Lúc đầu, khuôn mặt ấy - một khuôn mặt phụ nữ - chỉ là một đám sương mù vô định và lộn xộn, nhìn thấy qua những cơn đau luôn tái diễn giống như những vòng tròn nhân thêm và lan truyền trên mặt nước khi một viên sỏi rơi xuống hồ. Lúc thì đấy là khuôn mặt Thần vệ nữ trong tranh, lúc lại là khuôn mặt Luxia Belacmi. Chúng thay nhau nhởn nhơ trong chỗ mờ ảo, trước tầm mắt anh. Nhưng những lúc tỉnh táo rất hiếm hoi, anh biết rằng đấy không phải nữ thần - vì bức tranh vẫn xếp ở đáy xe - cũng không phải cô gái, - vì Luxia đang ở Phlôrăngxơ.

Đôi mắt làm rạng rỡ khuôn mặt ấy, khi anh phân biệt được chúng, trông thân ái và tư lự chứ không đầy khinh bỉ như mắt của Luxia trong giấc mơ.

Anh thấy mình đứng trên quả đồi trước làng Sămpen nhìn một dáng người đứng rất thẳng đang bị trói vào cột, bao quanh cây cột ấy, những ngọn lửa đang chồm lên. Mấy bàn tay dai dẳng bám vào người anh cố lôi anh đi, lôi chính anh, Ăngtoan, đến một giàn thiêu khác còn trống nhưng đã chuẩn bị sẵn sàng. Dù anh cưỡng lại vẫn bị lôi đến gần. Có thể đọc được tấm biển đóng đầu cọc:

Ăngtôniô Xecvêtut, theo tà giáo,

Chuyên thực hành phép phù thuỷ

Kẻ xâm phạm đến người phụng sự Chúa phải chết.

Tên tà giáo Ăngtôniô Xecvêtut phải chết.

Cố sức vùng vẫy, anh cố gỡ thoát những bàn tay đang cố kéo anh đi. Sẽ còn những cuộc chiến đấu khác, anh biết thế, và có lẽ anh sẽ thua trong trận cuối cùng...

- Bác sĩ Ăngtôniô.

Một giọng nói ngọt ngào, quen quen, vang bên anh. Anh quay đầu lại, mắt anh gặp cặp mắt lo lắng của Luxia Belacmi.

- Cô Luxia... Bức tranh...

- Đã được để ở chỗ an toàn...

Cô thay miếng vải ướt đắp trên trán Ăngtoan, mùi dấm hắc bay vào mũi trong khi anh cảm thấy những ngón tay mát lạnh chạm vào da mình. Mắt anh lơ đãng nhìn căn phòng. Phòng nhỏ nhưng bày biện sang trọng, phủ toàn tơ lụa, và một bức tranh - Ăngtôniô nhận ra ngay đây là một trong những tranh vẽ đầu người của Bôtixeli - làm rạng rỡ bức tường. Trong góc phòng là cái bàn trang điểm, tấm gương ở đấy lồng một bộ mặt gầy gò, ngơ ngác, râu ria, hai mắt hõm, chiếc miệng nhăn nhó đau đớn, đang nhìn Tôniô.

- Tôi đang ở chỗ nào vậy? - Anh thều thào.

- Ở Phlôrăngxơ. Trong lâu đài Belacmi.

- Nhưng chúng tôi không rời Pađu từ hôm qua ư?

- Các anh rời Pađu đến hôm nay là một tuần lễ, anh đã ốm rất nặng vì vết thương bên cạnh sườn.

Thế là, như bức tranh liên hoàn, anh nhớ lại cuộc vật lộn trong tu viện, nghe tiếng nện chắc nịch và liên tiếp của cây đèn nến lên sọ giáo sĩ Phêlíp cảm thấy lại những cơn đau nhói dữ dội bên sườn và cực hình của cuộc hành trình thâu đêm trên xe, cho đến khi vết thương đau cùng cực làm cho anh rơi vào tình trạng mê man.

- Giăng nói với chúng tôi về cuộc chống chọi của anh để lấy lại bức tranh: anh đã rất dũng cảm, anh Ăngtôniô ạ.

Anh mỉm cười mệt mỏi:

- Thiếu chút nữa tôi đã không thành công!

- Tôi biết. Bác sĩ Đuyvan bảo chỉ mấy phân nữa là vết thương của anh không cứu chữa được.

- Bác sĩ Đuyvan nào?

- Một bác sĩ người Pháp. Ông đi theo quân đội Pháp sang Ý. Ông đã ở lại Ý để giảng dạy ở đại học Phlôrăngxơ.

Ăngtôniô thử cử động vai và bị đau buốt. Luxia luồn tay xuống dưới vai khẽ nâng anh lên. Tay cô cứng cáp, chắc chắn, nhẹ nhàng và thận trọng.

- Thế... Như thế này dễ chịu hơn.

- Cảm ơn... Cô là một y tá rất tốt.

- Tôi chăm nom anh đã một tuần rồi, - cô mỉm cười nhắc anh.

Có tiếng người nói vang trong hành lang. Luxia khẽ nói:

- Có lẽ bác sĩ Đuyvan đến.

Một người đàn ông bé nhỏ, để râu cằm nhọn, bước vào phòng. Đôi mắt nâu của ông sáng lấp lánh trên khuôn mặt rạng rỡ vì đang vui. Trước khi quay về phía người bị thương, ông cúi xuống hôn tay Luxia.

- Thế đấy! Ông đã trở lại với thế giới này rồi đấy, phải không nào?

Ăngtôniô cố mỉm cười:

- Cô Luxia đã kể cho tôi biết rằng tôi gần vượt qua con đường sang thế giới bên kia.

- Gần. Rất gần, thật thế. Nếu không có thiên tài của bác sĩ Ăngbroadơ Parê thì ông không tránh khỏi lối đi ấy đâu.

- Ăngbroadơ Parê? - Tôniô nói như một tiếng vang.

- Ông không nghe nói đến bác sĩ Ăngbroadơ Parê sao?

- Có phải người thợ cạo - phẫu thuật viên đã đề ra một phương pháp trị thương mới không?

- Trước kia ông ấy là thợ cạo kiêm phẫu thuật viên, - người Pháp sửa lại. - Bây giờ ông ấy là uỷ viên của Viện ngoại khoa và Y khoa ở Pari. Nhưng tôi làm cho ông mệt rồi... để xem vết thương thì hơn.

Người thầy thuốc nhỏ nhắn nhanh nhẹn có hai bàn tay êm ái và nhẹ nhàng, ông hết sức thận trọng mở băng. Như vậy mà trước khi mở đến vết thương Ăngtôniô đã tái nhợt mặt và đẫm mồ hôi.

- Ồ! Tuyệt lắm! Ông phải tự nhìn mới thấy được, bác sĩ Ăngtôniô ạ.

- Anh ấy có thể dùng gương của tôi, - Luxia nói và đi lấy gương ở bàn trang điểm. tấm gương lồng trong khung bạc, mặt sau trang trí bằng một công trình phức tạp của nghệ thuật kim hoàn, tác phẩm này hiển nhiên là của bậc thầy về chạm trổ. Nhiều đồ đạc xinh xắn khác của phụ nữ bày trên bàn trang điểm. Qua đó, Tôniô hiểu rằng cô đã để phòng riêng cho anh ở.

Luxia cầm chiếc gương hướng cho vết thương soi vào thật rõ: dài hơn một tấc, miệng còn tấy lên vì da bị sưng, nhưng vết thương lành và sạch sẽ, một lớp thịt hồng hồng lên da.

- Có đẹp không nào? - Bác sĩ Đuyvan thích thú hỏi.

Nhưng Ăngtoan sửng sốt kêu lên:

- Giăng không đốt hay sao?

- Thế là may mắn cho ông đấy, thưa ông...

- Nhưng vấn đề nhiễm trùng vết thương...

- Bác sĩ Parê đã gạt bỏ cái lý thuyết sai lầm ấy đi rồi. Khi ông Giăng thấy mình không đủ khả năng đốt vết thương như ông đã hướng dẫn, ông ấy đã điều trị bằng cách hết sức tốt mà không biết. Ông hãy trông xem nó tiến triển tốt hơn điều trị theo cách cũ biết chừng nào!

Không còn hoài nghi gì nữa về vấn đề này. Nếu vết thương được đốt cháy như trước kia bằng dầu ăn đun sôi, nhựa thông nấu lỏng hay sắt nung đỏ, một tảng thịt cháy hay cháy thành than sẽ lan khắp xung quanh, phải hàng tháng mới khô và bong khỏi thớ thịt lành đang tái tạo ở lớp dưới. Còn vết thương của anh chưa qua hết một tuần lễ, lại bị sưng ác liệt làm cho phức tạp hơn, thế mà da thịt vẫn phân minh, sạch sẽ, lành lặn và đang đà tái tạo mạnh. Điều đó làm cho Ăngtoan suy nghĩ, nếu cách điều trị mới này hiệu nghiệm đến mức ấy thì tất cả các phương pháp cũ không phải chỉ sai lầm mà còn nguy hiểm.

Bác sĩ Đuyvan đang sửa soạn một miếng gạc để đắp, ông thấm vải vào một thứ thuốc nước pha chế màu vàng nhạt đựng trong lọ.

- Thứ thuốc nước này có giá trị lắm, bác sĩ Ăngtoan ạ, - ông bác sĩ vóc người nhỏ bé tiếp tục chuyện trò. - Đây là một phát minh nữa của bác sĩ Parê trứ danh đấy. Lòng đỏ trứng gà và tinh dầu hoa hồng hoà tan trong dầu thông.

Thứ thuốc đau xót cháy da làm cho Ăngtoan thở dồn, nhưng người thầy thuốc Pháp chưa quấn xong băng quanh ngực anh, cảm giác mát dịu đã thay thế cho cái xót của dầu thông.

- Đấy, - ông bác sĩ nói và đi rửa tay. - Ông sẽ bình phục rất nhanh, bác sĩ Ăngtôniô ạ. Con người thật sung sướng, có cả sức mạnh của tuổi trẻ... và một cô y tá xinh đẹp mê hồn bảo vệ mình.

Luxia đỏ mặt. Màu đỏ dịu lan trên hai má cô, và lúc này Tôniô lại thấy cảm giác lạ lùng là xưa kia, ở một nơi nào đó, anh đã gặp cô, đã biết cô đến nỗi như là thân thuộc. Hơn bao giờ hết, ngày hôm nay cảm giác ấy càng rõ. Anh hỏi bác sĩ Đuyvan:

- Ông có luận văn nào của bác sĩ Parê không?

- Tất nhiên có chứ. Một cuốn sổ tay nhỏ về cách chữa các vết thương do bị súng bắn. Nhưng đáng tiếc là viết bằng tiếng Pháp.

- Tôi đọc được tiếng Pháp - Ăngtoan nói.

- Tuyệt vời! Để trao đổi, hãy cho tôi đọc công trình vô cùng quan trọng mà ông đã công bố về tuần hoàn qua phổi mà ông Giăng và ông Belacmi đã nói với tôi.

- Tôi vô cùng hân hạnh, - Tôniô nói, hài lòng và hãnh diện.

Khi bác sĩ Đuyvan đi rồi, Luxia dọn dẹp trong phòng, xếp lại mấy thứ đồ đạc, đi đi lại lại khe khẽ hát một bài hát vui.

Ăngtôniô nằm suy nghĩ, anh tự bảo đến nơi nào cũng thấy có điều học tập được. Thế mà chỉ một chút nữa anh đã dành hẳn cuộc sống của mình cho tu viện và trường đại học, vĩnh viễn xa lánh thế giới bên ngoài. Đức mẹ ơi! Anh đã mất biết bao nhiêu kiến thức! Anh đã bắt đầu hiểu rằng tất cả những gì thế giới có để cống hiến không chỉ chứa đựng trong sách vở. Có biết bao nhiêu điều chỉ cần quan sát là thấy rõ ràng! Chỉ cần xông thẳng vào đấy như anh đã xông vào học thuyết về tuần hoàn qua phổi của anh và đã chứng minh nó trên xác một con lợn rừng.

Ăngtôniô lĩnh hội một cách còn mơ hồ rằng sự thay đổi trong anh biểu hiện một cách suy nghĩ mới không phải chỉ trong lĩnh vực y học và khoa học mà ở tất cả, - một cách suy nghĩ đòi hỏi bằng chứng dựa trên sự kiện, thay thế cho sự thừa nhận là chân lý các ý kiến của những người có địa vị đề ra. Và anh cảm thấy rất hãnh diện khi nghĩ rằng chính anh là một trong những người đã bằng thực nghiệm mở ra một con đường mà anh sẽ theo mãi mãi trong các công trình nghiên cứu khác, với những thực nghiệm khác. Phát hiện ra sự tuần hoàn qua phổi là một việc rất quan trọng nhưng anh cho rằng biết sử dụng phương pháp thực nghiệm còn quan trọng hơn nhiều, phương pháp này, về cơ bản, đã bị bỏ rơi từ thời các triết gia Hy Lạp cổ.

Anh ngủ thiếp đi một cách nhẹ nhàng, khi thức dậy thì Giăng Xavarinô đã thay cho Luxia. Giăng tắm rửa sạch sẽ, đầu chải gọn gàng, hồng hào, sáng sủa trong chiếc áo mới lạ.

- Thế nào! Cuối cùng thì cậu đã quyết định sống rồi đấy chứ? - anh mỉm cười hỏi.

- Mình không biết rằng vấn đề ấy còn đặt ra cho đến sáng hôm nay...

- Không phải chỉ một lần, khi ở trên đường, mình đã nghĩ rằng mình không đem được cậu còn sống tới đây. - Giăng thở dài. - Nhưng mình không làm nổi việc đốt vết thương như cậu đã bảo. Tha lỗi cho mình nhé.

- Có gì mà phải tha thứ. Bác sĩ Đuyvan coi đó là việc rất tốt.

- Còn cậu, cậu nghĩ thế nào về việc ấy?

- Sau khi xem vết thương, tình trạng của nó, cách tái tạo các tế bào, mình đồng ý với ông ấy.

Giăng nhẹ nhõm thốt ra một tiếng thở dài và thú thực:

- Nói cho đúng thì mình khiếp sợ. Khi đi qua các quốc gia của giáo hoàng mình không dám dừng lại sợ rằng cáo trạng đã đi trước chúng ta. Điều khôn ngoan duy nhất, theo mình, là cần phải đưa cậu đến Phlôrăngxơ càng sớm càng tốt (Anh mỉm cười vẻ giễu cợt). Cụ thân sinh quý báu vô giá của mình sẽ thốt ra những tiếng kêu kinh hãi khi nào cụ biết rõ mình đã tiêu của cụ bao nhiêu vàng để thường xuyên đổi ngựa.

- Mình biết rằng nhờ cậu mà mình sống được, - Ăngtôniô chân thành nói.

- Ồ! Cậu đã cho mình một đặc ân lớn là cậu ốm. Tình trạng của cậu bắt mình luôn ở gần, vì có thể cần mình có mặt vào bất cứ lúc nào. Mình đã lợi dụng thời cơ để xúc tiến việc riêng với cô Luxia rất hấp dẫn ấy.

Ăngtôniô tự hỏi vì sao anh cảm thấy thoáng khó chịu khi nghe bạn mình nói như vậy. Có chúa biết rõ, anh nghĩ thầm, không thể là anh ghen được! Luxia Belacmi đôi lúc tốt và duyên dáng và đã tỏ rõ như thế trong khi cô chăm sóc anh. Nhưng anh không quên rằng cô vốn hay gây sự, và đã không hề bỏ lỡ dịp để gây gổ.

- Ông Girôlamô và cháu gái rất vui sướng khi thấy lại bức tranh thân yêu của họ. Bức tranh sẽ được đặt ở một chỗ trang trọng trong phòng tranh lớn của lâu đài khi cậu dậy được.

- Tại sao lại đợi mình?

- Ông Belacmi dự định tổ chức một lễ khánh tiết nhỏ để chúc mừng cậu. Dù sao thì đó là điều đúng, khi ông ấy tỏ lòng biết ơn cậu vì nhát dao găm cậu đã nhận được giữa sườn do bức tranh Bôtixeli của ông ta.

- Mình không muốn có sự đền bù.

- Đừng làm trò ngốc, Tôniô. Vì bức tranh này cậu đã mất một địa vị quan trọng. Tương lai cậu sẽ ra sao?

- Một người thầy thuốc có khả năng lúc nào cũng kiếm sống được.

- Cánh tay của La Mã khá dài và cũng khá có uy quyền ở Phlôrăngxơ. Nó có thể đụng đến cậu đấy, anh bạn thân mến ạ.

- Giáo sĩ Phêlíp có thể chết. - Ăngtoan nhận xét.- trong trường hợp ấy, sẽ không ai nghi ngờ mình.

- Poocdia vẫn còn đấy, hắn vẫn sống.

- Không có Phêlíp Xăngtốt, có thể hắn chẳng làm được trò trống gì đâu. Tuy nhiên, mình hy vọng giáo sĩ Phêlíp không chết.

- Trời ơi! Cậu quá đần độn! Hắn đã định giết cậu, phải thế không?

