Kelo uit het dorp wilde alles weten. Din kon de energie niet opbrengen ook maar een woord tegen hem te uiten bij terugkomst. Hij liet het praten aan Luke over, en Leia die het nodig had geacht haar ereschuld – waar geen sprake van was, maar Din had snel genoeg geleerd dat er niet viel te overleggen met die vrouw – in te lossen door een tijdje mee te helpen met het runnen van Lukes Jedi school, en Cobb die na een vluchtig overleg met Fett en Fennec tot de conclusie was gekomen dat hij best een paar dagen vakantie kon gebruiken. Nu waren er drie mensen die hem bedachtzaam gade sloegen terwijl hij wegdommelde in de brandende zon en met hangende schouders langs slofte terwijl Luke zijn klasje onderwees in nieuwe vechttechnieken. Het was Cobb die als eerste de fout beging hem wakker te porren van zijn hazenslaapje in de trainingskuil en hem ondanks zijn zware lichaam en stroperige gedachten maande op te staan. Din had de Marshall getackeld en tegen de grond gewerkt voor hij het gevoel in zijn vingers volledig had teruggevonden – en hij had moeite de Marshall tegen de grond gedrukt te houden met zijn lichaam dat door de hitte aanvoelde als een overkookte soeppan.

'Je hoorde me niet eens aankomen,' merkte Cobb onbehulpzaam op.

Din liet zich van de man afrollen en landde weer languit in het brandende zand. Hij bestudeerde met samengeknepen ogen de spierwitte wolkjes die schel afstaken tegen de strakblauwe lucht.

'Je bent bij lange na niet zo intimiderend als je slaapt.'

Din spitste zijn oren op de ongeduldige kinderstemmen die onbedoeld vragen bleven afvuren op Luke nadat hij zijn klas al een aantal keer had gevraagd stil te zijn en zich te concentreren op de geluiden om hen heen. Hij negeerde Cobbs ongewenste opmerking stellig.

'Je zag er haast vredig uit.'

Din stond op. Hij klom de trainingskuil uit. Verderop in het glooiende landschap zat Luke met zijn klas in een kleine kring, allen in kleermakerszit en de handen rustend op de knieën. Din zag hoe Dan'te probeerde zijn ogen gesloten te houden, maar zich door ieder briesje liet verleiden en met schuldbewuste ogen vlug even om zich heen keek alvorens ze opnieuw te sluiten. Zijn pogingen zich te concentreren op de geluiden om hem heen waren stuk voor stuk hopeloos.

Din sloop dichterbij. Zijn ledematen voelden zwaar. Hij hoorde het gras onbedoeld ruisen onder zijn laarzen, zijn gedachten te wollig om zich afdoende te concentreren. Nog voor hij echt dichtbij had weten te geraken, had Luke zijn ogen geopend en zijn helderblauwe blik op hem gericht.

Din bleef schaapachtig staan.

Hij voelde iets van woede in zijn borstkas klotsen, het zeurende geduw in zijn longen niet meer dan een slaperige suggestie. Soms wilde hij boos worden, ontzettend kwaad, buitenzinnig gewoon. Meestal was het genoeg zijn handen samen te knijpen tot het leer van zijn handschoenen pijnlijk in zijn huid sneed en ebde het gefrustreerde ongeduld vanzelf weg.

'Is er iets?' vroeg Luke, waarop al zijn leerlingen nieuwsgierig de ogen openden en zich naar hem toe draaiden. Din liet zijn blik over de kinderen dwalen. Hij schudde ontkennend zijn hoofd.

'Misschien moeten we het mediteren voor een andere dag bewaren,' merkte Luke op. Hij klopte op zijn benen. 'Soms,' begon hij tegen zijn leerlingen terwijl hij Din wenkte dichterbij te komen, 'soms moet je het opnemen tegen een tegenstander maar heb je helemaal geen wapens tot je beschikking. Ook op zo'n moment is het belangrijk dat je je kan verweren.' Hij stond op. 'Din?' Hij wees naar de lege plek voor hem.

Din stelde zich op tegenover de jetti.

Luke telde tot drie. Op iedere tel deelde hij een klap uit, zachtjes, langzaam, zodat Din meer dan genoeg tijd had de haal te weren en de kinderen tot in detail konden zien wat er precies gebeurde.

'Kies een partner,' zei Luke, terwijl hij nogmaals, hardop tellend, de klappen uitdeelde.

De kinderen stelden zich enthousiast tegenover elkaar op.

'Eén, twee, drie,' telde Luke. De kinderen deden hem gespannen na.

'Sneller,' siste Din ongeduldig toen de kinderen al lang niet meer hun kant op keken en vooral druk waren met hun eigen oefening.

Luke demonstreerde de klappen nogmaals, nu een stuk sneller waardoor Din enige uitdaging begon te bespeuren in het routinematige weren van de halen.

'Sneller,' moedigde hij aan. 'Verras me.' Het waren woorden die keer op keer hadden uitgedraaid op een gemeend gevecht waarbij hij aan het eind altijd het onderspit delfde.

