Câu 3-9: Các nguyên tắc trong CSSKBĐ:? Phân tích các nguyên tắc đó?
Trả lời
- Đn SK: theo WHO, “ SK là trạng thái hoàn toàn thoải mái về thể chất, tinh thần và xh, chứ ko chỉ đơn thuần chỉ là ko có bệnh hoặc thương tật”
- Đn CSSKBĐ: đc đề cập trong hội nghị Alma-Ata
“ CSSKBĐ là những CS SK thiết yếu, dựa trên những pp và kỹ thuật thực hành đưa đến tận cá nhân và từng gđ, đc con ng chấp nhận thông qua sự tham gia đầy đủ của họ, vs giá thành họ có thể chấp nhận đc nhằm đạt đc mức sk cao nhất có thể đc. CSSKBĐ nhấn mạnh đến những vấn đề SK chủ yếu của cộng đồng, đến tăng cường SK, phòng bệnh, chữa bệnh và phục hồi SK”
- Các nguyên tắc CSSKBĐ:
Để đảm bảo thực hiện tốt CSSKBĐ, các hđ và ctr CSSK cần đưa ra 1 số nguyên lý cơ bản sau:
1. Tính công bằng
2. Tính tự lực
3. Phát triển
4. Dự phòng tích cực, tăng cường sức khỏe và phục hồi SK
5. Huy động sự tham gia của cộng đồng
6. Kỹ thuật thích hợp
7. Lồng ghép, phối hợp liên ngành
8. Khác: sự chấp nhận, sự tiếp nhận, khả năng chi trả, giới, sự bao phủ…

- Phân tích:
1. Tính công bằng:
-CSSKBĐ là giải pháp dựa trên nhu cầu và tính nhân đạo, tính công bằng đc coi là ntắc chìa khóa
Ntắc này nhấn mạnh đến sự bao phủ rộng rãi dsố đích của các ctr, vs sự cung cấp các Dvụ CSSK tương ứng vs nhu cầu của cộng đồng.\
-Đảm bảo tính công bằng trong CSSKBĐ nghĩa là thực hiện đc nội dung: các cá nhân có nhu cầu như nhau đc hưởng các dvụ CSSK như nhau.
Như vậy, để đbảo tính công bằng trong CSSKBĐ thì phải phân bố các dvụ rộng khắp
-Là quyền của con ng.
Con ng có quyền và đc quyền có SK và CSSK
-Nó ko có nghĩa là cung cấp các dvụ CSSK đồng đều cho mọi thành viên trong cộng đồng, mà là cung cấp cho những ng thực sự cần nó
-Công bằng và hiệu quả luôn gắn liền, ko tách rời nhau
-Cần triển khai 3 mô hình dvụ ytế để ng dân lựa chọn:
Dvụ bao cấp nhà nc: tức NN chịu toàn bộ chi phí\
Dvụ y tế dựa trên bảo hiểm: ..
Dvụ y tế tư nhân: nguồn chi từ cá nhân ng dân có thể dưới 2 hình thức: trực tiếp, gián tiếp hoặc phối hợp cả 2.

2. Tính tự lực
-Yếu tố chìa khóa để đạt đc sự tham gia và tự lực của cá nhân và cộng đồng là gđ và sự xd ý thức trách nhiệm của mỗi ng vs SK của chính mình.
-Từ tưởng CSSKBĐ gắn liền vs tinh thần tự lực, là quan điểm cơ bản: tự lực để bền vững
-Ko có quốc gia nào trên thế giới thực hiện CSSKBĐ dựa hoàn toàn vào viện trợ bên ngoài.
Tuy nhiên, theo tinh thần của CSSKBĐ thì các QG ( Địa phg) giàu phải trợ giúp nghèo
Trợ giúp đc hiểu theo nghĩa: trợ giúp kỹ thuật, trợ giúp ban đầu nhằm mục đích ptr, đòi hỏi các QG(ĐP) nhận viện trợ phải duy trì và ptr hiệu quả sự trợ giúp này
Khác vs viện trợ nhân đạo ko nhằm mục đích ptr mà chỉ mang tính nhân đạo ( vd lúc thiên tai lũ lụt, hạn hán …)
-Tại các vùng KT-XH ptr, ng dân có thể tự trang trải đc thì nên khuyến khích các hình thức mua bảo hiểm y tế, trả phí khám chữa bệnh, lập quỹ hỗ trợ ng nghèo
-Còn tại vùng chậm ptr, dân nghèo, thiếu ngân sách y tế: NN cần ưu tiên các nguồn lực cho CSSKBĐ:
Hỗ trợ sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập
Có chính sách giáo dục, đào tạo và nâng cao tay nghề, dân trí
Có chính sách cho cán bộ đối vs các huyện nghèo: thực hiện chính sách luân chuyển tăng cường cán bộ tỉnh, huyện xã đảm nhận các cương vị lãnh đạo chủ chốt, có chính sách hỗ trợ thích đáng