- Dù như thế mình cũng không muốn có một cái chết trên lương tâm và cậu cũng biết như vậy, - Tôniô nói.

- Lương tâm mình sẽ không hề cắn rứt trong trường hợp như thế, - Giăng nhận xét và buồn rầu nói thêm:

- Bọn xấu thì phải chịu khổ chứ, thật khó chịu vì chúng! Hãy nói cho mình rõ, Phêlíp có thể nghi ngờ cậu ở Phlôrăngxơ không?

- Còn quá hơn là nghi ngờ. Mình đã bảo hắn rằng mình biết người sở hữu thực sự của bức tranh và mình định đem trả lại cho họ.

- Trong trường hợp này thì, ông bạn ơi, bắt buộc cậu phải đi Tây Ban Nha.

- Đi Tây Ban Nha? Cậu điên đấy à, Giăng?

Tôniô mở to mắt, kinh ngạc, nhưng Giăng vẫn nghiêm trang nói:

- Ông Belacmi sắp đi Mađơrit. Cậu biết rõ là nhà Belacmi quan hệ chặt chẽ với các chủ ngân hàng của nhà Mêđixi và họ có những nguồn lợi lớn ở Tây Ban Nha.

- Điều đó quan hệ gì đến mình?

- Sức khoẻ của ông Belacmi không được tốt, ông ấy nói với mình là định đem theo một người thầy thuốc có thể thực sự tin cậy được.

- Nhưng mình có thể làm được cái gì tốt ở Tây Ban Nha? - Ăngtôniô nhấn mạnh.

- Cậu nói được tiếng Tây Ban Nha không?

- Chắc chắn rồi. Mình sinh ra ở Tây Ban Nha và mẹ mình là người nước này.

- Vêdan là thầy thuốc riêng của vua ở Mađơrit, - Giăng nhắc anh. - Ông ấy nhất định sẽ hài lòng khi thấy một nhà cơ thể học cỡ cậu đến Mađơrit.

Tôniô mỉm một nụ cười mệt mỏi:

- Cậu không nghĩ như thế chứ! Danh tiếng nhà cơ thể học của tôi là điều phiền phức hơn là sức hỗ trợ.

- Mình không tin như thế một tí nào. Việc rắc rối giữa cậu và Phêlíp là việc cá nhân. Ở Tây Ban Nha cậu sẽ hết sức an toàn. Nếu có sự gì xảy ra, từ đấy cậu vẫn có thể đi Tân thế giới được.

- Khi nào ông Belacmi đi? - Ăngtôniô hỏi.

- Độ vài tuần lễ nữa.

- Mình chưa thể đi xa sớm như thế...

- Cứ yên tâm chữa cho khỏi, - Giăng mỉm cười. - Như thế mình sẽ có thời gian để xúc tiến việc theo đuổi cô gái xinh đẹp trong nhà này.

Khi Tôniô lại sức đôi chút, ông Belacmi gửi thiếp mời dự lễ mừng Thần vệ nữ đã trở về phòng tranh của lâu đài. Người thanh niên chóng khỏi nhờ có thứ băng thuốc dịu đau của bác sĩ Đuyvan và Parê và sự chăm sóc cẩn thận của tiểu thư Luxia. Tôniô hiểu biết Luxia nhiều hơn trong những ngày anh ốm và hồi phục, bây giờ anh đã xét đoán được về trí tuệ và sắc đẹp của cô. Luxia có kiến thức rộng một cách lạ lùng đối với một người phụ nữ.

Cho đến đầu thế kỷ thứ XIII và lúc rạng đông của các quan niệm mới thời Phục Hưng, phụ nữ ít khi được học hành. Phần đông, họ hầu như không biết đọc, càng không biết viết. Nhưng tư tưởng mới phát triển đã bao quát cả những người phụ nữ, và một số lớn trong những lâu đài lớn giàu sang của nước Ý, đã được học toàn diện như nam giới.

Trường hợp của Luxia đúng như vậy.

Nhưng Tôniô phát hiện rằng còn có một nguyên nhân khác tạo ra những ưu điểm làm phong phú trí tuệ của cô. Cha mẹ Luxia chết từ khi cô còn là một đứa trẻ nhỏ. Chú cô đã nuôi dạy cô như nuôi dạy một đứa con trai. Do đó cô hiểu biết công việc đủ loại, cả về tài chính cũng như chính trị, hiểu biết nhà bác học trẻ tuổi cho đến bây giờ chỉ khép chặt trong nhà tu và những nơi dành cho khoa học.

Bị trí tuệ nhạy bén của cô kích thích trong khi cùng chuyện trò, anh đã hé mở cho cô gái thấy những kho kiến thức thuần tuý: anh nói với cô về y học, ngành mà anh đã dành cả cuộc đời, câu chuyện của họ thường chuyển thành tranh luận mê mải. Anh cho cô đọc cuốn Điều trần và ngạc nhiên xác nhận rằng cô nhanh chóng và tỉnh táo nắm được những vấn đề cô đọng nhất.

Trong những lúc ấy, cô nghiêm trang và chăm chú nghe Tôniô, nhưng khi anh nằm dài trên đi văng, anh thường hay nghe tiếng cô cười vui vẻ với Giăng hay với một chàng trai nào trong số những người hay đến tán tỉnh và có vẻ như không bao giờ muốn rời khỏi bậc thềm của lâu đài Belacmi. Về phần anh, anh không cảm thấy thoải mái trong những lúc hội họp phù phiếm vui chơi ấy và kiếm cách tìm nơi vắng vẻ để nghiền ngẫm các luận văn của Ăngbroadơ Parê, học tập phương pháp anh chưa từng biết và cách tấn công vào bệnh tật hoàn toàn mới của ông; hoặc anh vùi đầu đọc một trong biết bao nhiêu cuốn sách ở tủ sách tuyệt vời của ông Belacmi.

Buổi lễ treo bức tranh của Bôtixeli diễn ra rất ngắn gọn nhưng đầy xúc cảm. Rất nhiều người trong số những nhân vật quan trọng nhất của Phlôrăngxơ đã nhận lời mời của ông chủ ngân hàng: nghệ sĩ, kiến trúc sư, những người của Nhà thờ, thầy thuốc, thương nhân. Ông Girôlamô không tiếc lời ca tụng Tôniô đã tìm được bức tranh nổi tiếng và đem nó đến Phlôrăngxơ nhưng ông cũng hết sức kín đao, không nói lộ một chi tiết nào về cách bức tranh được trả về lâu đài. Ông cũng không hề động chạm đến những sự cố đã đánh dấu việc hoàn lại này. Ngược lại, ông nhiều lần nêu ra những công trình của Ăngtôniô ở Pađu và ông nói tốt đến nỗi cuối buổi lễ một nhóm bác học chân chính đã đợi anh để khen ngợi và thảo luận tác phẩm của anh.

Trước khi chia tay họ, Ăngtoan hứa sẽ nói chuyện về tuần hoàn qua phổi trước giới y học ở Phlôrăngxơ và nói một buổi nữa với các giáo sư y khoa trong trường đại học đường Pidơ, một trường được tôn trọng nhất trong những nhà trường đã mở ở nước Ý hồi bấy giờ.

Anh ngạc nhiên và hơi buồn thấy Luxia vắng mặt một cách khó hiểu trong buổi lễ mà cô biết rõ ngày giờ hơn ai hết và liên quan trước hết đến cô, vì bức tranh là tài sản riêng của cô. Khi khách đã từ biệt ra vê, Tôniô hỏi ông Belacmi về cô. Nghe anh hỏi, đáy mắt ông loé lên một ánh sáng thích thú:

- Phải thứ lỗi cho nó thôi... nó hơi mệt... Không có gì nghiêm trọng đâu.

- Có lẽ cô ấy mệt vì chăm nom cho tôi? - Người thanh niên hỏi.

- Không phải thế đâu.

Ông Belacmi vừa nói vừa mân mê chiếc dây vàng nặng trĩu.

- Chắc ông Giăng đã nói với ông là tôi phải đi Tây Ban Nha?

- Vâng, anh ấy có nói.

Cách gọi tên thân mật "Giăng" không lọt qua sự chú ý của Ăngtoan. Giăng hình như đã tiến bộ thực sự và nhanh chóng trong tình bạn với nhà Belacmi. Ông chủ ngân hàng nói tiếp:

-Tôi sẽ rất yên tâm nếu ông nhận lời cùng đi với chúng tôi, với tư cách là thầy thuốc riêng của bản thân tôi.

Tôniô hỏi:

- Ông có chắc rằng không phải chỉ do lòng biết ơn thôi thúc mà ông dành cho tôi việc làm cảm động và vinh dự này không?

- Không phải thế! - ông chủ ngân hàng lập tức phản đối. - Đã một thời gian rồi, tôi thấy ở đây có cảm giác ngột ngạt. - Ông đặt bàn tay lên tim. - Và thỉnh thoảng tôi bị đau nhói suốt cánh tay trái. Bác sĩ Đuyvan cũng đồng ý rằng tôi cần được một bác sĩ có khả năng chăm sóc, theo dõi, và nói thực tình thì tôi không tin tưởng một chút nào ở khoa y học của người Tây Ban Nha.

Ăngtoan quả quyết nói:

- Tuy vậy họ cũng có một số thầy thuốc giỏi. Nhưng không nhiều nếu căn cứ vào danh tiếng của họ.

Cùng đi Tây Ban Nha với ông Belacmi và Luxia! Viễn cảnh này rõ ràng là có nhiều điều ích lợi đáng chú ý. Nhưng như thế cũng có nghĩa là cắt đứt mọi mối liên hệ còn ràng buộc anh với trường đại học Pađu yêu quý, những mối liên hệ ấy rất mỏng manh nhưng chúng vẫn "tồn tại". Nếu giáo sĩ Phêlíp chết vì những vết thương kia, rất có thể không ai nghĩ đến việc nghi ngờ người thấy thuốc trẻ đã góp phần vào vụ tối biến ấy, mọi ngờ vực sẽ hướng về phía những tên trộm đã chiếm hữu bức tranh đắt tiền. Không còn sự căm ghét sâu độc và dai dẳng của tu viện trưởng đối với anh thì mọi điều buộc tội sẽ được bỏ qua. Trong trường hợp ấy, sau một thời gian chờ đợi hợp lý, anh có thể trở lại Pađu và tiếp tục lại các công trình về giải phẫu học.

Nhưng - đấy chính là một chỗ gay go nhất đối với anh - anh không có một chút khả năng nào để biết rõ những gì đã xảy ra ở Pađu sau khi anh trốn. Cũng không biết tu viện trưởng đã tin ở Batixta Poocdia tới mức độ nào. Nếu cố ý hỏi thăm tin tức, Ăngtoan rất có thể sẽ mạo hiểm tập trung sự chú ý đến mình và sẽ gây nên một nguy cơ nghiêm trọng. Sự khôn ngoan khuyên anh đặt khoảng cách giữa anh và Pađu càng xa càng tốt. Vậy anh còn tìm được cách gì hơn là đi Tây Ban Nha?

Tiếng nói của ông Girôlamô Belacmi đưa anh ra khỏi những suy nghĩ của mình:

- Ông không cần trả lời ngay đâu, bác sĩ ạ.

- Xin ông thứ lỗi. Tôi nghĩ đến kết quả của một quyết định như vậy... Chắc ông đã biết, diễn đàn của giáo sư giải phẫu học đã được dành cho tôi ở Pađu.

Ông chủ ngân hàng nghiêm mặt:

- Nếu ông từ bỏ tất cả vì hết lòng với chú cháu tôi, chúng tôi thực tình biết ơn ông.

Ăngtoan mỉm cười:

- Mọi sự diễn ra chắc theo chiều hướng tốt, thường thì như thế. Tôi đã học được những điều tôi sẽ không bao giờ học được ở Pađu nhờ có bác sĩ Đuyvan và bác sĩ Ăngbroadơ Parê. Vậy thì tại sao tôi lại không học đựơc những điều mới nữa ở Tây Ban Nha?

- Thế là ông nhận lời?

- Rất vui lòng nhận. Nhưng tôi không thể đi ngay được do vết thương còn đau và tôi cũng không muốn làm ông bị chậm trễ.

- Tôi đã xem xét vấn đề này, - người chủ ngân hàng nói. - Một tuần lễ nữa chú cháu tôi phải đi, vì Đức Hoàng hậu Tây Ban Nha, chúng tôi có quan hệ họ hàng xa với ngài qua gia đình họ Mêđixi, muốn ban ơn cho Luxia làm nữ quan hầu cận người.

- Tôi có thể ở lại và đến chỗ ông sau không?

- Được chứ. Chúng tôi có một biệt thự ở gần biển, ông có thể nghỉ ở đấy cho khỏi hẳn. Không khí biển sẽ rất tốt cho ông. Một trong các tàu biển của tôi sẽ đi Bacxơlơn trong một tháng nữa: ông có thế đáp tàu ấy đến chỗ chúng tôi ở Mađơrít.

Ăngtoan nghiêng đầu tỏ vẻ biết ơn. Khi ông Belacmi đi khỏi, anh ngồi trầm ngâm rất lâu bức tranh đã trở về vị trí của nó trên tường phòng tranh. Anh nghĩ rằng chung quanh anh tất cả đều đã thay đổi. Chỉ vẻ đẹp của nữ thần là vẫn như thế, là bất tử. Trong căn phòng tranh tối tranh sáng mà bóng hoàng hôn đang thong thả buông xuống, đôi môi của nữ thần hình như mỉm cười dịu dàng cảm ơn anh, và anh cảm thấy thấm vào người một cái gì ấm áp, thân thiết, một mối giao cảm tinh thần với nàng. Thế là những điều nghi hoặc của anh dịu xuống. Nữ thần đã bí mật tiếp cho anh một sức mạnh mới. Dù công việc gì đã tiến hành vì nàng, việc gì đã làm vì nàng đều đáng tôn trọng; Lúc này Ăngtoan hiểu như thế. Chính nàng đã đưa anh từ Pađu đến Vơnidơ, từ Vơnidơ đến Phlôrăngxơ. Vậy thì tại sao nàng lại không đưa anh đến Tây Ban Nha?

Lúc này anh đã chắc chắn rằng số phận mình sẽ được hoàn tất theo một đồ bản mà nét vẽ đã hình thành từ hôm anh giở cuộn tranh bụi bặm trong kho của tu viện ra, và lặng lẽ thán phục, ngắm nghía lần đầu vẻ đẹp tuyệt kỳ của Nữ thần.

Bức đồ bản ấy như thế nào, anh chưa có khái niệm gì về nó. Nhưng đồ bản ấy tồn tại, được xác định mục đích cụ thể và anh sẽ chỉ biết nó qua từng chặng đường đã vạch sẵn cho anh, không thể nghi ngờ gì về điều đó nữa. Không còn nghi ngờ gì nữa, anh sẽ đi theo con đường ấy.

- Vẫn si mê tranh và hội hoạ sao, Tôniô?

Tiếng Giăng chen vào trong ý nghĩ của Ăngtoan.

- Ồ! Tìm đầu ra một con người thực như bức tranh này? - Anh hỏi lại, giọng bối rối.

Giăng cười:

- Ồ! Có đấy, ông bạn ơi. Còn mình, mình thích sự hoàn hảo bớt đi và phần duyên dáng tăng lên. À này, mình đã gặp ông Belacmi. Cậu đi Tây Ban Nha với chúng mình hả?

- Cậu cũng đi à? - Ăngtoan ngạc nhiên hỏi.

- Tất nhiên rồi!

- Không thể như thế được. Mình không thể cho phép cậu làm việc ấy đâu. Cậu đã hy sinh nhiều vì mình rồi.

Giăng cười thoải mái:

- Nếu thế thì cậu cứ yên tâm, vì chuyến đi này không phải vì cậu. Cha mình đã rất vui lòng khi mình đề nghị ông cụ cho mình làm đại diện hãng của ông ở Mađơrit.

- Thế việc cô Luxia cũng đi Mađơrít không có gì liên quan đến việc cậu quyết định trở thành thương gia chứ, mình đoán như thế?

- Tuyệt đối không! - Giăng trắng trợn khẳng định. - Chỉ vì mình chưa bao giờ đi Tây Ban Nha.

- Nếu thế thì tại sao không đi với gia đình Belacmi trong đoàn đi đầu tiên?

- Đấy... đấy chính là... điều mình định hỏi cậu... - hoạ sĩ nói, giọng kém vững vàng.

Ăngtôniô mỉm cười:

- Cậu cứ đi đi, đừng lưỡng lự nữa. Mình không muốn là gánh nặng cho cậu.

Giăng đi ra, mặt rạng rỡ và tâm hồn thanh thản. Còn Tôniô, anh không cảm thấy muốn đi nằm một chút nào và thong thả đi ra khu vườn xây kín, chạy dài ở phía sau lâu đài Belacmi. Khí nóng bức bối của mùa thu dịu hẳn đi ở nơi này do hơi mát của con suối róc rách, xối thành dòng thác nhỏ từ trên cao của khu vườn trải sỏi và rì rào lẩn vào dưới chân bức tường ở xa sân nhất.

