hơn một lần tôi bắt gặp hình ảnh của ash và eiji trên những diễn đàn về yaoi, trong những list phim được đề xuất cho người xem bl. trước nhất là tôi cảm thấy tội nghiệp họ, những người mắc bẫy và lao vào xem banana fish như một tựa phim bl. họ sẽ chẳng biết mình đang làm gì đâu. tiếp đó là nỗi phẫn nộ của tôi đối với những người đã xếp banana fish vào thể loại bl. tôi biết họ dựa vào những hành động thân mật của ash và eiji để củng cố niềm vui hủ nam, hủ nữ của mình. nhưng việc hiểu tại sao và việc có đồng tình hay không chẳng hề liên quan. sử dụng mạng internet để lan truyền tư tưởng, tình cảm của mình đương nhiên là không sai và ngôn luận của họ cũng nằm trong phạm vi pháp luật, không thể vì họ có tư tưởng khác biệt tôi mà tôi có quyền bảo họ "này, đừng nói nữa". nhưng tôi có quyền chứng minh rằng họ đã lầm.

thực tế tôi không cần phản biện quá nhiều vì tác giả akimi yoshida đã trực tiếp xác nhận thể loại của banana fish là shoujo. tôi vẫn nhớ mình đã trợn tròn mắt thế nào khi biết sự thật ấy. hai chữ shoujo là khó chấp nhận với tôi. bởi vì đành rằng banana fish mang nặng yếu tố tâm lý và giàu cảm xúc, nhưng ta không thể bác bỏ bộ phim này quá thiếu sự nữ tính cũng như nhân vật nữ. tôi muốn đi sâu thêm vào luận điểm này nhưng hãy trở lại chủ đề chính: banana fish có thực sự thuộc thể loại yaoi hay bl?

như một bài nghị luận xã hội thôi, đầu tiên ta cần hiểu rõ khái niệm yaoi, bl là gì. tôi xin trích nguyên văn từ wikipedia: "Yaoi (tiếng Nhật: やおい) còn được gọi là boy's love (hay BL - mối tình của những chàng trai) là thể loại manga chủ yếu dành cho nữ giới tập trung vào chủ đề mối quan hệ đồng tính nam, và thường được các nữ tác giả sáng tác". tôi là fan của shounen cho nên ở thể loại này tôi thừa nhận mình thiếu trải nghiệm. nhưng tôi cũng đủ hiểu biết để nói rằng yaoi có một mục tiêu độc giả nhất định, và đó là những người yêu thích đồng tính nam. còn banana fish thì sao? ta có thể khẳng định rằng bộ phim này hoàn toàn không được tạo ra chỉ để phục vụ một nhóm khán giả muốn nhìn thấy hai chàng đẹp trai ôm hôn nhau, mà nó đã và đang chinh phục một lượng lớn người không quan tâm gì đến bl. tôi không có thông số chính xác nhưng có một cách để kiểm chứng, đó là bạn có thể youtube và gõ từ khóa "banana fish reaction". sau đó bạn có thể thấy khán giả của banana fish là rất đa dạng, không phân biệt sắc tộc, quốc gia hay nam nữ; trong khi thể loại bl đều có khán giả hầu hết là nữ, ở thái lan tỉ lệ này là 80% (theo wikipedia).

tôi tự nhận thấy dẫn chứng trên có nhiều lổ hổng, nhưng vẫn có tính tham khảo. còn sự thật là banana fish đã có rất nhiều giải thưởng và đề cử danh giá vượt ngoài phạm trù các phim yaoi. sự chiến thắng của banana fish tại 5 hạng mục (best anime adaption, best anime story, best male protagonist, best summer anime, best male anime ending) của giải thưởng crunchyroll anime awards 2018 chẳng lẽ chỉ nhờ vào những phân cảnh tình tứ giữa những nhân vật nam hay sao? bộ phim này chắc chắn có nhiều yếu tố thành công hơn thế. đó là vấn đề chính trị, chiến tranh, sự lạm quyền và hủ bại trong bộ máy nhà nước hoa kỳ. đó là nạn ấu dâm, quấy rối và xâm hại, góc tối của "american dream" - giấc mơ mỹ. bạn vẫn nghĩ một bộ phim bl có thể mang trên mình trọng trách phê phán xã hội và sở hữu nội dung nặng nề đến vậy ư?

