长白山是潜在的活火山，根据史料记载，最后一次小规模的喷发应该是在1000年前，现在虽然火山归于沉寂，但是附近地热极其丰富，不少火山时期的地质缝隙和熔岩口都保持着极高的温度，这盘龙封石的后面，说不定就压着一条冒着热气的地缝，才会冒出硫磺的味道。

Trường Bạch Sơn là một ngọn núi lửa đang ngủ say. Theo sử liệu ghi chép, lần phun trào quy mô nhỏ cuối cùng có lẽ là cách đây 1000 năm. Tuy hiện tại núi lửa đã chìm vào im lặng, nhưng địa nhiệt ở khu vực lân cận cực kỳ phong phú. Nhiều khe nứt địa chất và miệng dung nham từ thời kỳ núi lửa vẫn giữ nhiệt độ rất cao. Phía sau tảng Phong Thạch Bàn Long này, rất có thể đang đè lên một khe nứt địa chất đang bốc hơi nóng, nên mới tỏa ra mùi lưu huỳnh.

这对于我们来说无疑是一个好消息，在这样的环境里，能有一个稳定的热源肯定比点篝火要经济实在，可是黑色的巨大盘龙封石压在上面，目测一下少说也有十几吨重，我们没有任何开山设备，要把它翻覆过来，实在有点难度。

Đối với chúng tôi, đây quả thực là một tin tốt. Trong môi trường như thế này, có một nguồn nhiệt ổn định chắc chắn thực tế và hiệu quả hơn nhiều so với việc đốt lửa trại. Tuy nhiên, tảng Phong Thạch Bàn Long màu đen khổng lồ đè lên trên, ước tính sơ bộ cũng phải nặng hơn chục tấn. Chúng tôi không có bất kỳ thiết bị khai sơn nào, muốn lật đổ nó quả thực là một thách thức.

胖子是行动派，撩起胳臂招呼我们去搬石头，几个人上去尝试性的扛了两下，一群人抬得满头大汗，面红耳赤，石头却纹丝不动。

Bàn Tử là phái hành động, xắn tay áo lên hô hào chúng tôi khiêng đá. Mấy người cùng lên thử sức vài lần, một nhóm người nâng đến mức mồ hôi đầm đìa, mặt đỏ bừng, nhưng tảng đá vẫn không nhúc nhích.

胖子气喘吁吁，骂道："不成啊，老爷子，早说咱们装备不行，你看现在这情况，要有点炸药多好。"

Bàn Tử thở hổn hển, chửi rủa: "Không được rồi, Lão gia tử, đã nói rồi mà, trang bị của chúng ta không ổn. Ông xem tình hình bây giờ, có chút thuốc nổ thì tốt biết mấy."

华和尚说你不懂就不要乱说，我们老爷子过的桥比你走的路多，不带炸药来是对的，你说我们现在谷底，你头顶上白雪皑皑，你随便那里放个炮眼，把上面的雪震下来，一下就给活埋了。

Hoa Hòa Thượng nói: "Anh không hiểu thì đừng nói lung tung. Cầu Lão gia tử nhà chúng tôi đã đi qua nhiều hơn đường mà anh đi nữa. Không mang thuốc nổ đến là đúng. Anh nói chúng ta đang ở dưới đáy thung lũng, trên đầu anh là tuyết trắng xóa, anh tùy tiện nổ một phát, tuyết trên đó rung xuống, thế là bị chôn sống ngay."

胖子没话反驳，这时候我看到盘龙石的下沿，卡着很多大小不一的石头，灵机一动，对他们说道："可能不需要炸药，让我来。"

Bàn Tử không có lời nào phản bác. Lúc này, tôi nhìn thấy dọc theo mép dưới của tảng đá Bàn Long, có rất nhiều viên đá lớn nhỏ khác nhau bị kẹt lại. Tôi chợt lóe lên ý tưởng, nói với họ: "Có lẽ không cần thuốc nổ, để tôi thử."

说着我从行李上拿出一把石工锤，走到盘龙封石的一边，仔细检查了一下下面几块比较大的石头，然后对准其中一块用里一敲，那块石头一方面受着十几吨的压力，又收到我侧向锤击，马上裂开一条缝，紧接着卡拉拉一连串石头磨擦声，上面的盘龙封石因为支撑力突然变化，顺着石坡开始滑动。

Nói rồi tôi lấy một chiếc búa thợ đá từ hành lý, đi đến một bên tảng Phong Thạch Bàn Long, kiểm tra cẩn thận vài tảng đá lớn phía dưới, rồi nhắm vào một tảng đá dùng sức gõ mạnh. Tảng đá đó, một mặt chịu áp lực nặng chục tấn, mặt khác lại chịu lực búa từ bên cạnh của tôi, liền nứt ra một khe. Ngay sau đó là một loạt tiếng đá cọ xát "karr-la-la", tảng Phong Thạch Bàn Long phía trên do lực chống đỡ đột ngột thay đổi, bắt đầu trượt dọc theo sườn đá.