Trong khi anh cúi xuống hồ nước trong tư tưởng của anh ngược trở lại phía sau, đến với Pađu và con sông Bakigơliôn của anh, đến với giáo sư Phalôpiut tốt bụng. Cái mà anh đã góp phần thêm vào các kiến thức về con người - anh cay đắng nghĩ - đã bị lòng căm ghét và tham lam nuốt chửng mất, tương lai anh bị huỷ hoại do giáo sĩ Phêlíp Xăngtốt thèm muốn cái đẹp của bức tranh Thần vệ nữ của Bôtixeli. Cái đẹp nhất là giá trị của nó.

Rồi sự việc xảy ra như trong một giấc mơ, dù Tôniô biết rằng mình đang thức. Khuôn mặt đẹp của Thần vệ nữ phản chiếu trên mặt nước trong bỗng hình thành rõ và sinh động dưới mắt anh, Ăngtoan nín thở run run cúi đầu xuống gần mặt nước long lanh để tiếp tục theo dõi ảo ảnh của mình, khi ấy một giọng nói trong trẻo hỏi anh:

- Nhìn gì chăm chú thế, ông thầy thuốc?

Ăngtoan vội quay lại: Luxia Belacmi đang đứng gần bức tường sỏi và mỉm cười. Có phải tiểu thư Luxia không? Có phải Thần vệ nữ không? Hai mắt mở to, tim đập mạnh, Ăngtoan lần lượt nhìn hình ảnh trong gương hồ và nguyên bản ở đằng sau anh: không còn gì phải nghi ngờ nữa rồi.

- Không thể thế được! - Anh nói giọng khàn đi - Cô là thần vệ nữ của Bôtixeli à?

- Đúng thế, - cô lơ đãng nói, - Cả Phlôrăngxơ đều biết điều đó.

Ăngtoan đặt bàn tay lên trán nóng bỏng:

- Thế ra vì thế mà khuôn mặt của cô rất thân thuộc với tôi ngay từ lần đầu tiên tôi thấy cô... Nhưng tôi vẫn chưa hiểu... sự việc không thể như thế được.

Luxia đến chiếc ghế băng đá hoa trên bờ hồ và ngồi xuống:

- Giải thích sự giống nhau này rất đơn giản. Bà cô tôi, Ximônêta Vexpucxi là mẫu của Bôtixeli khi ông ấy vẽ Thần vệ nữ.

- Và cô đã thừa hưởng các nét, vẻ đẹp của bà ấy đến như thế!... Đây là một phép lạ, nhưng có thể có được! Đúng thế!

- Tôi ngạc nhiên rằng cả anh và Giăng đều không biết việc này, - Luxia nói, rồi cô nói sang chuyện khác ngay lập tức. - Anh đi Tây Ban Nha với chúng tôi phải không?

Nhưng Ăngtoan không nghe thấy cô nói, phép lạ của Thần vệ nữ đang tràn đầy lý trí, tâm hồn anh. Thần vệ nữ của anh đang sống động một cách tuyệt diệu trong con người của Luxia Belacmi. Bây giờ anh đã hiểu được điều bí mật này, anh ngạc nhiên là ở Pađu anh đã không tự mình nhận thấy sự gần gũi này. Nhưng nếu không biết rõ mối liên hệ giữa Luxia và Ximôneta thì sự việc này quả kỳ lạ không thể tin được!

Luxia nhắc lại:

- Anh đi Tây Ban Nha với chúng tôi đấy chứ?

- Tha lỗi cho tôi, - Ăngtôniô ân hận nói. - Tôi vẫn đang nghĩ đến sự giống nhau lạ lùng này.

- Anh chưa quyết định gì hết hay sao?

- Ồ!... Rồi, rồi đấy! Tôi đi chứ, tất nhiên thế, - anh mỉm cười tinh quái. - Dù sao thì cũng đừng quên rằng đầu tôi vẫn đang được treo giải thưởng.

Cô đặt bàn tay lên tay anh. Các ngón tay cô ấm và mềm. Sự thông cảm lẫn nhau và tình bạn hình như gắn bó họ với nhau... Luxia khẽ nói:

- Anh đã mạo hiểm cuộc sống của mình để lấy lại bức tranh Thần vệ nữ cho tôi, tôi biết như thế, Tôniô ạ.

Bỗng Ăngtoan có cảm giác rất lạ lùng nhưng rất rõ là mình có tội, gần như một tội bất kính, vì để Luxia dù trong khoảnh khắc, chiếm trong tư tưởng và tình cảm của mình vị trí đã dành cho Nữ thần. Tự nhiên anh gỡ bàn tay đang nhẹ nhàng nắm tay anh và đặt tay cô xuống ghế.

Hai má Luxia đột nhiên đỏ bừng lên và mắt cô nảy lửa, cô xẵng giọng hỏi:

- Tại sao anh lại rút tay ra?

- Tôi... tôi không biết gì cả... - Anh ấp úng, ngạc nhiên vì sự thay đổi giọng nói và thái độ của cô.

- Có phải vì tôi đã nói đến Thần vệ nữ không?

- Tôi không thấy điều đó có thể tạo ra cái gì khác biệt, - anh vụng về phản đối.

- Trong khi anh mê man, anh nói không ngừng, nói luôn miệng, anh chỉ gọi nàng mà thôi, - Luxia tàn nhẫn nói tiếp: - nàng là gì đối với anh, Tôniô?

Anh cúi đầu:

- Giăng bảo tôi say mê nàng.

- Anh có như thế không?

- Tôi cũng không biết nữa, - anh thực thà nói. - Tôi luôn luôn chú ý đến nàng.

- Nhưng nàng có phải là người thực đâu?

- Đối với tôi nàng có thực, - anh đơn giản nói. - Với tôi, nàng cũng thực, cũng sống động như... như cô vậy...

Luxia vùng đứng dậy.

- Thôi được! Hãy giữ lấy Thần vệ nữ của anh, nếu đấy là điều anh mong muốn, anh thực là điên rồ.

Giọng cô chua cay, Tôniô có thể đoán chắc rằng trong giọng ấy có lẫn tiếng thổn thức, khi cô vùng quay đi làm áo bay phần phật và chạy ra khỏi vườn.

Ăngtôniô nhìn cô chạy trốn cau mày lại. Tại sao Luxia lại tỏ ra bối rối như thế? Trước khi nổ ra trận cãi nhau này, họ cảm thấy gần nhau hơn bao giờ hết, Tôniô nghĩ một cách êm ái đến sự thân thiết tin tưởng đã gắn bó họ mấy phút trước đấy. Ngay ngày mai anh phải gặp Luxia để hỏi điều gì đã làm cô phật ý. Anh rất yêu cô, đúng thế, anh yêu cô một cách dịu dàng vì cô đúng là chị em với nàng Vệ nữ thần tiên trong tranh, có lẽ là em nhưng ngang hàng nhau về sắc đẹp.

Mọi sự thật vô cùng phiền phức. Và Ăngtoan bỗng cảm thấy mệt mỏi và rất chán nản.

- Giăng Xavarinô vội vã đi qua phòng tranh rộng với ý định tìm gặp Luxia, khi anh nghe tiếng cô đang cao giọng giận dữ quát tháo một người nào đó. "Tôi ghét người!" cô hét lên, rồi cô nhắc lại, giọng cao hơn: "Tôi ghét người!". Sau đó vang lên tiếng gót giày nhỏ của cô giẫm trên gạch một cách giận dữ.

Khi anh thấy cô, cô đang đứng trước bức tranh lớn vừa treo lên chính ngày hôm nay. Anh ngạc nhiên thấy chỉ có mình cô.

- Cô Luxia, - anh gọi, - cô Luxia, có cái gì không ổn thế?

Luxia thở nhanh, mắt nảy lửa, xoay gót giày quay về phía anh:

- Anh hỏi gì tôi? - Cô hét.

- Tôi đi tìm cô với ý định mời cô cùng chơi một ván bài "kiên nhẫn" (1) - Giăng nói.

- Kiên nhẫn à?

Cô thốt lên trong tiếng cười pha nước mắt, ẩn giấu cơn căng thẳng thần kinh đáng sợ.

- Anh không thể tìm được cái gì ngu xuẩn hơn thế à?

- Cô giận ai thế? Ai làm cô giận thế? - Giăng hỏi, - Cô đang ôn lại một vở hài kịch phòng khách đấy à?

- Tôi tức giận người đó, - cô to tiếng trả lời, nhấn mạnh lời nói bằng những cái giậm chân giận dữ, nhấn mạnh lời nói bằng những cái giậm chân dữ, trong khi tay chỉ bản sao của chính mình, nhưng khoả thân và hoạ thành tranh.

- Chúa ơi! Nhưng nàng chính là cô, cô là nàng! - Giăng thốt lên. - Khuôn mặt nàng giống hệt mặt cô và nếu khoả thân, chắc cô cũng đẹp như thế.

Cái tát Luxia giáng vào má anh vang lên chắc nịch:

- Tại sao anh dám cho phép anh nói thế?

Giăng xoa má và nhăn nhó cười một cách hài hước:

- Xin cô tha thứ cho trí tưởng tượng của tôi. Tôi là hoạ sĩ. Và tất nhiên là tôi nghĩ đến toàn thể.

- Anh sẽ không có dịp nào để thử xem trí tưởng tượng của anh có đúng không đâu, - cô thốt ra, giọng chanh chua - nếu đó là điều anh muốn gợi ý.

- Xin cô tin tôi, anh năn nỉ, hãy tin tôi. Tôi không hề có lúc nào nghĩ đến việc gợi ra một điều như thế!

Nhưng trông cô đứng đấy, thẳng thắn, kiêu hãnh như một cái cây đang sức trẻ, có thể dễ dàng xác định rằng không có cái gì là không hoàn hảo ở cô. Sự hoàn hảo của cô chính là sự hoàn hảo của Thần vệ nữ: vẻ tuyệt mỹ của đôi vú nhỏ và đẹp, dáng hoàn mỹ của thân người dong dỏng, của những mắt cá chân thanh tú ngoài sức tưởng tượng và của đôi chân bé nhỏ. Tất cả những điều đó cụ thể hoá và bổ sung đầy đủ sự giống nhau giữa người sống và bức tranh. Từ hình dáng đến bộ mặt, Luxia Belacmi là phản quang của Thần vệ nữ của Bôtixeli.

- Nhưng tại sao...

Anh ngừng bặt câu nói của mình và chuyển từ câu hỏi đến tiếng kêu kinh ngạc:

- Đây rồi! Ximôneta Vexpucxi, đúng rồi! Amêrigô Vexpucxi là ông cô.

- Và Ximôneta là bà cô tôi, - Luxia bổ sung.

- Do một biểu hiện kỳ diệu của vấn đề thừa kế, cô có thể là hình bóng của bà rất rõ ràng. - Anh nhăn nhó một cách tức cười. - Như một chuyện tiên vậy.

- Chuyện nàng tiên ác, - Luxia cau có trả lời.

- Nhưng cô rất kiêu hãnh về dòng họ Vexpucxi kia mà, tại sao cô lại ghét nàng?

- Vì anh ấy yêu nàng.

- Ai?... Tôniô à?...

- Phải. Anh ấy gần như thú nhận điều đó với tôi.

- Nhưng cô đâu có thể yêu một người thô thiển như cậu ấy?

- Tôniô không phải là người thô thiển! - Cô quát lên và bừng bừng nổi giận. - Anh ấy là một người tuyệt vời, kỳ diệu.

Giăng nghiêm nét mặt lại:

- Cô nói đúng. Còn hơn như thế nữa. Nhưng khi nào...

- Anh ấy không yêu tôi, - Luxia nói. - Ít ra thì anh ấy cũng không yêu con người bằng da bằng thịt này của tôi!

Giăng lắc đầu:

- Một sự đều rối mù và phức tạp, - anh thở dài. - Cô yêu Tôniô, nhưng Tôniô yêu nàng Vệ nữ trong tranh. Mà cô lại là chị em với nàng Vệ nữ này. Nếu là một bài toán Ơcơlit những sự việc ngang bằng với một sự việc, cũng ngang bằng giữa chúng với nhau, Tôniô sẽ yêu cô.

- Nhưng đây lại không phải là một bài toán của Ơcơlít. - Cô rền rĩ. - Anh ta không yêu tôi.

- Nếu như vậy, tại sao cô không thử yêu một người nào khác? Tôi đây, chính tôi đã mòn mỏi trái tim vì cô...

- Tội nghiệp Giăng!

Cô mỉm cười chế nhạo một cách duyên dáng:

- Đã bao nhiêu lần trái tim anh mòn mỏi rồi?

Anh năn nỉ:

- Nhưng chưa bao giờ nồng nhiệt như đối với cô.

- Anh vẫn đi Mađơrit chứ?

- Trừ khi cô muốn điều trái lại.

- Chắc chắn là không rồi, tôi vẫn muốn anh đi. Chúng ta đã chẳng là bạn tốt với nhau trong những tuần lễ gần đây là gì?

Giăng ngả đầu, đặt tay lên ngực:

- Cô đã cho tôi một cuộc sống mới. Vả lại, Ăngtôniô lại có thể quyết định làm tu sĩ. Biết đâu đấy?

- Đấy chính là điều tôi lo sợ, - cô thở dài. - Thế giới ngoài nhà tu là một thế giới rất độc ác với anh ta. Anh ta cần đến chúng mình. Giăng ạ.

- Có lẽ, - Giăng nói với một vẻ cay đắng. - Có lẽ chúng mình phải giúp cậu ấy giải bài toán của Ơcơlit chăng?

- Không. Tôi tin rằng điều đó sẽ tự thu xếp được khi tôi đặt quyết tâm vào nó.

- Cô có vẻ tự tin quá, - Giăng ngạc nhiên.

Cô nghiêm trang nói:

- Các sự việc thường được dàn xếp theo dự định của tôi. Có lẽ anh không biết rằng ngay trước khi chúng tôi rời Vơnidơ, tôi đã biết bức Thần vệ nữ của Bôtixeli ở Pađu?

Anh nhìn cô, vẻ không tin rõ ràng:

- Vậy ra cô cố tình để nó ở đấy để buộc Ăngtoan đem đến Phlôrăngxơ cho cô?

- Anh ấy đã đến, phải không? - Luxia mỉm cười nói.

- Đức mẹ linh thiêng ơi! Phụ nữ các cô có thể làm bất cứ việc vì tình yêu. Nhưng lúc ấy cô mới chỉ trông thấy cậu ta thôi chứ gì. Con người sung sướng ấy...! Cô chưa thể quyết định ngay rằng...?

- "Tôi đã quyết định..." ngay từ hôm tôi gặp anh ấy, - cô chân thật nói. - Bây giờ anh hiểu rõ tại sao tôi cảm thấy chắc chắn rằng mọi việc sẽ tự nói sắp xếp theo dự định của tôi rồi phải không? Và tại sao anh không nên nói lộ với anh ta là tôi yêu anh ta chứ?

- Trong thời gian ấy, cô và Ăngtoan nhảy múa như những con rối ở đầu một sợi dây! - Giăng xác nhận.

- Gần giống như thế.

- Tôi sẽ không để lộ điều bí mật của cô, - anh mỉm cười vui vẻ hứa. - Hơn nữa, tôi rất thích xem trò múa rối.

- Sau khi tiễn ông Belacmi, cháu gái và Giăng Xavarinô lên chiếc thuyền buồm nhỏ đưa họ đi Tây Ban Nha và Mađơrit, thủ đô mới của Philip đệ nhị, Ăngtôniô quay về biệt thự Belacmi. Anh không có việc gì làm hơn là nằm dài dưới ánh nắng mặt trời trên bãi cát vàng của biển Ligurien và bơi trong nước ấm để cho da rám nâu và cho những chỗ lõm ở hai sườn và má đầy lại.

Bác sĩ Đuyvan đã tặng anh một cuốn sách nhỏ của Ăngbroadơ Parê và đã hào phòng thêm vào đấy một hộp đựng dụng cụ phẫu thuật giống như loại mà nhà ngoại khoa lớn người Pháp vốn ưa thích.

Ăngtoan đã tận dụng thời gian một cách sảng khoái để nghiên cứu chi tiết những phát minh quan trọng của Parê trong lĩnh vực ngoại khoa và để tưởng tượng đến những cái mới anh sẽ học được ở Mađơrit, ở đấy anh mong được làm việc với Vêdan... Một dự định đáng say mê.

Vì nhà cơ thể học này là thầy thuốc riêng của Vua Tây Ban Nha và đi theo người đến mọi nơi, Ăngtoan lường trước rằng anh sẽ thấy ông thử dùng phương pháp của Parê, chắc không thiếu gì dịp để ông áp dụng cách điều trị vết thương theo phương pháp ấy. Anh càng nghĩ càng nóng nảy bồn chồn, muốn bắt đầu ngay giai đoạn mới của một cuộc sống đã khá rối ren.