tôi không xem thường thể loại bl. mỗi thể loại đều có một nhóm khán giả khác nhau và có những vai trò khác nhau trong đời sống tinh thần của con người. tôi chỉ đang xác nhận banana fish không có vai trò và đặc điểm của một phim yaoi. để thấy rõ điều này, hãy nhìn sâu hơn vào từng đối tượng. bản chất của bl là lột tả một câu chuyện tình yêu, đáp ứng nhu cầu được đắm mình vào không gian ngọt ngào hay thậm chí là những kích thích tình dục của hai chàng mỹ nam. còn bản chất của banana fish là lột tả những bất cập của xã hội, từ đó cho người xem thấy được những góc nhìn khác về thế giới. một bên là cầu vồng, một bên là bão tố. trong khi yaoi cho ta sống trong mộng hão nơi thiên đường, nuông chiều ta bằng những cảm xúc hoan lạc. thì banana fish lại lôi ta về mặt đất, dùng những chất liệu đầy tính hiện thực mà đánh vào nhân sinh quan còn ít nhiều ngây thơ, nhu nhược của ta những đòn chí tử. rõ ràng là banana fish có một mục tiêu... tàn nhẫn hơn thể loại bl rất nhiều. hai đối tượng này khác nhau từ hình thức đến bản chất. thành thực mà nói, xếp banana fish vào thể loại bl là một sự bất công với một bộ phim đã phản ánh hiện thực một cách xuất sắc như thế. cứ tưởng tượng titanic gắn tag ngôn tình mà xem.

với những tác phẩm vĩ đại, thể loại không tồn tại, vì vốn dĩ nó đã bước ra khỏi những mực thước thông thường. ép banana fish vào một cái khuôn tù túng mang tên bl gần như là tội ác. bởi vì bl tự thân nó đã mang hơi hướng tình dục hóa mối quan hệ, dù cốt truyện có thế nào đi nữa. còn mối quan hệ của ash và eiji không như vậy. đừng đánh đồng họ với những cặp đôi chưa từng vì nhau mà bao dung nhau đến tận cùng những sứt mẻ. khi ở bên nhau, thứ họ cởi bỏ không phải những lớp quần áo, họ cởi bỏ cho nhau nhân dạng, những vỏ bọc chai sần vì thương tổn, mở tung cánh cửa dẫn vào những tâm tư sâu kín nhất nơi góc buồng tim. nỗi đau họ trải qua không phải những lần ghen tuông và cãi vã, nỗi đau của họ là bảo vệ nhau khỏi vòng tay thần chết, giành giật từng giây phút yên bình được ngắm nhìn nụ cười của đối phương trước khi tiếng súng lại réo rắt khơi mào một cuộc thanh trừng đẫm máu.

làm ơn, đừng hạ thấp mối quan hệ giữa ash và eiji bằng hai từ yaoi hay bl. đối với tôi đó là một hành vi khinh mạn và rất thiếu tôn trọng.

"họ liên kết với nhau, linh hồn với linh hồn"; tôi chỉ muốn khắc câu nói này vào xương tủy, đứng trên ngọn đuốc của nữ thần tự do mà dõng dạc nói:

- ash và eiji không phải tình nhân, họ là tri kỷ, hoặc hơn cả thế. giữa họ là một tình cảm đã chạm đến hình thái của lý tưởng cao thượng nhất.

banana fish không phải một câu chuyện tình nam x nam, nó là một bi kịch! đừng làm ô uế tình cảm của họ bằng những chuẩn mực tầm thường. dù tôi biết điều này là rất khó, nhưng xin hãy gột trôi những tục tằn của bản năng nguyên thủy khi đứng trước họ. hãy nhìn nhận họ như hai tâm hồn xứng đáng được tôn thờ, chứ không phải hai thể xác quấn quýt nhau vì sự hấp dẫn tình dục.

không nghiêm túc đánh giá một điều gì đó, đôi khi đồng nghĩa với sự xúc phạm.