我们赶紧向后退去，盘龙封石向下滑了几寸，又开始倾斜，可是这块石头实在太重了，滑动了一点点位置就停了下来，虽然如此，我们还是看见封石的后面，露出了山体上的一条岩缝。

Chúng tôi vội vàng lùi lại phía sau. Phong Thạch Bàn Long trượt xuống vài tấc, rồi lại nghiêng đi. Nhưng tảng đá này quả thực quá nặng, chỉ trượt một chút rồi dừng lại. Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn thấy phía sau Phong Thạch lộ ra một khe đá trên vách núi.

岩缝有脑袋宽，人勉强能通过。看洞口的边缘，呈岩层撕裂状，没有人工开凿的痕迹，一阵阵的硫磺味道就是从里面传出来的。

Khe đá rộng bằng đầu người, người có thể chui lọt. Nhìn mép cửa động, có hình dạng bị rách toạc của các tầng đá, không có dấu vết nhân tạo nào. Từng đợt mùi lưu huỳnh nồng nặc chính là từ bên trong truyền ra.

胖子调亮手电，伸手进去看了看，转头道："里面很暖和，不过角度太难受了，照不到什么，而且，里面的石壁上好象有字。"

Bàn Tử bật sáng đèn pin, thò tay vào nhìn, quay đầu nói: "Bên trong rất ấm áp, nhưng góc độ khó chịu quá, không rọi thấy gì. Hơn nữa, trên vách đá bên trong hình như có chữ."

"写着什么?"我问道。

"Viết gì vậy?" Tôi hỏi.

胖子眯起眼睛仔细看了看，道："看不懂，妈的不知道写些什么。"

Bàn Tử nheo mắt nhìn kỹ, nói: "Không hiểu, mẹ nó không biết viết cái gì."

说着他试图猫腰钻进去，但是胖子的确太胖了，这个洞显然不适合他，挤了几次，挤不进去。最后他把外面的大衣脱了，才勉强钻了进去。

Nói rồi anh ấy cố gắng cúi người chui vào, nhưng Bàn Tử quả thực quá mập, cái lỗ này rõ ràng không phù hợp với anh ấy. Anh ấy cố gắng nhích vài lần nhưng không lọt. Cuối cùng, anh ấy phải cởi chiếc áo khoác dày bên ngoài ra mới miễn cưỡng chui vào được.

陈皮阿四让叶成，郎风和潘子留在外面，有什么事情好照应。我们跟在胖子后面，钻进缝隙里。

Trần Bì A Tứ bảo Diệp Thành, Lang Phong và Phan Tử ở lại bên ngoài, để tiện ứng phó nếu có chuyện gì. Chúng tôi theo sau Bàn Tử, chui vào khe nứt.

这里整个儿就是条山体运动时候裂开的岩缝，进去之后，发现缝隙是一个陡峭的向下的走向，里面非常黑。看样子极其深，恐怕通到这山内部。

Toàn bộ nơi này là một khe đá bị nứt ra do sự vận động của thân núi. Sau khi vào, tôi thấy khe nứt có độ dốc thẳng đứng đi xuống, bên trong rất tối. Trông có vẻ cực kỳ sâu, có lẽ thông vào bên trong lòng núi này.

缝隙开口处的空间不大，两个人无法并排，而且缝隙里面非常难以行走，底下全是大块的石头，棱角分明，洞里的硫磺味道非常浓，温度起码有三十度，摸了摸，连石头都是烫的。

Không gian ở miệng khe nứt không lớn, hai người không thể đi song song. Hơn nữa, bên trong khe nứt rất khó đi, dưới đáy toàn là những tảng đá lớn, góc cạnh sắc nhọn. Mùi lưu huỳnh trong động rất nồng, nhiệt độ ít nhất phải ba mươi độ. Tôi sờ thử, ngay cả đá cũng nóng.

我们手脚并用的往前走了几步，胖子用手电照了照一边，说道："你们看，这些是什么字?"

Chúng tôi vừa bò vừa đi về phía trước vài bước. Bàn Tử rọi đèn pin sang một bên, nói: "Mấy người xem, đây là chữ gì?"

我转过头去，字不是刻在缝隙的壁上，而是刻在一块横在的底部乱石上，都是几个陌生的文字，有点像中文，又有点像韩文，刻的很凌乱。

Tôi quay đầu lại. Chữ không khắc trên vách khe nứt, mà khắc trên một tảng đá lộn xộn nằm ngang dưới đáy. Toàn là những ký tự xa lạ, hơi giống tiếng Hán, lại hơi giống tiếng Hàn, khắc rất lộn xộn.