Nhưng điều anh phát hiện rất rõ là anh cảm thấy rất thiếu sự bầu bạn của Luxia, sự bầu bạn đầy an ủi và niềm vui, cho đến lúc rủi ro bị cô mắng trong khu vườn êm ả dưới bóng hoàng hôn. Tôniô đã nhớ lại từng lời khi họ trò chuyện với nhau mà vẫn không nắm được nguyên nhân của cơn nổi nóng bất thình lình của Luxia. Hơn nữa, cô còn tỏ ra rất lạnh lùng với anh trong suốt một tuần lễ trước khi cô đi, và Giăng hầu như cũng không gặp cô, hình như cô rất bận rộn vì phải chuẩn bị cho cuộc hành trình.

Khi chiếc tàu anh sẽ đi sắp kéo buồm, Ăngtôniô thu thập những của quý của anh trong đó có cuốn sách nhỏ của Ăngbroadơ Parê và hộp dụng cụ giải phẫu bác sĩ Đuyvan tặng anh rồi lên đường đi Pidơ, nơi sẽ lên tàu. Thuyền trưởng tiếp anh trong khoang riêng, như thế mới xứng đáng với thầy thuốc riêng của ông Belacmi và người hầu đem hành lý của anh vào căn phòng tốt nhất trên tàu, trong khi anh đứng trên boong để xem cảnh tấp nập vui vẻ lúc khởi hành.

Đứng tựa lan can tàu, anh thấy trước mắt mình là một bức tranh: những khu nhà xây bên bờ biển, những cánh buồm nhiều màu sắc của các thuyền đánh cá cùng với đoàn người vui cười, cảnh náo động trên cảng, những dòng người bốc xếp mặc quần áo cũ rách rưới giống như đàn kiến chăm chỉ đang đi lại, bốc hàng lên tàu đi Tây Ban Nha.

Phía bên kia các mái ngói, vươn lên hình dáng cao và nghiêng của toà tháp mà bao nhiêu người còn chế giễu sau nhiều thế kỷ đã trôi qua. Phải đến năm mươi năm rồi, khi một giáo sư ở Piđơ, người ta gọi ông là Galilê, mà có những người cho là điên, đã thả một cục sắt nặng từ toà tháp xuống và qua đó phát hiện ra một trong những định luật lớn về vũ trụ. Giờ đây, Ăngtôniô chỉ thấy kiến trúc đứng nghiêng một cách xấu xí và càng xấu gấp bội vì sau lưng nó là các tháp chuông duyên dáng và các mái nhà màu sắc vui tươi.

Con tàu rung lên: các thuỷ thủ chân đất chạy trên boong chuẩn bị kéo buồm và những người bốc xếp cuối cùng rời cầu tàu. Dây buộc tàu vào bến đã thả ra. Một đám người vô công rồi nghề đang chen chúc nhau nghếch bộ mặt tò mò lên nhìn con tàu.

Mắt Ăngtoan lơ đãng nhìn chỗ nọ chỗ kia. Bỗng mắt anh bắt gặp một bộ mặt, bộ mặt trong cả đám người này mà anh không rời mắt. Chúa ơi! Chỉ trông thấy cái mặt hùm hụp ấy anh đã phát buồn nôn. Run rẩy, anh vội vàng rời lan can quay vào thật nhanh và loạng choạng tiến đến cửa phòng. Thuyền trưởng đang đi vội vã dọc boong tàu ngăn anh lại và nắm cánh tay anh:

- Trời ơi! Bác sĩ! Ông ốm đấy à? Trông ông trắng bệch như những cánh buồm của tôi vậy!

Ăngtôniô lắc đầu bình tĩnh lại và nói:

- Chỉ một lát sẽ khá ngay thôi.

Thuyền trưởng quay về phía một chú thuỷ thủ bé gọi:

- Lại đây, bé con. Đưa bác sĩ Ăngtoan đến phòng ông. Nhanh lên!

Ăngtoan thoải mái vô kể khi nhìn thấy giường của mình, nằm xuống giường người anh còn run rẩy. Thằng bé nói léo xéo.

- Trời ơi! Chắc là ngài đã trông thấy ma hiện hình rồi!

Ăngtôniô ném cho thằng bé một đồng tiền và nó đi ra.

Ma ư? Ơn chúa nếu chỉ là như thế.

Cái mà Tôniô trông thấy trong đám đông, đó là bộ mặt tròn, chiếc đầu tóc ngắn, nét mặt chất phác của Batixta Poocdia, người của Toà án tôn giáo và là con quỷ sủng ái của giáo sĩ Phêlíp Xăngtốt.

- Ánh đèn của Mađơrit nhấp nháy trong đêm vừa xuống khi chiếc xe từ Guyađagiara đang lao nhanh qua quãng dốc đến cầu sông Madanaret và vượt cầu trong tiếng leng keng vui nhộn để vào thành phố. Ở độ cao này, hơi lạnh đầu thu đã thoảng trong không khí. Từ Puerta del sol - cửa Đông thành phố - chiếc xe vẫn lắc lư trên con đường lát đá tròn tiến đến phố Ancala rộng rãi. Trên các ngọn đồi nhìn thẳng xuống dòng sông Mandananet, khu Cung điện vươn cao trên thành phố, tối sầm và có vẻ như đe doạ. Mađơrit lúc ấy chưa phải là một thành phố so sánh được với Bacxơlon, với Tôledơ hay cả với Cadich, nhưng rõ ràng là thành phổ trẻ này sẽ được phát triển trong tương lai gần đây vì Philip đệ nhị đã chọn nó làm thủ đô.

Ăngtoan Xécvê người đau như dần, ê ẩm, mệt mỏi sau nhiều ngày đi trên những con đường núi rất xóc, các đoàn xe hình như tiến lên từ cái lắc này đến cái lắc khác. Đã từ một tuần nay anh rời Bacxơlon, cuộc hành trình vất vả làm anh mệt rã rời. Anh ngoái ra ngoài và hỏi người đánh xe:

- Bác có biết quán cơm Ba Thầy Dòng không?

- Biết chứ ạ. Quán ấy gần Hoàng Cung.

- Tôi muốn xuống chỗ ấy.

- Thưa ông được ạ.

Người đánh xe dừng lại trong một cái sân có những đèn lồng chiếu sáng trên vòm cửa ra vào, Ăngtoan trông thấy tấm bảng đang đu đưa cót két với các chữ thếp vàng sáng loáng: Ba Thầy Dòng. Mặc cho người phục vụ đem hành lý của anh xuống, Ăngtoan tò mò nhìn xung quanh. Đường phố trước mặt quán cơm rộng rãi và vừa lát lại bằng đá tròn. Phía đối diện, những bức tường cao bao bọc khu đất xung quanh hoàng cung gần như dài suốt phố. Ở góc đường, một người lính đứng gần chòi canh có đèn sáng đang gác cửa chính.

Sau khi Philip II lên ngôi ở Tây Ban Nha, Mađơrit cho đến khi ấy chỉ là nơi tụ họp để đi săn đã được hứa hẹn nâng lên hàng thủ đô. Độ cao của nó được các hoàng thân ưa thích, vì khi chiều xuống, ở đây mát mẻ dù giữa mùa hè.

Cha của vua mới, Hoàng đế Sáclơ Canh thường quen đến Valađôlit nghỉ trong những ngày nghỉ hàng năm ở Tây Ban Nha, nhưng Philip, người Tây Ban Nha do dòng dõi và do thiên vị (2), đã chọn địa điểm cho chính phủ đóng gần trung tâm vương quốc và lấy Mađơrit làm nơi ở duy nhất của mình.

Ăngtoan đi vào quán ăn theo sau người hầu mang hành lý của anh. Ngay lúc mới vào, mũi anh đã được thưởng thức mùi thịt lợn nướng và rượu nho nóng thơm nức, tai anh nghe tiếng chạm các cốc bia, cốc rượu nho và tiếng nói chuyện ồn ào.

Quán cơm Ba Thầy Dòng có vẻ là nơi rất được ưa chuộng, Ăngtoan thừa nhận điều đó khi anh đi qua gian phòng đầy người. Ở giữa phòng, chậu thân cháy rực, than đỏ hồng và một con lợn đang quay nổ lép bép. Một người lùn, lưng dị dạng do một cái bướu to đang ngồi xổm trước lửa và quay chiếc xiên.

Chủ quán tươi tỉnh, phấn khởi ra mặt vì đông những vị khách có túi tiền đầy ních.

- Hân hạnh được phục vụ ngài, - ông ta nói.

- Chào ông.

Những câu nói tiếng Tây Ban Nha ngập ngừng trên miệng người mới đến:

- Tôi là bác sĩ Ăngtôniô Xecvêtut, thầy thuốc ở Phlôrăngxơ.

Chủ quán cúi chào:

- Tôi đã biết, thưa bác sĩ. Ông Xavarinô đợi ông.

- Ông ấy đang ở đây à?

- Đáng tiếc là không! Sáng hôm nay ông Giăng Xavarinô đi săn với mấy vị quý tộc của triều đình.

- Vậy thì tôi sẽ ở phòng ông ấy cho đến khi ông ấy về.

- Nhưng, thưa bác sĩ tôn kính... - Chủ quán nói, bối rối ra mặt, - lúc này thì không được.

- Không được? Tại sao vậy? Ông chẳng nói là ông ấy đợi tôi là gì? - Giọng của Ăngtoan đã nổi nóng.

Chủ quán lại cúi đầu:

- Ông Xavarinô đã nhường quyền căn phòng của ông cho một người bạn buổi tối hôm nay.

Cho một ông bạn nào đó muốn giấu giếm tình yêu mượn phòng mình, thật đúng tính rộng rãi phóng túng của Giăng, Ăngtôniô biết rõ như vậy. Anh nói:

- Cho tôi một phòng khác vậy.

Chủ quán giơ hai tay lên rồi lại buông thõng xuống tỏ vẻ bất lực một cách buồn rầu.

- Phòng nào của khách sạn cũng đã có người ở. Ngày mai sẽ khác.

- Vậy thì tối nay tôi ngủ ở đâu? - Ăngtoan to tiếng - Ngoài đường à?

Mặt chủ quán bỗng sáng lên:

- Có lẽ ông kia không cần đến phòng ông Giăng cả đêm.

Ông ta hạ thấp giọng và đảo mắt một cách tức cười:

- Vấn đề là để gặp một bà, nhưng ông ấy hơi lớn tuổi nên việc hò hẹn có thể kết thúc sớm.

Ăngtoan khó giữ nổi mỉm cười. Thôi thì được sao hay vậy, đành phải tiếp nhận tình trạng không may này và hy vọng rằng chủ quán không lầm khi đánh giá khả năng yêu đương của ông khách. Anh hỏi:

- Chắc ông có thể cho tôi ăn tối được chứ?

Mắt chủ quán nở nang ra:

- Được lắm chứ, thưa bác sĩ. Chúng tôi có món quay rất tuyệt.

Sau khi thưởng thức bữa ăn ở một chiếc bàn nhỏ trong góc, một bữa ăn tuyệt ngon với một thứ rượu nho cũng tuyệt ngon, Ăngtôniô cảm thấy tỉnh táo và khoan khoái, lúc ấy anh mới nghĩ đến việc quan sát các khách ăn ở những bàn khác. Đúng là những người lịch sự, họ trọ ở đây vì ở gần hoàng cung và triều đình. Hai linh mục mặt mày hớn hở đang ăn uống lu bù bên lò sưởi. Ăngtoan chú ý đến một khách ăn ngồi một mình ở bàn gần đấy. Ông ta rất đẹp dù đã có một chút bạc vẩy trên tóc mai. Hai mắt ông ta rất sâu dưới cặp lông mày rậm. Quần áo ông ta sang trọng nhưng bằng nhung đen và kiểu may nghiêm túc làm cho ông có vẻ như một tu sĩ.

Ăngtôniô vô cùng ngạc nhiên thấy người lạ mặt ấy đứng lên, lau miệng rồi đi qua gian nhà đầy người, hướng về phía bàn mình.

- Xin lỗi bác sĩ, - ông nói, giọng nói chứng tỏ người lịch thiệp. - Tôi không muốn nhưng vẫn cứ nghe rõ câu chuyện của ông với chủ quán. Tên tôi là Acmăng đơ Quađơra và tôi quen ông Giăng Xavarinô.

Ăngtoan chào lịch sự và mời ông ta ngồi xuống ghế.

- Xin mời ông ngồi...

- Nếu ông không tìm được chỗ trọ để nghỉ tối hôm nay, tôi rất hân hạnh được tiếp ông ở nhà tôi, ở ngay gần đây...

- Cũng không hẳn là tôi không có chỗ ở, - Ăngtoan mỉm cười, - tôi đã nhận làm thầy thuốc riêng cho ông Belacmi. Nhưng tôi không thể đến làm phiền ông ấy tối hôm nay.

- Tốt quá! Chúng ta sẽ làm láng giềng. Ông Belacmi có một ngôi nhà ở cạnh nhà tôi.

- Tốt hơn hết là không nên làm phiền ai cả. Đó là điều tôi mong muốn, thưa ông. Vì có lẽ phòng của bạn tôi không có người ở lâu đâu.

Quađơra nhún vai:

- Ông đại sứ của nước Pháp là một người có vô số tình nhân.

Ăngtoan mở to mắt:

- Vâng, đó là bá tước Đơ Kecvanh, - ông Quađơra giải thích. - Tôi đã thấy ông ta đến trước đây mấy phút và nghe tiếng ông ta hỏi phòng của ông Giăng Xavarinô.

- Dù sao thì tôi vẫn hy vọng, - Ăngtoan nói. - Ông có vẻ biết rất rõ Mađơrit, ông có gặp bác sĩ Vêdan không?

- Mọi người đều biết ông ấy. Ông ấy có phải là bạn ông không?

- Tôi rất thán phục những bài giảng của ông ấy, nhưng tôi chưa bao giờ được gặp.

- Ông ấy đang làm nhiệm vụ bên Đức vua, - Quađơra nói. - Ông có cho phép tôi giới thiệu ông với ông ấy khi ông ấy về không?

- Tôi vô cùng hân hạnh nếu được như thế. Và xin cảm ơn ông. - Tôniô lịch sự nói.

Những ngón tay dài của Ăngtoan lơ đãng mân mê chiếc dây chuyền vàng đeo trên cổ.

- Ông từ nước Ý đến thẳng đây phải không bác sĩ?

Ăngtoan đề phòng ngay. Câu hỏi có vẻ như hoàn toàn vô tình nhưng Ăngtoan nghĩ rằng tốt hơn cả là giữ kín. Anh lạnh lùng trả lời:

- Tôi từ Phlôrăngxơ đến.

- Tôi cũng nghĩ như thế - Ông Quađơra nói. Cái giật mình tự nhiên của Ăngtoan không lọt qua mắt ông ta.

- Ông Belacmi, thân chủ của ông cũng vừa từ đấy đến đây.

Có tiếng động khẽ ở cửa, mọi người quay về phía người đàn bà vừa vào và đi nhanh qua gian phòng đến thẳng cầu thang lên các phòng ngủ. Cô mặc một áo choàng dài màu đen, mũ trùm đầu kéo sụp xuống chỉ để lộ hai mắt.

Lúc trong thấy cô, Ăngtôniô nhổm nửa người khỏi ghế, cố ghìm một tiếng kêu kinh ngạc. Dù không có món tóc vàng rực lộ liễu lọt ra ngoài mũ, Ăngtoan vẫn nhận ra tầm vóc dong dỏng và dáng đi uyển chuyển này giữa hàng nghìn người. Trời ơi! Đây chẳng phải chiếc áo đen cô đã khoác trong vườn tu viện ở Pađu là gì? Tuy nhiên, anh vẫn không chịu tin mắt mình.

Làm sao có thể tin cô Luxia Belacmi lại hò hẹn với một lão già phóng túng dù hắn có là đại sứ của nước Pháp? Chỉ nghĩ thôi cũng đã không tưởng tượng được, không chịu đựng nổi. Vả lại, tại sao cô ấy có thể khờ dại đến gặp một người ăn chơi, nổi tiếng vì yêu đương bừa bãi, ở trong một quán ăn nhiều người lui tới như thế này?

- Ông biết cô ấy à? - Quađơra hỏi, - giọng hắn thích thú một cách trắng trợn.

- Ồ, tôi...

Ăngtôniô ngừng bặt. Vì danh dự của Girôlamô Belacmi, anh không thể để xảy ra tiếng đồn tai hại về hạnh kiểm xấu của cô gái.

- Thoạt đầu tôi tưởng quen cô ấy, - anh vụng về nói tiếp, - nhưng sau mới biết là mình lầm.

- Một người cực kỳ đẹp, chỉ cần thoáng qua cũng đủ thấy như thế. - Quađơra điềm đạm nói và đứng lên: - Chào ông. Bây giờ tôi phải đi thôi. Ông ta lễ phép chào.

- Chắc rằng rồi đây chúng ta sẽ có dịp trò chuyện với nhau nhiều nếu ông còn ở Mađơrit.

Ăngtôniô thong thả uống nốt cốc rượu nho. Càng nghĩ đến anh càng nổi điên lên với cô Luxia này vì cô đã phạm đến danh tiếng của gia đình như vậy. Một gia đình mà cô ta rất kiêu hãnh! Và ông Belacmi, - rõ ràng là ông không biết cháu gái ông đã sử dụng tên mình một cách đáng tiếc như thế, - ông không ở gần cô để bảo vệ cô trước những hậu quả tai hại do hạnh kiểm của cô gây ra. Vậy thì Ăngtoan chẳng phải có nhiệm vụ can thiệp đến là gì?

