"Chính phủ đã bán miền Bắc Lào cho Trung Quốc"
Trong các "đặc khu kinh tế của Tam giác vàng", nằm trong lãnh thổ của Lào, ở huyện Pheung, ngôn ngữ duy nhất được sử dụng là tiếng Tàu. Tất cả các đồng hồ cùng chạy một giờ Bắc Kinh và đồng nhân dân tệ là tiền ở đây. "Nơi này giống như ở Trung Quốc, bởi vì ông chủ là người Trung Quốc," một nhân viên trẻ, đến từ Vân Nam, ngồi trước một bát mỳ. Người Lào sinh sống quanh gọi khu vực này, nơi mà xe phải đeo tấm giấy phép đặc biệt: "sòng bạc". Một casino khổng lồ, Kings Romans, đứng trên ngọn tháp thắp sáng xung quanh, có các vương miện như trong một câu chuyện cổ tích, và được bao quanh bởi những bức tượng giả Hy Lạp đứng ở giữa một Disneyland với các chùa kiểu Bắc Kinh, khu Thượng Hải đầu thế kỷ trước và gái mại dâm cao cấp.

Các khu vực đặc biệt của Tôn Pheung là ví dụ ngông cuồng nhất của một hiện tượng lớn hơn tại nơi làm việc trong khoảng mười năm, mà hiếm khi được phân tích như một toàn thể: sự xâm nhập ngoạn mục của sản phẩm Trung Quốc cho các cấp nhân lực , kinh tế và xã hội, ở phần phía bắc của Lào.

Sự xâm nhập đáng kinh ngạc, với các dự án khổng lồ của Trung Quốc, như khu nghỉ mát năm sao Vân Nam Luang Prabang, được xây dựng gần thủ đô hoàng gia cũ, hoặc bảy đập thủy điện trên sông Nậm Hoặc, ..., đi vào tầng lớp thấp nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến các cá nhân và gia đình.

Chow Liu, một người Trung Quốc cùng với người mẹ, đến thị trấn Lào Oudomxay, một năm trước đây. Ông ta tiếp trà chúng tôi trong một bếp với đầy ruồi, và giải thích rằng đã mua đất đai dưới tên một người Lào. "Tôi trồng tất cả mọi thứ, từ các loại đậu, bắp, bắp cải, hẹ. Tôi nuôi lợn, thỏ, vịt và tôi bán ngay ở đây", ông nói. Chow Liu không biết nói được một từ Lào nào và giao tiếp thông qua cử chỉ với các Akha (một dân tộc thiểu số ở Lào) làm việc cho ông ta.

Cách đó không xa, người Lào cho người Tàu thuê đất hay khách sạn, vì được trả cao hơn.

Người Trung Quốc được chính quyền của họ thưởng nếu sang Lào sống. Mỗi người, kể cả trẻ được 100.000 $. Họ bj cấm về Trung Quốc trong một thời gian nhất định. Nhiệm vụ của họ là phải thành công xây dựng cơ sở ở Lào.

Ở tỉnh Bokeo, người Trung Quốc thuê hàng ngàn héc ta đất lập đồn điền trồng chuối.

Một gia đình người Lào làm việc trong đồn điền chuối Trung Quốc. Đứa con của họ, 18 tháng tuổi, đã chết với toàn thân màu vàng và khạc ra máu. Các bác sĩ một bệnh viện gần đó nói rằng việc sử dụng nhiều thuốc trừ sâu trong các đồn điền đã làm hỏng phổi đứa trẻ.

"Người Lào cho người Trung Quốc thuê đất, vì họ nghĩ rằng có thể kiếm tiền mà không cần làm việc" Kalia Sompavong, một hướng dẫn viên người Lào nói, "vấn đề là việc Trung Quốc xâm nhập càng nhiều, thì cũng làm tăng giá sinh sông và người Lào không thể theo kịp". (Tiền bán đất không đủ mua nhà, không đủ thuê đất của chính mình hay cả không đủ đủ sống do trượt giá, lạm phát).

Ảnh hưởng kinh tế Trung Quốc vào Lào không phải là điều ngạc nhiên. Từ đầu năm 2014, Trung Quốc trở thành nước đầu tư nhiều nhất vào Lào với chừng 5 tỷ $ (6.8 triệu dân), đặc biệt trong các lĩnh vực khai thác mỏ, nông nghiệp và thuỷ điện.

Nhưng không chỉ kinh tế, mà nó còn ảnh hưởng đến môi trường. "Chúng tôi có đeo mặt nạ, nhưng tất cả đều bị đau đầu và ngứa mắt. Con trai tôi ăn yếu và lúc nào cũng buồn nôn", Sith, một nhân công trồng chuối, người dân tộc Khmu đến từ tỉnh Xayaboury.

Chuối được phun thuốc trừ sâu thường xuyên. Người làm phóng sự này đã phải bỏ đi sau ít phút, vì cảm thấy đau đầu.