华和尚凑过去看了看，确定道："这是女真字。"

Hoa Hòa Thượng ghé sát vào nhìn, xác nhận: "Đây là chữ Nữ Chân."

"写的什么?"胖子问。

"Nó viết cái gì thế?" Bàn Tử hỏi.

华和尚道："等等，我没那么厉害，要看看才知道，我先把它描下来。"

Hoa Hòa Thượng nói: "Chờ chút, tôi không giỏi đến thế, phải xem kỹ mới biết. Tôi sẽ chép lại trước."

我们等了片刻，华和尚把这些字抄到本子上，胖子打头，我们排成一队，继续往洞的深处走去。

Chúng tôi đợi một lát, Hoa Hòa Thượng chép những ký tự này vào sổ. Bàn Tử đi đầu, chúng tôi xếp thành một hàng, tiếp tục đi sâu vào trong động.

说是走，其实用手的机会比脚还多，整条缝隙几乎是三十度向下，又没有阶梯，几乎全靠爬着下去，里面时宽时窄，时高时低，有些地方人要坐着才能通过。

Nói là đi, thực ra cơ hội dùng tay còn nhiều hơn dùng chân. Toàn bộ khe nứt gần như dốc xuống 30 độ, lại không có bậc thang, gần như hoàn toàn phải bò xuống. Bên trong lúc rộng lúc hẹp, lúc cao lúc thấp, có những chỗ người phải ngồi mới chui qua được.

唯一让人舒服的是，这里面暖和很多，我们爬着爬着，都开始出汗，只好解开衣服扣子。这时候胖子问道："老爷子，你说会不会那封石堵着这条缝，不是偶然啊?"

Điều duy nhất khiến người ta dễ chịu là bên trong rất ấm áp. Chúng tôi bò một lúc, ai nấy đều bắt đầu đổ mồ hôi, đành phải cởi cúc áo khoác. Lúc này Bàn Tử hỏi: "Lão gia tử, ông nói tảng Phong Thạch đó chắn khe nứt này, không phải là ngẫu nhiên chứ?"

陈皮阿四吟道："开同建陵，就地取材，这里的外面这么多乱石头，应该是修建陵墓时候用来采石的石场，可能这条缝是他们采石的时候发现的，不知道为什么，最后要用封石压住。

Trần Bì A Tứ trầm ngâm: "Khai thác đá cùng với xây lăng mộ, tận dụng vật liệu tại chỗ. Bên ngoài đây có nhiều đá lộn xộn như vậy, có lẽ là bãi khai thác đá dùng để xây lăng mộ. Có thể khe nứt này là do họ phát hiện ra khi khai thác đá. Không biết vì sao, cuối cùng lại phải dùng Phong Thạch đè lên."

下了不到一百米，硫磺的味道越来越浓，岩石也越来越黑，都开始呈现琉璃的光彩，那是云母高温融化过的痕迹，我哎呀一声，心里已经在想，这里应该是一处火山的熔岩口啊，长白山是潜在的活火山，要是突然间喷发了，岩浆从山体内部喷出来，我们不就死定了。

Xuống chưa đầy trăm mét, mùi lưu huỳnh càng lúc càng nồng, đá cũng càng lúc càng đen, bắt đầu phát ra ánh sáng như lưu ly, đó là dấu vết của Mica bị nung chảy ở nhiệt độ cao. Tôi "ái da" một tiếng, trong lòng đã nghĩ, nơi này hẳn là một miệng dung nham của núi lửa. Trường Bạch Sơn là núi lửa đang ngủ say, nếu đột nhiên phun trào, dung nham phun ra từ bên trong thân núi, chẳng phải chúng tôi sẽ chết chắc sao.

胡思乱想着，忽然，打头阵的两个人停了下来，手电照去，原来前面裂缝陡然收缩，乱石重叠，只剩下一个极小的缝隙能够下去。

Đang miên man suy nghĩ, đột nhiên, hai người đi đầu dừng lại. Rọi đèn pin tới, hóa ra khe nứt phía trước đột ngột thu hẹp lại, đá lộn xộn chất chồng lên nhau, chỉ còn lại một khe hở cực nhỏ có thể đi xuống.

我蹲下去用手电照了照里面，这里是缝隙坍塌造成的，里面空隙很小，看样子要匍匐着才能进去。

Tôi ngồi xổm xuống, rọi đèn pin vào bên trong. Đây là do khe nứt bị sụt lún gây ra, khoảng trống bên trong rất nhỏ, xem chừng phải bò trườn mới vào được.