Anh đứng lên và tiến nhanh về phía cầu thang. Chủ quán định ngăn anh nhưng khôn ngoan nghĩ lại ngay khi trông thấy như có lửa cháy trong mắt vị khách trẻ tuổi này và ông ta lùi lại. Lên đến bậc cao nhất, Ăngtoan bắt buộc phải đứng lại vì đến một tá cửa mở ra hành lang. Cái cửa nào trong số này đã che giấu cô Luxia nhẹ dạ ấy?

Qua một khung cửa mở hé, anh trông thấy một người hầu gái đang nhóm lửa và hỏi thăm ngay:

- Cô có biết phòng của ông Giăng Xavarinô không?

Nghe nói đến tên này, hai mắt cô ta ấm lại một cách dịu dàng. Ở Mađơrit, chắc Giăng đã không để uổng mất tài làm thân với phụ nữ và Ăngtoan đoán rằng anh đã đi một chặng đường đáng kể trong trái tim đang đập dưới bộ ngực nở nang này. Anh giải thích;

- Tôi là bạn của anh Giăng.

- Hai cửa ở phía cuối phòng lớn, thưa ông. - Cô nàng trả lời.

Mắt cô ta trơ trẽn nhìn anh từ chân lên đầu và dừng lại ở mái tóc của anh, anh vội quay đi vì anh vẫn chưa làm sao sửa được thói hay đỏ mặt. Anh tiến đến khung cửa được chỉ và gõ mạnh vào cánh cửa.

Không có tiếng trả lời nhưng có tiếng lục đục ở bên trong. Tôniô lại gõ. Rồi sợ Luxia cố tình trốn qua cửa sổ sẽ có thể bị thương, anh đột ngột đổi chiến thuật, lay núm vặn rồi văng mạnh người vào cánh cửa, anh rất ngạc nhiên thấy cửa không khoá. Chưa kịp bình tĩnh lại thì anh đã bị văng vào giường rồi ngã quỳ xuống.

Dù rất ngượng vì cách vào không lịch sự này, anh vẫn nhận thấy giường không nhàu và phủ giường không mở. Nhưng anh không hề để lọt qua mắt một cảnh tượng lạ: đôi bắp chân buộc giải lụa đang chuyền trên cành cây gần cửa sổ. Sự yên lặng của căn phòng sau khi anh vào bị phá vỡ bởi tiếng cành gãy, tiếng va chạm nhẹ ở phía dưới sân, và những tiếng chửi thề độc đáo bằng tiếng Pháp.

Ăngtôniô đứng thẳng dậy và bắt gặp mặt Luxia đang mở to đầy sợ hãi trên bộ mặt nhợt nhạt không còn hột máu. Cô đã bỏ mũ ra đằng sau nhưng vẫn mặc quần áo đầy đủ và chỉnh tề. Cô nhìn anh một lúc, vẻ hoài nghi, rồi nét giận bừng lên trong mắt cô. Ăngtoan thấy cần phải tấn công.

- Thật đáng hổ thẹn cho cô!

- Hổ thẹn ư? - Cô nói, và tức giận đến ngạt thở.

- Phải, thật đáng hổ thẹn. Ở một nơi thế này, trong tình trạng này, mà tôi gặp cô ư? Cô hình như đã bán rẻ danh tiếng của ông Belacmi và...

Trước khi anh nói xong, Luxia đã giơ bàn tay bé nhỏ lên giáng vào má Ăngtoan một cái tát mạnh và rất trúng đến nỗi anh hoa cả mắt. Thế mà rõ ràng là cô còn định tát anh một cái nữa nên dù Ăngtoan chồm lên nắm lấy hai tay cô giữ chặt lại dù cô vùng vẫy trong con thịnh nộ.

- Rất tiếc đã làm lỡ cuộc hò hẹn của các người! - Anh cay đắng thốt ra. Rồi với thái độ khinh bỉ có cân nhắc: - Còn chúng ta, có lẽ chúng ta sẽ hẹn nhau buổi khác nhỉ?

Bỗng cô không cưỡng lại nữa, người mềm ra, hai mắt đầy khủng khiếp.

- Vậy ra anh tưởng thế à?

- Hừ! Tôi có thể tưởng như thế nào khác nữa? Tôi vừa mới đến Mađơrit đã thấy cô ở trong phòng một tên phóng đãng nổi tiếng lăng nhăng.

Cô vùng bước đến cửa sổ và thở dài nhẹ nhõm. Không có gì động đậy ở phía dưới. Trừ một mảnh nhung mắc ở cành cây và các nhánh cây nhỏ gãy vụn dưới đất, không còn lại dấu vết gì của một anh tán gái chạy trốn.

Ăngtoan nhạo báng:

- Tình nhân của cô có lẽ đã thành công trong cuộc rút lui kém vinh quang của hắn. Rất có thể hắn phải để lại chút ít dấu giày, kể cả da hắn ấy chứ.

- Tình nhân của tôi à? - Cô nhắc lại và mặt đầy tức giận trong khi cô giơ tay lên một cách đe doạ.

- Từ từ nào! - Ăngtoan quát. - Nếu không tôi sẽ...

Anh bỏ lửng câu nói.

Luxia giương to mắt, rồi như bị khuất phục, cô mở nhanh dây buộc áo ngoài, chiếc áo khoác tụt xuống thảm, rơi quanh chân cô, để lộ rõ chiếc áo dài cài khuy cao tận cằm.

- Mặc như thế này mà đi đến chỗ hẹn hò với tình nhân à? Nếu thực thế thì ít ra cũng phải khoả thân một nửa chứ, thật láo xược...

- Xin miễn đi vào chi tiết, - anh lạnh lùng nói, dù trong thâm tâm anh đã nao núng vì giọng nói của cô.

Cô khoác áo lên vai, buộc dây, kéo mũ xuống mắt.

Ăngtoan nắm cánh tay cô:

- Cô đi đâu bây giờ?

- Việc gì đến anh? Anh có được gì hơn không nếu tôi bảo anh rằng tôi về lâu đài. Tôi sống ở đấy những khi tôi không bận chạy theo những buổi hò hẹn với tình nhân.

Giọng cô run lên vì khinh bỉ:

- Nhưng cô không thể về đấy một mình. Đêm xuống rồi.

- Tôi cần gì đến ông, ông phá rối.

- Hãy đợi đấy, tôi đưa cô đi. - Ăngtoan năn nỉ.

Nhưng cầu thang đã vang lên tiếng gót giày nện nhanh trên bậc gỗ. Ăngtoan chạy theo cô, ném cho người chủ quán thảm hại một đồng tiền bạc, và ngoái lại ra lệnh đem hành lý của anh vào phòng Giăng. Khi anh ra đến sân, dưới ánh sáng đèn lồng, anh đã tưởng mất dấu vết Luxia nhưng lại nhìn thấy dáng dấp xinh đẹp của cô - có thể nhận rõ dáng ấy giữa đám đông người, - đã sang đến bên kia phố, đi men theo bóng các bức tường cao. Anh dài bước để theo cho kịp cô.

Thật uổng công, cô gái đột ngột dừng lại trước một khung cửa nhỏ ngay ở bức tường dày. Cô gõ mạnh hai tiếng, dừng lại, rồi lại gõ hai tiếng. Gần như lập tức, cánh cửa mở ra rồi lại đóng sập ngay khi cô vào.

Ăngtoan vừa vặn để nghe thấy một tiếng nói thốt ra:

- Ơn chúa! Thế là cô trở về bình yên, Luxia.

Anh đứng lại ở đây, trong bóng tối, lông mày cau lại. Điều bí mật này là như thế nào nhỉ? Có thể anh đã lầm và Luxia, dù bề ngoài như vậy vẫn là người đức hạnh? Phải thừa nhận rằng cô không cư xử như một người đàn bà bị bắt quả tang, dù rằng anh chàng đáng buồn kia đã chọn cho mình một cách chuồn thảm hại.

Bối rối đến cực độ, với tâm trạng hổ thẹn, Ăngtoan đi về phía quán ăn Ba Thầy Dòng.

- Đi chưa được năm chục bước anh sững lại. Phía sau anh, Luxia đang gọi anh giọng lo lắng và thất vọng. Khung cửa nhỏ đang mở và cô đang bám vào cánh cửa. Khi Ăngtoan trở lại gần cô, anh thấy mặt cô không còn một giọt máu. Cô lảo đảo chực ngã, anh phải nắm cánh tay cô đỡ lại.

- Có việc gì thế? Tôi có thể làm gì giúp cô?

- Vào nhanh lên... một việc kinh khủng và ghê sợ vừa xảy ra...

Ăngtoan bước qua cửa và nghe tiếng Luxia khoá cửa cẩn thận. Một người đàn bà bé nhỏ hơn nhưng nhiều tuổi hơn Luxia đang đứng trên con đường nhỏ, vặn hai tay vào nhau khóc nức nở, rõ ràng là cô ta đang cơn sợ hãi nên bối rối không nói nên lời.

- Chị Maria đơ Paredet, - Luxia nói một cách vội vã, - đây là bác sĩ Ăngtôniô Xecvêtut.

Ăngtôniô cúi chào. Người đàn bà cũng gật đầu chào như máy nhưng không ngừng rên rỉ. Luxia lại vội hỏi tiếp:

- Ông ấy đâu?

- Ở trong nhà mùa hè.

Người đàn bà chỉ phía hoàng cung trong bóng đêm, toà nhà hình đen thẫm và các góc cạnh nổi lên như vẽ.

- Đi lối này, Tôniô.

Cô cầm tay anh và dẫn anh đi nhanh theo lối đi rải sỏi vòng vèo giữa đám cây. Maria Paredet đi lon lon sau họ tiếp tục than thở, vừa nói liên miên vừa nức nở:

- Ông ta đợi cô về, Luxia. Họ ra hiệu và ông ấy tin tưởng nên đã mở cửa cho họ. Thế là họ đâm ông ấy...

Trong gian nhà nhỏ, người đàn ông nằm trên đất tắm mình trong một vũng máu to. Ăngtoan đi nhanh lại phía ông, lắng nghe nhiều hơn nhìn. Tại anh đã được báo động bởi tiếng khò khè đưa lên ngực bị thương, một thứ tiếng đe doạ, nghe vừa như tiếng rít gió vừa như vừa tiếng sôi lục bục. Thứ tiếng ấy trước đây anh mới chỉ nghe thấy một lần nhưng rồi không bao giờ quên được, nghe thấy trong một ngày nào đó ở Pađu, khi một nhà quý tộc bị đâm thủng ngực trong cuộc chiến đấu kiếm và chết ngay trước mắt anh sau mấy phút mà anh không kịp làm gì để cứu chữa.

Một vết thương hở ở ngực rồi! Người thầy thuốc rất cần sự nhạy bén đặc biệt và Tôniô lại nhạy bén ở mức rất cao làm anh có thể chẩn đoán tức thì và không sai. Chẩn đoán như vậy có nghĩa là tuyên bố một án tử hình.

Rất nhanh, Ăngtoan quỳ xuống cạnh người bị thương và xé lụa chiếc áo chẽn.

- Soi đèn gần lại đây! - Anh ra lệnh cho người hầu đang cầm đèn trong những ngón tay run run vì sợ, mặt tái xanh và trán ướt mồ hôi.

- Có ngay, thưa ông. - Anh ta trả lời trong hơi thở. Nhưng trông thấy những vũng máu đỏ thẫm, anh ta vội giãn ra, Luxia nóng nảy giằng lấy đèn giơ cao trên bộ ngực đẫm máu của người hấp hối. Vì đúng là Tôniô đang cứu chữa cho một người hấp hối và anh cố gắng một cách tuyệt vọng.

Bằng mảnh vải xé ở áo sơ mi, Ăngtoan làm một miếng gạc mềm và bắt đầu thấm máu. Vết thương hình tam giác rất nhỏ, do dao nhọn hay một lưỡi kiếm rất mỏng đâm, đã lộ rõ vì bọt sủi và tiếng rít nổi lên theo nhịp thở của nạn nhân.

Không để mất một giây, Ăngtôniô thấm sạch máu đang chảy tràn ra lẫn những bọt đáng sợ ở miệng vết thương. Trong khoảnh khắc, bột ngừng sủi, nhưng rồi lại sủi lên ngay khi nhấc miếng gạc ra. Răng nghiến lại, cơ bắp như căng ra, Ăngtoan bắt đầu lại, anh lấy gạc lụa lau vết thương và chợt hiểu rõ: thứ nút này đã làm ngừng lại trong giây lát cả hơi thở thoát ra vì máu chảy từ vết thương. Những dòng chữ của Ăngbroadơ Parê như viết bằng lửa sáng lên trước mắt anh... một trường hợp tương tự trường hợp này... nhà ngoại khoa Pháp đảm bảo rằng ông đã cứu sống một nhà quý tộc Pháp bị một nhát dao vào giữa ngực... Chỉ bằng cách đặt gạc lên vết thương và tạo một sức ép liên tục...

- Nhanh lên! - Anh thở gấp - Tìm mấy miếng vải dài để băng lại. Nhanh lên nào, trời ơi, không thể chậm một giây đâu.

Vừa nói anh vừa xé một mảnh khác ở áo sơ mi của anh, khéo léo gập lại thành một miếng gạc và đặt sát vào vết thương.

Tiếng không khí thổi ra ngừng lại ngay lập tức và người thầy thuốc đã giữ chặt miếng gạc tại chỗ. Anh nghĩ rằng nếu máu chảy bên trong không quá mạnh (trí não anh cố tập hợp lại lý thuyết và các phương pháp), có lẽ anh có thể cứu sống được người này. Có thể là một nhân vật quan trọng.

Luxia sau khi đưa đèn cho người hầu, đã đi sâu vào trong bóng tối ở gần cửa nhà mùa hè. Ăngtoan thoáng thấy rất nhanh ánh lụa trắng và da trắng, anh hiểu rằng cô gái đã cởi chiếc váy lót bên trong. Bước qua vòng lụa trắng rơi dưới chân, cô nhặt lên và nhanh tay xé ra.

- Cái này được không? - cô hỏi nhỏ và giơ ra cho anh một dải vải rộng bằng bàn tay và dài đến hai ba thước.

- Tốt lắm! Nhưng có thể cần nhiều hơn thế.

- Dễ thôi. Chị Maria sẽ chuẩn bị cho mấy dải khác.

Ăngtoan đã gấp một mảnh sơ mi khác ép lên trên miếng trước để củng cố thêm.

- Bây giờ cô sắp phải giúp tôi một tay, - anh nói với cô. - Sẽ phải lật nghiêng người bị thương để xem vết thương có xuyên ra phía sau không?

Tay của Tôniô vẫn áp lên miếng gạc, cô thiếu nữ phải nâng người bị thương lên. Ông ta mảnh khảnh và không nặng. Hai người hợp sức đặt ông ta nằm nghiêng và Luxia xem xét phía lưng:

- Không có vết thương nào khác, - cô nói.

- Nếu vậy là dao găm hay dao nhọn nhỏ lưỡi, Nếu kiếm thì đã đâm suốt người.

- Dao nhọn đấy, - Maria xác nhận. - Tôi trông thấy rõ.

Luxia đặt tay cô lên tay người bác sĩ trẻ, anh rút tay ra, tay cô áp vào miếng gạc. Vai Luxia kề sát vai Tôniô, anh cảm thấy cô thoáng rùng mình khi máu ấm thấm vào gạc rỉ qua ngón tay cô. Nhưng cô trấn tĩnh lại ngay. Chị Maria vẫn rền rĩ và tiếp tục xé hết chiếc váy lót thành một chồng vải băng để ở giữa hai người.

Người hầu đã qua cơn sợ hãi có thể giúp cô gái nâng vai người bị thương lên. Bằng những động tác nhẹ nhàng và chính xác, Ăngtoan lấy băng quấn quanh ngực ông ta, chú ý giữ chặt miếng gạc đúng vết thương, mỗi vòng anh lại quấn chờm qua mép vòng trước để khỏi tuột, điều đó rất quan trọng. Quấn xong anh cài bằng chiếc ghim cài áo Luxia đưa cho rồi anh nhẹ nhàng, từ từ, đặt cái cơ thể bất động ấy nằm xuống gạch đá hoa và lấy áo khoác của Luxia đắp lên. Khi anh tìm mạch, mạch còn nhưng yếu hơn trước khi anh cấp cứu, như thế cũng đã là điều phấn khởi rồi.

- Chúng ta đã làm cho ông ấy tất cả những gì có thể làm được trong lúc này, - Ăngtoan nói khẽ. - Nhưng cần phải chuyển ông ấy vào một căn phòng thực ấm áp.

- Chị Maria, hãy đem theo người hầu đi báo với Đức Hoàng Hậu rằng Đôn Pêđrô bị đâm và chúng ta cần người giúp đỡ để đem ông ấy vào lâu đài.

Maria làm theo ngay, hai người ở lại chỉ còn có việc theo dõi và chờ đợi.

