1. Nazwa: Tyfus plamisty wywodzi swoją nazwę od greckiego słowa "tuphos" oznaczającego "dym". Miało się to odnosić do stanu majaczenia chorych, który był podobny do objawów wykazywanych jak przy zatruciu dymem. Choroba Brilla-Zinssera natomiast swoje miano zawdzięcza amerykańskim lekarzom Nathanowi E. Brillowi  oraz Hansowi Zinsserowi, którzy odkryli tę jednostkę.

2. Historia: Niewiele wiadomo o początkach tyfusu i tym, kiedy właściwie się pojawił, ale niektóre źródła twierdzą, że jego wystąpienia zanotowano już w V wieku p.n.e. Problem z tyfusem jest taki, że często mylono go z durem brzusznym przez podobne objawy, a gdy już się pojawiał, to często jako dodatek do innych epidemii np. dżumy. Dopiero w 1547r. Girolamo Fracastoro - włoski poeta i lekarz, podał, czym konkretnie różni się tyfus plamisty od dżumy, zaś w 1739r. podobne rozróżnienie zrobił angielski lekarz John Huxham tylko odnośnie duru brzusznego. Tyfus plamisty jest nieodłącznym przyjacielem wojen: istnieją pogłoski, że zdziesiątkował armię Napoleona (chociaż nie jest to do końca pewne, mogło chodzić o dur brzuszny). Stał się powszechny w czasach I i II wojny światowej, zabijając żołnierzy, jak i cywilów. Polska najbardziej została dotknięta epidemią tyfusu plamistego podczas wojny polsko-bolszewickiej. Do największej epidemii tyfusu doszło jednak w Rosji, gdzie w ciągu niecałej dekady choroba pochłonęła 3 000 000 ofiar. Ostatnia duża epidemia miała miejsce w trakcie wojny domowej w Burundi w 1997r.

3. Co to jest? To zakaźna choroba bakteryjna wywoływana przez Rickettsia prowazekii.

4. Przyczyna: Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z zarażonymi wszami. Co ważne, choroba nie roznosi się poprzez ukąszenie, a przez np. wtarcie w zranienie odchodów wszy. Każdy pomyśli sobie teraz, że to obrzydliwe i jak tak można, ale prawda jest taka, że gołym okiem nikt czegoś takiego raczej nie spostrzeże. Raczej, może ktoś z Was nosi w plecaku mikroskop na wszelki wypadek?

5. Postacie: Choroba Brilla-Zinssera jest zaliczana do postaci tyfusu i uważana jest za łagodniejszą, trwającą krócej formę oraz zwiastun możliwej pandemii. Warto zaznaczyć, że choroba Brilla-Zinssera objawia się wiele lat po zakażeniu, a nie dwa tygodnie po, jak w przypadku tyfusu plamistego. Sam tyfus plamisty dzieli się na europejski przenoszony przez wszy i mysi (przenoszony przez pchły, ta postać występuje głównie na terenach Afryki).

6. Objawy:

- Wysoka gorączka sięgająca do 40 stopni Celsjusza. 

- Bardzo silne bóle głowy, mięśni i brzucha.

- Wymioty.

- Biegunka.

- Zaburzenia świadomości, majaczenia, śpiączka.

- Utrata słuchu.

- Powiększenie wątroby i śledziony.

- Plamista, czerwona wysypka pojawiająca się na brzuchu, klatce piersiowej, łokciach i języczku.

7. Kto jest narażony? Osoby żyjące w skrajnej nędzy i złych warunkach ekonomicznych oraz higienicznych. Często ofiarami padają żołnierze i uchodźcy.

8. Leczenie: Obecnie leczony jest antybiotykami. Istnieje również szczepionka przeciwko tyfusowi, o której słyszał praktycznie każdy, więc nie będę się tu nad nią rozwodzić.

9. Powikłania: Zapalenie płuc, nerek, opon mózgowo-rdzeniowych, ślinianek, opłucnej.

10. Rokowanie: Przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia możliwe jest całkowite wyzdrowienie, a choroba zanika samoistnie po pilnowaniu higieny chorego. W przypadku nieleczenia tyfusu, zabija on w 60% przypadków.

11. Kto chorował?

- Bł. Stefan Frelichowski - polski ksiądz, który zaraził się tyfusem plamistym w KL Dachau przy zajmowaniu się chorymi współwięźniami.

- Stanislaus von Prowazek - austriacki parazytolog, współtwórca odkrycia bakterii wywołujących tyfus plamisty.

12. W kulturze:

- W "Kwarantannie" Haliny Rapackiej główni bohaterowie, Izaak Sarna oraz Irena, zostają poddani trzytygodniowej kwarantannie z powodu tyfusu. Nie jest to utwór warty polecenia; dramatopisarska stworzyła go na potrzeby antysemickiego konkursu głoszącego tezę, jakoby Żydzi mieli być odpowiedzialni za roznoszenie choroby. Autorka po zakończeniu II wojny światowej została ukarana 10-letnim więzieniem m.in. za napisanie swojej sztuki.

- W "Zaświcie" Tadeusza Wołowskiego, który stworzył pracę na ten sam konkurs, co Haliny Rapacka, główny bohater Walenty Kiełcz jest sierotą, której rodzice zmarli na tyfus plamisty, co sprawia, że w przyszłości Walenty decyduje się na karierę lekarza zafascynowanego chorobami zakaźnymi, a wiedzę, jaką zdobył po zapoznaniu się z materiałami Weigla dotyczącymi szczepionki przeciwko tyfusowi, powstrzymuje epidemię we wsi, w której pracował. Ta sztuka również była powodem powojennego procesu za propagowanie antysemityzmu, jednak w przeciwieństwie do "Kwarantanny" nigdy nie została wystawiona, a wszystkie jej egzemplarze zaginęły. Sam Wołowski został skazany finalnie na trzy lata więzienia.

- Jan Rawa w książce Mariana Czuchnowskiego "Tyfus, teraz słowiki" z powodu tyfusu plamistego trafia z obozu koncentracyjnego do szpitala zakaźnego w Taszkiencie. Co ciekawe, ta książka miała być kiedyś lekturą szkolną, ale nie wprowadzono jej do list z powodu jej niesłychanej wręcz drastyczności.