Câu 3: Trình bày những yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến quá trình cảm thụ và tiếp nhận tác phẩm văn học ở trẻ em lứa tuổi mầm non? ví dụ?

- Môi trường  xã hội : môi trường xã hội là một trong những yếu tố quan trọng và ảnh hưởng tới khả năng cảm thụ văn học của trẻ mầm non bao gồm:

+ Môi trường gia đình: những đứa trẻ được sinh ra trong gia đình có cha hoặc mẹ những người thân xung quanh có sự yêu thích và thói quen, sở thích: đọc sách,đọc thơ..và biết chia sẻ điều đó với những người trong gia đình thì thường có nhiều cơ hội để phát triển những khả năng liên quan tới văn học. vì vậy môi trường gia đình được coi là cái nôi đầu tiên để nuôi dưỡng những hạt mầm liên quan tới cảm thụ và sáng tác tác phẩm văn học

+ Môi trường ở trường mầm non: không gian trong lớp học và ngoài lớp có nhiều yếu tố để gợi nhớ không gian văn học. Can đồ dùng và cơ sở vật chất trong lớp phù hợp với chủ đề và phù hợp cho việc minh họa tác phẩm

+ Môi trường tâm lí : mối quan hệ giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ. Một môi trường tâm lí lành mạnh thân thiện sẽ tạo ra sự nhạy cảm cần thiết trong việc tiếp nhận tác phẩm văn học của trẻ

Ví dụ :

Trần Đăng Khoa làm thơ từ khi còn nhỏ là do tác động từ mẹ , mẹ là một người am hiểu về dân gian

Phan Thị Vàng Anh con Chế Lan Viên biết làm thơ từ 7 tuổi

- Môi trường tự nhiên thiên nhiên: Được hiểu là các yếu tố sau:

+Phong cảnh mang tính đặc trưng. Là các hiện tượng tự nhiên , thế giới động vật, thực vât nơi đứa trẻ sinh ra lớn lên và tiếp xúc thường xuyên.

Ví dụ :Chế Lan Viên không thể làm những bài thơ về Tháp Chàm khi ông không được sinh ra và lớn lên ở vùng quê đấy

+ môi trường tự nhiên có ảnh hưởng nhất định đến khả năng cảm thụ và sáng tạo liên quan tới văn học. Môi trường tự nhiên càng phong phú thì càng tạo ra sự đa dạng trong xúc cảm của đứa trẻ và những đứa trẻ được sinh ra trong môi trường tự nhiên khác nhau nthif ít nhiều cũng có những mức độ cảm thụ khác nhau đối với tác phẩm văn học

VD1 : Cảm thụ của trẻ mầm non thành phố và trẻ mầm non nông thôn với một bài thơ viết về nông thôn là khác nhau

VD2 : cảm thụ của trẻ vùng đồng bằng với trẻ miền núi

- Tác phẩm văn học

+ vừa là đối tượng khám phá nhưng cũng chính là một trong những yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng của trẻ mầm non. Tác phẩm văn học vừa phải hấp dẫn vừa phải đảm bảo tính vừa sức

VD : với  trẻ MGL thơ lục bát và thơ từ 4-5 chữ khá phổ biến số lượng câu có thể dài hơn 4-6 câu tuy nhiên với trẻ 2-3 tuổi hoặc MGB thơ sẽ chủ yếu là đồng dao ngắn hoặc thơ 2-3 chữ ,khá ít thơ lục bát. Thơ cho trẻ 2-3 tuổi không nên quá 8 dòng

- Vai trò của giáo viên

+ Đây chính là một trong những yếu tố quyết định đến khả năng tiếp nhận tác phẩm văn học của trẻ mầm non. Giáo viên chính là người dẫn dắt giới thệu và giúp trẻ hiểu về nội dung và một số yếu tố về nghệ thuật của tác phẩm. một số yêu cầu của giáo viên trong phạm trù :

·        Hiểu được vai trò của văn học đối với trẻ mầm non ,đặc biệt trong việc phát triển ngôn ngữ

·        Hiểu rõ một số đặc điểm của tác phẩm văn học lưa tuổi mầm non và đặc trưng  tiếp nhận của từng lứa tuổi

·        Có sự cảm thụ nhất định đối với tác phẩm định gt cho trẻ mầm non

·        Biết sử dụng các phương pháp trong việc cho trẻ lqvtpvh

·        Có khả năng quan sát đánh giá sự tiếp nhận về nội dung và từ ngữ của tác phẩm

- Năng lực cá nhân của trẻ

- 2 phương diện

+ yếu tố mang tố bẩm sinh di truyền -> khó cải thiện

+ yếu tố liên quan đến 1 số năng lực được hình thành trong quá trình phát triển ngôn ngữ thông qua con đường gd trẻ có thể phát triển

Vd :

=>  tất cả 5 yếu tố nói trên đề có sự tác động một cách tổng hợp đến việc tiếp nhận tpvh của trẻ mầm non. Trong đó vai trò của giáo viên giữ vai trò vị trí quyết định . bởi vì đặc điểm tiếp nhận vh của trẻ mn mang tính gián tiếp