陈皮阿四看了看这个洞口，知道自己的体力是爬不进去了，商量了一下，我让华和尚陪着他等我们。我，胖子和闷油瓶进去看看，里面还有什么。

Trần Bì A Tứ nhìn cửa động này, biết thể lực của mình không thể bò vào được nữa. Sau khi bàn bạc, tôi để Hoa Hòa Thượng ở lại cùng ông ấy chờ chúng tôi. Tôi, Bàn Tử và Muộn Du Bình sẽ chui vào xem bên trong còn có gì.

我们脱掉外衣，让自己的体积尽量减小，这一次是闷油瓶打头，三个人前后下去，一点一点挤进那条缝里。

Chúng tôi cởi áo khoác ngoài, cố gắng giảm thể tích cơ thể tối đa. Lần này Muộn Du Bình đi đầu. Ba người lần lượt chui xuống, từng chút một chen vào khe nứt đó.

我以为这一段坍塌只是暂时的，向前爬个几步，必然会有出口，如果是实的，我们也可及时掉头回去，没想到这一段空隙很长，爬了很久，前面还能通行，深得出乎意料。

Tôi tưởng đoạn sụt lún này chỉ là tạm thời, bò vài bước chắc chắn sẽ có lối ra. Nếu là đoạn đặc, chúng tôi cũng có thể quay lại kịp thời. Không ngờ đoạn khe hở này lại rất dài. Bò rất lâu rồi, phía trước vẫn có thể đi tiếp, sâu đến bất ngờ.

里面的石头尖子非常锋利，我爬了几步，身上的衣服已经勾破了好几处。岩石挤压着我的肺部，加上温度越来越高，我逐渐感觉到呼吸困难起来。

Những góc đá nhọn bên trong vô cùng sắc bén. Tôi bò được vài bước, quần áo trên người đã bị rách vài chỗ. Đá chèn ép lồng ngực tôi, cộng thêm nhiệt độ càng lúc càng cao, tôi dần cảm thấy khó thở.

后面的胖子和我感觉一样，拉住我的脚道："不成，这里的空气质量可能有问题，咱们探也没探就进来，太莽撞了。"

Bàn Tử phía sau tôi cũng cảm thấy tương tự, kéo chân tôi nói: "Không được, chất lượng không khí ở đây có lẽ có vấn đề. Chúng ta chưa thăm dò gì đã chui vào, quá mạo hiểm rồi."

我想回头看看，空间太小，实在没办法，想着刚才爬过来很长一段距离，要回去也舍不得，而且现在这个局面，倒着爬恐怕比来时要更加痛苦，于是道："咱们再往前几步，如果还没底再退出去。"

Tôi muốn quay đầu nhìn, nhưng không gian quá nhỏ, thực sự không thể. Tôi nghĩ đã bò qua một đoạn đường rất dài, quay lại thì tiếc, mà trong tình hình hiện tại, bò lùi có lẽ còn đau khổ hơn lúc đi vào. Thế là tôi nói: "Chúng ta tiến thêm vài bước nữa, nếu vẫn chưa hết thì sẽ rút ra."

胖子应了一声，这时候，忽然，前面的闷油瓶子叫了一声："恩?"

Bàn Tử "ừ" một tiếng đồng ý. Đúng lúc này, đột nhiên, Muộn Du Bình phía trước kêu lên một tiếng: "Hửm?"

我转头向前看去，前面却空空荡荡，刚才还在堵着我的闷油瓶子，前面却不见了，只剩下一个黑漆漆的石隙通道，不知道通向何方。

Tôi quay đầu nhìn về phía trước, nhưng phía trước lại trống rỗng. Muộn Du Bình vừa nãy còn đang chắn trước mặt tôi đã biến mất, chỉ còn lại một lối đi bằng khe đá đen kịt, không biết dẫn đến đâu.

从我听到闷油瓶说话，到发现他在我面前消失，绝对不超过五秒钟，就算是一只老鼠，也无法在这种环境下如此迅速的在我眼前消失，更何况是一个人。

Từ lúc tôi nghe Muộn Du Bình lên tiếng, đến lúc phát hiện hắn biến mất trước mặt tôi, tuyệt đối không quá năm giây. Ngay cả một con chuột cũng không thể biến mất nhanh chóng như vậy trước mắt tôi trong môi trường này, huống chi là một con người.

我顿时感觉到不妙，下意识的往后退了一步，想再看仔细了，一恍神间，却看闷油瓶子又出现在了我的前方。

Tôi lập tức cảm thấy không ổn, theo phản xạ lùi lại một bước, muốn nhìn kỹ hơn. Trong khoảnh khắc tôi lơ đãng, lại thấy Muộn Du Bình lại xuất hiện ngay phía trước tôi.

