Trình bày định nghĩa xơ gan và tạo mô học của xơ gan

·   Định nghĩa

-  Hội nghị quốc tế về gan: xơ gan là hậu quả của nhiều bệnh gan mạn tính gồm 5 đặc điểm tổn thương

+  Tổn thương TB gan (thoái hóa và hoại tử)

+  Tái tạo TB gan thành hạt

+  Tăng sinh liên kết xơ

+  Tổn thương lan tỏa toàn gan

+  Đảo lộn cấu trúc gan

-  {WHO: xơ gan là quá trình lan tỏa đặc trưng bởi xơ hóa và sự đảo lộn cấu trúc gan bình thường thành những nốt bất thường. Cấu trúc nhu mô toàn gan bị phá vỡ}

·   Tạo mô học của xơ gan: có 3 cơ chế bệnh sinh chính:

-  Tổn thương TB gan (thoái hóa, hoại tử)

+  {}Là yếu tố không thể thiếu trong mọi trường hợp xơ gan,

+  Tồn tại trong suốt quá trình xơ gan, do:

üNguyên nhân ban đầu tiếp tục công kích (virus, tắc mật, rượu...)

üSự chèn ép của xơ tăng sinh, đảo lộn tuần hoàn trong gan, yếu tố tự miễn dịch làm gan tiếp tục tổn thương mặc dù nguyên nhân ban đầu đã hết

+  Nhu mô gan bị tổn thương có vai trò là “cơ chế thúc đẩy” tạo hình thái xơ gan.

-  Tăng sinh mô liên kết

+  Đặc điểm: lan tỏa toàn gan, tạo nên các dải xơ vòng, quây quanh các hạt mô gan.

+  Cơ chế bệnh sinh chính ở xơ gan là xơ hóa tiến triển:

üKhi các TB gan bị hoại tử, các sợi liên võng ở khoảng disse xẹp lại, biệt hóa thành sợi tạo keo, cùng với sự tăng lắng đọng collagen, tăng sinh TB xơ làm cản trở tuần hoàn trong gan{}, kích thích sự phân bố lại dòng máu. Các mạch nối đưa máu từ ĐM gan và TM cửa chạy thẳng về TM trên gan mà không qua các xoang mạch làm nhu mô gan ít được tưới máu, sẽ bị thoái hóa hoại tử

üQuá trình trên tạo ra 1 vòng xoắn luẩn quẩn làm tổn thương ngày càng trầm trọng hơn

-  Tái tạo TB gan

+  Khi khối lượng TB gan giảm, các TB gan còn lại tăng sinh để bù đắp gọi là tái tạo

+  Sự tái tạo có tác dụng sửa chữa theo khuôn sẵn có, khi lưới liên võng còn tồn tại, sẽ tạo nên những tiểu thuỳ gan có cấu trúc bình thường

+  Khi lưới liên võng bị phá hủy, các TB gan tái tạo thành những tiểu thùy giả giữa những vành đai xơ: các bè gan không xếp theo hình nan hoa hướng tâm, không có TM trung tâm tiểu thùy. Có thể tạo ra các tiểu thùy giả kém biệt hóa

+  Những tiểu thùy giả nằm sát mặt gan sẽ đội vỏ glisson lồi lên tạo hình ảnh những hạt đầu đinh

-  3 quá trình trên tác động lẫn nhau, tạo nên vòng luẩn quẩn làm bệnh tiến triển ngày càng nặng, cuối cùng dẫn tới 2 hội chứng: suy gan và tăng áp lực TM cửa