Bệnh trầm cảm

---

Bệnh trầm cảm như một sợi dây gai quấn quanh cổ chân, chỉ cần nó muốn, kéo nhẹ một cái có thể nhấn chìm người ta xuống biển sâu, khiến người ta chết ngạt trong lúc ý thức vẫn hoàn toàn tỉnh táo.

Trong lúc ngồi chờ gọi tên tại Chuyên khoa Sức khỏe Tâm thần, Đới Lam cảm thấy sợi dây gai ấy đang cọ sắp rách da chân hắn.

Chết ngạt là một cái chết đau đớn, nhưng cái cảm giác không thể nắm bắt này chẳng khác nào hình phạt lăng trì.

Ngay phía trước khu chờ gọi tên người bệnh là một màn hình hiển thị số, Đới Lam mang phiếu số 6, đang xếp ở vị trí thứ hai.

Ông anh trước đấy đã vào phòng chẩn bệnh nửa tiếng, Đới Lam chờ đến bực bội. Bệnh viện cấm hút thuốc, hắn chỉ có thể nghịch thứ duy nhất trong tay lúc này--- chứng minh thư. Tấm thẻ đồng hành với hắn bảy, tám năm nay vẫn mới nguyên, lúc này lại bị hắn giày vò đến quăn mép.

Bệnh nhân số 4 đã rời khỏi phòng khám, loa bắt đầu gọi tên: "Mời bệnh nhân số 5, Trương Minh, tới phòng chẩn đoán Lo âu – Trầm cảm số 1 để khám bệnh; bệnh nhân số 6, Đới Lam chuẩn bị đến lượt. Mời bệnh nhân số 5, Trương Minh, tới phòng chẩn đoán Lo âu – Trầm cảm số 1 để khám bệnh; bệnh nhân số 6, Đới Lam chuẩn bị đến lượt..."

Loa gọi tên sẽ phát ba lần cho đến khi bệnh nhân vào phòng chẩn đoán. Nếu người được gọi tên không có mặt, loa sẽ tiếp tục phát thêm ba lần, sau đó mới gọi đến người bệnh tiếp theo.

Hiển nhiên bệnh nhân số 5 tên Trương Minh không xuất hiện, máy bắt đầu một vòng gọi tên mới: "Mời bệnh nhân số 6, Đới Lam, tới phòng chẩn đoán Lo âu – Trầm cảm số 1 để khám bệnh; bệnh nhân số 7, Lý Cường chuẩn bị đến lượt. Mời bệnh nhân số 6, Đới Lam, tới phòng chẩn đoán Lo âu – Trầm cảm số 1 để khám bệnh; bệnh nhân số 7, Lý Cường chuẩn bị đến lượt..."

Chỉ trong vòng hai phút, tên mình bị máy móc nhắc đi nhắc lại chín lần, Đới Lam đã có suy nghĩ bỏ của chạy lấy người.

Nhưng nghĩ đến việc nếu mình rời đi rồi, cái máy chết tiệt kia lại gọi tên mình thêm ba lần nữa, Đới Lam bèn nghiêm mặt đứng lên bước vào phòng chẩn đoán Lo âu – Trầm cảm.

Trước cửa mỗi phòng chẩn đoán đều treo bảng thông tin vắn tắt của bác sĩ chẩn bệnh.

Phòng chẩn đoán Lo âu – Trầm cảm số 1 do bác sĩ Tống Ý chủ trị, trên bảng giới thiệu là bức ảnh chân dung rất đẹp, đôi mắt bác sĩ to tròn và sáng lấp lánh khiến ai nhìn vào cũng tràn đầy hy vọng. Ánh mắt dịu dàng và ấm áp như mặt trời ấy là một liều thuốc rất hiệu quả đối với bệnh nhân.

Nhưng Đới Lam không cho là vậy, lướt qua ảnh chụp của bác sĩ hắn liền cảm thấy người này có lẽ chưa bao giờ trải qua phiền não. Một người vô lo vô nghĩ như vậy, làm sao có thể lý giải những tâm tình phức tạp? Trên đời này chẳng có thứ gì tên là "thực sự đồng cảm".

