ÁP DỤNG LÝ THUYẾT BỘ TẮT CHẤN ĐỘNG LỰC 

TÍNH TOÁN GIẢM RUNG CHO MỘT VÀI MÔ HÌNH CƠ-SINH HỌC 

TRONG BẢO HỘ LAO ĐỘNG

Applying the Theory of Dynamic Vibration Absorber for Vibration

Reduction Calculation of Some Biomechanical Model

In Occupational Safety

GS. TSKH. Nguyễn Văn Khang 1*; 

TS. Triệu Quốc Lộc 2

, ThS. Nguyễn Anh Tuấn2

1 Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội,

2 Viện Nghiên cứu KHKT Bảo hộ lao động

1 HaNoi University of Science and Technology,

2 National Institute of Labour Protection

 ABSTRACT

  This paper refer to the study of applying dynamic vibration  absorber to reduce the

effects of vibration on human body, based on the oscillator model of human body as a

mechanical-  biological system. Using the theory of constrained non-linear programming to

calculate the parameters of dynamic vibration absorber installed in oscillatory system with

many degrees of freedong, significantly reducing vibration effects caused by structures and

trangsports on human body, then buiding a scientific basis for desingning vibration-reduction

mechanism and equipment in occupational safety.

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Các máy móc thiết bị trong sản xuất cũng như các phương tiện giao thông vận tải

trong quá trình hoạt  động thường sinh ra những dao động mạnh,  đặc biệt  đối với các máy

móc, thiết bị làm việc với hành trình lớn và vận tốc cao. Những dao động này dưới dạng sóng

cơ (gồm sóng dọc và sóng ngang) được truyền trực tiếp tới con người hoặc qua các bộ phận

của máy, xuống bệ máy, sàn nhà và tới cơ thể con người, làm cho cả cơ thể hoặc từng bộ phận

cơ thể dao động theo, gây ra những biến đổi về tâm sinh lý trong cơ thể và là nguyên nhân sự

xuất hiện các bệnh rung  như:  rối loạn thần kinh, liệt và teo cơ, gây những tổn thương về

xương khớp ...  [1 - 5]. Tuỳ thuộc vào một số yếu tố như: thời gian tiếp xúc với nguồn rung, vị

trí tác động, đặc tính nguồn rung, và giá trị của các đại lượng động lực đặc trưng cho rung

động (tần số, biên độ, vận tốc và gia tốc) mà ảnh hưởng của rung động tới cơ thể con người sẽ

rất khác nhau.

Trong bài báo này đề cập tới việc nghiên cứu áp dụng bộ tắt chấn động lực để giảm

ảnh hưởng của rung động lên cơ thể người trên cơ sở mô hình dao động của cơ thể người như

một hệ Cơ-Sinh học [4 - 10]. Sử dụng lý thuyết quy hoạch phi tuyến có ràng buộc [11 - 13]

tính toán các tham số của bộ tắt chấn động lực  lắp đặt vào hệ dao động nhiều bậc tự do  làm

giảm đáng kể hiệu ứng rung do các cơ cấu và các phương tiện giao thông tác dụng lên cơ thể

con người. Từ đó xây dựng cơ sở khoa học phục vụ cho việc thiết kế các cơ cấu và dụng cụ