3. Tính phát triển
-Tư tg CSSKBĐ gắn liền vs KN SK và Ptr
-Ptr ko chỉ đơn thuần phản ánh tăng trg GDP (tổng sản phẩm quốc nội) hay GNP (tổng sản lg quốc gia) mà còn bgồm nh ytố khác trong đó có SK
Vì vậy, các ctr y tế phải tập trung đầu tư hợp lý vào SK để thúc đẩy qtrình ptr.
Xd kế hoạch ptr CSSKBĐ phải dựa vào trình độ ptr KT_XH của từng cộng đồng, ko thể có 1 mô hình chung cho tất cả
-Con ng vừa là động lực, vừa là mục tiêu của sự ptr. Tăng nguồn nhân lực thích hơpk trong CSSKBĐ là 1 trong những mặt rất quan trọng.
Sự coi trọng SK chính là sự đầu tư cho sự ptr KT-XH của đất nc, nâng cao chất lg CS của mỗi cá nhân.
-Trong đk nc ta là 1 nc đang ptr, ở thời kỳ đầu của CNXH, vs nền KT thị trg định hướng XHCN, nvậy, qtrình ptr y tế, công tác CSSKBĐ vẫn còn gặp ko ít khó khăn
-> đòi hỏi sự tích cực vào cuộc ko chỉ ngành y tế mà cả các tổ chức, cơ quan, đoàn thể khác. Chỉ khi nền  kt ptr vũng chắc, thì nó mới tạo đk ptr ctác CSSKBĐ
-> trong tình hình hiện nay, cầnphải có sự ptr đồng thời y tế phổ cập và y tế chuyên sâu:
      Y tế PC nhằm đb hđ CSSK hàng ngày cho nd
       Y tế CS nhằm đi sâu vào các mũi nhọn y học để hỗ trợ cho YTPC ko ngừng đc nâng cao clg
4. Huy động sự tham gia của cộng đồng
-Hội nghị Alma Ata đã nhấn mạnh: sự tham gia của cộng đồng như một nhân tố cơ bản trong CSSKBĐ
Cộng đồng có quyền và nghĩa vụ tham gia vào việclập kế hoạch giải quyết các vấn đề SK của họ
CSSKBĐ yêu cầu đẩy mạnh tối đa khả năng tự lực cánh sinh của cá nhân và cộng đồng trong lập kế hoạch, ra quyết định, tổ chức thực hiện, ktra, đánh giá các hoạt động CSSKBĐ, sd 1 cách đầy đủ nhất các nguồn lực của quốc gia, các nguồn lực sẵn có khác vào công tác CSSKBĐ
-Tham gia của cộng đồng vào CSSKBĐ rất đa dạng, bgồm các cá nhân trong cộng đồng nhận rõ trách nhiệm của họ trong CSSK, các thành viên trong CĐ tgia vào việc đưa ra qđ để giải quyết vđ SK ưu tiên và phan phối các nguồn lực y tế
-Vận động CĐ tgia vào các chiến dịch CSSK, đóng góp nguồn lực cho CSSKBD, quyết định thực hiện những mong muốn của họ trong công tác CSSK và làm tn để đạt đc nhữn điều đó
-Sự tham gia của CĐ là một trong những nội dung quan trọng nhất của CSSKBĐ

5. Dự phòng tích cực, tăng cường và phục hồi SK
-CSSKBĐ ko chỉ là chữa bệnh mà còn phải tăng cường hiểu biết của ng dân về SK và thực hiện lối sống khỏe mạnh.
-Nhấn mạnh hoạt động dự phòng, nhằm loại bỏ tận gốc các nguyên nhân của bệnh tật. Phải coi phòng bệnh và tăng cường SK như là phương tiện thích hợp để giải quyết các Vđ SK CĐ

