nhat song Hong do tai Hanoi la 12,8m....

*xac suat, tan suat: cac bien co khac nhau thi kha nang xuat hien khac nhau. Ta dung so so hoc bieu thi cu the so do kha nang xuat hien cua bien co nao do, so do nay la xac suat xuat hien cua bien co do. D/n: Xac suat xuat hien cura bien co A ki hieu la P(A) la kha nang xay ra cua bien co A trong 1 phep thu ngau nhien hay 1 quan trac. P co the dc tinh bang ti so bien co thuan loi (m so lan xuat hien A) va n tong so bien co co the. P(A)=m/n, m=0 bien co ko, m=n bien co chac chan

*tan suat: khi thi nghiem rat nhieu lan 1 thuc nghiem ta thay ti so thuong dao dong quanh 1 hang so nhat dinh. luc do ti so m/n goi la tan suat cua bien co A. Vi Xac Suat dua tren tinh dong nhat doi xung cua thuc nghiem ma trong tu nhien cac bien co lai ko mang tinh dong kha nang.P(A)=lim tu 0 den vo cung (m/n) hay con noi xac suat = lim tu 0 den vo cung cua tan suat

*Thoi ky lap lai (T) laf khaong thoi gian trung binh nam giua cac bien co thuy van nao do, la khoang thoi gian tai dein trung binh giua cac bienc o bawng hoac vuot qua 1 gia tri da cho

* Dai luong ngau nhien la dai luong ma trong ket qua cua phep thu nos co the nhan gia trin nay hay gia tri khac ma ta ko biet trc dc

*Mau: mot liet quan trac x1,x2...xn cua 1 bien ngau nhien goi la 1 mau cua bien ngau nhien X, con tong the la tat ca cac gia tri co the cua X

*DLNN roi rac:neu cac gia tri cua no la tap hop roi rac, tach bach dem dc, luat phan phoi XS dc mo ta duoi dang bang co 1 DLNN X,cac gia tri x1,x2... va xac suat xuat hien tg ung la p1,p2.... viet : DLNN X(x1,x2...xn) cos xac xuat P(p1,p2,...pn)

*DLNNlien tuc vif cac gia tri cua no lien tuc, lap day 1 khaong huu an hay vo han viet P(X<x) hay P(>=x)