Luke voegde een klap toe aan zijn repertoire. Din had zich zo ingesteld op steeds de drie zelfde klappen, dat hij de nieuwe haal volkomen miste en Luke hem hard tegen zijn schouder wist te raken. Hij stootte reflexmatig terug. Luke weerde de haal, draaide om zijn as en gebruikte zijn momentum om met meer kracht een klap uit te delen. Din ving de hand in die van hem. Hij keek Luke in de ogen en duwde hem naar achteren. Meteen stapte hij achter de jetti aan, vastberaden terrein te winnen.

De kinderen hadden nog niets door.

'Altijd als je het niet meer weet,' Luke ontweek zijn haal, 'kom je me opzoeken,' hij boog behendig opzij waardoor Din onhandig achter zijn eigen vuist aan struikelde toen hij geen weerstand tegen kwam, 'en vechten we tot het totaal uit de hand loopt.'

Din probeerde hard tegen Lukes knie te trappen, maar miste. Had hij hem weten te raken, dan had hij het gewricht verbrijzeld.

'Je wordt alsmaar bozer,' constateerde Luke. Hij stapte buiten de reikwijdte van Dins gestrekte been waarmee hij probeerde Luke vanaf de grond onderuit te maaien. 'Daardoor wordt je roekelozer.'

Din voelde de frustratie in alle hevigheid terugkomen. Het begon in zijn tenen – zijn teennagels boorden zich in de zool van zijn laarzen – kroop vanaf daar door zijn lichaam naar boven tot het zich met een dierlijke brul aan de buitenwereld kenbaar maakte.

'En nu is het klaar.' Luke leek met zijn hand in het luchtledige te grijpen, draaide nonchalant zijn pols en duwde toen met de onzichtbare kracht van de Force Din uit evenwicht en hield hem net zo lang plat tegen de grond gedrukt tot alle strijd uit zijn lichaam was weggesijpeld en hij zich niet langer woedend verzette tegen het denkbeeldige gewicht dat Luke bovenop hem had geplaatst.

Soms hield hij vrijwel direct op met kronkelen, soms ging hij net zo lang door tot hij een spier verrekte waardoor zijn hele lichaam verkrampte in een reflexmatige reactie op de pijn. Soms wist hij echt niet van ophouden en veerde met een woeste brul omhoog zodra Luke hem liet gaan.

Soms was niet vandaag. Hij gaf het vrij snel op en besloot niet meer uit het gras omhoog te komen, zelfs niet toen Luke zijn les beëindigde en de kinderen voor het avondeten vrij liet te doen en laten wat ze wilden.

Dan'te besloot dat hij zwijgend naast Din in het gras wilde liggen. Of ja, zwijgend? Hij probeerde zich stil te houden, maar wist zijn opwinding al gauw niet meer binnen te houden. 'Hoe ziet het heelal eruit?' vroeg hij.

Din legde zijn handen op zijn buik. Hij voelde zijn ademhaling onder zijn armen. 'Groot,' antwoordde hij na een stilte waarmee hij had gehoopt de jongen af te schrikken. Intimiderend, dacht hij erachteraan.

'Hoe groot?'

'Héél groot,' probeerde hij.

'Hoe groot is héél groot?'

Din dacht even na. Onvatbaar, zo groot, dacht hij, het valt niet te beseffen hoe groot het is. 'Wij passen erin,' zei hij, langzaam. 'Luke en zijn zuster en Cobb passen erin. De school past erin. Mijn-' hij kon niet Covert zeggen, want die was niet langer van hem, behoorde hem niet langer toe. Hij dacht koortsachtig na wat hij nog meer kon noemen. 'Mijn thuisplaneet past erin. Lukes en Cobbs en Leia's thuisplaneten passen erin. Deze planeet, Yavin IV, past erin.'

'Past er iets niet in?'

Din schudde langzaam zijn hoofd. 'Nee, eigenlijk niet.'

Dan'te staarde een tijdje zwijgend naar de langsdrijvende wolken. 'Is het stom als ik dat eng vind?' vroeg hij met een klein stemmetje.

'Het heelal? Beangstigend?' probeerde Din. Hij vond dat een passender woord dan "eng" als hij eerlijk was. "Eng" dekte de lading eigenlijk helemaal niet. Misschien was "beangstigend" niet eens het juiste woord. Misschien bestond er wel geen woord voor, niet eentje die zijn gevoel zou kunnen beschrijven ten minste.

Hij draaide zijn hoofd zodat hij de jongen naast hem in het gras kon bestuderen. 'Nee,' besloot hij, 'nee, helemaal niet. Ik vind het ook eng.'

Dan'tes ogen werden groot. 'Maar jij bent er geweest!' riep hij uit.

Din plukte blindelings een grassprietje los. Hij draaide het groene steeltje tussen zijn vingers. 'Jij ook.' Hij ging rechtop zitten, plaatste zijn handen achter zich in het gras. Hij tikte met de punten van zijn laarzen tegen elkaar aan. 'Sterker nog, je bent er nu.'

Dan'te krabbelde omhoog uit het gras. 'Dat moet ik Luke vertellen!' Hij sprintte richting de tempel.

Din bleef hoofdschuddend achter op de grond.