Có điều, lần điều trị này có hiệu quả hay không cũng không quan trọng, Đới Lam căn bản không để tâm, mục đích hắn tới đây không phải đi chữa bệnh.

Nhưng hắn không tới đây chỉ để làm thủ tục, ôm trong lòng tâm lý phức tạp "nếu chữa được thì chữa, không chữa được càng tốt", hắn cũng không biết mình tới đây để làm gì.

Nghĩ đến đây, Đới Lam lại ngẩng đầu nhìn ảnh chân dung của bác sĩ, nở một nụ cười chua chát.

Cứ coi như là tới đây ngắm một cậu chàng đẹp trai đi.

Nhưng trời đất chứng giám, khi đăng kí khám bệnh online, Đới Lam thực sự không chọn bác sĩ dựa vào ngoại hình. Mỗi tuần hắn đi làm năm ngày, chỉ có thứ tư rảnh rỗi, mà bác sĩ phụ trách chẩn đoán vào thứ tư chỉ có một mình Tống Ý, Đới Lam không còn sự lựa chọn nào khác.

Gọi là duyên phận đi, gặp được một bác sĩ hợp với gu thẩm mỹ của mình là một chuyện vui. Nhưng điều kiện để tâm trạng vui vẻ này có thể kéo dài đó là không bị phá đám bởi những kẻ đáng ghét---

Đới Lam vừa bước vào phòng khám, cánh cửa vừa được hắn đóng lại lập tức bị kéo ra. Một người xông vào lướt qua Đới Lam, vọt tới ghế bệnh nhân, đặt mông ngồi xuống, tốc độ nhanh như cơn gió thổi phù qua mặt Đới Lam.

Hắn chưa kịp nín thở, mùi khói thuốc lá lẫn vào cơn gió kia bủa vây xung quanh hắn.

Hay lắm, thuốc lá mà hắn không được hút đã có người cuốn chung với gió lạnh và bụi đất dâng đến tận miệng hắn, quả là mua một tặng hai, ép mua ép bán.

"Bác sĩ Tống, cứu tôi với, tôi sắp chết rồi..."

Hai tay người nọ siết thành nắm đấm nện mạnh xuống mặt bàn làm việc, run lập cập nhìn về phía bác sĩ.

Bị chen hàng đã đành, còn bị một bệnh nhân lảm nhảm dông dài như vậy chen hàng, Đới Lam quan sát điệu bộ người kia, thầm nghĩ có lẽ nửa tiếng nữa cũng không xong. Hắn nâng tay trái nhìn đồng hồ, chuẩn bị rời khỏi đây, rời khỏi nơi đang bào mòn từng chút kiên nhẫn của hắn.

Chân trước vừa định bước ra khỏi cửa, phía sau đột nhiên có giọng nói trong vắt và bình tĩnh: "Mời báo tên."

"Trương Minh, bác sĩ, tôi tên là Trương Minh."

"Trương Minh?" Giọng nói của bác sĩ vẫn bình tĩnh đến lạnh lùng, tựa như anh không hề nhìn thấy dáng vẻ hấp tấp của bệnh nhân này. Tống Ý lướt qua danh sách bệnh nhân trên hệ thống, tìm thấy cái tên Trương Minh ở cột "Số bỏ qua": "Bệnh nhân số 5 phải không? Đã qua lượt rồi, mời anh ra quầy xuất trình chứng minh thư, lấy số xếp hàng lại từ đầu."

Đới Lam dừng bước quay đầu, hắn đứng sững ở cửa, hai tay ôm ngực quan sát cách xử lí của vị bác sĩ kia.

Đới Lam rất cao, đứng sừng sững như vậy lộ ra vài phần uy hiếp, trùng hợp hôm nay hắn còn mặc một chiếc áo măng tô dáng rộng màu nâu sẫm, toàn thân trở nên âm trầm, ngay cả cái bóng cũng có phần lạnh lùng. Hắn đứng trước cửa một lúc, những bệnh nhân quay lại tái khám cũng không dám vào, bọn họ chỉ dám thập thò nhìn vào,

"Bác sĩ ơi tôi chỉ vào muộn một phút, có một phút thôi mà..."