胖子就在我后面，给我退后了的一步，吓了一跳，问道："怎么回事?"

Bàn Tử đang ở ngay sau tôi, bị tôi lùi lại một bước làm cho giật mình, hỏi: "Chuyện gì vậy?"

我一时间丈二和尚摸不着头脑，支吾道："没。。。没事。"

Nhất thời tôi cũng mù mờ chẳng hiểu đầu cua tai nheo gì, ấp úng nói: "Không... không có gì đâu."

闷油瓶子似乎并不知道自己刚才出了异状，顿了一下，招呼我们一声，开始加快速度向前爬去。

Muộn Du Bình dường như không biết mình vừa xảy ra điều bất thường,hắn dừng lại một chút, gọi chúng tôi một tiếng, rồi bắt đầu tăng tốc bò về phía trước.

这一隐一出在一瞬之间，虽然我感觉的十分真切，但是看到面前的景象，又突然没有了十足的把握，心里非常疑惑，难不成是这的空气让我产生了幻觉?

Việc ẩn hiện diễn ra trong tích tắc. Mặc dù tôi cảm nhận được rất rõ ràng, nhưng nhìn thấy cảnh tượng trước mắt, tôi đột nhiên không còn nắm chắc nữa, trong lòng vô cùng nghi hoặc. Chẳng lẽ không khí ở đây khiến tôi sinh ra ảo giác?

情况不容我多考虑，胖子在后面拉我的脚催我，我一边纳闷一边又跟着爬了一段距离，爬过刚才闷油瓶消失的那一段的时候，我特别留意看了看四周，也没有任何凹陷和可以让我产生错觉的地方，心里隐约觉得不妥起来。

Tình hình không cho phép tôi suy nghĩ nhiều. Bàn Tử ở phía sau kéo chân thúc giục tôi. Tôi vừa thắc mắc vừa tiếp tục bò thêm một đoạn. Khi bò qua đoạn mà Muộn Du Bình biến mất vừa nãy, tôi đặc biệt chú ý quan sát xung quanh, cũng không có bất kỳ chỗ lõm hay chỗ nào có thể khiến tôi sinh ra ảo giác, trong lòng ngầm cảm thấy không ổn.

通过这一段，又前进了大概十分钟，闷油瓶子忽然身形一松，整个人探了出去，我看前面变的宽敞，知道出口到了。

Vượt qua đoạn này, đi tiếp khoảng mười phút, Muộn Du Bình đột nhiên thả lỏng thân hình, cả người thò ra ngoài. Tôi thấy phía trước trở nên rộng rãi, biết rằng đã đến lối ra.

缝隙的尽头是大量的乱石，爬出去后，闷油瓶子打出数只荧光棒，扔到四周，黄色的暖光将整个地方照亮起来，我转头看去，发现这里应该是整条山体裂缝中比较宽敞的地方，大概有四五辆金杯小面包的宽度，长大概有一个半篮球场，底下全是大大小小的碎石。都是这条裂缝形成的时候给撕裂下来的。

Cuối khe nứt là rất nhiều đá lởm chởm. Sau khi bò ra ngoài, Muộn Du Bình ném vài chiếc que phát quang ra xung quanh. Ánh sáng vàng ấm áp chiếu sáng cả khu vực. Tôi quay đầu nhìn lại, phát hiện đây có lẽ là nơi rộng rãi nhất trong toàn bộ khe nứt thân núi, rộng bằng khoảng bốn năm chiếc xe bán tải Kim Bôi, dài bằng khoảng một sân bóng rổ rưỡi, dưới đáy toàn là đá vụn lớn nhỏ. Tất cả đều là do khe nứt này hình thành trong quá trình xé rách thân núi.

胖子扩大手电的光圈，四处观察，说道："怪了，这里竟然还有壁画，看样子我们不是第一批来这里的人。"

Bàn Tử mở rộng vòng sáng của đèn pin, quan sát khắp nơi, nói: "Lạ thật, ở đây lại có bích họa. Xem ra chúng ta không phải là những người đầu tiên đến đây."

我们走上去，发现在裂缝的山壁上果然有着大幅的彩色壁画，但是壁画的保存情况十分差，颜色黯淡，上面的图案勉强可以分辨出是类似天女飞天的情形。

Chúng tôi đi tới, phát hiện trên vách núi của khe nứt quả nhiên có những bức bích họa màu sắc lớn. Tuy nhiên, tình trạng bảo quản của bích họa rất tệ, màu sắc đã mờ đi, những họa tiết trên đó miễn cưỡng có thể phân biệt được là cảnh thiên nữ phi thiên.

