Ở một độ cao và độ sâu như thế từ không quyển, Địa cầu nơi Alexei từng ở nom thật dễ thương. Anh đưa tay ra như vốc lấy quả cầu xanh, nặng nề nghe tiếng mạch nhảy nhịp từ lồng ngực truyền đến những đầu ngón tay. Không một âm thanh nào khác hiện diện. Phi thuyền của anh là lớp vỏ kén trong veo, bao quanh như một quả khinh khí cầu với bề mặt ánh vân ngũ sắc khi đón nắng vàng ươm của mặt trời lan tỏa trong Thái dương hệ, phản chiếu thêm lớp màu xanh non của bầu trời và những đại dương bên dưới – giờ đây đã trở nên rất bé nhỏ. Anh thu tay lại, chẳng qua là vì không còn gì để nắm lấy. Giờ đây, anh trôi ra khỏi vùng nơi có thể quay về mặt đất. Alexei xoay người và đi tiếp, về phía không gian sâu thẳm giữa các vì sao.

Ngày Aleixei rời khỏi Thái dương hệ là một ngày mà cả nhân loại đều đã quá già cỗi và bận rộn để nhớ đến. Anh bước ra vũ trụ, theo sau một vết tích hồng hoang mà điểm khởi đầu có thể cách xa nhà nhiều triệu năm ánh sáng.

Thật lâu về trước, thời mà giữa chúng ta còn lắm kẻ mộng mơ, nhà du hành đầu tiên đặt chân đến một thiên thể ngoài Trái đất đã nói, lúc bắt đầu chỉ là ông đã quyết định phải đi. Ông không cảm thấy bản thân mình có gì vĩ đại, mà choán ngợp trong ông là sự kiên định đến gần như thành kính. Đây là sứ mệnh của ta, là mục tiêu của cuộc đời ta – Nhà du hành ấy kể. Alexei nghĩ điều thôi thúc anh cũng tương tự. Thanh dịu dàng xoa gò má anh và nhỏ giọt lệ chào anh. Khi nàng nói "Vĩnh biệt, bạn của em", rào cản lớn lao giữa nàng và anh ầm ầm sụp đổ. Còn lại chỉ là lời giã biệt vang vọng, cùng lòng tin vững chắc mà anh ngạc nhiên là mình có. Đây là sứ mệnh của tôi, là lý do tôi được sinh ra và ở bên cạnh em chừng ấy tháng năm. Rồi Thanh nói, "Em sẽ theo dõi anh cho đến khi anh mất hút giữa các vì sao."

Anh ngắm nhìn Hệ mặt trời cùng các hành tinh của nó lần lượt trôi tuột ra xa mình như từng chiếc vỏ ốc bị cuốn vào lòng biển. Nhiều giờ sau, mặt trời cũng chỉ nhỏ như những tinh tú khác, lặng buồn thắp sáng một góc tối đen giá buốt. Anh nhìn lại những con số nhảy vận tốc của bản thân. Hơn lúc nào hết, anh biết sắp đến miệng lỗ sâu - ừ thì bước vào là anh sẽ tan ra thành sóng. Đến lượt sóng sẽ tràn ra thành đại dương các hạt, và hạt vỡ vụn thành những lõi lượng tử dao động dữ dội trong đường hầm nối kết những vùng không gian và thời gian khác nhau. Anh nát thành vô hình dạng khi những ghi nhớ hẵng còn tươi mới. Chúng sống động gần như một hồi ức - về Thanh và Địa cầu, và lời hứa rằng nàng sẽ dõi theo anh trong vũ trụ thẳm sâu. Ở bên kia, với một chút may mắn, anh sẽ lại hết nối từ những đám hạt siêu hình trở lại thành một Aleixei như Thanh từng nhớ. Mà đến lúc đó, buồn thay, anh đã cách xa nàng muôn trùng.

-

Lúc Alexei thức dậy như sau một giấc ngủ dài, anh đã không còn ở trong kén. Xung quanh anh dường như vật chất đã rút cạn đi, hoặc chỉ vì cảm biến của anh đang tê liệt sau một hành trình dài nên anh không còn cảm nhận được bất cứ điều gì. Nhưng sâu bên trong, anh lờ mờ cảm nhận được có gì đó không còn nữa, và khoảng không đó cứ loang mãi ra, hệt như thuở nào Thanh mở anh nghe những lời hát "Và tôi thấy chòm sao có em in dấu. Vườn nhà chúng mình chẳng có trần ngăn. Rồi một vành tai trên người em tôi vẽ. Vọng vào lặng im để tiếng tôi vang" mà tiếng hát của Justin Vernon như cất lên từ mọi miền thế giới. Mà thế giới của Justin Vernon có lẽ đã cách xa anh nhiều năm ánh sáng, và tất cả những giọng hát đã chết từ lâu ở một góc khác của dải Ngân hà.

Dần dà anh lấy lại được cử động và cảm nhận, để thấy ánh sáng chiếu soi lên mình và lên khắp chung quanh. Nơi anh lơ lửng dường như lấp lánh những chuỗi màu rất gần với các đại dương quê nhà. Ánh sáng là năng lượng, dần ra khắp thân anh, kích hoạt lại bộ nhớ và sửa chữa những hỏng hóc có thể đã xảy ra khi anh chui qua lỗ sâu. Alexei bắt đầu thu nhặt từng thông tin nhỏ vụn, lắp ghép chúng lại như cách mà người say choàng tỉnh sau cơn mê cố gắng nhận định môi trường xung quanh và rằng mình là ai. Một lúc sau, Alexei chắc chắn là mình đã đi xa lắm. Những gì vài ngày trước còn xảy đến với anh anh thì giờ đã quá xa trong thời gian không chỉ của riêng anh mà còn của vũ trụ này.

Aleixei nhìn lại thân mình, giơ tay lên để thấy chảy từ những kẽ tay anh là thứ chất lỏng mát dịu rất gần với thứ mà anh được loài người tạo ra để tìm kiếm. Là khởi thủy vạn vật, là từ cơ duyên xa xôi từ trời đổ xuống, để sinh sôi đầy mặt đất, để rồi có người, có Thanh, và có anh.

Nước.