Lúc này bác sĩ Tống mới quay đầu nhìn về phía bệnh nhân kia, vẻ mặt anh không cảm xúc, khóe miệng anh chỉ kéo lên một cung độ nhỏ đến mức khó nhận ra, đôi mắt được rất nhiều người bệnh yêu thích lúc này không chút gợn sóng nhìn thẳng vào Trương Minh.

Như một loại ma lực, khoảnh khắc đối diện với bác sĩ, người bệnh số năm đã không thể nói thêm gì.

Trương Minh im lặng, giọng nói bác sĩ Tống vẫn ôn hòa như cũ: "Anh phải ra quầy xuất trình chứng minh thư một lần nữa, tôi mới có thể vào hồ sơ của anh trên hệ thống. Không phải chờ lâu đâu, người bị lỡ gọi tên sẽ không bị xếp xuống cuối, chỉ cần chờ thêm hai lượt mà thôi, anh ra ngoài kiên nhẫn chờ thêm một lát đi. Anh có thể làm được điều này mà, đúng không nào?"

Trương Minh số 5 nghe vậy thì cúi gằm mặt, vừa khóc nghẹn ngào vừa nói: "Vâng thưa bác sĩ, xin lỗi bác sĩ, tôi làm phiền bác sĩ rồi."

Sau đó anh ta cúi người chào Tống Ý rồi vội vàng rời khỏi phòng, trước khi đi cũng không quên khép cửa lại.

Đới Lam quan sát từ đầu đến cuối, cảm thấy khá thú vị nên không khỏi nở nụ cười, hắn yên lặng nhìn vị bác sĩ trước mặt, cảm thấy cậu ta dần hòa làm một với bức ảnh chân dung mà hắn vừa lưu lại trong não bộ.

Cậu ta tên là... Tống Ý nhỉ?

Đới Lam âm thầm gật gù, nghĩ rằng nếu là người này chẩn bệnh cho mình, có lẽ sự kháng cự trong lòng hắn sẽ vơi bớt phần nào.

Người chen hàng đã rời đi nửa phút, người đến lượt vẫn đứng bất động tại chỗ, không hề tỏ ra tự giác muốn ngồi xuống ghế khám bệnh.

Tống Ý cũng không thúc giục, ngược lại tranh thủ giây phút rảnh rỗi này cầm cốc giữ nhiệt lên uống một ngụm nước, trong lúc uống nước lại nâng mí mắt đánh giá người bệnh đang đứng trước cửa.

Vì Đới Lam cũng đang nhìn Tống Ý nên trong khoảnh khắc ấy, ánh mắt bọn họ đã chạm vào nhau. Giây tiếp theo bọn họ đồng thời dời mắt đi nơi khác, như hai con cá trong nước, cọ xát một cái rồi bơi đi.

"Mời ngồi." Tống Ý đã uống xong nước, đậy nắp cốc giữ nhiệt: "Đới Lam phải không?"

"Đúng."

Nếu hắn nhớ không nhầm, câu đầu tiên vị bác sĩ này hỏi bệnh nhân số 5 ban nãy chính là "Mời báo tên", vì sao đến lượt hắn lại được gọi tên trực tiếp?

Đới Lam cảm thấy các bác sĩ hẳn là phải tuân theo một quy trình thăm khám, ai cũng có câu chào cửa miệng na ná nhau. Hắn cũng không cho rằng chính mình có đặc điểm gì khiến bác sĩ để ý.

"Anh cảm thấy không thoải mái chỗ nào?"

Một câu hỏi quen thuộc. Đới Lam nghe xong thì trầm mặc hai giây, sau đó vẫn là không biết nên trả lời thế nào. Kể về căn bệnh của mình là một việc rất mất thể diện, nhưng đã tới nước này rồi, nếu cứ im lặng thì thật kì cục, vì vậy hắn hỏi lại một câu không đầu không đuôi: "Chuyện vừa rồi sẽ không sao chứ?"

