Πώς να γράψεις σχόλιο για το #GBC (Greek Book Club)

Για πολλούς το να κρίνουν το έργο κάποιου φαίνεται κάπως τρομακτικό. Αυτή η αντίδραση είναι λογική. Χρειάζεται εξάσκηση και μερικές φορές να δοκιμάσεις και να κάνεις λάθος. Για να σας βοηθήσω θα μεταφράσω μερικές συμβουλές που υπάρχουν ήδη στην Αγγλική εκδοχή της ενέργειας που πάμε να κάνουμε εδώ.

Πρόσεξε την κριτική σου φωνή

Πριν μπούμε σε λεπτομέρειες καλό θα ήταν να ξεκαθαρίσουμε ότι εδώ δεν θα κάνουμε κριτική ως ειδικοί. Θα λέμε απλώς την προσωπική μας γνώμη για αυτό που διαβάζουμε. Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τα δυνατά σημεία, τις αδυναμίες και τις δυνατότητες του κειμένου. Κύριος σκοπός μας δεν είναι απλώς να βρούμε τα λάθη που έχει το κείμενο. Ναι, ίσως να είναι βοηθητικό για τον συγγραφέα να εντοπίσουμε κάποια σημεία που μπορεί να του έχουν ξεφύγει - άλλωστε το πιθανότερο είναι αυτό που διαβάζουμε να είναι η πρώτη γραφή και να μην έχει καν περάσει από την πρώτη επιμέλεια.

Είναι δύσκολο. Ειδικά για άτομα σαν εμένα που έχω μάθει να κολλάω περισσότερο σε αυτά που δεν μου αρέσουν παρά σε αυτά που μου αρέσουν, γιατί θεωρώ ότι αφού είναι ωραία, γιατί να τα σχολιάσω; 

Όμως, θα προσπαθήσουμε όλοι μαζί να ακολουθήσουμε τις παρακάτω συμβουλές και σίγουρα θα τα καταφέρουμε!

ΣΥΜΒΟΥΛΗ 1 ->Συγκεντρώσου στις ερωτήσεις που έκανε ο συγγραφέας και όχι στην κατηγορία που ανήκει το βιβλίο.

Σε αυτή την διαδικασία, είναι αρκετά πιθανό να διαβάσεις είδη λογοτεχνίας που δεν σου αρέσουν ή δεν είναι αυτά που συνήθως διαβάζεις. Είναι λοιπόν σημαντικό να μην είσαι προκατελλειμένος/η. Αν συγκεντρωθείς στις ερωτήσεις θα παραμείνεις ανοιχτόμυαλος/η, και αυτό θα σε βοηθήσει να απαντήσεις όσο πιο ειλικρινά μπορείς στην κριτική σου για μέλος της ομάδας μας.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ 2 -> Να είσαι ευγενικός/η

Οι λέξεις έχουν δύναμη. Μία κακή κριτική μπορεί να καταστρέψει την αυτοπεποίθηση κάποιου στην συγγραφή. Συγγραφείς έχουν πάψει να γράφουν επειδή έλαβαν κακόβουλες κριτικές χωρίς ενσυναίσθηση. Το Greek Book Club είναι εδώ για να δημιουργήσει μία κοινότητα όπου οι συγγραφείς θα βοηθούν τους συγγραφείς. Προσπάθησε να χρησιμοποιείς φράσεις όπως "ίσως θα ήταν καλό να σκεφτείς.." ή "δεν είμαι σίγουρος/η για αυτό το σημείο" αντί για πιο ισχυρές λέξεις όπως "Πρέπει να ..." ή "η γραφή σου ήταν κουραστική". 

Επίσης, όταν βιαζόμαστε οι λέξεις μας μπορεί να είναι λίγο πιο σκληρές από ότι θα θέλαμε. Οπότε γράψε την κριτική σου με υπομονή, ευγένεια και γενναιοδωρία. Γράψε με ένα χαμόγελο στο πρόσωπό σου. 

Ακόμη, είναι σημαντικό να κρατήσεις τον ίδιο τόνο όταν απαντάς στον συγγραφέα ή όταν συζητάς με άλλα μέλη της κοινότητας σχετικά με το έργο του συγγραφέα. Θυμίσου ότι ο συγγραφέας μπορεί να είναι υπό πίεση ή στρες. Οι λέξεις και ο τόνος σου μπορεί να τον επηρεάσουν είτε αρνητικά, είτε θετικά. 

Να είσαι συμπονετικός/η και προσεκτικός/η.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ 3 -> Γνώρισε τον συγγραφέα.

Θα ήταν ωραίο πριν διαβάσεις το κεφάλαιο ή πριν γράψεις την κριτική σου να επισκεφτείς το προφίλ του συγγραφέα. Κάνοντας το παραπάνω εξανθρωπίζεται η διαδικασία της κριτικής. Θα σκέφτεσαι ότι είναι κάποιος άνθρωπος πίσω από αυτή την ιστορία. Επίσης, θα ήταν ωραίο να ψήφιζες το κεφάλαιο που θα κριτικάρεις. Θυμίσου κάνεις χαρούμενο κάποιο άτομο απλώς πατώντας το αστεράκι!

