Các nhà nước được tổ chức một cách khác nhau. Song, bất kỳ nhà nước nào cũng có

ba đặc trưng cơ bản sau:

a) Nhà nước quản lý dân cư trên một vùng lãnh thổ nhất định:

Khác với tổ chức thị tộc, bộ lạc thời nguyên thủy được hình thành trên cơ sở những

quan hệ huyết thống, Nhà nước được hình thành trên cơ sở phân chia dân cư theo lãnh

thổ mà họ cư trú. Quyền lực nhà nước có hiệu lực với mọi thành viên trong lãnh thổ

không phân biệt huyết thống. Đặc trưng này làm xuất hiện mối quan hệ giữa từng người

trong cộng đồng với nhà nước. Mỗi nhà nước được xác định bằng một biên giới quốc

gia nhất định.

b) Nhà nước có một bộ máy quyền lực chuyên nghiệp mang tính

cưỡng chế đối với mọi thành viên trong xã hội

Khác với các cơ quan điều hành công việc chung trong thị tộc, bộ lạc, nhà nước

của giai cấp thống trị nào cũng có một bộ máy quyền lực chuyên nghiệp. Bộ máy quyền

lực đó bao gồm các đội vũ trang đặc biệt (quân đội, cảnh sát, nhà tù, v.v.) và bộ máy

quản lý hành chính. Nhà nước thực hiện quyền lực của mình trên cơ sở sức mạnh cưỡng

bức của pháp luật và dùng các thiết chế bạo lực để pháp luật của mình được thực thi

trong thực tế.

c) Nhà nước hình thành hệ thống thuế khóa để duy trì và tăng cường

bộ máy cai trị

Nhà nước không thể tồn tại nếu không dựa vào thuế khóa, quốc trái và các hình

thức bóc lột khác. Đó là những chế độ đóng góp có tính chất cưỡng bức để nuôi sống bộ

máy cai trị. Hệ thống thuế khóa, cống nạp như vậy hoàn toàn không có trong hình thức

tổ chức xã hội thị tộc, bộ lạc. Nó chỉ tồn tại gắn liền với hình thái tổ chức nhà nước.

Bằng các hình thức khác nhau như vậy, nhà nước của giai cấp bóc lột không những là

công cụ trấn áp giai cấp mà còn là công cụ thực hiện sự bóc lột các giai cấp bị áp bức.