Alexei nhìn ngút ngàn mọi hướng và thẳm sâu bên dưới. Tất cả đều giống một đại dương không bị chia cắt bởi bất kỳ bến bờ nào. Cứ như nơi anh đang trôi là một thiên thể mà từ lõi trở đi đều là biển cả. Anh ngước lên, bầu trời nơi này giống tháng Tư ở nhà kỳ lạ. Cũng cao vợi, khum khum hình cầu, xanh ngút mắt. Âm quyển xứ này rì rầm sóng nước và xuyến xao hơi gió. Trên màu xanh bầu trời điểm xuyết vài cụm mây nhỏ, tức là có khí quyển. Alexei thử rút một hơi khí, và nhanh chóng có kết quả: cũng không khác gì mấy với khí quyển ở nhà. Nơi này lạ lùng quá, anh ghi lại vào bộ nhớ, nước và khí sao mà gần với Trái đất. Rồi anh lặn xuống, mong ở độ sâu vài dặm sẽ chạm đến đáy biển, từ đó men theo đến thềm lục địa. Vậy mà lặn hơn một giờ, đã đến nơi không còn ánh sáng rọi đến và áp lực nước khiến cho các khớp nối của Alexei sắp vỡ vụn, anh vẫn không chạm được đến bất kỳ thứ gì khác ngoài nước thăm thẳm bốn bề. Cũng không có vết tích của rong tảo hay động vật phù du, hay dù chỉ là loại đơn bào nào đó vỗ vào anh.

Alexei trồi lên bề mặt, ghi lại khả năng rằng hành tinh này rất có thể chỉ cấu thành từ nước, với một lớp khí mỏng bên trên. Nước ở đây cũng rất có thể là điều mà Thanh gửi anh tìm kiếm, là thứ đã được gửi đến Thái dương hệ bở bên kia lỗ sâu đã tình cờ xuất hiện nhiều tỉ năm trước. Một nếp gấp trên bề mặt không gian và thời gian kết nối giữa hai hành tinh, một căng mọng lấp lánh và một đầy đá, sứt sẹo do các chạm va khủng khiếp với tàn tích của đám tinh vân tụ hội thành ngôi sao chủ và những tiểu hành tinh sơ khai. Thứ gọi là tạo hóa, chẳng qua trong triệu tỉ cơ hội chực chờ diễn ra ở mọi thời điểm trong vũ trụ, một cơ hội đã xảy ra – bất định mà tất yếu – để nước đổ từ thiên không, để hành tinh đá nảy nở thành viên ngọc xanh quý giá của một góc vũ trụ lạnh teo.

Alexei đã đến nơi Thanh gửi anh đi, nhưng làm sao anh có thể kể lại cho nàng?

-

...Đã có khách đến, thì sẽ có chủ nhà tò mò đến xem kẻ lạ mặt vừa đặt chân đến thềm cửa nhà mình.

Bắt đầu chỉ là một chấm đỏ cam nhỏ xíu ẩn hiện sau làn nước, rồi ngày càng gần lại. Cử động của sinh vật này khiến Alexei khựng lại một lúc, chưa kịp giải mã điều gì đang diễn ra. Vừa rồi anh đã thử hết mọi nhẽ. Ở nơi không gặp phải chút gì hữu cơ, thứ đang dần dần đến gần anh sao lại trông như một con cá chép?

Ô hay, đến mùi cũng giống lũ cá ở Địa cầu.

"Đằng ấy là ai?" - lại còn biết nói nữa?!

"Đằng ấy đến từ đâu? Sao lại tìm ra được Đảo?"

Sóng âm liên tục chuyển đến khiến vùng xử lý thông tin của anh bối rối. Sinh vật kia chẳng khác gì một chú cá chép Nhật Bản mà có một lần anh từng thấy Thanh cho ăn trong chiếc ao bèo xanh mướt trong khuôn viên thư viện nơi Thanh hay đến tìm sách. Trên thân cậu ta có những mảng hoa văn đỏ au đẹp đẽ trên nền vảy trắng. Cơ thể thanh tú, thuôn thuôn mềm mại. Song đôi mắt dường như lại ẩn chứa nhiều bí mật hơn tất cả những loài cá mà anh từng biết từ Trái đất. Alexei hỏi lại: "Cậu là ai?"

"Tôi cũng không rõ."

"Cậu... có tên chứ?"

"Tên, là gì?"

"Là thứ mà Thanh đặt cho tớ. Nàng bảo nàng là Thanh. Tớ là Alexei. Nàng nói tên gọi là để chúng ta tìm thấy nhau."

"Thanh là ai?"

"Là người luôn nhìn vào những gì sao, và là người gửi tớ đến nơi này. Tất nhiên quá trình có hơi phức tạp một chút. Rất nhiều người giống nàng qua lại, láo lắp, can thiệp vào sâu trong tớ và phương tiện đưa tớ đi. Nhưng Thanh ở trung tâm của đám đông ấy. Nàng là người đầu tiên tớ ghi nhớ khi tỉnh giấc. Lúc tớ ra đi nàng đã nói, Alexei, bạn của em. Nàng khóc chào từ biệt, và gửi tớ đi xa."

Chú cá lượn vòng quanh Alexei, "Thế ra cậu là sứ giả?"

"Tớ thay Thanh đi tìm điều nàng muốn. Cậu tên gì?"

Có một chút lúng túng thoáng qua trong đôi mắt cá, "Ở đây chỉ có mỗi mình tôi, ngay từ đầu đã như vậy. Không ai khác để gọi tên nhau."

Aleixei đưa tay ra vốc lấy bầu ước xung quanh và nhẹ nhàng bao lấy cậu cá bằng lòng bàn tay mình, "Ở chỗ Thanh, những sinh vật như cậu được gọi là Koi."

"Thế thì cứ gọi như vậy." Cậu cá lịch sự đáp khi bơi vòng quanh Alexei với đôi chút e dè. "Nếu điều đó làm cậu dễ dàng hơn, thì tôi sẽ là Koi."

-

Đảo.