进到这里的入口给一块巨大的封石压住了，里面还有壁画。这里到底是什么地方?我再一次感到疑惑。

Lối vào nơi này bị một tảng phong thạch khổng lồ chặn lại, bên trong lại có bích họa. Rốt cuộc đây là nơi nào? Tôi lại một lần nữa cảm thấy nghi hoặc.

来回走了走，在碎石之间，我们发现了几处小的温泉眼，都很浅，但是热气腾腾，说不出的诱惑。却没有发现其他人活动过的痕迹。

Đi đi lại lại, giữa những tảng đá vụn, chúng tôi phát hiện vài suối nước nóng nhỏ, đều rất cạn, nhưng bốc hơi nghi ngút, hấp dẫn không thể tả. Nhưng không tìm thấy dấu vết hoạt động của bất kỳ người nào khác.

再往里面，缝隙又逐渐收拢，直变成一条两人宽的小缝隙。往山岩的深处而去，从缝隙里不时吹出热风，我走到一边向里照了照，深不见底，不知道通到哪里。

Đi sâu hơn vào bên trong, khe nứt lại dần thu hẹp, trở thành một khe hở nhỏ rộng bằng hai người. Khe hở đi sâu vào bên trong vách đá. Từng luồng khí nóng thổi ra từ khe nứt. Tôi đi đến một bên rọi đèn vào trong, sâu không thấy đáy, không biết thông đến đâu.

我们交换了意见，认为没有必要再进去，这里已经是躲避暴风雪的好地方，胖了测试了空气没有太大问题，打起持久照明用的风灯，闷油瓶子又爬回来时候的狭小缝隙通知外面的人。

Chúng tôi trao đổi ý kiến, cho rằng không cần thiết phải đi vào nữa. Đây đã là một nơi tốt để tránh bão tuyết. Bàn Tử đã kiểm tra không khí không có vấn đề gì lớn. Anh ấy thắp sáng chiếc đèn bão dùng để chiếu sáng lâu dài, Muộn Du Bình lại chui vào khe hở chật hẹp vừa rồi để thông báo cho những người bên ngoài.

不一会儿，华和尚和叶成先后进来，顺子也给潘子拉了进来，我马上去检查他的情况，发现因为这里温度的关系，他的脸色已经开始红润，但是手脚依然是冰凉。不知道能不能挺过来。

Chẳng bao lâu sau, Hoa Hòa Thượng và Diệp Thành lần lượt chui vào. Thuận Tử cũng được Phan Tử kéo vào. Tôi lập tức kiểm tra tình trạng của anh ấy, phát hiện nhờ nhiệt độ ở đây, sắc mặt anh ấy đã bắt đầu hồng hào trở lại, nhưng tay chân vẫn lạnh cóng. Không biết có qua khỏi không.

上来的路都是由他带的，如果他死了，虽然不至于说下不去，但是总归会多很多困难，再加上我也挺喜欢这个人，真不希望他因为我们而这么无辜的死去。

Đường lên đều do anh ấy dẫn, nếu anh ấy chết, tuy không đến nỗi không xuống được, nhưng chắc chắn sẽ gặp thêm nhiều khó khăn. Hơn nữa tôi cũng khá quý mến người này, thực sự không muốn anh ấy phải chết một cách vô tội vì chúng tôi như vậy.

华和尚检查他的心跳和脉膊，然后让我让开，用毛巾浸满温泉水，放在石头稍微冷却后，给顺子擦身，等全身都给搽的血红后，才给他灌了点热水进去，顺子开始剧烈的咳嗽，眼皮跳动。

Hoa Hòa Thượng kiểm tra nhịp tim và mạch của anh ấy, rồi bảo tôi tránh ra. Anh ấy nhúng khăn vào nước suối nước nóng, đặt lên đá cho nguội bớt, rồi lau người cho Thuận Tử. Sau khi toàn thân anh ấy được lau đỏ ửng, Hoa Hòa Thượng mới đổ một ít nước nóng vào miệng anh ấy. Thuận Tử bắt đầu ho dữ dội, mí mắt động đậy.

我们稍微松了一口气，华和尚说道："行了，死不了了。"

Chúng tôi hơi thở phào nhẹ nhõm. Hoa Hòa Thượng nói: "Ổn rồi, không chết được đâu."

气氛缓和下来，胖子和叶成都掏出烟，点上抽了起来。这时候陈皮阿四也给潘子搀扶着进来。

Không khí dịu đi. Bàn Tử và Diệp Thành đều rút thuốc lá ra, châm lửa hút. Lúc này, Trần Bì A Tứ cũng được Phan Tử dìu vào.

经过这一连窜变故，我们都筋疲力尽，也没力气说话，各自找一个舒服的地方靠下来。

Trải qua một loạt biến cố này, chúng tôi đều kiệt sức, cũng không còn sức để nói chuyện, mỗi người tự tìm một chỗ thoải mái để dựa vào nghỉ ngơi.

