HIỀN NHƯ LÚA VÀ LÀNH NHƯ ĐẤT

  Từ khi mình u oa biết cầm cái thìa tự xúc miếng cơm, bố đã dạy phải biết nâng niu hạt gạo bằng việc xúc ăn cho gọn gàng. Bởi vậy hễ cứ có hạt cơm nào vương ra ngoài là mình biết lấy tay nhặt rồi chậm rãi đưa lên miệng nhấm nháp. Đến khi biết cầm đũa thì ăn xong cái bát phải sạch queo. Lớn lên một tí, đến tuổi vào bếp nấu cơm thì phải biết đong gạo mỗi bữa theo định mức, phải biết vần nồi cơm sao cho không bị cháy.

  Thế đó, cùng với sự lớn lên của mỗi đứa trẻ quê là biết bao nhiêu bài học về hạt gạo và miếng cơm.Hồi ấy, trẻ con ở quê đứa nào cũng biết ra đồng làm đất, ủ giống, bón phân, nhổ mạ, cấy lúa, gặt hái, xay lúa, giã gạo… Biết về cuộc đời cây lúa từ lúc là nhánh mạ đến khi làm đòng, ra hạt, thành rạ, thành rơm. Biết lúa nghẹn khi ngập úng. Biết lúa cười khi mưa hiền hòa. Biết lúa hát khi trăng thanh. Và biết lúa đau khi mùa hạn đồng khô cỏ cháy. Chén cơm vì vậy mà đằm hơn, nặng hơn.

  Không gì thân thiết và thiêng liêng hơn cây lúa... Và thật kì lạ là mỗi khi nghĩ về cây lúa, mình lại cồn cào nhớ đến anh Ba.

  Chắc bởi cả cuộc đời ngắn ngủi của anh đều gắn với đồng với ruộng, thân thiết như là máu thịt, đẹp và trong trẻo hơn một bài thơ.

  Gọi là anh Ba vì anh đứng… thứ ba trong nhà. Anh đẹp trai nhất trong số bốn anh em trai. Dáng người cao to, trắng trẻo, khuôn mặt hiền thật là hiền. Anh hiền như lúa và lành như đất. Cả tuổi thơ của mình, lúc nào cũng thấy anh Ba cặm cụi khi thì vác đất, khi thì làm cỏ lúa, lúc rảnh lại may vá thêu thùa. Con trai gì mà hiền ơi là hiền, chăm ơi là chăm và khéo ơi là khéo… Người làng thường thốt lên như thế mỗi khi nói về anh.

  Hàng ngày, cứ tang tảng sáng là anh đã trở dậy, cặm cụi vào bếp đun nồi nước pha cho bố ấm chè xanh, rồi luộc khoai, vùi sắn… Mình khi ấy vẫn nằm co ro như một con mèo gầy nhách, cuộn mình trong ổ rơm. Thi thoảng hé mắt nhìn, thấy anh chập chờn bên bếp lửa, chẳng khác gì bóng bố. Thoắt thấy làn sương bay lên mỏng mảnh, một cảm giác chỉ có thể gọi là yên ả, thanh bình.

  Mỗi buổi chiều, khi trời đã nhập nhoạng, anh mới từ ngoài đồng hay trên núi về. Thẩn tha, chậm rãi, hiền hòa. Mình cứ nhớ mãi cái màu khói tím thẫm hoàng hôn lẫn vào màu áo anh, hòa lẫn cả vào màu trời bàng bạc, lành như đám mây thơ thẩn cuối đường chiều. Hồi đó mình còn bé xíu nhưng những cảm nhận về anh luôn là sự ấm áp, gửi trao tin cậy. Mình gắn bó với anh hệt như người nông dân gắn với những vạt lúa của một thời thương khó mà rất đỗi an yên.