Là tinh cầu đang bao phủ lấy cả anh người máy như người và cậu sinh linh như cá. Koi gọi thế, kèm thêm một chút lý luận, rằng vì Koi cần biết nơi cậu đang ở, nên cần có một cái tên. (Nhưng vì Đảo không thể gọi cậu, nên cậu cá chẳng có cái tên nào đến khi Alexei xuất hiện.) Bầu trời của Đảo có một mặt trời lớn phủ ánh sáng vàng, mọc từ bên này đại dương sang và lặn ở bên kia, soi rọi những đốm lấp lánh như lân tinh qua lòng nước sâu khi đang ở bên bán cầu còn lại. Lúc mặt trời lớn ở bán cầu bên ấy thì bên này là mặt trời nhỏ, tỏa ánh sáng màu lam bạc. Bầu trời của mặt trời lớn xanh như bầu trời của trái đất, của mặt trời nhỏ lại màu bàng bạc xám. Tuyệt nhất của một ngày là lúc một mặt trời vừa lặn rồi mặt trời kia vừa lên. Thiên cầu trở thành một bảng màu phân cực, nơi sắc lam ở đầu bên này rực màu cam ấm ở chân trời, ở bên kia lại ánh lên như dát bạc, rồi giữa thiên không là nơi những dải màu giao nhau thàng một điệu nhảy uyển chuyển và rực rỡ.

"Bầu trời là một trong những điều quan trọng nhất khiến tôi tạm quên đi rằng tôi chỉ có một mình ở Đảo." Koi nói. "Giờ thì có cả cậu rồi, cậu người máy."

Thêm mấy lần các mặt trời nối nhau mọc lặn, Alexei kiên trì thăm dò bên dưới sâu kia liệu có một lõi rắn như các hành tinh mà loài người đã biết, nhưng vẫn chưa tìm ra bất kỳ tín hiệu nào. Trong bộ nhớ của anh, các hệ sao đều chỉ có hành tinh đá hoặc khí đều thế. Hầu như chẳng có địa chỉ nào trong vũ trụ chỉ có nước và nước, cho đến khi Alexei rơi tõm vào trong Đảo, như một hạt bụi vũ trụ vương vào giọt lệ trong suốt của một nữ thần.

Đảo đã là Đảo từ ký ức đầu tiên mà Koi còn nhớ. Và Koi đã luôn là chú cá duy nhất ở tinh cầu này, hoặc nói rõ hơn là sinh linh duy nhất trên Đảo từ đó đến nay, cho đến khi Alexei rơi ra từ lỗ sâu và bị trọng lực của Đảo kéo xuống, cuốn vào trong đại dương tròn trịa của nó. Anh hỏi, cậu có nhớ cậu từ đâu đến hay không? Koi bơi xung quanh anh mấy lượt, rồi lại lặn đâu mất hút dưới lòng nước. Mãi đến hai lần các mặt trời rong ruổi nhau, chú cá vân đỏ cam mới quay trở lại, với đôi mắt có chút thất thần và cam chịu, nhả lên tay Alexei một cái hạt màu đen, bé xíu như hạt đậu của Địa cầu, nằm ngoan trong vốc nước trong lòng bàn tay của Alexei. Koi nói, đây là vật duy nhất trôi bên cạnh cậu ta từ thuở đầu tiên ở Đảo.

Alexei nhẹ nhàng cảm nhận hình thù của cái hạt, cố gắng nhìn sâu vào nó bằng các máy quét và cảm biến. Anh hơi lúng túng, trông nó giống một hạt giống quá chừng, nhưng Alexei không nhìn thấy mầm cây nào bên trong. Vậy mà, chầm chậm và đều, anh nghe nó thở. "Có hồn của sự sống, nhưng không thấy dấu vết nào rõ ràng, thật kỳ lạ."

Koi bơi vào trong lòng bàn tay của Alexei, hơi cuộn mình cạnh cái hạt. "Tôi thì chẳng thấy có gì lạ. Chỉ buồn một nỗi là hạt không nói được gì, nên không thể kể tôi nghe tôi đến từ đâu."

"Có một điều mà tớ đoán chắc, cái hạt này không hoàn toàn thuộc về Đảo hay Trái đất, nhưng sự vĩnh cửu của nó rất gần với Đảo, trong khi nhịp thở lại gần với những sinh vật của Địa cầu. Nếu thế, Koi này, có khả năng nào cậu cũng đến từ Địa cầu không?"

"Trên Địa cầu có cá nào biết nói không?"

"Chúng nói, nhưng không bằng ngôn ngữ này. Mỗi loài trên Địa cầu, theo bộ nhớ của tớ, có một tiếng nói riêng, để giao tiếp, gọi nhau, nhận ra nhau và nhận biết thế giới quanh chúng."

"Thế thì có thể không đâu, đằng ấy ạ." Koi nhẹ nhàng đáp.

"Tớ có Thanh gửi đến. Koi, hẳn cậu cũng có một ai đó gửi cậu đến, để tìm kiếm một điều gì đó thay cho họ." Alexei an ủi.

"Có vẻ như Thanh là nhà của đằng ấy, là nơi thời gian của đằng ấy bắt đầu, là nơi neo giữ để đằng ấy từ đó còn biết mình là ai. Tôi ở lâu trên Đảo quá rồi, anh người máy ạ, tôi chẳng biết tôi là ai nữa."

"Thanh là hỏng hóc của tớ." Aleixei nhoài người trên mặt nước, để Đảo nâng đỡ trong khi anh cảm nhận những chuyển biến về màu sắc của thiên cầu. "Nàng tạo ra tớ, gửi tớ một phần sự sống của loài người. Rồi một ngày trước lúc khởi hành, tớ biết mình hỏng rồi, Koi ạ."

-

Chuyện kể rằng, có một anh người máy gần như hoàn hảo kể từ ngày mở mắt chào thế giới. Anh cao vừa phải, với thân mình như tạc như ghi, chừng mực và êm dịu, rắn rỏi mà thanh nhã, để giữa bất kỳ nhóm người nào anh cũng có thể dễ dàng gần gũi và vừa đủ lịch thiệp. Anh được trao cho mái tóc màu lúa mạch chín, rẽ ngôi gọn ghẽ trên khuôn mặt vừa thân thuộc với tất cả mọi người vừa không đặc biệt giống một ai. Anh được chọn màu mắt nâu dễ chịu, khiến người nhìn dễ liên tưởng đến nước trà phổ nhĩ ủ mười năm lắng đọng, thâm sâu. Đôi môi anh chỉ để nói những lời tròn trịa, và giá như anh là người thì đôi môi ấy thật vừa vặn cho một nụ hôn.