- Cô dũng cảm lắm, - Ăngtôniô nói. - Không có cô giúp, chắc rằng tôi không thể cứu được ông ấy.

- Anh muốn nói là ông ấy sẽ sống?

- Bây giờ thì đã có một chút may mắn... Tên ông ấy là gì?

- Đôn Pêđrô y Ruit, hầu tước Đơ Grigianva.

Tên ấy không có ý nghĩa gì đối với người bác sĩ trẻ, mặt anh lộ rõ như thế, cô cho rằng cần cụ thể hơn.

- Đây là một dòng họ lâu đời ở Tây Ban Nha và ông ấy là một chiến sĩ dũng cảm.

- Vì sao người ta lại đâm ông ấy?.

- Nhiều người ghét ông ấy vì... (cô lưỡng lự rồi nói tiếp)... vì Hoàng hậu rất yêu ông ấy...

- Ông ấy là tình nhân của Người sao?

- Nếu thế thì đã làm sao? - cô bực tức thốt lên. - Ông ấy tốt, rộng lượng và cao quý. Ông ấy yêu đất nước mình nồng nhiệt hơn những kẻ muốn ông ấy chết.

- Tôi không hề có ý chỉ trích, - Ăngtoan cãi. - Nhưng nếu ông ấy hoàn toàn như cô nói thì tại sao có nhiều kẻ thâm thù theo đuổi để giết ông ta?

- Ồ, đây là một chuyện dài dòng, - cô nóng nảy nói. - Sau này anh sẽ biết.

Họ chờ đợi trong căn phòng yên lặng chỉ có tiếng thở khò khè của bá tước. Một lúc lâu sau Tôniô mới dám hỏi, tim anh hồi hộp:

- Cô Luxia! Khi tối tôi nhầm chăng? Tôi rất mong là mình lầm! Làm thế nào để cô tha lỗi cho tôi đây?

Hai má tái xanh của Luxia đỏ ửng lên trong khi cô khinh khỉnh trả lời:

- Anh cũng lầm à? Anh vốn tin tưởng ở mình lắm kia mà?

- Xin cô hiểu cho tôi. - anh năn nỉ.

- Tôi hiểu rằng anh có ý nghĩ xấu và tư tưởng xấu. Đấy, tôi thừa nhận ngay điều ấy mà không cần tranh cãi, ông bác sĩ ạ.

Cô ta lại nói giọng khinh miệt. Anh khúm núm khẽ nói:

- Tôi làm sao có thể biết được, ngờ tới được?

- Chỉ cần anh hiểu biết tôi. Nhưng thôi, đủ rồi. Chúng ta không nói thêm nữa, vì ý kiến của anh không quan trọng mấy đối với tôi, ông tu sĩ non choẹt ạ.

Gian phòng lại lặng lẽ. Có ánh đèn từ phía cung điện đến gần và cô Maria xuất hiện, theo sau có bốn người hầu khiêng một chiếc giường cáng. Theo cách hướng dẫn của người bác sĩ trẻ, họ đặt người hấp hối lên đấy. Ăngtôniô đi bên cạnh đỡ cáng để phòng trong bóng tối có sự va vấp gì làm lắc mạnh người bệnh hoặc tệ hơn nữa là làm tuột băng ra.

Đám người ủ rũ ấy tiến vào cung bằng một cửa bí mật rồi đến một gian nhà hai buồng, nhỏ nhưng đồ đạc sang trọng và bày biện lịch sự. Trong lúc Ăngtôniô bận chuyển Đôn Pêđrô lên giường, một thiếu phụ tóc đen vội vã bước vào, mấy người phụ nữ cúi chào kính cẩn, Ăngtôniô đoán đó là Hoàng hậu và anh quỳ một gối xuống.

- Tâu Hoàng hậu, đây là bác sĩ Ăngtôniô Xecvêtut, bác sĩ riêng của chú tôi, - Luxia khẽ nói. - Ông ấy vừa ở Bacxơlon đến ngày hôm nay và may mắn là ông ấy ở gần đây.

Vị nữ hoàng trẻ tuổi duyên dáng gật đầu chào rồi chạy đến giường, lo lắng cúi xuống người bị thương. Ông ta có lẽ nhiều hơn Hoàng hậu khoảng mười tuổi, Ăngtoan nghĩ như vậy vì anh đã đủ thì giờ ngắm kỹ người bệnh. Luxia nói đúng: dòng dõi và trí tuệ đã in rõ nét trên hai gò má cao, vầng trán đều đặn.

Hoàng hậu nén khóc và ngước cặp mắt đen cầu khẩn nhìn Ăngtoan. Khi đã trấn tĩnh được xúc động, Hoàng hậu nói:

- Ông ấy không sắp...

Nhưng không thể nói hơn được, nước mắt làm bà nghẹn ngào.

- Tâu Hoàng hậu, ông ấy bị thương nặng, - anh trả lời. Nhưng tôi đã chặn lại tai biến cấp thời.

- Ông ấy bị thương ở chỗ nào?

- Tâu Hoàng hậu, ở giữa ngực. Vào giữa phổi.

- Có nghiêm trọng không?

- Vô cùng nghiêm trọng, tâu Hoàng hậu. Những vết thương như thế này ít khi khỏi được bằng cách chữa thông thường. Chiều nay tôi đã áp dụng một cách băng mới đã được một bác sĩ người Pháp Ăngbroadơ Parê thực nghiệm và thuyết trình lại.

- Ồ! Tôi biết bác sĩ Parê, - Hoàng hậu hấp tấp nói một cách sung sướng và bỗng nhiên đầy hy vọng. - Ông ấy là một thầy thuốc nổi danh.

- Thưa Hoàng hậu đúng như thế. Bằng phương pháp riêng của mình, ông ấy đã chữa khỏi nhiều trường hợp như thế này.

Bộ mặt trẻ và đẹp của Hoàng hậu giảm bớt lo âu.

- Tạ ơn Chúa đã run rủi cho ông ở đây, bác sĩ Ăngtôniô ạ. Tôi tin chắc rằng không một thầy thuốc Tây Ban Nha nào biết cách chữa này. Ông có thể ở đây với ông ấy được không?

Ăngtôniô kính trọng khẽ đặt môi vào bàn tay chìa ra cho anh.

- Xin vâng, nếu Hoàng hậu muốn như vậy. Nhưng Hoàng hậu có ưng để cho một thầy thuốc riêng của cung đình khám thêm cho ông ấy không?

- Bác sĩ Vêdan là thầy thuốc tốt nhất của chúng tôi,- bà tư lự nói. - Ông ấy đã cứu sống Hoàng tử mấy năm trước đây. Hiện nay ông ấy đi vắng. Ông ấy đi cùng với Vua.

- Có thể cử người khác được không ạ?

Khôn ngoan và thận trọng, anh muốn chia phần trách nhiệm về tính mệnh của một nhân vật quan trọng như hầu tước Đơ Grigianva với một thầy thuốc khác.

Luxia nói:

- Thưa Hoàng hậu, bác sĩ Ăngtoan Xecvêtut được đánh giá cao ở đại học đường Pađu. Ông ấy đã là giáo sư ở đấy và hiện nay vẫn là giáo sư.

Mắt Hoàng hậu sáng lên:

- Nếu thế thì không cần người nào khác nữa.

Bà đau đớn nhìn người bị thương một lần nữa và rời khỏi phòng. Maria và những người hầu đi theo bà. Chỉ còn Luxia và Ăngtôniô ở lại với hầu tước.

- Cảm ơn cô đã nhiệt tình khen ngợi tôi như vậy, - Ăngtôniô tỏ vẻ biết ơn.

- Ồ! Đừng cảm ơn tôi. Mọi người đều đồng ý với nhau một điểm, chỉ có một điểm thôi, bác sĩ Ăngtoan ạ: anh rất có tài trong nghề nghiệp của anh, - cô xấc xược trả lời.

Ăngtoan mỉm cười gượng gạo:

- Nếu tôi không may mắn được bác sĩ Đuyvan chữa cho, tôi sẽ không bao giờ có trong tay các luận văn của Ăngbroadơ Parê, cũng không bao giờ được đọc đến.

- Và Ăngbroadơ Parê có lẽ cũng không sống được chăng?

- E rằng như thế.

- Lạ nhỉ. Thế mà khi anh chữa cho bác Mariô của tôi ở tu viện Pađu, tôi có cảm giác là anh đã biết tất cả những điều cần hiểu biết trong ngành y.

- Thưa cô, tôi đã đi được một chặng đường dài từ khi ấy đến nay. Cũng như cô thôi, là cận thần và người tin cẩn của Hoàng hậu Tây Ban Nha là một vinh dự lớn. Cũng là một vinh dự nguy hiểm.

- Nguy hiểm à? Tại sao thế?

- Cô chưa bao giờ nghĩ rằng những người đã đâm Đôn Pêđrô rất có thể thủ tiêu cô hay sao?

Mặt cô tái đi:

- Không, tôi chưa bao giờ nghĩ như thế! - cô khẽ nói.

- Vậy sao, họ vẫn còn đây kia mà?

- Tôi... tôi không tin... - cô thong thả nói. - Nhưng họ cũng vẫn có thể...

Bỗng nhiên trông cô rất non nớt, rất mỏng manh và không có gì che chở, Ăngtôniô hiểu rất rõ rằng chính vì tuổi trẻ này, vì nhiệt tình và sự thiếu từng trải mà mà cô đã tham gia vào câu chuyện nguy hiểm kia. Tham gia một cách vô ý thức. Bây giờ anh đã chắc chắn rằng việc Luxia có mặt ở quán ăn tối hôm nay không có gì liên quan đến việc hẹn hò tình tự, ý nghĩ này làm anh tràn ngập hạnh phúc mà không cần phân tích nguyên nhân.

- Hoàng hậu còn trẻ quá nhỉ! - Anh nói - Gần như một thiếu nữ...

Mắt của Luxia sáng lóng lánh:

- Người thật tuyệt vời! Tôi có thể đổi mọi thứ trên đời để đảm bảo được hạnh phúc cho người. - Cô đặt bàn tay nóng bừng lên tay Tôniô. - Tôniô, chính vì thế mà cần phải cứu cho được Đôn Pêđrô bằng bất cứ giá nào. Họ là tất cả đối với nhau.

- Nếu thế thì cô nên nằm trên đi văng này và nghỉ đi một lát, - anh mỉm cười khuyên cô. - Một trong hai chúng ta cần luôn ở bên cạnh ông ta. Chúng ta sẽ luân phiên nhau để gác cho chu đáo.

Cô ngoan ngoãn gật đầu:

- Đúng là tôi cũng mệt quá. Với những xúc động như chiều hôm nay...

Cô nằm xuống đi văng. Trong một căn phòng nhỏ mở cửa sang phòng ngủ, Ăngtoan trông thấy một tấm chăn thêu phù hiệu hoàng gia Pháp, anh đoán rằng họ đang ở trong những căn phòng của Hoàng hậu. Khi anh phủ tấm chăn lên người Luxia, cô đã gần ngủ hẳn nhưng cô mở mắt và nói giọng ngái ngủ:

- Ăngtôniô...

- Gì thế, Luxia?

- Hồi tối... không phải như anh đã tưởng đâu...

- Tôi đã hiểu rồi, - anh âu yếm nói. - Một ngày nào đó cô có thể tha thứ cho tôi vì sự chậm hiểu của tôi không?

Cô không trả lời và khẽ thở dài như một đứa trẻ nhỏ, Tôniô biết rằng cô đã ngủ.

- Trời đã mờ mờ sáng khi Luxia vươn vai, mở mắt và bừng tỉnh giấc, cô vùng ngồi dậy:

- Đến lượt tôi gác chưa?

- Cô trông kìa. Rạng đông rồi.

- Ồ!... Anh để tôi ngủ suốt đêm à?

Cô bực mình. Ăngtoan mỉm cười trả lời:

- Cô có vẻ ngủ ngon quá nên tôi không muốn đánh thức. Vả lại, tôi cũng đã ngủ trên ghế rồi.

Luxia giụi mắt và vuốt lại mớ tóc vàng rủ xuống trán:

- Trông tôi ra sao nhỉ? - Cô hỏi với vẻ băn khoăn rất phụ nữ về hình thức của mình.

Thực ra trông cô đầu tóc rối tung nhưng rất trẻ và xinh đẹp.

- Hầu tước thế nào?

- Khá hơn một tí, tôi nghĩ thế. Đêm qua Hoàng hậu đến nhiều lần.

- Và người thấy tôi ngủ? Người đã nghĩ như thế nào nhỉ?

Tiếng rên từ phía giường đưa hai người ra khỏi các băn khoăn riêng tư và cả hai vội vàng đến gần người bệnh. Đôn Pêđrô đã mở mắt. Ông nhận ra Luxia, môi ông động đậy nhưng tiếng ông chỉ thều thào:

- Cô Luxia! Điều gì đã xảy ra thế?

- Ông đã bị tấn công và bị thương, thưa hầu tước.

Một cơn đau nhói lên, ông cắn môi để khỏi rên.

- Cô đã gõ đúng tín hiệu và tôi mở cửa, - ông nói.

- Có người đã phát hiện tín hiệu và dùng nó để vào định ám sát ông.

- Cô có thực hiện được kế hoạch không?

- Được một phần thôi, thưa hầu tước, - Luxia lưỡng lự. - Chúng tôi bị ngắt quãng.

Ăngtoan bứt rứt vì hối hận, anh hiểu rằng việc can thiệp đột ngột của anh đêm qua đã làm ảnh hưởng đến những kế hoạch bí mật ấy.

Cặp mắt bừng bừng vì đang sốt của Đôn Pêđrô nhìn về phía Ăngtoan. Luxia nói:

- Đây là bác sĩ Ăngtoan Xecvêtut, thầy thuốc riêng của chú tôi. Thật may mắn là ông ấy ở rất gần đây, ông ấy đã cứu chữa cho hầu tước. Ngài có thể tin ở ông ấy như Hoàng hậu đã tin.

Nghe những tiếng sau, mắt Pêđrô ánh lên một niềm tôn kính làm rạng rỡ bộ mặt không còn máu của ông giống như ánh mặt trời đã soi thủng đám mây che. Ăngtôniô thầm nghĩ rằng ánh sáng này nhắc anh nhớ đến một cách lạ lùng cảm giác đã tràn ngập trong anh khi anh phát hiện bức Thần vệ nữ của Bôtixeli. Đồng thời, anh hiểu tại sao anh không cảm thấy khinh bỉ hay giận dữ đối với đôi tình nhân này dù rằng theo nhận định của Nhà thờ thì sự say mê của họ thuộc về loại bị phản đối. Tuy hãy còn chất phác về mối quan hệ nam, nữ nhưng anh linh cảm rằng có những trường hợp tình yêu của hai người đối với nhau bất chấp mọi luật lệ của con người và phải coi nó như một sức mạnh gần như thần thánh.

Luxia hai mắt long lanh, khẽ nói:

- Chắc Hoàng hậu nóng lòng biết tin ngài đã tỉnh lại, tôi xin đi báo để Người biết.

Khi cô đi khỏi, Đôn Pêđrô nhìn thẳng vào mắt Ăngtoan hỏi:

- Tôi sắp từ giã cõi đời, phải không bác sĩ?

Hầu tước không phải là người có thể lừa dối được trong trường hợp này, và Ăngtoan thừa nhận:

- Vết thương của người nguy hiểm vì không khí thoát ra ngoài cùng với máu nhưng tôi đã bịt được miệng lại. Nếu không bị biến chứng...

- Ông vẫn chưa thể chắc chắn được?

- Chưa, - Ăngtoan Xécvê thú nhận.

Che giấu không có lợi vì còn nhiều nguy hiểm.

Dịch chảy ra và ứ tràn trong phổi, chảy máu bên trong đột ngột, ứ máu, sốt, có hàng tá biến chứng mà biến chứng nào cũng có thể gây nguy hiểm.

Luxia đã trở lại, Hoàng hậu cùng đến. Ăngtoan kín đáo cùng với cô lui sang phòng khách kề bên và anh khép cửa lại để cho đôi tình nhân tâm sự với nhau. Luxia thở dài và mơ màng nói:

- Thật là tuyệt diệu khi yêu và được yêu như thế.

- Cô có còn quá ít tuổi để quan tâm đến những việc như thế không? - Ăngtoan ôn tồn nói.

- Quá trẻ à? Tôi hai mươi tuổi rồi. Vào tuổi tôi, bà tôi đã có chồng và đã là mẹ!

- Tôi nghĩ rằng cô cũng không chậm lấy chồng đâu, - anh nói đùa cô.

Nét mặt cau có của Luxia dịu lại:

- Tại sao anh lại chắc như thế?

- Thấy là biết thôi. Gia đình cô quyền thế và danh tiếng, cô sẽ có nhiều của hồi môn.

Anh trông thấy dông tố đã nổi lên trong mắt cô nên khôn ngoan nói thêm:

- Và, điều không có gì tai hại là cô đẹp lắm.

Cô hiểu rằng anh muốn trêu cô nhưng vẫn có vẻ vui lòng:

- Chà, ông thì biết gì về phụ nữ, hở ông thầy tu?