  Nhưng hình như chính vì thế, ở cạnh anh, mình càng thêm nghịch ngợm, thêm bướng bỉnh, đành hanh. Có cái gì đó cứ ấm a ấm ức. Sao anh hiền thế. Sao anh chăm thế. Sao anh hay được bu chiều chuộng thế. Mình thì ngược lại, toàn bị mắng vì mải chơi, ham nghịch. Rõ là “con yêu, con ghét” chả hiểu ra làm sao… Vậy nên, mình luôn nghĩ ra nhiều trò để chọc phá anh. Anh đi làm thủy lợi được mấy hào để trong túi quần chẳng khi nào dùng đến. Mình ngủ cùng anh, “ủ mưu” đợi lúc anh ngủ say rồi móc hết. Lấy xong thì nằm thao thức, mấy đồng tiền nóng rẫy trong lòng tay. Rồi lo lắng toát mồ hôi nghĩ đến cảnh sáng mai thức dậy, phát hiện ra tiền bị mất anh sẽ nói với bu. Bu sẽ biết ngay là mình lấy. Và thế là sẽ ăn đòn. Nhưng sáng hôm sau, anh tỉnh dậy, sờ sờ nắn nắn vào cái túi rỗng không, ngẫm nghĩ một lát rồi lại vác cuốc đi làm. Khuôn mặt vẫn hiền khô, nhẹ nhõm. Như chưa từng có chuyện gì xảy ra. Mình cứ ngơ ngác.Thật chẳng hiểu ra sao.

  Nhưng trẻ con thì nhanh quên. Và còn thêm vài lần như thế nữa. Anh vẫn “tảng lờ” và mình thì cứ hí hửng vui râm ran vì anh đã “không thèm chấp”.

  … Mình vẫn cứ cãi anh, cứ trêu chọc anh. Cố tình làm thế để xem anh còn hiền được đến bao giờ.

  Đỉnh điểm của lần cãi bướng với anh là năm mình học lớp bốn. Năm ấy mình được cử đi thi học sinh giỏi huyện. Anh biết tin thì mừng lắm. Mắt anh nhìn mình lấp lánh niềm tin yêu. Chiều lên huyện thi nhưng buổi sáng mình còn mải mê tát cá. Trưa trật mới về đến nhà, vất vội giỏ cá, xấp ngửa đi thi. Anh đứng đợi đầu ngõ, nhìn thấy mình thì quát lớn: Đã bảo ở nhà nghỉ để chiều đi thi, ai khiến giờ này còn lấm lem như thế…

  Mình vênh mặt lên, nói như thách thức: Bu bảo em! Em cứ đi đấy…

  Anh không nói gì, lẳng lặng cầm cái giỏ lốc nhốc cua cá mình vừa bắt được về, lẳng ra đầu ngõ.

  Cua cá từ trong giỏ bò lổm ngổm. Trời trưa nóng nhã nhượi. Mình vừa tức vừa tiếc, khóc lu loa, lăn ra ngõ ăn vạ. Ngay lúc ấy, mình vớ một hòn gạch gần đó, ném về phía anh. Hòn gạch bay vèo trúng ngang thắt lưng anh. Chỉ thấy anh kêu hự một tiếng và ôm lưng, mặt nhăn nhó…

  Mình sợ quá, ù té chạy.

  Chiều ấy, đi thi về, mình không dám vào nhà, chỉ lảng vảng quanh quẩn nơi mấy cây rơm đầu ngõ nghe ngóng tình hình. Cú ném mạnh thế, anh mà mách bu thì mình ăn no đòn nên đành phải chờ cái đã.

  Vậy mà tịnh không thấy ai trong nhà nói gì cả. Anh xem chừng vừa đi vác đất đắp đê về, vẫn rì rầm nói chuyện với bu bên cầu ao. Khoan thai, nhẹ nhõm.

  Lúc sau, anh ra đầu ngõ, nói to cốt để mình nghe thấy: Còn thập thò ở đấy làm gì, vào mà ăn cơm đi kẻo đói.

  Mình nghe như mở cờ trong bụng, lách cha lách chách ào vào nhà.

  Chỉ có vậy thôi mà thành kỉ niệm nhưng nhức suốt từ thơ ấu đến tận bây giờ. Nó ám ảnh nhức nhối trong từng giấc ngủ. Nó trở đi trở lại hằn lên trong lồng ngực những nhói buốt. Nhiều khi chỉ vừa nghĩ đến đã thấy mắt ầng ậng nước. Cơn đau thông thốc từ óc chạy xộc thẳng vào tim, quặn thắt, nghẹn ngào…

  Bởi chỉ mấy năm sau đó, Anh vào chiến trường biên giới Tây Nam và hy sinh khi chưa tròn 19 tuổi…

  Anh hy sinh mà chưa một lần cầm tay con gái. Lời hẹn hò cùng chị Tuyến năm nào mãi còn ngập ngừng dang dở trên cõi đời bụi bặm, phù du…

  Phải chăng, hiểu lòng anh, thương anh côi cút nên chị đã lặng lẽ “theo” anh về nơi chín suối. Để chị cùng anh nối hẹn thề xưa, để viết tiếp bài ca tình yêu trong sáng và thánh thiện đến vô ngần...
  Mấy năm sau ngày anh hy sinh, bữa ăn nào bố mẹ cũng vẫn để thừa ra cái bát đôi đũa, chờ anh trở về dù cơm canh ngày nối ngày nguội ngắt…