Anh được lắp những vi mạch phức tạp nhất để xử lý lượng thông tin khổng lồ, với hàng chục cảm biến và nhiều phòng thí nghiệm siêu nhỏ gắn sâu ở những nơi mà với con người là để nghe, nhìn, ngửi, chạm, thở, nói năng, cử động. Các cảm biến này nối với bộ nhớ chủ siêu phàm, tạo ra một dạng lưu trữ thông tin rất gần với hiểu biết, ký ức và cảm xúc hữu cơ của loài người. Các hàm số của anh nhảy múa trong vũ trụ lượng tử của riêng chúng, mở rộng cho anh các khả năng tiếp nhận, ghi nhớ và tái lập các ứng xử mô phỏng vui buồn, đớn đau, chua xót, yếu mềm, mãn nguyện, thất vọng. Anh được thiết lập để quyết tâm và chuyên chú, trung thành và nhất quán. Tất cả hoạt động mượt mà bằng năng lượng chuyển hóa từ ánh sáng do các tế bào quang điện li ti ẩn dưới lớp biểu bì dệt từ chất liệu bền nhất từng được phát kiến trong lịch sử. Nhưng kỳ diệu nhất, anh được cấy nhóm hạt gốc được lập trình để ghi nhớ nguyên mẫu của chính anh, để khi anh ra khỏi lỗ sâu sẽ tự tái tạo dựa trên một mẩu thông tin nén chặt, tất cả chỉ trên bề mặt của một nhóm hạt hạ nguyên tử.

Dĩ nhiên, nếu không hỏng hóc gì to lớn, áng chừng anh sẽ tồn tại dài lâu.

Và không một tì vết, Alexei mở mắt ra nhìn Thanh. Nàng nói, "Chào anh". Nàng là ký ức đầu tiên và sau cuối, là lời chào và từ giã, là nụ cười và giọt nước mắt mà thời gian đã để lại cho anh. Trong năm năm chuẩn bị trước khi ra ngoài không gian, Alexei theo Thanh đến bất cứ nơi đâu, tiếp thu bất kỳ kiến thức nào Thanh gửi gắm, và cùng nàng ở lại những tối muộn trong phòng thí nghiệm. Không ai biết chuyện gì đã xảy ra trong đêm thâu. Xuân rồi hạ, thu rồi đông. Những chuyển biến vừa tiếp tuyến theo thời gian, vừa phi tuyến tính như vạn vật luôn bất định. Nhưng lý giải cách nào cũng không thể qua được lòng người, rắn rỏi cách chia hay gần gũi luyến lưu, đều là hiển nhiên, đều khiến Alexei thấy mình hư hoại.

"Tình cờ sao đó, một hôm tớ biết chứng hỏng hóc mà mình mắc phải là gì. Koi này, ở Địa cầu người ta có một trạng thái gọi là "tôi không biết". Thứ "không biết" này nếu chỉ ở lại trong một vài ngày thì là một trạng thái. Nhưng nó đã đeo bám tớ từ lúc khởi đầu cho đến kết thúc, mà thậm chí tớ còn chả nhớ rằng đã khỏi đầu vào lúc nào và kết thúc ở nơi đâu – tớ nghĩ nó đã trở thành một cái bóng, hoặc một miếng dán ngay trên mũi tớ, biết là có ở đó mà không thể nhìn thấy nó. Alexei hỏng rồi, vì cậu ta không biết. Cô ấy luôn nhìn tớ như cách các cô gái nhìn người yêu – tớ ghi nhớ cả triệu ánh mắt kiểu thế. Tuy vậy, tớ không biết cô ấy có yêu tớ hay không, hoặc tớ có yêu cô ấy hay không? Những điểm chung giữa tớ và cô ấy ít ỏi đến mức tớ cơ hồ không thể ghi nhớ, những gì có thể kéo cô ấy lại gần tớ nhạt nhòa đến mức cơ hồ không hiện hữu. Mà chúng lại đồng thời cứ ở đó, thật nhẹ, như hơi thở của cô ấy, như một hàm nhị phân lặp đi lặp lại của tớ. Koi này, nếu chứng hỏng hóc này có tên gọi nỗi buồn, thì đây có lẽ là nỗi buồn dịu dàng nhất của loài người mà tớ từng học được. Giá như tớ có thể khóc vì điều đó, Koi ơi, giá như tớ có khả năng để khóc nấc lên vì điều đó."

Koi nằm trên bụng Alexei, lắng nghe tiếng rì rầm máy móc chạy bên trong anh. "Tôi nghĩ đằng ấy còn xa Thanh lâu lắm, mãi mãi không biết chừng."

"Tớ đã đến đúng nơi nàng muốn đến, nhưng" Alexei ngước nhìn lên thiên cầu phủ màu xám bạc khi mặt trời thứ hai ngự trị, "Đảo xa xôi quá, đến độ có lẽ một vạn năm sau, khi tớ cạn kiệt năng lượng, cũng không thể quay về cùng Thanh."

"Nàng đã mong tớ biết mấy." Anh nói, lẽ ra đã khóc, nếu anh được là người.

Và một người máy kèm một sinh linh giống cá, được Đảo ôm vào lòng nước, nhắm mắt, cuộn vào nhau. Không ai ngủ, không ai có thể ngủ. Chỉ là lặng im nghe tiếng nước ì oạp trong không quyển. Mặt biển dát bạc, lặng im như tách rời khỏi thời gian. Alexei nghĩ anh sắp như Koi mất rồi, là đồng hóa vào nỗi cô đơn bất tận của Đảo. Nơi này đơn độc đến tội nghiệp, như hạt pha lê nhỏ xíu trong bóng đêm dày đặc.

It ra, dẫu đầy sứt sẹo và chừng như vô phương cứu chuộc, Trái đất vẫn còn là mái nhà duy nhất chúng ta từng biết đến.

Và thương yêu.