Nghe vậy, hai tay Tống Ý đang chuẩn bị gõ phím chợt ngừng lại, anh chậm rãi dựa vào lưng ghế, bình thản nói: "Cứ dựa theo quy trình mà làm thôi, đây vốn là lượt khám của anh, người bệnh đã bỏ qua lượt gọi tên bắt buộc phải xếp hàng lại, nếu không bác sĩ cũng không thể truy cập vào hồ sơ trên hệ thống, anh không cần cảm thấy áy náy đâu."

Cái gọi là trên có chính sách, dưới có đối sách chính là như vậy, cái gì mà bỏ qua lượt phải xếp hàng lại, cái gì mà không thể truy cập hồ sơ, những lời này có thể gạt được bệnh nhân số 5 nhưng không lừa được Đới Lam, hắn cảm thấy vị bác sĩ này đơn giản là ngại phiền phức.

Có điều hắn cũng nhắm mắt làm ngơ, dù sao bác sĩ Tống tuân thủ quy trình chặt chẽ như vậy cũng là một điều có lợi cho hắn.

"Tôi chỉ cảm thấy anh ta cần sự giúp đỡ của bác sĩ hơn tôi."

"Sai rồi, anh mới là người cần giúp đỡ hơn."

Đới Lam phát hiện vị bác sĩ này rất thích nhìn thẳng vào mắt bệnh nhân khi trò chuyện, đối với bệnh nhân số 5 cũng vậy, đối với hắn cũng vậy. Người này nhìn bệnh nhân số 5 bằng ánh mắt gì, Đới Lam không rõ, nhưng khi nhìn hắn, ánh mắt Tống Ý rất bình thản và êm đềm tựa như một mặt hồ không chút gợn sóng, đôi ngươi cậu ta đen láy và lấp lánh ánh sáng.

Trong ấn tượng của hắn, không phải tất cả các bác sĩ tâm thần đều có mị lực này--- kiên định, bình thản, cảm xúc trầm ổn, đây là những đức tính được tôi luyện qua năm tháng, mà người trước mặt này thoạt nhìn còn rất trẻ, có lẽ còn kém tuổi hắn.

Vị bác sĩ trẻ tuổi ấy vẫn mở to mắt nhìn hắn, kiên nhẫn giải thích cho Đới Lam: "Có khả năng thể hiện cảm xúc, sẵn sàng bộc lộ nội tâm của mình cho người ngoài và cầu xin sự giúp đỡ, đó là một biểu hiện tốt. Bệnh nhân vừa rồi vẫn có khả năng tự khống chế. So với những bệnh nhân dễ bị kích động, một bệnh nhân luôn che giấu cảm xúc của mình sẽ cần sự giúp đỡ của bác sĩ và sự quan tâm của người xung quanh hơn. Cho nên tôi mới để anh vào khám trước, về tình về lý đều không sai."

"Hiện giờ anh đã yên tâm hơn chưa? Anh Đới, có thể miêu tả một chút bệnh tình của anh không?"

Trong lúc bác sĩ nói chuyện, Đới Lam dịch ghế lui về phía sau vài phân, giữ một khoảng cách xã giao an toàn.

Hắn ngồi xuống ghế một lần nữa, bác sĩ cũng vừa nói xong, Đới Lam nâng mắt đối diện với bác sĩ Tống, trong đầu đột nhiên nảy ra một câu cổ văn được học từ thời trung học: chí nhã xuân hòa cảnh minh, ba lan bất kinh, thượng hạ thiên quang, nhất bích vạn khoảnh*.

*Khi mùa xuân tới, cảnh vật rạng rỡ, sóng lặng nước yên, đất trời quang đãng, vạn dặm một màu ngọc bích. (trích từ tác phẩm Lạc Dương Lâu Ký của nhà thơ Phạm Trọng Yêm dưới triều Tống, bản dịch của thivien.net)

Hóa ra một câu thơ miêu tả cảnh vật lại phù hợp để hình dung diện mạo một người đến thế.

Đới Lam khó có được một lần muốn giãi bày tâm sự: "Tôi biết mình mắc bệnh, trước kia tôi đã làm SCL* online. Nhưng thật ra tôi không có ý định thay đổi loại nhận thức bi quan này."

*SCL (Tên đầy đủ: Symptom Checklist – 90 – R): là một bài test theo dõi sự xuất hiện của 90 triệu chứng phát bệnh và các rối loạn tâm lý khác nhau. Mọi người lên mạng tìm rồi làm online miễn phí luôn.