-Quan điểm của dự phòng đc thể hiện qua:
Nâng cao SK qua truyền thông GDSK -> nâng cao ý thức/…
Phòng chống dịch bệnh -> đòi hỏi sự phối hợp của tất cả các ban ngành…
Chữa bệnh thông thường và phục hồi chức năng tại cộng đồng…
 Quan điểm dự phòng nằm ngay trong hoạt động chữa bệnh chứ ko đối lập, ko tách chữa bệnh và phòng bệnh thành 2 mảng khác nhau
-Dự phòng trong CSSKBĐ gồm 3 cấp:
Cấp 1: phòng bệnh (làm cho CĐ khỏe mạnh)
 Vận động, tuyên truyền nhằm bảo vệ ng khỏe ko bị đau ốm, tai nạn, ….
 Gồm 2 đối tg: vs cá nhân thì rèn luyện thân thể, giáo dục nâng cao nhận thức, hiểu biết ề mọi mặt… Còn vvs XH thì sd tổng hợp các bp y học-kt-xh-vh-gd…. Cải tạo mtxq, …
Cấp 2: phát hiện sớm, điều trị kịp thời
 DP cho ng đau ốm, bị tai nạn… đc chữa khỏi hoặc làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, tránh khỏi những di chứng, biến chứng mạn tính
 Làm cho dịch bệnh ko lây lan trong CĐ một cách tốt nhất có thể
Cấp 3: DP biến chứng và PHCN trong CĐ
Để khắc phục các tật nguyền và hạn chế tử vong cho ng đã mắc bệnh
Vs bệnh mạn tính: phát hiện sớm những đợt cấp của bệnh và xử trí kịp thời, điều trị các biến chứng xảy ra
Vs ng tàn tật: PHCN, tạo đk giúp đỡ bn làm việc, hòa nhập vs gđ, cộng đồng xã hội
6. Kỹ thuật thích hợp
-Cần chú ý khi lựa chọn các biện pháp và kỹ thuật áp dụng trong CSSKBĐ phải phù hợp vs khả năng, điều kiện của địa phương và đem lại hiệu quả thiết thực. Cân nhắc đến các ytố VH, phong tục tập quán truyền thống, các đk nguồn lực của cá nhân và cộng đồng

 1 kỹ thuật thích hợp là 1 kt đc QG hay CĐ:
Chấp nhân ( lq đến VH, phong tục tập quán …)
CĐ tiếp cận đc (lq mạng lưới kinh tế …)
Phù hợp vs khả năng kinh tế của ng sd dvụ t tế
Kinh phí ở mức QG hay CĐ có thể chịu đựng đc
Đem lại hiệu quả thiết thực
-KTTH trong CSSKBĐ cần có sự trợ giúp của kỹ thuật chuyên sâu, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào đường lối y tế tài chính, quan điểm DP tích cực, bởi chỉ nếu dơn thuần ptr KT thông thg thì sẽ bị tụt hậu và lệ thuộc vào bên ngoài -> đi ngược vs tinh thần tự lực
-Có thể mở rộng hợp tác vs các QG, vùng lãnh thổ, tổ chức qtế trên cơ sở đbảo ngtắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bình đẳng và cùng có lợi
-Các KT an toàn về sinh học, VSATTP, AT dược mỹ phẩm, đvs mtxq, AT đến VS, T/ăn trong chăn nuôi, phân bón, thuốc bvệ thực vật…

7. Lồng ghép, phối hợp liên ngành
-Giải quyết các vđ SK của CĐ ko thể chỉ do ngành y tế mà cần có sự tham gia của các ngành có lq khác, tức ko phải chỉ có ngành y tế có trách nhiệm đvs ctác CSSK nd mà chính quyền và mọi ngành, tổ chức khác cũng có trách nhiệm trong công tác bảo vệ và tăng cường SK nd.
Trong đó, ngành y tế đóng vai trò tham mưu, xã hội hóa công tác y tế bằng sự thâm gia của các ngành, cá nhân và tập thể trong CĐ.
 Ptr CSSKBĐ đòi hỏi phải phối hợp vs sự ptr của các ngành khác
-mục tiêu của CSSKBĐ ko chỉ lq đến tăng cường tình trạng SK CĐ mà còn là sự tăng cường các đkiện kt-xh của CĐ
-Hiện nay, các biện pháp đẩy mạnh thực hiện chiến lược SK cho mng và nâng cao các dvụ y tế để:
Giảm tỉ lệ tử vong ở trẻ <1 tuổi, giảm tỷ lệ bệnh tật và tăng tuổi thọ trung bình …
-Cần phát hiện nguồn nhân lực y tế thích hợp, đáp ứng vs nhu cầu của XH trong từng gđ là những yếu tố quan trọng trong CSSKBĐ, khi tỷ lệ CBYT trên sô dân đc đbảo sẽ đáp ứng CSSKBĐ tốt nhất.
Các CBYT cần năng động, stạo chủ động tận dụng mọi cơ hội để lồng ghép các hđ y tế vs các hđ của các ngành khác ở địa phương