-

Một ngày kia, lúc mặt trời nhỏ treo trên thiên đỉnh, Đảo cựa mình thức giấc. Hải lưu thoạt tiên mỏng manh như sợi chỉ, dần dà tăng lên về cường độ. Những sợi nước nhỏ cùng hướng nhập vào nhau thành một dòng chảy to hơn, đến lượt nhiều dòng chảy to hơn tràn lên rồi rút xuống, cuộn tròn rồi dạt ra, ban đầu còn mong manh dè dặt, sau đã tạo thành một nhịp điệu bí ẩn như một nghi thức. Alexei chưa hay biết, anh đang mở lại những đoạn ghi nhớ về Thanh và để mình trôi đi. Koi mê man lúc nào không biết.

Cái hạt vốn luôn ngoan ngoãn ở bên cạnh cậu cá bỗng rời khỏi Koi mà trôi vào trong những sợi nước. Chúng đan kết quanh nó như một cuộn len, rồi sau vài nhịp phập phồng đã đưa nó xuống sâu. Đến nơi ánh sáng của hai mặt trời không kịp giao nhau, cái hạt nứt ra, nảy mầm.

Từ vỏ hạt, mầm trồi lên vươn thành một cây xanh. Chỉ trong một lúc vòm cây đã vươn lên khỏi nước, càng lúc càng cao lớn và uy nghi. Thân cây cứng cáp và vòm lá mướt mát tỏa rộng, rì rào hát theo hơi gió, căng tràn nhựa sống, tỏa ra quầng sáng kỳ vĩ và ấm áp dưới bầu trời dát bạc. Nếu có một gốc đại thụ như thế trên Địa cầu, loài người sẽ quỳ rạp trước nó, trước khi hủy diệt nó để lấy cạn kiệt nhựa, hạt, và quả, nhai cho đến mẩu rễ cuối cùng. Như thời xa xưa, các vương công và tướng lĩnh lời Trung cổ đã đổ bao nhiêu quân toàn tìm kiếm suối nguồn huyền thoại hòng chiếm lấy sự tươi trẻ vĩnh cửu cho riêng mình.

Với đại thụ sừng sững giữa trời và nước, mùi hương nồng ấm của sự sống lan tỏa mọi nơi trong Đảo, kéo Koi thức dậy từ giấc mơ.

-

Trong trí nhớ của mình, cậu cá chưa bao giờ mơ. Bây giờ, những giấc mơ dập dờn như sóng, đến rồi lại đi, trở lại năm lần bảy lượt, cho đến lúc những hình thù phi tuyến tính của chúng bỗng có một trật tự riêng, như định kể một câu chuyện mà lẽ ra cậu cá không được quên mà cậu cứ đoạn đành quên mất. Hay do Đảo mênh mông đã nuốt lấy câu chuyện ấy bằng ngày dài và biển rộng, hòa tan ký ức vào nước mất rồi? Đó là câu chuyện duy nhất cậu có thể mang theo, đồng thời cũng là một câu chuyện thật buồn. Giữa nhớ và quên thì bên nào cũng khó khăn hết sức. Mà thôi, cậu cá nào được quyền lựa chọn. Ở nơi này, Đảo quyết định tất cả, bao gồm việc nhớ hay quên ta đã là ai.

Trong mơ, ở những ngôi làng nhỏ chia nhau những khoảnh đất bé teo của một hành tinh mà nước lan ra như dịch bệnh, người ta đồn đoán những câu chuyện nửa thần thoại nửa dọa ma, rằng những ai chết đi sẽ là nguồn dinh dưỡng cho cho thượng thần cai quản bốn bể. Thượng thần sống ở một cây cổ thụ ở ngoài vùng nước sâu, rễ cây đan thành mạng lưới chằng chịt, xuyên qua lòng biển, vây quanh mép nước của những vùng đất liền hiếm hoi. Mỗi khi có ai đó hấp hối, đám rễ sẽ quấn quanh người ấy và đưa họ về dưới gốc cây, nơi thân xác họ giúp gốc đại thụ mãi mãi xanh um. Linh hồn họ bị thượng thần nuốt chửng, thành nguồn sống giúp quyền năng của thần trường tồn.

Trong mơ, có một người thất hứa. Cô rơi vào lòng biển trong một đêm đại dương giận dữ và bão bùng chăng kín bầu trời, dù đã hứa với một người thanh niên đợi mấy ngày nữa sóng yên, cô sẽ chờ cậu đón về nhà. Họ sẽ có một gia đình giữa nơi khắc nghiệt này. Cậu đã cầm tay cô, hôn lên trán cô. Họ đã thương nhau biết mấy.

Sau khi khóc cạn khô nước mắt, cậu đẩy thuyền ra khơi, bơi về phía thượng thần ngự trị.

Vì sao lại là cô ấy? Cậu hỏi? Thần linh nào mà nuốt hết mọi sự sống và lời hứa trên thế gian này? Ta thề chặt hết gốc rễ của mi, móc mắt mi, moi tim mi, để không còn quỷ thần nào trị vì ở xứ sở này. Ta thề đưa những gì còn sót lại của nàng về giữ bên cạnh mình còn hơn để nàng hoà lẫn trong dòng máu ác đen kịt dưới gốc của mi. Cậu giữ nhịp chèo thoăn thoắt trong cuồng nộ, qua khỏi vùng nước cạn để tiến vào cùng nước sâu. Giờ đây cậu chẳng còn lại gì ngoài tuyệt vọng và cô đơn, đến nỗi trong những lúc dừng lại nghỉ ngơi, cậu tưởng chừng mình cũng sắp đồng hóa vào biển mất rồi.

Được mấy hôm thì sóng đánh vỡ thuyền. Cậu không từ bỏ mà tiếp tục bơi, người teo tóp đi vì yếu sức. Mãi rồi cũng thấy ở chân trời kia là tàn cây mướt xanh trang nghiêm trên mặt biển. Đốm xanh mờ ấy chợt lọt vào tầm mắt cậu như niềm hy vọng. Cậu thu hết sức lực để bơi về phía ấy, càng bơi càng thấy khoảng cách giữa cậu và cây chưa bao giờ thu ngắn, còn cậu thì mỗi lúc một buồn hơn. Cậu sắp tan thành nỗi buồn mất rồi. Cậu hoảng hốt thấy ký ức về cô dần dần méo mó và tan rã. Cậu dừng lại, bao nhiêu nước trong cơ thể hóa thành tiếng khóc òa, bao nhiêu sức của tay chân hóa thành những cái quờ quạng trong nước hòng nắm lấy ảo ảnh về cô. Cậu lịm đi.