身上的雪因为温度的变化融化成水，衣服和鞋子开始变的潮湿，我们脱下衣服放在干燥的石头上蒸干。叶成拿出压缩的罐头，扔进温泉水里热过分给众人。

Tuyết trên người do nhiệt độ thay đổi tan thành nước, quần áo và giày dép bắt đầu ẩm ướt. Chúng tôi cởi quần áo ra, đặt lên những tảng đá khô ráo để hong khô. Diệp Thành lấy đồ hộp nén ra, ném vào nước suối nước nóng làm nóng rồi chia cho mọi người.

我一边吃一边和华和尚去看刚才发现的壁画，这里非常明显是天然形成的，而且空间狭窄，为什么要在这里画上壁画，刚才闷油瓶突然在我面前消失，和洞口的巨大封石，给我一种很不自然的感觉。

Tôi vừa ăn vừa cùng Hoa Hòa Thượng đi xem những bức bích họa vừa phát hiện. Nơi này rõ ràng là được hình thành tự nhiên, không gian lại chật hẹp, tại sao phải vẽ bích họa ở đây? Muộn Du Bình đột ngột biến mất trước mặt tôi lúc nãy, cùng với tảng phong thạch khổng lồ ở cửa động, khiến tôi có một cảm giác rất không tự nhiên.

和古物打交道的人，对于壁画和浮雕这种传承大量信息的东西，总是非常感兴趣的，其他人看我们在看，也逐渐走了过来。

Những người làm việc với cổ vật luôn rất quan tâm đến bích họa và phù điêu – những thứ lưu giữ một lượng lớn thông tin. Những người khác thấy chúng tôi đang xem, cũng dần đi đến.

然而壁画上却没有太多的信息，天女飞天的壁画多处于华丽的宫廷或者礼器之上，只是表现一种美好的歌舞升平景象，并没有实际的意义。这里的壁画残片，大部分都是这样的东西，这里都是古墓里爬出来的人，见的多了，一看便失出了兴趣。

Tuy nhiên, trên bích họa lại không có quá nhiều thông tin. Bích họa thiên nữ phi thiên thường xuất hiện trên các cung điện lộng lẫy hoặc đồ lễ, chỉ thể hiện một cảnh tượng ca múa thái bình tốt đẹp, không có ý nghĩa thực tế nào. Hầu hết các mảnh bích họa ở đây đều là những thứ như vậy. Những người ở đây đều là những người từng mò từ cổ mộ ra, thấy nhiều rồi nên mất hứng thú ngay.

我正想回去揉揉我的脚指头，这一路过来出了不少汗，脚指头都冻麻痛了。这个时候，却听见胖子"啧"了一声，伸出自己的大拇指，开始用手剥起壁画来。

Tôi đang định quay lại xoa bóp ngón chân, nãy giờ đi đường đổ mồ hôi nhiều, ngón chân vừa tê vừa đau. Lúc này, chợt nghe Bàn Tử "chậc" một tiếng, thò ngón tay cái ra, bắt đầu bóc bích họa.

我问他怎么回事情，虽然这东西没什么价值，但是也是前人遗物，你也不能去破坏它啊。

Tôi hỏi anh ấy làm sao, mặc dù thứ này không có giá trị gì, nhưng cũng là di vật của người xưa, anh không thể phá hoại nó được.

胖子说道："你胡扯什么，我的指甲就没价值了?一般东西我还不剥呢，你自己过来看，这壁画有两层!"

Bàn Tử nói: "Cậu nói linh tinh gì đó, móng tay tôi là vô giá trị à? Đồ bình thường tôi còn chẳng thèm bóc. Cậu tự mình qua đây mà xem, bích họa này có hai lớp!"

"两层?"我恩了一声，皱起眉头，心说什么意思?

"Hai lớp?" Tôi "ừm" một tiếng, nhíu mày, trong lòng nghĩ: Ý gì đây?

众人又围了上去，走过去看他到底说的是什么，他让我们看了看他的手指，只见上面有红色的朱砂料给刮了下来，再看他面前的地一块地方，果然，壁画的角落里有一块构图显然和边上的不同，画的东西也不同，只是这一块地方极不起眼，要不是胖子的眼睛尖，绝对看不到。

Mọi người lại xúm lại, đi qua xem rốt cuộc anh ấy đang nói gì. Anh ấy cho chúng tôi xem ngón tay của mình, chỉ thấy có lớp bột chu sa màu đỏ bị cạo ra. Nhìn lại khu vực trước mặt anh ấy, quả nhiên, một góc của bích họa có bố cục rõ ràng khác biệt với xung quanh, hình vẽ cũng khác. Chỉ là khu vực này cực kỳ khó nhận thấy, nếu không phải Bàn Tử mắt tinh, tuyệt đối không nhìn thấy.

