Trình bày đặc điểm đại thể của viêm lao

Gồm 2 thể:

·   Thể riêng lẻ: tổn thương là các cục có ranh giới rõ rệt

-  Hạt lao:

+  Khối tròn, rất nhỏ như đầu đinh ghim

+  Không màu, hoặc trung tâm có 1 đốm vàng (hạt bán kê),

+  Phân bố rải rác trong 1 hoặc 1 số phủ tạng

-  Củ kê (củ lao):

+  To hơn hạt lao. Bờ không đều

+  Thường hợp lại thành chùm/ hình hoa hồng

+  Có xu hướng sát nhập thành củ lớn hơn

-  Củ sống

+  Bờ thường khúc khuỷu

+  Trung tâm là mô hoại tử vàng nhạt, lổn nhổn như bã đậu

-  Củ túi hóa

+  Đã tiến triển lâu, có vỏ xơ bao bọc

+  Trung tâm đồng đều, quanh trung tâm là 1 vành rõ và đục

·   Thể xâm nhập: tổn thương khuếch tán, ranh giới không rõ rệt, gồm 3 dạng:

-  Dạng nhầy: màu trắng đục, được tạo ra do chất hoại tử lao bị phù

-  Dạng xám: hiếm gặp và khá đồng nhất

-  Dạng vàng sống:

+  Màu vàng nhạt, gồm những đám đặc, chắc, khá to

+  Là hậu quả của bã đậu hóa dạng nhầy/ dạng xám

+  Có thể tiến triển thành nhuyễn hóa

·   Hậu quả của sự nhuyễn hóa lao: biến thành mủ lao:

-  Nếu tổn thương xảy ra trên niêm mạc/ da sẽ tạo ra 1 áp xe lao, sau khi thoát mủ để lại 1 vết loét. Loét ngày càng ăn sâu và lan rộng làm cho bờ loét nham nhở, sần sùi, xuất hiện những đường hầm. Nếu tổn thương kéo dài sẽ tạo ra những lỗ rò

-  Nếu tổn thương xảy ra trên nhu mô, sau khi thoát mủ sẽ hình thành 1 hang lao. Hang lao là hậu quả của:

+  Thoát mủ theo đường dẫn tự nhiên, như phế quản, niệu quản, ống mật

+  Xơ cứng vách làm cho hang lao luôn mở rộng 

-  Hang lao gặp ở 1 số phủ tạng, nhất là phổi→ dễ lây nhiễm

-  Hang lao gồm 3 loại:

+  Hang lao rỉ ướt: bờ nham nhở, vách dày, chứa nhiều chất bã đậu do hoại tử lao đang tiến triển

+  Hang lao nang: bờ đều hơn, còn 1 lớp bã đậu mỏng lót vách hang do thoát mủ còn sót lại.

+  Hang lao xơ: vách nhẵn nhụi do mủ lao đã thoát hoàn toàn, không còn bã đậu, vách là 1 vỏ xơ

-  Hang lao thường thông với phế quản nên trên X quang, tổn thương có dạng hình vợt.

-  Hang lao có xu hướng tồn tại lâu dài thường có 2 biến chứng:

+  Vỡ hang lao: gây tràn khí màng phổi.

Ho ra máu sét đánh: hiếm gặp, thông thường chỉ ho ra ít máu do hồng cầu thoát quản