Lúc cậu mở mắt ra đã thấy mình tựa dưới gốc cây. Từ lớp vỏ xù xì phía sau, mạch đập của muôn ngàn sinh mệnh rầm rì chảy từ trễ lên tàn lá thẫm xanh. Mùi gỗ thơm tươi mới đem lại cho cậu một chút sức lực. Cậu bám lấy một cành cây và bắt đầu leo lên đầy khó nhọc. Người thanh niên chỉ còn da bọc xương. Cậu leo lên trên vòm lá, nơi lần đầu tiên cậu nhìn thấy "thượng thần". Cơ thể nó trong veo, long lanh ngũ sắc, mái tóc nó tỏa lên vòm trời, từng sợi tóc như neo vào những vì sao, và phản chiếu những đám tinh vân xa xôi. Tứ chi của nó tan vào vòm lá, nơi từng dòng nhựa sống chảy vào thân. Khuôn mặt của nó lặng yên và chuyên chú, như đang dùng hết năng lượng để tìm kiếm điều gì từ vũ trụ. Từ nó, hơi ấm của những linh hồn đã mất tỏa ta, phập phồng thở. Cậu chợt bắt lấy một làn hơi tựa như tóc cô, áp vào lồng ngực. Cô đang ở đây, hòa cùng muôn vạn sinh linh. Cậu hiểu rằng mình đã không còn cơ hội nào nữa.

"Tại sao?" Cậu run run hỏi. "Cô ấy có tội tình gì, những linh hồn chúng tôi có tội tình gì? Lẽ nào người chết còn chưa đủ, mi phải nuốt cả những người còn đang đi và thở trên mặt đất?"

Tiếng nói của cậu khiến con quỷ dứt ra khỏi cuộc tìm kiếm xa xăm, nó mở mắt ra, đôi mắt xanh biêng biếc. Thanh âm của nó không như tiếng nói bình thường, mà lao xao như sóng.

"Mặt đất ư? Rồi nơi này sẽ không còn mặt đất. Chúng ta sắp sửa không còn nơi nào để đặt chân. Chính ta cũng không giữ được bao lâu nữa."

Cậu thảng thốt, giữ cái gì cơ?

"Ta đã ở nơi này từ khi bắt đầu, với sứ mệnh mà ta cũng không rõ vì sao lại đặt lên đôi vai mình. Với tất cả những sinh linh được đón về đây, ta đều cố chuyển hóa họ trở thành một phần của nơi này – của tất cả tinh cầu này, nâng đỡ nó, để đến lượt nó dung dưỡng những sinh mệnh tiếp sau. Mà ta sắp kiệt sức rồi, anh ngư dân ơi. Có lúc nào đó ta đã nghĩ, tại sao phải cố gắng chiến đấu cho điều mà ta chưa bao giờ tình nguyện nhận lấy và càng đấu tranh càng biết là vô vọng mà thôi?"

Giờ thì cậu thanh niên hoàn toàn bối rối.

"Anh có nhìn thấy hai mặt trời không? Hai ngôi sao cổ xưa do một tình cờ mà đến ta cũng không thể lý giải, đã từ hai góc hoang vu của thiên hà trôi về gần nhau. Trước khi có những ngôi làng, chỉ có ta và cội xanh này, trên một hành tinh bé bỏng quay quanh ngôi sao vàng ươm. Những tháng ngày đó tĩnh lặng và tươi vui biết mấy. Rồi thì ngôi sao bạc đến. Ban đầu cũng vui, vì bầu trời có thêm ánh sáng. Nhưng hai ngôi sao về gần nhau mãi rồi một lúc nào đó sẽ va chạm nhau, và cùng với tinh cầu bất lực này ta sẽ tan thành bụi."

"Nhưng ta không nỡ, anh ạ. Bởi nơi này đẹp quá, sáng trong và dịu êm đến mức ta xiêu lòng. Đây cũng là nơi duy nhất dung dưỡng các sinh linh trong góc nhỏ này của thiên hà. Nên đành cố thêm một chút, dù chính ta lúc này cũng không rõ mình có thể cố đến bao giờ. Giữ hai ngôi sao không tiến về nhau nữa là một việc hết sức khó khăn, một mình ta là không đủ. Những sinh linh đã giúp, nhưng càng lúc hy vọng càng mong manh. Thời gian không làm bạn với ta, anh hiểu không?

Nước mắt của cậu chảy ròng.

Truyền thuyết đôi khi chỉ là thêu dệt, còn những điều tận mắt chứng kiến mới choáng ngợp hơn cả trí tưởng tượng.

"Nhưng lẽ nào lại là cô ấy?" Cậu vẫn ngoan cố hỏi.

"Nàng là một người bạn dễ thương. Tất cả những ai về với ta đều quá sức dễ thương. Anh xem, cô ấy đã đồng ý ở lại đây và góp sức."

Cậu gào lên, lao đến bấu víu vào tinh linh. "Ngài nói dối. Cô ấy sắp là gia đình của tôi, tôi sắp là gia đình của cô ấy. Sao cô có thể bỏ tôi mà đi?"

"Vì thời gian cũng không làm bạn với cô ấy, anh ạ."

"Cô trông chưa yếu đi vì những mầm mống chết trong người cô chưa mọc lên um tùm như tán lá này. Nhưng cô ấy biết chúng không có cách nào để nhổ ra khỏi người cô được. Cô không nói với anh ư, anh ngư dân? Rằng cô chỉ còn vài tháng nữa mà thôi, và thà rằng cô đến đây khi sức lực của mình còn chưa hoàn toàn hư hoại, và ký ức của cô về anh vẫn dừng ở những ngày tháng cô chưa hề biết đến đớn đau."

