Thơ Hồ Xuân Hương mang đậm chất chủ nghĩa nhân đạo qua từng tiếng nói. Ở bài thơ "Tự Tình II" của Hồ Xuân Hương thể hiện tâm trạng và thái độ của bà: vừa buồn, vừa phẫn uất trước duyên phận, gắng gượng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch. Chất chủ nghĩa nhân đạo trong thơ Hồ Xuân Hương qua tiếng nói cảm thương, tiếng nói khẳng định, tiếng nói tự ý thức đầy bản lĩnh trong bài thơ "Tự Tình II " :
"Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non
(…)
Ngán nổi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con "
Ở bốn câu thơ đó tác giả bộc bạch tâm tình trong màn đêm văng vẳng. Từ " trơ" mang nghĩa như: trơ trội, cô độc, lẻ loi, bẽ bàng,... đồng thời thể hiện sự thách thức của bà trước số phận. Ở đây, ta thấy được từ " trơ " vừa thể hiện được nỗi đau vừa thể hiện được bản lĩnh của mình. Kế đó là từ "cái" kết hợp với từ "hồng nhan" nhà thơ cảm nhận thân phận mình bị rẻ rúng, tự cảm thương cho số phận của mình.
" Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn
Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân mây đá mấy hòn "
Còn ở bốn câu thơ này, Hồ Xuân Hương mượn rượu giải sầu, nhưng càng uống lại càng tĩnh, càng nhận thấy thân phận đau thương của mình. Đến cả cây cỏ là vật vô tri vô giác mà cũng phẫn uất trước cuộc đời, cũng giống như rêu và lá, xuyên ngang và đâm toạc, điều này chứng tỏ được sức sống của vạn vật. Với câu thơ cuối: " Ngán nổi xuân đi xuân lại lại / mảnh tình san sẻ tí con con " một lần nữa khẳng định tiếng nói của tác giả, tuổi xuân qua đi nhưng bản thân mình vẫn chưa được một mảnh tình nào trọn vẹn.
Điểm chung của hai bài thơ nói về vẻ đẹp của chủ nghĩa nhân đạo trong thơ Hồ Xuân Hương. Tất cả điều mang một âm hưởng tiếng nói chung: tiếng nói cảm thương cho số phận người phụ nữ đương thời, tiếng nói khẳng định và cuối cùng là tiếng nói từ ý thức đầy bản lĩnh; Điều mang một giá trị nhân văn sâu sắc về thân phận của người phụ nữ xưa, tác giả đã thấu hiểu và làm thấu đáo được tâm trạng của xã hội phong kiến thối nát lúc bấy giờ. Với tâm trạng buồn đau, phẫn uất, đau xót,... Hồ Xuân Hương đã cho ta thấy được khát vọng hạnh phúc, luôn muốn bản thân mình và toàn thể những người phụ nữ được mọi người thấu hiểu và sẻ chia. Văn của bà về nội dung lẫn nghệ thuật phải nói là rất mạch lạc và rõ ràng. Với nghệ thuật đa dạng, mang cảm xúc trên từng tác phẩm, làm cho từng tiếng nói trong thơ của bà càng thể hiện sâu sắc hơn mục đích ban đầu của nó....