- Mọi người đã đồng ý xác nhận rằng tôi là nghệ sĩ kiêm bác sĩ, thưa tiểu thư!

- Đúng rồi, - cô chế giễu trả lời. - Bây giờ tôi mới nhớ lại rằng Thần vệ nữ của Bôtixeli thể hiện người lý tưởng của anh.

Vẫn như mọi khi, anh cảm thấy cần phải bảo vệ Nữ thần, Nữ thần của anh:

- Ở trên đời này có người nào trông đáng yêu hơn thế không?

Cô nhìn anh không kém phần tinh quái:

- Làm thế nào mà biết thế được, hở ông bác sĩ? Phụ nữ chúng tôi, những người biết hổ thẹn, không thể biện luận cho mình trong những trò cạnh tranh như vậy. Chúng tôi không quen đi chơi mà không mặc quần áo...

Ăngtôniô đỏ mặt lặng thinh. Luxia chiếm ưu thế thừa dịp tiến công anh:

- Có đúng là đàn ông trông chờ nhân tình của mình làm như thế phải không?

- Tại sao lại hỏi tôi điều đó? - Ăngtoan nghiêm khắc hỏi. Tôi không có tình nhân.

Anh cắn môi lại. Trả lời như thế là nói dối. Đã có một đêm nào đó, khi ở chỗ Hành lễ đen rủi ro ấy trở về...

- Anh không phải là đàn ông hay sao? - Luxia hỏi một cách dịu dàng, quá dịu dàng để có thể gọi là chân thực, đúng như thế.

- Người ta không thể là đàn ông mà không là người phóng đãng hay sao hả cô? - anh nói một cách căng thẳng. - Và nếu cô muốn biết, thì đúng là tôi đã có tình nhân.

Anh hài lòng xác nhận rằng lần này thì thế trận đã thuận lợi về phía anh. Hai mắt Luxia giương to. Anh nói tiếp:

- Cô đã đọc luận văn của Paraxen chưa?

Cô lắc đầu tỏ ý chưa đọc nhưng vẫn không rời mắt khỏi Tôniô, mắt cô lộ rõ một quan tâm mới:

- Trong Paraxen có một đoạn gần như thế này: "Chúng ta biết rằng người đàn ông sẵn sàng đi đến đâu cũng được để gặp người đàn bà mình yêu. Người yêu sự uyên bác còn làm hơn như thế nhiều, để tìm người tình tuyệt vời của mình!".

- Người tình tuyệt vời của anh ta! - Cô nhẹ nhàng nhắc lại và mắt cô bắt đầu long lanh. - Câu nói hay biết chừng nào, Tôniô. Anh có phải là thi sĩ không?

Hơi lúng túng, anh vội sửa lại ngay:

- Không phải, thưa cô. Tôi chỉ đọc lời Paraxen.

Luxia không nghe thấy gì cả. Cô bối rối nói tiếp:

- Điều đó có thể liên quan đến Nữ thần của anh trong tranh. Và trong khi đi tìm sự uyên bác, anh sẽ tìm được một người thật mà anh cũng yêu như thế...

Ánh sáng của mắt cô, sắc đẹp tươi trẻ, sự xúc động của cô trong khi cô quay về phía anh đã gợi lên trong anh một sự ấm áp lạ lùng:

- Bỗng như bị thôi thúc, anh khẽ nói - Luxia, cô có cho rằng cô và tôi đã gặp nhau ở một chỗ nào, vào một lúc nào đó rồi không? Hay là ở một kiếp khác, có lẽ thế chăng?

- Thật là điên rồ! Tại sao anh lại nói thế?

- Tôi vẫn bị ám ảnh bởi một cảm giác mà tôi không thể giải thích được, Luxia ạ, cảm giác là không biết ở đâu và có lẽ trước đây nhiều thế kỷ, chúng ta đã tất cả vì nhau.

Cửa phòng bỗng mở, đưa họ ra khỏi bầu tâm sự say mê ấy, và Hoàng hậu bước vào, hai tay giơ ra, một nụ cười tươi như hoa nở trên môi.

- Không biết ta sẽ làm như thế nào nếu không có các người, các bạn trung thành của ta ơi. Ông ấy đỡ rồi, có đúng thế không, bác sĩ Ăngtoan Xecvêtut?

- Thưa Hoàng hậu, đỡ nhiều rồi. Tuy vậy vẫn còn sợ biến chứng.

Bà bĩu môi quở anh:

- Thầy thuốc các ông người nào cũng giống nhau. Chỉ luôn sợ ảnh hưởng đến mình. Ta tin chắc sẽ không có biến chứng.

- Cầu chúa cho lời của Hoàng hậu thành sự thực.

Nét mặt bà Hoàng hậu trẻ bỗng sầm xuống.

- Ôi! Bác sĩ Xecvêtut ơi, biến chứng không phải là cái ta sợ nhất đâu, đáng sợ hơn là những kẻ định ám sát hầu tước, họ vẫn đang tự do và có thể lặp lại ý đồ đã bị thất bại...

- Cảnh sát (Ăngtoan phát âm một cách chập choạng vì chưa quen)... Cảnh sát... không tiến hành truy lùng họ hay sao?

Hoàng hậu lắc đầu:

- Trong lúc này thì chúng tôi không cần đến cảnh sát...

- Nhưng thưa Hoànghậu, - Luxia phản đối - chắc rằng họ không dám tấn công Đôn Pêđrô ngay ở đây đâu.

- Ta chưa dám chắc như thế. - Hoàng hậu thở dài - Và cũng không phải là không thể có việc họ muốn can thiệp đến cách điều trị của ông đâu, bác sĩ ạ.

Ăngtoan nói rõ ý nghĩ làm anh lo lắng từ hôm trước:

- Thưa Hoàng hậu, như Hoàng hậu đã rõ, tôi là người nước Ý và như vậy tôi không được thừa nhận như thầy thuốc ở Mađơrit này. Chính vì thế mà đã hai, ba lần tôi cố đề nghị Hoàng hậu cho gọi một thầy thuốc hợp pháp đến khám.

- Chỉ có bác sĩ Vêdan là ta có thể tin cậy được, - Hoàng hậu lo âu nói, - nhưng ông ấy đang ở xa...

Luxia gợi ý:

- Có lẽ bác sĩ Ăngtoan Xecvêtut cần có một bằng chứng cụ thể về lóng tin mà Hoàng hậu đã ban cho ông ấy.

Hoàng hậu vỗ hai tay vào nhau và vui vẻ như một đứa trẻ con:

- Đúng rồi! Ta có thể phong cho ông ấy là thầy thuốc riêng của ta. Tại sao lại không nghĩ đến điều đó sớm hơn nhỉ... Ta sẽ cho chuẩn bị một tờ dụ và ông sẽ nhận được ngay, ông sẽ được thừa nhận là thầy thuốc riêng của Hoàng hậu.

- Hoàng hậu ban cho tôi nhiều vinh dự quá, - anh ấp úng nói.

- Đây không chỉ là vinh dự, bác sĩ ạ. - Hoàng hậu nghiêm giọng nói. - Có lẽ ông sẽ cần phải dùng quyền hành ấy sớm hơn ông tưởng đấy.

Ăngtoan cúi thấp xuống:

- Tôi xin cố xứng đáng với cả vinh dự và nguy hiểm, thưa Hoàng hậu.

- Ta tin rằng ông hoàn toàn làm được như thế, Luxia làm ơn đi với ta.

Ở lại một mình, Ăngtôniô quay lại gần giường và trầm ngâm nhìn hầu tước đang ngủ thiếp đi. Có điều gì xảy ra ở nơi này? Họ nói đến nguy hiểm mà anh không xác định được nguồn gốc, nói đến âm mưu và không nói rõ kẻ âm mưu. Nhưng thực sự có nguy hiểm, không còn nghi ngờ gì nữa, vì hầu tước suýt nữa đã từ bỏ cõi đời và bà Hoàng hậu trẻ đã đặt lòng tin một cách kỳ lạ vào một người mà bà quen biết chưa được một ngày.

- Không bao lâu Ăngtoan đã hiểu rõ nỗi lo âu của Hoàng hậu, vì các sự kiện đã dồn dập tới.

Đôn Pêđrô vẫn ngủ và người thầy thuốc trẻ thiu thiu trên chiếc ghế bành để cạnh giường khi tiếng gõ mạnh và quả quyết ở ngoài cửa phòng làm anh giật mình tỉnh giấc.

Một người cao lớn, da xăn, trang phục lịch sự, đứng trên ngưỡng cửa, hai mắt xanh nhạt láo xược nhìn anh từ đầu đến chân. Đằng sau người này, một nhân vật vẻ mặt xấu xí, đi lắc lư, tay ôm sát bụng một hộp nhỏ giống như hộp các thầy thuốc thời ấy dùng để xếp dụng cụ và thuốc men. Một chi tiết nữa khẳng định với Ăngtoan nghề nghiệp của vị khách lịch sự ấy là cái quả tròn lớn dùng thay chỗ tay cầm chiếc gậy chống. Ăngtoan biết rõ rằng nhiều thầy thuốc đã dùng quả tròn này đựng long não hoặc một thứ dầu thơm nào đó rất thông dụng để ngửi đề phòng bệnh dịch hạch.

- Bác sĩ Ăngtoan Xecvêtut?

Người mới đến kiểu cách nhấn mạnh danh hiệu để tỏ ý hoài nghi không biết có thực không.

- Tôi đây.

Người khách cùng với người hầu của ông ta khệnh khạng bước vào phòng.

- Tôi là Giuăng Anvarê, uỷ viên của đại học y khoa ở Mađơrit và Pari, thầy thuốc danh dự của Đức Hoàng thượng Philip đệ nhị rất sùng đạo. Và đây là tên hầu của tôi là Vanđê.

Ăngtoan chào nhưng không hề bị ảnh hưởng bởi sự phô trương danh hiệu ấy. Anh từ Ý đến và rất hiểu rằng những thầy lang băm tệ hại nhất đôi khi cũng luồn lọt để đạt được ân huệ của các hoàng thân và vua, họ cầu cạnh được danh dự và danh vị rồi họ tự tô điểm để làm loá mắt công chúng dễ tin.

Không hề được mời vào, người thầy thuốc da nâu rám cứ đi qua phòng khách và tiến đến phòng Đôn Pêđrô đang nghỉ.

- Ông có bằng tốt nghiệp ở một trường đại học nào không? - Ông ta hỏi.

Lời sỉ nhục đã được tính toán để hạ thấp Ăngtoan và làm cho anh tức giận. Anh mỉa mai:

- Có lẽ ngài đã nghe nói đến trường Đại học Pađu rồi chứ? Tôi nhận bằng thầy thuốc của tôi ở đấy và cũng giảng dạy môn cơ thể học và ngoại khoa ở đấy, cách đây chưa lâu.

Anvarê trúng đòn. Hắn mất kiêu ngạo giây lát nhưng trấn tĩnh rất nhanh và nấp sau một bức bình phong cỡ lớn, hắn nói:

- Vị quốc vụ tổng trưởng của Đức Vua là Đức cha giám mục ở Tôledơ cử tôi đến chữa vết thương cho hầu tước Đơ Grigianva.

- Thật à? Tại sao giám mục ở Tôledơ lại biết hầu tước Đơ Grigianva bị thương?

Người thầy thầy thuốc của cung đình làm như không nghe tiếng gì và đến gần giường. Đứng gần người bị thương, ông ta thận trọng xem xét.

- Chà! - ông ta kêu lên. - Thở rất khó, chắc chắn là bị ứ dịch rồi.

- Có thể như thế, - Ăngtoan thừa nhận và đến đứng cạnh ông bạn đồng nghiệp, trong khi tên hầu cùng kiếm cách đến đứng gần người Ý trẻ tuổi.

Với danh vị bác sĩ, Ăngtoan hoàn toàn có quyền đuổi cả chủ và tớ nhưng anh thấy cần thận trọng khi chưa biết có thể trông cậy vào sự giúp đỡ như thế nào. Anh đành lịch sự nói:

- Ông bạn đồng nghiệp có cho rằng lúc này nói đến tác hại của chất dịch là quá sớm không?

- Đúng thế. Nhưng ông có trích huyết để tránh bị ứ huyết không?

- Hầu tước đã mất quá nhiếu máu trong tình trạng này rồi, - Ăngtôniô vắn tắt trả lời.

Trước khi anh kịp ngăn lại, Anvarê đã mở cổ áo ngủ của Đôn Pêđrô:

- Băng chặt à! - ông ta kêu lên giọng hoảng sợ. - Trời ơi! Ông phải biết rằng đối với những vết thương loại như thế này, cần phải để cho dịch chảy ra.

- Tôi không nhớ rằng đã nói rõ với ông về tính chất vết thương, ông Anvarê ạ, - Ăngtôniô nhận xét thẳng cánh. - Vải băng lại phủ kín toàn bộ vết thương... Tôi thấy ông được thông báo thật tường tận, quá tường tận đấy.

Màu đỏ sẫm lan trên gò má của Anvarê, ông ta nhìn đi chỗ khác, mắt ông ta đầy dối trá và quỷ quyệt. Tôniô nhẹ nhàng gợi ý:

- Có lẽ kẻ hành hung đã nói rõ với ông về tính chất vết thương hắn gây ra cho hầu tước?

Toát mồ hôi vì căm giận đến điên cuồng, Anvarê lắp bắp:

- Cái đó có quan hệ gì đến ông? Việc chữa cho hầu tước Grigianva, ngài Tổng trưởng của Đức vua đã uỷ thác cho tôi.

Mọi sự trở thành rõ ràng với Ăngtoan: bọn giết người đã biết việc mưu sát của chúng thất bại và dùng chiến thuật mới. Vấn đề là giành lấy người bị thương từ tay viên bác sĩ người Ý. Sau đó chuyển từ sống sang chết dễ như chơi. Trích huyết, một vấn đề mà các thầy thuốc còn bất đồng ý kiến thời bấy giờ, - rồi nới lỏng băng, lấy cớ là để cho dịch tiết ra, không thiếu gì cách để giết mà không ai có thể kêu là giết người. Bằng bất cứ giá nào, Ăngtoan phải giữ vững và giữ cho được người bị thương để mình chăm sóc.

- Thế nào bác sĩ? - Anvarê nóng nảy nói, ông ta đã ra quân chủ bài và trở lại thái độ cố ý láo xược.

- Hầu tước Đơ Grigianva là bệnh nhân của tôi. Tôi giữ ông ấy cho đến khi tự ông ấy cho thôi việc, - Ăngtoan điềm đạm nói.

Nhưng Anvarê càng kiêu ngạo hơn bao giờ hết:

- Ngược lại, vì hầu tước không ở tình trạng tự quyết định được việc ấy, người đại diện của Vua phải quyết định cho ngài.

- Nếu tôi từ chối không tuân theo?

Ăngtoan thất vọng cố trì hoãn thời gian, hy vọng rằng Luxia sẽ trở lại và có thể đi mời Hoàng hậu đến cứu vãn tình thế.

Anvarê nhún vai:

- Vanđê sẽ đưa anh ra khỏi nơi này và bắt anh, theo lệnh giám mục tỉnh Tôledơ. Vanđê!

Tên bụng phệ ti tiện đã đến gần Ăngtoan khi một giọng nói trong trẻo dõng dạc cất lên:

- Dừng lại! Nhân danh Hoàng hậu!

Luxia đây rồi! Trong khi hăng hái tranh cãi, không ai nghe tiếng cô vào. Chưa bao giờ Ăngtôniô thấy sung sướng khi trông thấy cô bằng lúc này.

- Cô hãy đi báo để Hoàng hậu biết ngay, - anh vội vã nói. - Người thầy thuốc này đòi chữa bệnh cho bệnh nhân.

- Lệnh của giám mục Tôledơ, - Anvarê quát, mắt như nảy lửa.

Luxia cúi chào rất nghiêm chỉnh và ngọt ngào nói:

- Lệnh mà bác sĩ Ăngtoan Xecvêtut nhận được từ nơi cao hơn. Tôi cho rằng cái này sẽ làm ông quan tâm, bác sĩ Anvarê ạ.

Cô rút trong áo ra một tờ giấy gấp lại và đưa cho người Tây Ban Nha. Anvarê lưỡng lự, rồi đưa lên mắt đôi kính gọng bạc đeo ở cổ bằng một sợi dây bạc nhỏ, và bằng những động tác cầu kỳ, ông ta ngắm nghía tờ giấy rồi đọc. Thế là cặp kính trên tay rơi xuống và như cám tuôn ra từ con búp bê bị xé rách bất thình lình, thái độ láo xược và hách dịch của ông ta đang bốc cao bỗng biến mất trong chớp mắt, thân hình to lớn của ông ta còng xuống.

Tuy vậy ông ta cũng trấn tĩnh tinh thần đủ để cúi chào và nói bằng một giọng khản đi:

- Nếu tiểu thư cho phép, chúng tôi xin rút lui.

- Ông được phép, - Luxia nói, vẫn rất duyên dáng.