"Cô đã hỏi ta, cô nên làm gì? Ta bảo cô hẳn sẽ giúp ta giữ lại nơi này thêm một thời gian. Cô mong là kịp để anh nguôi ngoai và tìm được ai đó làm anh hạnh phúc. Cô chỉ mong anh có thêm thời gian, càng lâu dài càng tốt. Nhưng anh biết gì không? Ta đã nói dối, ta sẽ không làm được điều ta đã hứa. Chừng đấy năng lượng là chưa đủ, cộng thêm cả bản thân ta và tất cả vật chất của hành tinh này thì may ra, song ta sẽ không còn đủ sức để giữ hạt giống của cội nguồn này sinh sôi nảy nở, và tất cả niềm vui nơi này sẽ biến mất như hề có mặt trong vũ trụ này.

Tinh linh chậm rãi ngước nhìn lên cao, cố gắng quay trở lại với cuộc tìm kiếm điều gì đó vô cùng quan trọng trên thinh không. "Còn một cách, anh ngư dân ơi."

"Không dễ dàng... Nhưng đâu đó trong bóng tối bao la trên kia sẽ có một nơi thích hợp để gieo mầm. Có thể lúc này thì chưa, nhưng với một chút xúc tác, một chút nước và yêu thương, thì biết đâu đấy. Tìm thấy là một chuyện, đưa những vật liệu cần thiết đến đó lại là việc khác. Ta sợ, nỗi sợ lớn lao mà ta chưa bao giờ cảm thấy trong vĩnh cữu đời mình, rằng ngay cả cơ may cuối cùng này ta cũng không với tới."

-

Lúc ngừng lại, cậu cá mới biết mình đã nói tuôn tràn như suối một hồi lâu. Ở cạnh bên, Alexei ghi lại, từng lời, từng chữ vào bộ nhớ. Trong sự ngỡ ngàng của cả hai, gốc đại thụ sừng sững trên mặt nước như vừa được kéo ra từ giấc mơ mà Koi vừa kể. Với một thực thể tạo thành từ thuật toán và logic như Alexei, điều này suýt nữa đã làm các cảm biến của anh quá tải khi phải tiến hành hàng triệu tỉ phép tính nhằm cố gắng tìm kiếm một câu trả lời có sức thuyết phục. Nhưng anh từ bỏ, vì đôi khi lắng nghe ai đó kể câu chuyện của họ mới là điều quan trọng hơn mọi phép tính và giải những phương trình vô nghiệm.

"Rồi thì sau đó?"

Cậu ngư dân thất thểu về nhà. Mỗi ngày còn lại, cậu dành nhiều thời gian nhìn lên trời, nhìn thấy các mặt trời đang dần to hơn trên thiên không. Cô gái nhỏ vươn đôi tay bé xíu để cố nâng đỡ bầu trời không sụp đổ lên cậu, mà làm sao cô có thể kháng cự lại với những hai mặt trời đang dần va chạm vào nhau?

Rồi đến cuối đời, khi cảm thấy đã đến lúc, cậu gieo mình xuống biển. Cậu trôi theo dòng nước về với cội xanh, một lần nữa gặp tinh linh nọ, giờ đây cũng đã vô cùng mỏi mệt. Nhưng tinh linh mỉm cười, và nói, "ta đã tìm thấy." Cậu cũng mỉm cười.

"Hãy gieo tôi cùng cô ấy, vào hạt mầm của ngài, để chúng tôi một lần nữa được cùng nhau về dưới một mái nhà"

"Anh giúp ta nhé. Ta sẽ cố gắng", tinh linh khoan dung đáp.

-

"Và khi tôi mở mắt ra, Đảo đã là Đảo, không có bờ bãi, không có đất liền, chỉ có tôi và nước, và hạt mầm, anh người máy ạ." Koi chậm rãi đáp, nhìn chăm chú vào cội xanh mọc lên trước mắt.

Alexei duỗi người trong nước, mắt hướng về bầu trời trong veo của mặt trời thứ nhất. Sức mạnh nào dữ dội đến thế, có thể giữ hai ngôi sao ổn định ở một khoảng cách vừa vặn bấy lâu? Mà sao lại không may như thế, khi hạt mầm vẫn còn ở Đảo mà chưa được chuyển đến gieo mầm và sinh sôi lại từ đầu ở một hành tinh khác?

"Có lẽ chừng ấy sức mạnh vẫn chưa đủ." Koi thở dài, "Và tôi đã ở đây cùng với hạt mầm trong yên lặng trong chừng ấy thời gian. Trông có vẻ bình an, nhưng bây giờ tôi đã hiểu rằng chúng ta đang ở trong một thế cân bằng mong manh. Một con cá vừa mới nhớ ra kiếp trước cùng một anh người máy từ xa xôi lạc đến có thể cùng nhau làm gì đây? Tôi không biết, đằng ấy ạ."

Alexei không đáp, anh đang ngập chìm trong hàng vạn suy đoán diễn ra cùng lúc. Người bạn vây đỏ của anh kể như thể hành tinh này từng một thời tương tự Địa cầu, được bảo vệ bằng một cội nguồn quyền năng to lớn. Đảo, hạt nước trong veo đẹp đẽ đang ôm ấy anh, từng bị đe dọa diệt vong bởi hai ngôi sao tiến gần về nhau. Cội nguồn gom tất cả sự sống mà nó chở che thành một hạt mầm, gửi lại cho Koi chờ một ngày nào đó sẽ có sự giúp đỡ từ nơi khác, để hạt lại nẩy nằm ở góc khác yên ả hơn của Ngân hà. Từ nơi khác, nơi khác? Vì sao lại trùng hợp đến thế?

...Lẽ nào lại ngẫu nhiên như vậy? Rằng các đại dương của Trái đất đã tràn ra từ miệng một chiếc cầu nối không thời gian, như Thanh và các giáo sư của nàng đã khấp khởi mong là đúng? Tìm lại được lỗ sâu ấy là một sứ mệnh trải nhiều thế hệ, biết bao người đã trút hơi thở cuối đời mình khi cuộc tìm kiếm còn đang dang dở. Anh sinh ra là thế, để tìm lời đáp cho câu hỏi của loài người vang vọng qua nhiều niên đại, rằng họ đã đến từ đâu?

