Tôi thấp thỏm đứng chờ trong hàng người dài dằng dặc trước cửa hải quan San Francisco. Sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, mang trong người dòng máu Việt và quan trọng hơn, cầm trên tay tấm hộ chiếu Việt, tôi thừa hưởng căn bệnh cố hữu: sợ hải quan. Có ai ở Việt Nam mà không từng nghe kể việc người này, người kia xin visa đi đâu khó thế nào? Hồ sơ của tôi chẳng giống hồ sơ của một du học sinh bình thường. Tôi quá già. Tôi quá nghèo. Hộ chiếu của tôi có quá nhiều dấu hải quan của những nước mà phần lớn người Mỹ sẽ chẳng bao gìơ đặt chân tới. Tôi mường tượng khoảng hai chục bối cảnh trong đó sĩ quan hải quan cùng bảo vệ đến và nói với tôi câu ngắn ngọn: "Mời chị đi theo chúng tôi. " Tôi sắp xếp câu từ trong đầu để tìm cách giải thích sao cho cuộc đời chẳng giống ai của tôi nghe giống cuộc đời của "con nhà người ta" nhất có thể. Tôi vuốt lại mái tóc cho bớt xù. Tôi lấy tấm vải mềm vẫn còn thơm mùi nước xả vải ra để lau cặp kính cận mới cắt được hai tuần. Tôi săm soi tất cả các sĩ quan đang làm việc ở đây để xem ai có vẻ thân thiện nhất. Tôi nhìn những người đồng cảnh ngộ xung quanh xem có ai chung tâm trạng với mình không. Anh chàng tóc vàng cao lớn đứng trước mặt tôi trông có vẻ ngái ngủ sau chuyến bay dài, ngáp một cái rõ to rồi cho tay lên ngoáy mũi.
Sĩ quan hải quan tiếp nhận tôi là một bác trung niên gốc Á. Bác nhìn lướt qua mớ giấy tờ tôi đưa rôì nhanh chóng trả lại tôi hơn một nửa.
"Cái này không cần."
Tôi nhận lại xấp giấy vẫn còn ngàn ngạt mùi máy bay. Sau khoảng ba mươi giây (trong thời gian đó tôi đã đổi chân đến mười lần), bác ngẩng lên nói với tôi bằng thứ tiếng Anh vẫn còn pha trộn âm tiết tiếng Trung:
"Chúc mừng cháu."
"Dạ?"
"Cháu chuẩn bị vào học Stanford. Rất tốt."
"Cháu cảm ơn. "
"Cháu biết mình học gì chưa?"
"Chưa ạ... Có lẽ là ngành Văn học."
"Văn học, không tốt!" Bác lắc đầu. "Học làm bác sĩ, rất tốt."