"Bộ phim về Winston Churchill* có một lời thoại thế này, chứng trầm cảm tựa như một con chó mực, hễ có cơ hội nó sẽ cắn không buông. Còn tôi lại cảm thấy rằng, bệnh trầm cảm như một sợi dây kéo tôi xuống đáy biển, tôi sẽ chết ngạt trong lúc vẫn tỉnh táo. Thỉnh thoảng sợi dây ấy lại trở nên mờ ảo, không thể nắm bắt, trong đầu tôi lúc nào cũng căng như dây cung, rất mệt mỏi, hễ buông lỏng tôi sẽ hoàn toàn suy sụp."

*The Darkest Hour là tác phẩm tiểu sử về Thủ tướng Anh Winston Churchill . Đây là một bộ phim chính kịch nhận về 6 đề cử Oscar, trong phim thì thủ tướng Winston cũng bị nghi ngờ mắc bệnh trầm cảm.

"Thực sự rất mệt." Đới Lam lặp lại một lần nữa: "Thực sự kiệt sức, không chút hứng thú, không chút ý nghĩa."

Đới Lam nói tới đây liền ngừng lại, vừa bật công tắc tâm sự, hắn bắt đầu ghét bỏ sự dông dài và những lời than thở vừa rồi của bản thân.

Bác sĩ Tống lắng nghe và gật gù, vẫn không để lộ sắc thái gì trên mặt, anh vừa gõ bàn phím vừa hỏi: "Có xuất hiện trạng thái mất khống chế cảm xúc không?"

"Có."

"Gần đây khẩu vị thế nào?"

"Không muốn ăn uống gì hết."

"Tình trạng ăn uống kém mới xuất hiện hay đã xuất hiện từ lâu rồi?"

"Đã một thời gian rồi."

"Anh còn nhớ rõ thời điểm xuất hiện tình trạng này không?"

"Không nhớ rõ."

"Gần đây cân nặng có thay đổi không?"

"Tôi không để ý."

"Đã làm xét nghiệm chỉ số hormone chưa? Hormone tuyến giáp, hormone sinh sản vân vân..."

"Chưa làm gì."

"Chất lượng giấc ngủ thế nào?"

"Kém."

"Biểu hiện cụ thể một chút? Khó ngủ, mộng mị, hay là ngủ không sâu giấc?"

"Tất cả đều có."

"Anh có dùng thuốc hỗ trợ giấc ngủ không?"

"Không dùng."

"Trước kia đã từng điều trị các bệnh tâm lý chưa?"

"Vài năm trước tôi từng gặp cố vấn tâm lý, không hài lòng, cho nên không tiếp tục."

"Vì sao không hài lòng?"

"..."

"Từng có hành vi tự làm hại bản thân bao giờ chưa?"

"..."

Đới Lam cảm thấy phiền phức vì những câu hỏi này, bác sĩ càng bình tĩnh hắn lại càng khó chịu, kiểu hỏi đáp này không khác gì tra khảo, bộ não bị lột xuống từng lớp bảo vệ, trần trụi, ngu ngốc và nhục nhã.

Là một giảng viên đại học, Đới Lam vẫn luôn là người đặt vấn đề và vặn hỏi người khác, hiện giờ vật đổi sao dời, hắn lại trở thành người bị tra khảo và truy vấn.

Đới Lam không nhận ra chính mình đã vô thức nhíu mày. Hắn bắt đầu sinh ra chút mất kiên nhẫn, nó như hóa thành một chiếc lồng thủy tinh ngăn cách hắn với bác sĩ Tống.

Giống như khi đối mặt với sự hấp tấp của người bệnh số 5, Tống Ý vẫn làm như không nhận ra chiếc lồng thủy tinh ấy, anh vẫn dùng ngữ khí bình tĩnh đến lạnh lùng, một lần nữa lặp lại câu hỏi: "Có không?"

"Chưa từng."

Đã từng.

---

Lời editor: Năm mới, một cuộc hội ngộ mới (hoặc một cái hố chưa biết bao giờ mới lấp xong~~~)