Giờ phút này, Alexei rúng động. Các máy móc của anh chừng như sắp vỡ tan. Anh ngạc nhiên quá đỗi trước điều mà mình nghĩ đến. Anh chăm chú nhìn cây đại thụ đang tỏa bóng trên mặt nước cùng vòm lá đang rì rào của nó.

"Cần thêm sức lực sao?" Anh thì thầm.

"Tôi làm được, Koi ạ." Alexei nắm chặt bàn tay, kiên định hơn bao giờ hết. Anh không dám chắc thứ mà mình cảm nhận được lúc này là hạnh phúc vô biên hay sợ hãi vô cùng. Lỡ như anh sai, lỡ như cơ may cuối cùng để được về nhà vuột khỏi những tính toán nông cạn của anh? Lỡ như anh chẳng là gì khác ngoài một cỗ máy tầm thường, vô dụng mà kiêu ngạo tự cho rằng mình phi thường xuất chúng?

Chao ôi, giá mà lúc ấy Alexei biết trông anh giống một con người như thế, với tất cả hèn mọn và dũng cảm, run rẩy và quyết tâm, can đảm và nhút nhát, cùng với những cảm xúc lẽ ra không nên tồn tại trong một cỗ máy như anh.

Giá mà lúc ấy Alexei hiểu, rằng anh vừa đến gần Thanh đến mức anh có thể hiểu thứ đã làm anh hỏng hóc. Rằng nỗi buồn ấy có thể được chữa lành bằng việc thổ lộ, rằng nàng là người anh yêu, chân thành, êm dịu, mãi mãi.

"Làm được gì cơ?"

"Tôi không chắc năng lượng của mình lớn đến đâu, nhưng tôi sẽ cố gắng. Đằng ấy nói đại thụ cần tiếp thêm năng lượng phải không? May ra thì tôi chính là nguồn năng lượng cuối cùng để tất cả ước nguyện của chúng ta được hoàn thành."

Alexei đón Koi vào lòng bàn tay và hôn từ biệt lên mắt cậu cá, "Tạm biệt, bạn của tôi. Mong đừng là mãi mãi."

Anh nhìn cội xanh lần nữa, trước khi lặn xuống thật sâu dưới gốc rễ của nó. Anh chạm đến, và rễ cây nhẹ nhàng quấn quanh anh, rút lấy dòng năng lượng từ trong anh. Thân cây run lên và vòm lá nghe như vỡ òa sung sướng. Đại dương tròn trịa của Đảo lay động, mỗi lúc càng dữ dội. Toàn bộ nước của nó nén lại, sục sôi, như chuẩn bị cho một chuyến đi dài xuyên qua không gian và thời gian. Alexei từ bỏ mọi nguồn sức lực của anh cho cội rễ, run rẩy mong rằng anh sẽ không sai. Mà thật ngộ, anh đinh ninh rằng chuyện gì đến sẽ đến. Bởi vì dẫu cho đó chỉ là một trong vô vàn khả năng nảy sinh trong bất kỳ tích tắc nào của vũ trụ thì trong không gian cùng thời gian của anh, hay nói cách khác là trong câu chuyện của anh, đó là duy nhất, là sự thật. Hãy tin như thế, tôi ơi – anh nghĩ, trước khi hoàn toàn tắt bộ nhớ và chuyển toàn bộ những gì anh có thành dòng năng lượng cuốn trôi tất cả vào một cơn bão khổng lồ, càng lúc càng dâng cao vào không gian, chuẩn bị tiến về miệng hố đang mở ra ở ngoài kia. Ở đầu bên kia, dù không thể nào tái tạo được nữa, anh cũng thấy chẳng hề gì. Qua thời gian, lại có một anh người máy mở mắt ra chào thế giới, và chào em.

Giữa tất cả những cuộn trào dữ dội, cậu cá bỗng dưng nghe thấy một hơi thở quen thuộc đến mức làm cõi lòng nao núng. Cậu đưa tay ra bắt lấy - ngạc nhiên chưa kìa, cậu đã có lại đôi tay rồi dần dần là cả cơ thể mình. Cậu chạm tay vào những sợi tóc cô gái nhỏ khi cô đang trôi cùng dòng chảy của vạn vật. Cô gái quay lại nhìn Koi, mỉm cười, và nắm lấy đôi tay vụng dại của cậu, sưởi ấm làn da lạnh teo vì ngâm trong nước quá lâu, rồi kéo cậu cùng theo mình. "Cảm ơn anh đã đợi em", cô dịu dàng nói. Cậu ôm lấy cô, hy vọng rằng nhà sẽ không còn xa.

...Xa hay gần, lâu hay mau, vốn dĩ cũng chỉ là khái niệm. Thời gian ở những góc khác nhau của vũ trụ trôi theo các vận tốc khác nhau. Nhưng yêu thương, lại khác. Những điều được chở che sẽ sống mãi, tái sinh hết lần này đến lần khác, đâm chồi, nảy lộc, nhảy múa trong ánh sáng và nằm kề bên nhau dưới bầu trời sao. Ở đầu bên kia, nguồn nước lành bỗng dưng đổ xuống thành cơn mưa đầu tiên, tưới tắm mặt đất cằn cỗi. Mưa kéo dài qua nhiều vòng quay tinh cầu chuyển động quanh ngôi sao chủ của nó, mỗi một vòng gọi là năm. Nhiều triệu năm gọi là niên đại. Nơi này chỉ có một mặt trời vàng rực, ở một khoảng cách vừa phải đến mức may mắn. Qua nhiều niên đại mặt trời ngày ngày sưởi ấm đất liền cùng các đại dương, có hạt mầm nào đó bỗng cựa mình sống lại.

Và, qua nhiều niên đại hay là một cái chớp mắt trong vô tận thời không, một hôm kia, có cô gái mê mẩn những vì sao bước đến chào người bạn mới. Anh được tạo tác hoàn hảo, với cơ thể rắn rỏi nhưng thanh nhã, chừng mực và dịu êm, với mái tóc màu lúa mạnh chín, với khuôn mặt ưa nhìn ấm áp. Anh mở mắt ra, đôi mắt nâu trầm dễ làm người ta rung động, và anh thấy nàng cười trìu mến.

"Chào anh".

Hết