Câu 6: Trình bày và phân tích tư duy về kinh tế thị trường của Đảng ta trong thời kì đổi mới (ĐH VI tới ĐH X)

·                    Trước đổi mới do chưa thừa nhận sx hàng hóa v cơ chế thị trường, chúng ta xem kế hoạch hóa là đặc trưng quan trọng nhất của ktế XHCN, phân bổ mọi nguồn lực theo kế hoạch là chủ yếu, coi thị trường chỉ là 1 công cụ thứ yếu bổ sung cho kế hoạch. Ko thừa nhận sự tồn tại của nền ktế nhiều thành phần trong thời kì quá độ; xây dựng nền ktế khép kín. Nền ktế rơi vào tình trạng trì trệ khủng hoảng.

·                    Mốc đánh dấu sự hai mở 1 số yếu tố của ktế thị trường định hướng XHCN là quyết định của Hội nghị TW 6 khóa IV (9/1979), nghị quyết này đã phủ định 1 só yếu tố của thể chế ktế kê hoạch hóa tập trung bao cấp: thừa nhận quyền dc bán nông sản của nông dân theo giá thỏa thuận sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ đối v nhà nước, cần thiết kết hợp kế hoạch v thị trường…Tuy nhiên phải đến ĐH Đại biểu toàn quốc lần VI (12/1986) những wiết định lsử của nó đã mở ra bước ngoặt cho sự xác lập thể chế ktế thị trường định hướng XHCN ở nước ta. Ba wan điểm lớn về ktế trước đó Bộ ctrị ban chấp hành TW khóa V đã dc thể hiện trong “Những phương hướng cơ bản của chính sách ktế xh”: bố trí lại cơ cấu sx, điều chỉnh lớn cơ cấu đầu tư; xdựng v cải tạo đúng đắn các tphần ktế; đổi mới cơ chế quản lí ktế. Đây là những wan điểm thể hiện sự chin muồi trong tư duy ktế của Đảng.

·                    Trong cương lĩnh do ĐH VII thong wa đã chỉ rõ 6 đặc trưng của CNXH v 7 phương hướng lớn xdựng đất nước trong thời kì quá độ lên CNXH. Trong 7 phương hướng lớn về ktế cương lĩnh chỉ rõ: “ptriển ktế hàng hóa nhiều tphần theo định hướng XHCN, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước”. Tuy vậy ĐH VII vẫn chưa sử dụng cụm từ nền ktế thị trường theo định hướng XHCN để diễn đạt những nội dung đặc trưng có tính mô hình của nền ktế nước ta trong thời kì quá độ lên CNXH. Điều đó phản ánh sự e ngại mặt tiêu cực nền ktế thị trường – đó là sp của CNTB: diễn ra tự phát, chạy theo lợi nhuận, tạo ra hố sâu ngăn cách giữa giàu v nghèo, cản trở tiến bộ v công bằng xh, làm xói mòn đạo đức v nhiều tệ nạn xh khác… Tuy chưa nói đến nền ktế thị trường định hướng XHCN nhưng thực chất “nền ktế hàng hóa nhiều tphần theo định hướng XHCN, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước” chính là nền ktế thị trường định hướng XHCN.

·                    ĐH lần thứ VIII (6/1996) trong khi tổng kết 10 năm đổi mới đánh giá nước tar a khỏi khủng hoảng ktế-xh, cho phép chuyển sang thời kì đẩy mạnh CNH-HĐH. ĐH VIII bổ sung 1 số nhận thức về cơ chế quản lí ktế.

Ø    Sx hàng hóa k đối lập v CNXH mà nó là thành tựu ptriển của văn minh nhân loại, tồn tại khách wan cần thiết cho công cuộc xdưng CNXH v cả khi CNXH đã dc xdựng thành công

Ø    Trong nền ktế hàng hóa nhiều tphần ở nước ta có nhiều chủ thể tham gia sx v lưu thong trong đó ktế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, thị trường liên thong ở trong nước, khu vực v trên TG.

Ø    Nhà nước sử dụng kế hoạch kết hợp v thị trường để điểu tiết nền ktế. Thị trường vừa là căn cứ vừa là đối tượng của kế hoạch. Kế hoạch chủ yếu mang tính định hướng v đặc biệt wan trọng trên bình diện vĩ mô. Thị trường có vai trò trực tiếp hướng dẫn đơn vị ktế lựa chọn lĩnh vực hoạt động hay phương án tổ chức sx kinh doanh. Đồng thời sử dụng pháp luật, cơ chế, chính sách, công cụ đòn bẩy ktế v các nguồn lực của ktế nhà nước để điều tiết

Ø    Sử dụng cơ chế thị trường đòi hỏi phải nâng cao năng lực quản lí vĩ mô của nhà nước, đồng thời xác lập đầy đủ chế độ tự chủ của các đvị sx kinh doanh, phát huy mặt tích cực của ktế thị trường v hạn chế tiêu cực của thị trường

·                    Tuy vậy ĐH VIII vẫn chưa sử dụng khái niệm ktế thị trường định hường XHCN. Trong khi chủ trương ptriển ktế hàng hóa nhiều tphần ĐH VIII đặc biệt nhấn mạnh đến yêu cầu “nắm vững định hướng XHCN trong việc xdựng nền ktế nhiều tphần”. Sở dĩ ĐH VIII nhấn mạnh đến điều này vì thực tiễn phát triển ktế hàng hóa nhiều tphần mấy năm trước đó cho thấy bên cạnh mặt tích cực xuất hiện những nguy cơ làm chệch hướng XHCN.

·                    ĐH IX của Đảng (4/2001) trên cơ sở tổng kết 15 năm thực hiện đổi mới đã bổ sung và làm sang tỏ thêm 1 số nhận thức mới về CNXH v con đường đi lên CNXH ở nước ta trong đó lần đầu tiên trình bày mô hình ktế tổng quát của nước ta trong tkì quá độ là nền ktế thị trường định hướng XHCN.

·                    Chủ trương xdựng v ptriển nền ktế thị trường định hướng XHCN thể hiện tư duy quan niệm của Đảng ta về wi luật sự phù hợp giữa quan hệ sx v tính chất v trình độ ptriển của sx. Đây là mô hình kinh tế tổng quát của nươc ta trong tkì quá độ lên CNXH.

·                    ĐH lần X (4/2006) chủ trương: “tiếp tục hoàn thiện thể chế ktế thị trường định hướng XHCN”, trong đó xác định ptriển nền ktế thị trường định hướng XHCN ở nước ta nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, XH công bằng, dân chủ văn minh; giải phóng mạnh mẽ v k ngừng sx, nâng cao đời sống nhân dân; khuyến khích mọi người làm giàu chính đáng v giúp ng khác thoát khỏi cảnh nghèo. Phải coi trọng tính đồng bộ khi ptriển các loại thị trường v thực hiện quản lí có hiệu quả sự vận hành của các loại thị trường. Đây là cơ sở để phân biệt sự khác nhau giữa ktế thị trường định hướng XHCN ở nước ta và ktế thị trường TBCN.