ΣΥΜΒΟΥΛΗ 4 -> Δώσε έπαινο όταν χρειάζεται (praise when praise is due - αν έχετε καλύτερη μετάφραση είναι ευπρόσδεκτη)

Γνωρίζοντας τι πήγε καλά σε ένα κεφάλαιο είναι εξίσου σημαντικό με να βρίσκεις τι δεν πήγε.Δίνοντας τους λόγους που σε άρεσε κάτι βοηθάς τον συγγραφέα να καταλάβει καλύτερα τι να κρατήσει ή να αλλάξει. Θυμίσου το να είναι κάτω από τον προβολέα για να τον κριτικάρεις εσύ κι άλλοι συγγραφέας μπορεί να είναι λίγο τρομακτικό, προσφέροντας θετικά σχόλια μπορείς να βοηθήσεις να μειωθεί η ένταση και να μην αισθανθεί πληγωμένος/η.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ 5 -> Σχολίασε συγκεκριμένα πάνω στο κεφάλαιο, όχι γενικά για τον συγγραφέα ή ολόκληρο το βιβλίο.

Οι ώριμοι συγγραφείς γνώριζουν ότι η πρώτη γραφή είναι απλά αυτό, η πρώτη γραφή. Έτσι και οι κριτικοί (reviewers) πρέπει να έχουν στο νου τους ότι το κεφάλαιο αποτελεί μέρος ενός έργου "υπο κατασκευή". Οπότε φρόντισε η κριτική σου να είναι εποικοδομητική και όχι καταστροφική για τον συγγραφέα. Δώσε παραδείγματα.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ 6 ->  Να είσαι ανοιχτόμυαλος/η

Από τι αποτελείται μία καλή κριτική;

Θα ακολουθήσουν μερικά βήματα που η αρχική ομάδα που δημιούργησε και λειτουργεί για χρόνια την ενέργεια που δοκιμάζουμε κι εμείς τώρα θεωρούν σημαντικά για μία ποιοτική κριτική.

1. Χαιρέτησε τον συγγραφέα και δώσε του μία γενική πρώτη εικόνα που έχεις για το έργο του. Ήταν η ιστορία καθηλωτική από την πρώτη παράγραφο; Απόλαυσες την ανάγνωση; Σε ποιους πιστεύεις ότι απευθύνεται;

2. Δώσε εποικοδομητική κριτική. Ο σκοπός της κριτικής σου είναι πρώτον να αναγνωρίσεις τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες του κεφαλαίου και δεύτερον να προσφέρεις συμβουλές που πιθανών να βοηθήσουν τον συγγραφέα να βελτιώσει την ιστορία του.

3. Εξήγησε το σχόλιο σου. Κάθε φορά που κάνεις μία πρόταση στον συγγραφέα σχετικά με κάτι ( για παράδειγμα "πραγματικά δεν ένιωσα αυτόν τον χαρακτήρα"), δώσε λεπτομέρειες και εξήγησε γιατί το λες αυτό (για παραδειγμα, ήθελα να δω περισσότερα από τα συναισθήματα της όταν το αγόρι της την παράτησε).

4. Δώσε παραδείγματα βελτίωσης, αν είναι εφικτό. Αντί να γράψεις ότι ένιωσες ότι χρειάζεται να δείξει περισσότερο καποιο σημείο εκεί που θεωρείς ότι χρειάζεται περισσότερη λεπτομέρεια και πρότεινε κάτι για να σκεφτεί. (για παράδειγμα, στην σκηνή όπου οι δύο εραστές χωρίζουν, ένιωσα ότι χρειάζεται να το δείξεις λίγο παραπάνω. Ίσως αν έγραφες μάι πρόταση όπου θα εστίαζε περισσότερο στο τι συνέβη να βοηθούσε. Κάτι σαν " το βλέμμα της αμέσως σκοτείνιασε, όταν εκείνος έβγαλε το δαχτυλίδι του, εκείνο που κρεμόταν στον λαιμό του από όταν του το χάρισε τα Χριστούγεννα").

5. Απάντησε στις ερωτήσεις του συγγραφέα. Οι συγγραφείς δίνουν τις ερωτήσεις για να τραβήξουν την προσοχή στα σημεία που χρειάζονται feedback. Παρακαλώ μην αγνοείς τις ερωτήσεις τους. (φυσικά δεν αρκεί απλώς να απαντήσεις χωρίς να σχολιάσεις τίποτα άλλο).

6. Αφιέρωσε τον χρόνο που έχεις διαθέσιμο για να γράψεις κάτι που θα βοηθήσει τον συγγραφέα. Η κριτική σου δεν χρειάζεται να είναι τεράστια για να είναι καλή. Μία μικρή κριτική μπορεί να είναι πολύτιμη με λίγα λόγια και μία μεγάλη μπορεί να μην σχολιάζει πράγματα που έχουν σημασία.

Έχει κι άλλες συμβουλές σε αυτό το μέρος αλλά νύσταξα...

Αν δείτε ορθογραφικό ή άλλου τύπου λάθη, σχολιάστε ελεύθερα.

Έκανα απευθείας μετάφραση στο αγγλικό κείμενο και μπορεί κάτι να ξέφυγε.

Καλό βράδυ!