Bác sĩ ở bệnh viện gần đồn điền nói "phần lớn bệnh nhân là công nhân đồn điền, đặc biệt là con cái họ. Chúng bị nôn, sốt và tiêu chảy. Kết quả khám cho thấy, phổi của chúng bị hỏng".

Cuối tháng 9, Bộ trưởng Nông - Lâm nghiệp Lào đã cảnh báo việc lạm dụng thuốc trừ sâu đối với 4 đồn điền của người Trung Quốc. Nhưng, chẳng có gì thay đổi, vì các quan chức địa phương nhắm mắt sau khi được đút lót.

"Người Trung Quốc sang Lào vì họ không còn đủ đất bên họ, nhưng cũng vì họ đã làm hỏng hết đất bên họ sau 30 năm phun thuốc trừ sâu", người hướng dẫn viên nói.

Khi xây casino Kings Romans năm 2012, người Trung Quốc đã di dời hàng trăm gia đình người Lào. Họ cũng xây nhà ở theo cùng khuôn mẫu cho người Lào. "Ban đầu các nhà có vẻ đẹp, nhưng sau một hoặc hai năm, các bộ phận của trần nhà và cả mái nhà bắt đầu sụp đổ," Vanika Vannarath một phụ nữ làng cho biết. "Không ai muốn ở lại đây, nhưng chúng tôi không có sự lựa chọn nào khác. Hãy chụp ảnh nhà và đưa lên Facebook", cô nói thêm và giới thiệu ngôi nhà của mình đang tan ra từng mảnh.

Bảy đập thuỷ điện của Trung Quốc được xây dựng trên sông Nậm Hoặc chặn luôn đường giao thông thuỷ.

Công ty Trung Quốc CSG xây một con đập trên sông Tha Nam làm giảm 30% lương nước lưu thông làm cho 10.000 người dân phải di chuyển trước nguy cơ bị ngập lụt. Họ không có lựa chọn nào khác.

Có người nói, sự đầu tư của Trung Quốc giúp kinh tế Lào pháp triển. Họ đâu tư 1 triệu hôm nay, và thu lời 20 triệu sau 5 năm. Nhưng thực sụ là vậy, hay số tiền đó chỉ làm giàu cho lãnh đạo cộng sản Lào? Tuy câu hỏi không đơn giản. Nhưng, sự thực là tình trạng tham nhũng hối lộ đã và đang tạo điều kiện cho Trung Quốc xâm nhập vào Lào, là điều không cần tranh cãi. Lãnh đạo Lào thì không ngừng tuyên truyền ca ngợi "tinh hữu nghị đời đời" giữa Lào và Trung Quốc .

Năm 2011, Chính phủ Lào và chính quyền Vân Nam đã phải dừng những dự án ở các khu vực đặc biệt của Tam giác vàng, các sòng bạc Boten nằm cạnh biên giới, theo hợp đồng nhượng quyền cho một công ty Trung Quốc trong vòng 99 năm, vì tệ nạn tăng như ám sát, thủ tiêu ...

Một người dân kể vì sao họ mất đất. "Ban đầu, chúng tôi đã cố gắng để thương lượng, nhưng họ nói rằng đó là một mệnh lệnh. Bồi thường rất thấp", ông nói và chỉ vào những chân trời, nơi mà đường tàu cao tốc sẽ thực hiện nối Trung Quốc tới Vientian (Thủ đô Lào) và xa hơn nữa, đến Thái Lan. "Trong ngôi làng này, 47 ngôi nhà sẽ được di chuyển để cho người Trung Quốc xây các tuyến đường sắt. Đây là lần thứ hai trong mười năm", ông nói tiếp. Một số người Lào thậm chí sợ rằng đất nước của họ sẽ bị "cắt thành hai" (phiá Bắc thuộc  kiểm soát Trung Quốc).

Quan hệ người Lào với Trung Quốc thêm căng thẳng. Có nhiều người dân vùng casino Kings Romans từ chối rời đi, điều hiếm xảy ra ở Lào, đã tổ chức diễu hành phản đối vào tháng 7 qua.

Một dự án của chính phủ Lào cho một công ty Trung Quốc thuê thác nước Kuang Si gần Luang Prabang, một trong những di sản thiên nhiên nổi tiếng nhất tại Lào, làm cho mọi người hết kiên nhẫn.

Dự án, được một thư ký văn phòng Tỉnh Luang Prabang đưa  lên Facabook, đã bị hàng chục ngàn người phản đối. Một người viết bình luận "chẳng bao lâu, tiếng Lào sẽ biến mất trên miền Bắc nơi mà Trung Quốc kiểm soát tất cả, bởi vì lãnh đạo Lào đã bán mảnh đất này cho họ".

Trước sự phản đối của quá đông người, Chính phủ Lào tạm
dừng dự án (cho Trung Quốc thuê thác nước Kuang Si).