MB:
- Là bài số 43 trong trùm thơ" bảo kính cảnh giới " của Quốc âm thi tập
- Bài thơ cho ta thấy vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên và tấm lòng yêu nước thương dân của tác giả
TB:
* Sáu câu đầu: Bức tranh thiên nhiên mùa hè rực rỡ, tràn đầy sức sống.
-Nguyễn Trãi là người có bản lĩnh trong cuộc đời binh lửa, dù cuọc sống ở trong cung bin chen, đầy cạm bẫy hay xông pha ngoài chiến trận, nhưng dù có vất vả bộn bề thế nào đi chăng nữa, ông vẫn dành thời gian hướng tấm lòng để cảm nhận thiên nhiên đất trời.
+Mở đầu bài thơ là câu thơ sáu chữ với nhịp 1/2/3, một câu phá đề rất khác với những câu phá đề thông thường trong một bài đường luật, đã mở ra một thêd giới tự nhiên rộng lớn, ở đó người đọc có thể cảm nhận được một tâm hồm thư thái thanh thản của Nguyễn Trãi khi dành cả một ngày nhàn rỗi hướng đến cảnh sắc thiên nhiên cuộc sống
"Rỗi hóng mát một ngày trường"
-Trong câu thơ tiếp tác giả đã lựa chọn những gam màu ấm nóng để miêu tả bữ tranh mùa hè rực rỡ đầy màu sắc:
  "Hoè lục đùn đùn tán rợp gương"
+ Bức tranh mùa hè được mở đầu bằng hình ảnh của cây hoè xanh mướt căng tràn sức sống, cành hoè sum suê, các tán lá cứ " đùn đùn" dồn dập vươn ra toả rộng, vươn lên toả bóng mát xuống sân cả một không gian mát êm đềm. Hình ảnh cây hoè là một hình ảnh rất gần gũi và bình dị, mang đậm phong vị làng quê Việt.
+Động từ mạnh " đùn đùn" gợi tả được sự vẫn động của một nguồn sống mãnh liệt, sôi trài, hình ảnh của cây hoè đang ở độ phát triển nhất với sức sống mãnh liệt.
- Trước hiên, thạch lựu cũng đang trổ hoa rực rỡ
" Thạch hiên còn phun thức đỏ"
+ Nếu câu hau là cách ngắt nhịp bình thường 4/3 thì câu thơ này có sự thay đổi thành 3/4, câu thơ gợi lên không khí rộn ràng của sự sống.
+Tác giả đã thiên về tả sức sống hoa lựu đang tuôn trào bung nở sắc đỏ chói chang rực rỡ bằng cách sử dụng  động từ " phun" thần tình, tác giả đã diễn tả được trạng thái của cảnh vật đang ở độ ứ đầy, căng tràn đã đến lúc hoa như cháy lên, phun ra những cơn mưa hoa đỏ rực.
+ Màu đỏ là một gam màu tươi sáng, làm bừng sáng bức tranh cảnh ngày hè, tác giả còn kết hợp màu sắc tương phản của hội hoạ" Đỏ- xanh" để diễn tả sức sống của cây lá.
- "Hồng liên trì đã tiễn mùi hương"
Dưới ao,sen thì bừng nở khoe sắc toả hương ngào ngạt, ai sen ở độ đẹp nhấy, màu hồng của bức trạn tạo nét duyên cho bức tranh thiên nhiên mùa hè, hương thơm cao quý của sen kết hợp với màu hồng tươi của sắc tạo nên nét dịu nhẹ giúp con người có thể tìm thấy những phút lắng đọng thư thái.
-Ba loại cây với ba dáng vẻ không trùng lặp, tất cả đều đang căng tràn sức sống đua nhau: Khoe sắc, trổ dáng, toả hương
+ Với một loạt các động từ, tính từ đã miêu tả được sức sống của thiên nhiên đang ở độ viên mãn nhất, căng tràn nhất trong xu hướng ngày càng gắn bó với hiên thực, nhà thơ đã đưa thơ nôm của ông với những vẻ đẹp đơn sơ, mộc mạc ở chốn thôn giã , cùng với những ngôn ngữ tự nhiên, giản dị, thô ráp, mộc mạc nhưng diễn tả đúng sữ sống ngồn ngộn của thiên nhiên
- Cảnh ngày hè chỉ thực sự trọn vẹn khi xuất hiện bức tranh sinh hoạt của con người
" Lao xao chợ cá làng ngư phủ
   Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương"
+ Tác giả đã đưa chợ cá làng ngư phủ vào tâm điển bức tranh cảnh ngày hè một cách tinh tế, cuộc sống thôn quê dân dã được tác giả đón nhận bằng âm thanh, thính giác nhạy bén.
+Âm thanh " lao xao" đã chở hồn của chợ đến cho người đọc, tiếng lao xao gợi lên được cái rộn ràng, nhộn nhịp. Chỉ một từ mà nhà thơ đã gợi được bao điều, chợ họp đông vui, người người chen chúc nói cười.
+ Bức tranh ngày hè càng sôi động hơn khi có sự góp mặt của tiếng ve dắng dỏi, cảnh đã vào chiều nhưng sự sống thì không dừng lại.
+ Bằng cách đảo trật tự cú pháp và hình thức lặp,cách kết hợp âm thanh hình ảnh của đời thường hồn nhiên với những hình ảnh ngôn ngữ ước lệ biểu hiện cho sự quý phái, tác giả vẽ lên bức tranh"cảnh ngày hè" vừa đậm đà hình ảnh thơ sống vừa trang trọng tao nhãã