这显然是有人在一幅壁画上重新画了一层，将原来的壁画遮住而造成的情形。

Rõ ràng là có người đã vẽ một lớp khác chồng lên một bức bích họa có sẵn, che đi bức gốc.

这上面一层因为暴露在空气之中逐渐脱落，将后面的壁画露了出来，这在油画里是经常的事情。

Lớp trên cùng này do tiếp xúc với không khí dần bong tróc, làm lộ ra bức bích họa phía sau. Điều này thường xảy ra trong tranh sơn dầu.

胖子继续用手指刮着，他刮掉的地方，开始出现一些鲜艳的颜色。

Bàn Tử tiếp tục dùng ngón tay cạo. Chỗ anh ấy cạo, bắt đầu lộ ra những màu sắc tươi tắn.

我也用手指刮了刮壁画，发现这表面一层，似乎并没有完成所有的工序，所以胖子随便一刮，就可以简单的将颜色擦掉，不然如果按照完整的步骤，唐以后的壁画外面会上一层特殊的清料，这层东西会像清漆一样保护壁画，使得颜色没有那么容易褪色和剥落。

Tôi cũng dùng ngón tay cạo bích họa, phát hiện lớp bề mặt này dường như chưa hoàn thành tất cả các công đoạn, vì vậy Bàn Tử chỉ cần cạo nhẹ là có thể lau sạch màu. Nếu không, nếu làm theo quy trình đầy đủ, bích họa sau đời Đường sẽ được phủ một lớp thanh liệu đặc biệt bên ngoài. Lớp này sẽ bảo vệ bích họa như sơn mài, khiến màu sắc không dễ bị phai màu và bong tróc.

陈皮阿四的眉头皱的很紧，很快，一大片脸盆大的壁画被剥了下来，在这壁画之后，出现了有五彩颜料画的半辆马车，马车显然是浮在云上，几个蒙古服饰的女子侍奉在马车左右，而马车的主人，是一个肥胖的男人，这个男人的服饰，我却从来没有见过。

Lông mày Trần Bì A Tứ nhíu rất chặt. Rất nhanh, một mảng bích họa lớn bằng cái chậu rửa mặt bị bóc ra. Phía sau bức bích họa này, xuất hiện nửa chiếc xe ngựa được vẽ bằng màu sắc rực rỡ. Chiếc xe ngựa rõ ràng đang lơ lửng trên mây. Vài người phụ nữ mặc trang phục Mông Cổ phục vụ xung quanh chiếc xe, còn chủ nhân chiếc xe là một người đàn ông mập mạp. Trang phục của người đàn ông này, tôi lại chưa từng thấy qua.

这是叙事的壁画，我忽然紧张起来。

Đây là bích họa tự sự. Tôi đột nhiên cảm thấy căng thẳng.

显然有人先画了一幅叙事的壁画，但是因为某种原因，又非常匆忙的用另外一幅替代掉了，而且当时的时间可能十分紧张，所以这外面的壁画，连最后的工序都没有完成。

Rõ ràng là có người đã vẽ một bức bích họa kể chuyện trước, nhưng vì lý do nào đó, lại rất vội vàng dùng một bức khác thay thế, che đi bức gốc. Hơn nữa, thời gian lúc đó có thể rất gấp gáp, nên bức bích họa bên ngoài thậm chí còn chưa hoàn thành công đoạn cuối cùng.

陈皮阿四看了看这整幅壁画，又看了看周围环境，对我们说道："这。。。。和天宫有关系，把整面墙都清掉，看看壁画里讲的是什么。"

Trần Bì A Tứ nhìn toàn bộ bức bích họa này, rồi nhìn môi trường xung quanh, nói với chúng tôi: "Cái này... có liên quan đến Thiên Cung. Dọn sạch cả bức tường đi, xem bích họa kể về chuyện gì."

我早就想动手了，当下和其他一起，祭出自己的指甲，开始精细作业，去剥石壁上的壁画。

Tôi đã muốn động thủ từ lâu. Ngay lập tức, tôi cùng những người khác, hiến móng tay của mình ra, bắt đầu công việc tỉ mỉ là bóc bích họa trên vách đá.

壁画大片大片的剥落，不一会儿，一副色彩绚丽，气势磅礴的画卷逐渐在我们面前展了开来。。。。。

Bích họa bong ra từng mảng lớn. Chẳng mấy chốc, một bức tranh rực rỡ sắc màu, khí thế hùng vĩ dần dần mở ra trước mắt chúng tôi...