  Mâm bát cứ chống chếnh, nghiêng phía nào cũng lệch. Day dứt trong lòng mẹ cha luôn là câu hỏi: Sao nó đẹp đẽ vậy, hiền lành, chăm chỉ là vậy mà lại vắn số thiệt phận?…

  Mãi mãi chẳng có câu trả lời…

  Anh đã tan vào trong cát, trong gió, trong nắng, như một cuộc thiên di vời vợi thẳm xa…

  Vì sau trận đánh, đơn vị anh tan tác, hồ sơ về anh thất lạc… nên gần năm năm sau ngày anh hy sinh, sau bao nhiêu lạy lục của người thân khắp nẻo công đường, anh mới được công nhận liệt sĩ. Cũng như gần bốn chục năm rồi, cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam mà anh và biết bao đồng đội hy sinh thầm lặng đã chìm vào quá vãng…

  Mình đã nhiều lần lặn lội đi tìm phần mộ của anh nhưng vô vọng. Những buổi chiều Tây Ninh bời bời nắng, mình ôm bó nhang đứng trước bạt ngàn những nấm mộ vô danh, mong khói hương dẫn dụ anh về với gia đình, với mẹ cha, với quê hương muôn thương ngàn nhớ… Và mình tin, anh luôn hiện diện đâu đó giữa bạt ngàn đồi chè xanh quê mẹ, với hương lúa thơm cơm gạo mới, với tiếng chim cuốc kêu đêm thao thiết gọi sang hè.
  Anh mãi mãi không già đi, không yếu đi, lúc nào cũng là khuôn mặt sáng trong, nụ cười hiền hòa, nhẹ nhõm ấy. Anh mãi mãi tuổi 19…

  Riêng chỉ có điều này mình luôn đau đáu cầu mong… là được đền anh những lỗi lầm ngày nhỏ.

  Đền cho anh cái bánh rán ở chợ quê đầu làng mà vì đói quá, thèm quá em đã trót ăn vụng bằng những đồng tiền lấy trộm của anh…

  Đền cho anh cái đau quặn nơi lưng do viên gạch em ném trưa nào…

  Nghĩ đến đấy, lại thấy nước mắt ứa mi mằn mặn…

  Anh ơi! Chắc anh không thể nào biết được, chính vì những lỗi lầm thơ dại thuở ấu thơ như thế mà sau này em không dám “hư” khi còn trẻ, không dám buông xuôi khi lập thân và không đánh mất danh dự trong suốt những tháng năm dằng dặc muôn nỗi trần ai, khốn khó. Em đã cố gắng hết mình với khao khát được dâng lên anh hoa thơm, trái ngọt cùng với niềm ân hận và nỗi xót thương không gì bù đắp nổi…

  Anh à! Mỗi lần về quê, em thường đứng một mình giữa mênh mang đồng bãi, nơi ngày xưa anh thường dầm chân trong giá rét chiều đông hay rát bỏng những trưa hè. Lúa biếc xanh là thế mà sao ngơ ngác tội tình. Em cũng ngác ngơ như con cò giữa nắng và gió. Phía chếch bên kia là sườn núi làng toàn năn lác và cỏ cháy. Em thấy anh hiện về dang rộng đôi tay như ấp ôm chở che cho em rồi anh nhỏ nhẻ: Thảo ơi! Em gắng học hành tu dưỡng. Học cho thật giỏi vào để thay phần chị và các anh lo cho bố mẹ, cho mọi người thương yêu, em nhé…

  Vâng anh! Em gắng rồi mà. Em thay chị và các anh được mà. Lòng em đủ ấm và vòng tay em đủ rộng, anh à…

  … Rồi đêm từng đêm trong trập trùng những giấc mơ hoang hoải, em lại được trở về như đứa em bé dại của anh ngày nảo ngày nào… lón cón theo chân anh mỗi buổi học về và nao nức kể chuyện anh nghe…

  Nghĩ tới đó, em rạp mình xuống lúa…

  Và em thấy lúa ôm em trong ngạt ngào gió và ngan ngát hương đồng...

Hết PI.C1 rồi!
Tản văn này hay làm sao. T.T
Ta lụy mất thôi. ><
BỪN CHỢN CHO MỊ CHỚ NHỂ? =))