+ Bức tranh thiên nhiên,cuộc sống con người với đủ màu sắc, âm thanh đường nét được đón nhận bằng nhiều giác quan : thị giác,khứu giác,thánh giác và bằng cả trí tưởng tượng,bằng cả tâm hồn đắm say, nhà thơ đã hòa màu sắc, âm thành, đường nét, hương thơm, ánh sáng để tạo nên bức tranh vừa có hình,có hồn, diễn tả một tâm hồn tinh tế và tấm lòng thiết tha gắn bó

* Hai câu cuối:Khát vọng của nhà thơ, quan sát và lắng nghe cuộc sống không chỉ bằng đôi tai, đôi mắt mà bằng cả trái tim, Nguyễn Trãi phát hiện chiều sâu của vạn vật luôn chuyển động không ngừng,luôn biến đổi nên cuộc sống của người dân cũng đã no đủ nhưng mong muốn của tác giả không dừng lại ở đó

" Dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

Dân giàu đủ khắp đòi phương"

+ Từ niềm vui gắn bó với cuộc sống dân dã của người dân lao động mà đã dậy lên một ước mong rất cao đẹp của ông. Hãy để cho ta có đàn của vua để đàn một khúc nam phong sao cho muôn dân chốn chốn nơi nơi được sống trong no đủ bình yên xung mãn hơn nữa

+ Câu thơ là giấc mơ cổ đại và vĩnh hằng của con người. Câu thơ cũng là sự hội tụ bừng sáng cho tấm lòng cao cả đẹp đẽ giàu nhân ái và khát vọng mãnh liệt của tác giả.

+ Như vậy trong giây phút thư nhàn nhất nhưng ông vẫn luôn đau đáu trăn trở với mục đích lớn nhất lúc nào cũng khắc khoải lo âu vì dân vì nước, ẩn sau nỗi niềm đó còn là khát khao luôn được hành động vì dân vì nước

* Khái quát cả bài: Bài thơ là minh chứng cụ thể cho đặc trưng của thơ ca trung đại. Tiêu biểu cho đặc điểm của thơ ca trung đại: tính quy phạm là sự kết hợp nhuần nhuyễn hài hòa những điểm tích điển cố năng lực sáng tạo ngôn ngữ thơ mới mẻ đậm đà hơi thở cuộc sống

- Hình thức nghệ thuật:

+ Bài thơ được sáng tác bằng chữ nôm- chữ quốc ngữ. Bài thơ thể hiện tình yêu nước, lòng tự tôn dân tộc sâu sắc của Nguyễn Trãi. Bài thơ còn còn có ý nghĩa răn dạy mỗi người trong chúng ta bằng một bài học nhẹ nhàng nhưng thấm thía nhắc nhở mỗi chúng ta biết yêu thương thiên nhiên, yêu cuộc sống, yêu con người. Thế mới thấy trái tim của Nguyễn Trãi thật sâu sắc

+ Có thể nói Nguyễn Trãi là một con người thân nhàn những tâm hồn không nhàn. Dù ở mọi lúc, mọi nơi, lúc ngắm cảnh hay hóng mát thì đến cuối cùng vẫn là 1 tấm lòng của một người luôn vì nước vì dân.

KB:

- Qua bức tranh mùa hè vui tươi tràn đầy sức sống tác giả đã gởi gắm lòng yêu mến quê hương đất nước, hòai bão giúp dân xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc.Qua bài thơ vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trã dc bộc lộ khá sâu sắc và chân thực.Bài thơ thể hiện rõ tư tưởng yêu nước, thương dân, tinh thần sống có trách nhiệm với quê hương,đất nước của Nguyễn Trãi.Nghệ thuật của bài thơ cũng rất sáng tạo. ông đã việt hóa thơ Đường luật, sáng tạo thơ thất ngôn xen lục ngôn.Vận dụng hình ảnh, màu sắc,đường nét, âm thanh của cảnh vật thiên nhiênvà cuộc sống con người.Hệ thống ngôn ngữ giản dị,tinh tế xen lẫn từ Hán và điển tích.Qua tất cả ta thấy Nguễn Trãi là ng' đã có công khai sáng văn học tiếng việt.
- Cảnh ngày hè không chỉ là bài thơ tiêu biếu cho Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi mà cò là 1 trong những bông hoa chữ Nôm đẹp nhất trng văn học Việt Nam. . Tư tưởng của Nguyễn Trãi như một bài học gửi gắm cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước