Epilepsja
1. Nazwa: Nazwa epilepsja pochodzi od greckiego słowa "epilambanein", które oznacza "atakować, napaść". Innym, bardziej znanym określeniem jest padaczka.
2. Co to jest? Padaczka jest chorobą centralnego systemu nerwowego. Charakteryzuje się zmianami czynności bioelektrycznych mózgu i napadami padaczkowymi.
3. Przyczyna: Mamy tutaj kilka rodzajów przyczyn, do których zaliczają się:
a) Czynniki "genetyczne" (tak naprawdę nie można odziedziczyć padaczki, rodzic przekazuje dziecku "jedynie" niski próg pobudliwości komórek mózgowych).
b) Czynniki działające w okresie płodowym i porodu. Są to m.in. uraz okołoporodowy, wady rozwojowe mózgu i naczyń mózgowych, uszkodzenia zakaźne/toksyczne płodu.
c) Czynniki działające w okresie rozwoju i wieku dorosłym. Należą do nich urazy, guzy i pasożyty mózgu, zapalenie opon mózgowych, choroby naczyniowe np. miażdżyca, zatrucia np. alkoholem, rozpuszczalnikami organicznymi, ołowiem, inne choroby np. stwardnienie rozsiane.
d) Czynnikami wywołującymi napad padaczkowy są m.in. niedobory snu, gorączka, nieprzyjmowanie zaleconych leków, nadużywanie alkoholu, stymulacja światłem, silne emocje i stresy oraz niektóre leki.
4. Postacie: Padaczka dzieli się na dwie główne postacie: uogólnioną i częściową. Z kolei te dzielą się jeszcze bardziej szczegółowo, dlatego napady w tej chorobie dzielimy na:
a) częściowe:
- z objawami prostymi - bez utraty przytomności
- z objawami złożonymi - z utratą przytomności
- napady ruchowe - polegają na występowaniu drgawek, które zaczynają się od kciuka, ręki lub kącika ust i mogą się rozprzestrzeniać na całą połowę ciała lub ograniczać się tylko do jednego fragmentu organizmu. Po napadzie człowiek może odczuwać zdrętwienie kończyny albo może wystąpić jej niedowład.
- napady czuciowe - człowiek czuje mrowienie, drętwienie, kłucie i inne nieprzyjemne rzeczy.
- napady adwersyjne - głowa, oczy i tułów obracają się w jedną stronę, natomiast ręka po stronie przeciwnej unosi się w górę.
- napady dysfatyczne - dochodzi do zatrzymania mowy, trudnościach w mówieniu lub rozumieniu mowy.
- napady wzrokowe - człowiek widzi barwne plamki.
- napady słuchowe - słychać dzwonienie i dźwięczenie w uszach.
- napady węchowe - czuć słodki lub nieprzyjemny zapach.
- napady smakowe - podobnie do węchowych tylko odnoszą się do smaku.
- napadowe zawroty głowy.
b) uogólnione:
- napady nieświadomości/petit mal - polegają na utracie świadomości trwającej od kilku do kilkunastu sekund. Gdy napad trwa 5 sekund, chory w ogóle go nie zauważa, a gdy trwają dłużej człowiek ma wrażenie urwanego filmu. Czasami dochodzi do tego drżenie powiek i rąk. Napady te najczęściej występują u dzieci w wieku 4-14 lat.
- napad toniczno-kloniczny - rozpoczyna się nagłą utratą przytomności. Chory upada na ziemię, wydając z siebie przeraźliwy krzyk. Dochodzi do skurczu wszystkich mięśni, wyprężenia ciała oraz bezdechu (po prostu nie oddychacie). Kończyny dolne zostają wyprostowane, natomiast górne zginają się w stawach łokciowych i nadgarstkach. Źrenice przestają reagować na światło i ulegają rozszerzeniu. Po 20-30 sekundach człowiek robi się siny. Następnie pojawiają się drgawki, które trwają ok. 2 min. Pojawia się również obfite ślinienie, piana w ustach oraz bezwiedne oddanie moczu, a po wszystkim chory odczuwa silny ból głowy, światłowstręt i najczęściej zapada w sen ponapadowy.
- napad miokloniczny - nie wiem, jak wam to po ludzku wytłumaczyć... Każdy z was na pewno miał nagły skurcz mięśni, każdemu dreszcz kiedyś przeszedł po plecach. To właśnie coś takiego tylko dotyczy samych kończyn. Dzieciaka, bo tylko dzieci i młodzież na to cierpią, nagle wygina, najczęściej rano i jeśli coś trzyma, to może to wypuścić z dłoni.
- napad atoniczny - dziecko nagle samo z siebie traci przytomność, staje się bezwładne, upada na ziemię, po czym sekundę później wstaje, jakby nic się nie stało i idzie dalej.
5. Osoba postronna będąca świadkiem napadu powinna:
⦁ zachować spokój i opanowanie.
⦁ chronić pacjenta przed osobami ciekawskimi.
⦁ usunąć chorego z niebezpiecznej strefy, w której może doznać urazów i zapewnić mu spokój oraz bezpieczeństwo.
⦁ chronić głowę przed urazami, podkładając pod nią coś miękkiego oraz delikatnie przytrzymując samą głowę.
⦁ nie wkładać niczego do ust pacjenta, gdyż może dojść do przegryzienia języka przez chorego oraz uszkodzenia zębów.
⦁ zalecone jest ułożenie chorego w pozycji bezpiecznej, która zabezpieczy poszkodowanego przed zakrztuszeniem lub zadławieniem się. Ułożenie na wznak może spowodować zapadnięcie języka w głąb gardła.
⦁ usunąć protezy zębowe oraz okulary.
⦁ nie podawać żadnych leków, jedzenia i picia, aż do momentu powrotu świadomości.
⦁ po ustąpieniu napadu pozwolić choremu na sen.
⦁ zadzwonić po pogotowie ratunkowe, jeżeli napad trwa dłużej niż 7 minut lub jeżeli zaraz po sobie wystąpią dwa albo więcej napadów.
6. Rozpoznanie: Rozpoznanie może postawić tylko lekarz specjalista po wystąpieniu dwóch napadów. Najlepiej, jeśli macie świadka, który dokładnie opisze, jak to wszystko wyglądało.
7. Leczenie: Najczęściej leczy się lekami. Chory dostaje lek dopasowany do występujących objawów i bierze go codziennie przez dłuższy okres czasu. Można skorzystać z leczenia chirurgicznego, które polega na wycięciu części mózgu, w której znajduje się ognisko padaczkowe. Jeśli i to okazuje się nieskuteczne, stosuje się neurostymulację mózgu (leczenie prądem).
8. Powikłania: Nieleczona epilepsja prowadzi do tego, że napady stają się znacznie częstsze i dłuższe (trwają ponad 30 minut). Chory nie odzyskuje po nich przytomności, pojawiają się zaburzenia oddychania, dochodzi do niedotlenienia i uszkodzeń mózgu.
9. Rokowanie: Jeśli chory się leczy, może żyć normalnie.
10. Kto chorował?
- Ludwig van Beethoven - niemiecki kompozytor i pianista.
- Fiodor Dostojewski - rosyjski pisarz, autor m.in. "Zbrodni i kary".
- Włodzimierz Lenin - pierwszy przywódca ZSRR.
- George Byron - angielski pisarz i poeta, który miał olbrzymi wpływ na epokę romantyzmu. Autor "Giaura". Stworzył typ postaci, który znamy obecnie jako bohatera bajronicznego. Do tego gatunku postaci należeli m.in. Jacek Soplica czy Konrad Wallenrod.
- Juliusz Cezar - najbardziej znany rzymski dyktator w dziejach świata. Chyba, że znacie większego.
- Napoleon Bonaparte - wybitny strateg i cesarz, który ruszył na Rosję zimą.
- Sokrates - grecki filozof.
- bł. Pius IX - papież.
- Jeżeli chcecie zobaczyć, kto jeszcze chorował na epilepsję, możecie wejść w ten oto link: https://epilepsja.eu/index.php?v=znane-osoby-z-potwierdzona-epilepsja
11. W kulturze:
- W książce "Epi. Nie pozwól mi upaść" Katarzyny Wycisk główna bohaterka Lena choruje na padaczkę.
- Istnieje amerykański film "Po pierwsze nie szkodzić", w którym rodzina małego Robbiego staje przed próbą, jaka jest choroba syna i oddaje chłopca pod opiekę kontrowersyjnego lekarza.
- Na Wattpadzie znalazłam kilka książek, w których jedni z bohaterów mają epilepsję m.in. "Wolff" Iza_Maciejewska (Iza_Maciejewska), "Z panią E. przy Depakinie" Rizurii_Saakasu (Rizurii_Saakasu) i "To the end." _xJulciakx_ (_xJulciakx_) oraz PRAWDOPODOBNIE "Dziewczyna znad przepaści" Asia_Bor (Asia_Bor).
- U mnie w "Orlim zrywie" znajdziecie Blacky'ego Whitakera, który cierpi na epilepsję.
Bạn đang đọc truyện trên: AzTruyen.Top