1.2.3.Xuất khẩu TB

a.bản chất của xuất khẩu TB

-Xuất khẩu TB là xuất khẩu gtri ra nc ngoài (đầu tư TB ra nc ngoài) nhằm mục đích bóc lột GTTD ở các nước nhập khẩu TB

-Cuối TK 19-đầu TK 20,xuất khẩu TB trở thành phổ biến do:

+trong 1 số ít nước phát triển đã tích lũy đc 1 lượng TB lớn

+các nước lạc hậu thiếu vốn để phát triển

+CNTB phát triển mâu thuẫn kte-xh gay gắt. Xuất khẩu TB trở thành biện pháp làm giảm mức độ gay gắt đó

b.Các hình thức xuất khẩu TB

*Nếu xét cách thức đầu tư:

-đầu tư trực tiếp: xây dựng xí nghiệp mới,mua lại các xí nghiệp đang hoạt động

-đầu tư gián tiếp: cho vay để thu lãi

*Nếu xét theo chủ thể sở hữu:

-xuất khẩu tư bản nhà nước:nhà nước tư sản đầu tư vào nước nhập khẩu TB hoặc viện trợ hoàn lại hay ko hoàn lại nhằm các mục tiêu:

+kte: hướng vào các ngành kết cấu hạ tầng để tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư tư nhân

+ctri:cứu vãn chế độ chtri thân cận,hoặc tạo ra mqh phụ thuộc lâu dài.

+quân sự: lôi kéo các nc phụ thuộc vào các khối quân sự

-xuất khẩu tư bản tư nhân: là hình thức xuất khẩu TB do tư nhân đảm nhận

*nếu xét về hình thức hoạt động:

+chi nhánh của các cty xuyên quốc gia

+HĐ tài chính tín dụng của các ngân hàng

+các trung tâm tín dụng và chuyển giao công nghệ

c.Những biểu hiện mới của xuất khẩu TB () gđ phát triển hiện nay của CNTB

*Hướng xuất khẩu TB hiện nay đã có sự thay đổi cơ bản

-Trước đây luồng xuất khẩu TB chủ yếu từ các nước phát triển sang các nước kém phát triển(70%)

-Những thập kỷ gần đây đại bộ phận dòng đầu tư lại chảy qua lại giữa các nước TB vs nhau,đặc biệt 3 trung tâm: Mỹ,Tây âu, nhật bản...

*Chủ thể của xuất khẩu TB có sự thay đổi lớn

-Vai trò các cty xuyên quốc gia ngày càng to lớn đặc biệt trong FDI

-Xuất hiện nhiều chủ thể xuất khẩu TB từ các nước đang phát triển nổi bật là các nước châu Á

*Hình thức xuất khẩu TB đa dạng,sự đan quyện xuất khẩu TB với xuất khẩu hh tăng lên.

*Sự áp đặt mang tính chất thực dân () xuất khẩu TB đã đc gỡ bỏ dần và nguyên tắc cùng có lợi đc đề cao.

d. Kết quả 2 mặt của xuất khẩu TB

-Một mặt:

+Làm cho QHSX TBCN phát triển và mở rộng ra trên địa bàn quốc tế

+Thúc đẩy nhanh quá trình phân công LĐ và quốc tế hóa đời sống kte của nhiều nước

+Làm cho quá trình CNH,HĐH ở các nước nhập khẩu phát triển nhanh chóng.

-Mặt khác: Để lại trong các quốc gia nhập khẩu TB những hậu quả nặng nề:

+nền kte phát triển mất cân đối và lệ thuộc

+nợ nần chồng chất do bị bóc lột nặng nề