Người thầy thuốc Tây Ban Nha quay lại phía Ăngtoan:

- Vô cùng xin lỗi bác sĩ vì đã lầm một cách quá đáng tiếc. Có lẽ sau này chính tôi sẽ được giới thiệu tên ông ở trường đại học y khoa, và tôi sẽ lấy thế làm vinh dự.

Ăngtôniô không hiểu gì về cảnh này ngoài việc Đôn Pêđrô đã thoát nạn. Khi cửa đã đóng sau lưng Anvarê và linh hồn tội lỗi của ông ta, cô thiếu nữ bật cười khẽ:

- Thật vô cùng hài hước! Những chú gà chọi đang sẵn sàng chồm lên và mổ xẻ lẫn nhau.

- Có lẽ, - Ăngtoan nghiêm nghị nói, - có lẽ cô nên cho tôi biết cái bí mật của sự vui thích của cô thì đúng hơn.

Luxia nghiêm lại và giơ cho anh tờ giấy đã tác động đến bác sĩ Anvarê mạnh như thế. Tờ giấy có in phù hiệu của Hoàng hậu, văn bản vắn tắt nhưng rõ ràng:

"Cùng bầy tôi trung thành của ta.

Bằng văn bản này, ta phong bác sĩ Ăngtôniô Xecvêtut là thầy thuốc riêng của ta và yêu cầu các bầy tôi trung thực của ta tôn trọng ý muốn và quyền hành của ông cũng như của ta ban ra.

Elidabet

Hoàng hậu Tây Ban Nha"

- Cô đã xin Hoàng hậu giấy này khi nào và ở đâu thế?

- Giấy giả đấy, - Luxia trả lời trắng trợn một cách tuyệt vời.

- Thật phi lý! Tại sao cô lại biết...

- Tôi trở về cách đây mấy phút, rất có thể chỉ sau lúc bác sĩ Anvarê đến đây một chút; Tôi đã nghe rõ chuyện mà không ai trông thấy và hiểu rằng hầu tước đang gặp nguy hiểm hơn bao giờ hết. Tôi chạy vào phòng cầu kinh của Hoàng hậu, lấy một tờ giấy, và... anh đã biết đoạn dưới...

Trong khi Ăngtoan nhìn cô, cô kết luận rất hồn nhiên:

- Nói cho cùng thì chỉ giả có một nửa thôi. Người đã chẳng phong anh làm thầy thuốc riêng cho Người bằng lời nói rồi còn gì. Tôi chỉ làm trước việc anh chính thức được phong thôi, bác sĩ rất tôn kính ạ.

- Luxia quyết định trông người bị thương thay cho Ăngtoan để anh có thể nghỉ ngơi đôi chút vì anh đã quá mệt.

Còn ba giờ nữa mới tới nửa đêm, cô đã đánh thức anh dậy và đưa cho anh một lá thư, anh đọc ngay tức thì. Lời trong thư vắn tắt và bí mật.

"Ăngtôniô.

Mình vừa đi săn về và vô cùng cần cậu. Xin cậu hãy đến ngay quán ăn Ba Thầy Dòng. Mình trông cậy ở cậu."

- Ai mang thư này đến đây? - Tôniô hỏi.

- Người coi ngựa của quán. Tên hầu nói như thế. Anh có cho rằng Giăng đã bị thương trong khi đi săn không?

Ăngtôniô trầm ngâm nói:

- Thật kỳ lạ. Cậu ấy không biết tôi đã đến Mađơrit. Thế thì bức thư này...

- Nhưng, - Luxia cãi, - anh ấy dễ biết lắm, có lẽ cả Mađơrit đã biết rồi.

- Cứ cho rằng thế đi. Nhưng điều lạ lùng là đây không phải là chữ của Giăng.

Luxia xem xét cẩn thận lá thư:

- Cai này có vẻ như viết rất vội, có lẽ do một người bạn nào của anh ấy. Nếu Giăng cần anh, Tôniô, anh phải đến đấy thôi.

- Phải, tất nhiên rồi. - Ăngtoan nói không sốt sắng.

Dù Luxia nói như thế nhưng anh vẫn ngờ bức thư giả:

- Đúng thế, lời bức thư không thật giống lời của Giăng!

- Tôi ở lại với Đôn Pêđrô, nếu anh bận tâm điều đó, - Luxia ôn tồn nói. - Anh hãy lấy chìa khoá chiếc cửa bên đối diện với quán ăn. Đường ấy gần nhất.

Khi Ăngtoan bước vào gian phòng lớn của quán Ba Thầy Dòng, anh thấy nhiều người quyền thế đang ngồi ăn, nhưng tuyệt nhiên không có dấu vết của Giăng.

Anh từ tốn hỏi thăm chủ quán:

- Ông Giăng Xavarinô có ở phòng ông ấy không?

- Không đâu, thưa ngài. Ngài Xavarinô đi săn chưa về.

- Ông có chắc thế không?

- Rất chắc chắn, thưa ngài. Chúng tôi cũng đợi ông ấy từ lúc hoàng hôn xuống. Có việc gì thế ạ, nếu ngài cho phép hỏi?

- Tôi không rõ, - Ăngtoan bối rối nói. - Có người nào đó gửi cho tôi bức thư bảo tôi cấp tốc đến đây gặp ông ấy. Người coi ngựa của ông đem vào cung.

- Thề có Chúa! Tôi không cử ai vào hoàng cung cả. Lại một trò xấu chơi rồi đây!

- Ông chắc chắn như thế?

- Đúng thế, thưa ngài, - chủ quán vội nói. - Nếu thế thì tôi phải biết chứ. Chuyện gì xảy ra thế, nếu tôi được phép hỏi.

Ăngtoan rất phiền lòng nếu nói ra điều đó, anh cũng đang tự đặt câu hỏi với mình. Với câu hỏi này anh chỉ có một câu trả lời, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng nữa. Những kẻ gửi thư cho anh biết rằng chỉ có tiếng gọi cấp tốc của Giăng mới quyết định được người bác sĩ trẻ rời việc canh gác bệnh nhân, và họ không hề ngần ngại dùng ngay âm mưu ấy để cho Đôn Pêđrô chỉ có một cô thiếu nữ canh giữ.

Nếu thế thì mạng sống của hầu tước đang bị đe doạ - và tính mạng của Luxia cũng bị đe doạ theo. Nguyền rủa tính cả tin ngu ngốc đã làm cho mình mắc vào cái bẫy thô thiển ấy, Ăngtoan quay gót và rời quán ăn.

Trong sân, anh gặp một đoàn kỵ sĩ bụi bặm, ồn ào, cáu kỉnh đang cố len lỏi để ra phố. Một giọng nói vui vẻ làm anh đứng lại khi anh đang chen ra:

- Tôniô! Đúng là cậu đấy à?

Ăngtoan cười vui vẻ. Giăng! Giăng đây rồi!

Trên khuôn mặt đầy bụi trắng xoá, hai mắt Giăng sáng lên vui mừng vì gặp lại bạn. Giăng nhảy xuống ngựa và ôm chặt lấy Ăngtôniô. Anh lập tức hỏi ngay:

- Cậu cho người đến gọi mình đấy à, Giăng?

- Đâu có. Cậu thấy đấy, mình vừa về đến đây.

Ăngtoan ngắt lời anh:

- Xem đây! - anh giơ tờ giấy cho bạn.

- Trời ơi! Mình chưa bao giờ viết thư thế này.

Bằng những lời nói lộn xộn, Ăngtoan kể với bạn câu chuyện tối hôm trước và Giăng lo lắng, quyết định ngay:

- Vậy thì chúng mình phải đến chỗ hầu tước trợ lực với Luxia cấp tốc! Nếu chưa quá chậm!

Anh lấy thanh kiếm treo ở yên ngựa:

- Cậu có vũ khí không, Tôniô?

- Không, Giăng ạ, mình có bao giờ mang vũ khí đâu, cậu cũng biết đấy.

- Hãy tin mình. Lúc này cậu cần có đấy.

Giăng thường rất tươi cười nhưng lúc này lại nghiêm nghị. Anh thọc tay vào túi yên lôi ra một khẩu súng ngắn và thô:

- Cậu biết sử dụng súng ngắn không?

- Mình chỉ biết dùng súng trường có bánh xe, nhưng có cần thiết không?

- Có lẽ chúng mình còn cần nhiều hơn như thế này! - Giăng lẩm bẩm và xem lại thuốc nạp ở súng.

Anh quay cơ bẩm, chiếc lò xo bánh xe căng ra. Ăngtôniô hiểu rằng, khi bấm cò, bánh xe hoạt động sẽ chạm phải miếng đá lửa làm tung hàng loạt tia vào ổ thuốc và đốt cháy liều thuốc trong súng.

Giăng đưa cho bạn khẩu súng đã lên đạn và khoác dây kiếm lên vai mình:

- Đi thôi! - Anh nói. - Cầu chúa cho chúng mình đến kịp!

Vô cùng thận trọng, họ khẽ mở cái cửa nhỏ và vào vườn hoàng cung không gặp trở ngại gì. Giăng thì thầm nhắc:

- Nhìn cẩn thận. Chúng có thể để người của chúng ở đây để rình mò.

Có tiếng lách cách sắt thép chạm vào nhau, - một lưỡi kiếm đang được tuốt khỏi vỏ tưởng như xé không khí. Giăng quay phắt lại đúng lúc một người tay cầm vũ khí trong bóng tối xông vào tấn công. Ăngtôniô thoáng thấy người ấy bóng dáng gầy gò, mặc áo đen, mặt che kín mít bằng một chiếc mặt nạ. Giăng đã kêu lên:

- Để mặc mình. Nhanh lên, Tôniô! Đến chỗ hầu tước đi.

Kẻ tấn công rõ ràng định đưa nhát kiếm về phía Ăngtôniô, Giăng dùng mũi kiếm ngáng lại trong khi Ăngtôniô ra sức chạy thật nhanh về chỗ người bị thương. Chỉ trong mấy giây, anh đã vụt qua hành lang, qua phòng khách, anh ngừng lại ở bậc cửa, thở dốc. Chậm quá rồi!

Một người vóc dáng to lớn đang cúi xuống giường người bị thương, mặt hắn trùm vải đen. Dưới ánh sáng ngọn nến, Ăngtoan trông thấy tay hắn cầm con dao găm sáng loáng khi hắn quay lại để xem tiếng động từ đâu đến.

Luxia ở đấy nhưng bị bịt miệng và trói chặt trên đi văng. Cô vẫn sống, tạ ơn Chúa! Vì cô đang cố giãy giụa trong dây trói. Trước khi Ăngtoan kịp hành động người kia đã chồm đến anh, dao giơ lên. Lúc đầu, Ăngtoan luống cuống lùi lại, hoảng sợ. Ký ức và thân thể anh vẫn còn nhớ cảm giác đau đớn ghê gớm khi một mũi dao cũng như thế đâm vào anh lúc anh chống chọi với giáo sĩ Phêlíp Xăngtôt ở tu viện Pađu. Ngày hôm ấy anh suýt nữa bỏ mạng, người đang đe doạ anh hôm nay còn to lớn, vạm vỡ, nặng nề và khoẻ hơn lão tu viện trưởng.

Bỗng anh chợt nhớ đến khẩu súng cầm tay mà anh đã quên khuấy đi mất. Khẩu súng bé nhỏ một cách lố bịch so với kẻ thù to lớn như kia, nhưng Ăngtoan không có quyền lựa chọn. Anh thầm cầu nguyện Chúa rồi bóp cò. Nếu phát súng này không bốc cháy - sự cố ấy thỉnh thoảng vẫn xảy ra - thì anh chỉ có việc sám hối tội lỗi. Cả Luxia cũng thé. Không còn gì có thể cứu nổi họ nữa.

Hình như cả một thế kỷ đã trôi qua từ khi anh bóp cò và trong suốt thế kỷ ấy, lò xo vẫn cưỡng lại sức ép. Rồi bộ phận bánh xe chuyển động, lò xo giãn ra đẩy chiếc bánh xe răng cưa xát mạnh vào đá lửa. Hàng loạt tia lửa bắn như mưa vào thuốc, thuốc cháy bùng lên, một mùi cay lạ lùng thốc vào mũi Ăngtôniô, cùng lúc ấy anh cảm thấy khẩu súng nhỏ giật mạnh trong lòng bàn tay. Một tiếng nổ như sấm làm rung chuyển căn phòng. Người đeo mặt nạ dừng lại như có một bàn tay khổng lồ đột ngột đẩy hắn ra. Hai tay giơ lên, hắn đứng sững một lát như bị treo trên cây thánh giá vô hình. Rồi tiếng thét của người hấp hối vang lên trong phòng, một luồng máu đỏ thẫm phụt ra và nhuộm đỏ ngực hắn. Hắn vẫn đứng, loạng choạng một giây, rồi đổ ập xuống chân Ăngtôniô.

Anh chỉ có một ý nghĩ: Luxia. Anh chạy đến chỗ cô định gỡ vải bịt miệng cô, nhưng để cho nhanh hơn, anh nhặt ở dưới đất con dao của kẻ giết người và cắt vải bịt mồm, cắt dây trói chặt hai cổ tay mảnh dẻ, dây trói chân và nâng cô gái đang khóc nức nở lên.

Vẫn ôm cô sát ngực, anh cúi xuống giường. Không biết gì về cuộc náo động, hầu tước vẫn ngủ, hơi thở của ông rất đều đặn. Tôniô tạ ơn Chúa đã ban ơn cho ông tránh khỏi vụ xâm phạm hèn hạ vừa xảy ra. Tựa vào người anh, Luxia vẫn khóc ngất.

- Lỗi tại tôi! Tại sao tôi có thể ngu ngốc thế nhỉ? - Cô rền rĩ.

- Cô làm thế nào mà ngăn chặn được việc này, - Ăngtoan nói để an ủi cô.

- Ít ra tôi cũng đã cào cấu và cắn được hắn, tôi đạp vào hắn cho đến lúc hắn trói được tôi.

- Như thế thì gần như cô đã cứu sống hầu tước rồi còn gì! - Ăngtôniô nói. - Nếu tên khốn kiếp ấy không mất bấy nhiêu thời gian để khống chế cô, hắn đã hoàn thành nhiệm vụ khủng khiếp của hắn.

Giăng đầu tóc rối tung, kiếm cầm tay, hiện lên bậc cửa.

- Tôniô! Có chuyện gì thế? Trông thấy một cơ thể bất động trên đất, anh quỳ xuống xem. Chà ! Mình có lời khen! Cậu đã bắn một phát thật đẹp, ông bạn Tôniô ạ. Xuyên thẳng qua tim!

- Hắn gần như đã chồm lên mình trước khi mình nhớ là có khẩu súng trong tay, - Ăngtoan khiêm tốn nói. - Còn cậu? Cậu đã làm gì tên kia rồi?

- Hắn đánh dữ như một con quỷ. May cho mình. Khi ở Vơnidơ mình đã dành thời gian tập đánh kiếm. Khi tiếng súng của cậu nổ, tên khốn nạn đâm cuống. Hắn quàng chân lên cổ chạy, đúng là tư cách của một tên hèn nhát, mình không tìm được hắn vì tối quá.

Anh dùng mũi kiếm rạch mặt nạ của người ngã dưới đất và thốt ra:

- Trời! Chỉ trông mặt hắn cũng biết trên khốn kiếp này vô cùng xấu.

- Nó đúng là thằng hầu của tên bác sĩ đây mà! - Luxia kêu lên.

- Bác sĩ nào? - Giăng cau mày hỏi.

- Bác sĩ Anvarê. Hắn đến đây sáng hôm nay định giành hầu tước không cho anh Ăngtôniô trông nom.

Vanđê không cần được cứu chữ nữa vì quỷ đã bắt mất linh hồn xấu xa của hắn. Ăngtôniô chỉ đưa mắt nhìn qua hắn rồi chạy đến chỗ Đôn Pêđrô. Anh không thấy gì chứng tỏ rằng Vanđê đã gây tai hoạ - tất nhiên là do thiếu thời gian - nhưng các triệu chứng sốt và xung huyết vẫn chưa mất. Trong khi anh lo lắng đứng đấy thì Hoàng hậu chạy vào và thốt ra một tiếng gọi lo âu:

- Bác sĩ...

Ăngtoan lập tức nói cho bà yên tâm:

- Thưa Hoàng hậu, Đôn Pêđrô an toàn.

- Ôi! Tạ ơn Chúa! - Bà khẽ nói và đứng tựa vào giường, người trắng bệch như riềm đăng ten đang phập phồng ở cổ bà. Lúc ấy bà mới nhìn thấy cái xác đẫm máu, bất động ở dưới đất và giật mình kinh sợ.

- Hắn chết rồi, - Ăngtoan trịnh trọng nói. - Sáng hôm nay hắn đã đến đây giả danh người hầu của bác sĩ Anvarê.

- Anvarê! - Hoàng hậu nói và gục mặt vào hai bàn tay. - Đó là một trong những kẻ thù ghê gớm nhất của ta.

- Tôi sẵn sàng làm cho hắn không còn tác hại được nữa, thưa Hoàng hậu. - Giăng hăng hái thốt lên.

Nhưng bà lắc đầu một cách đau đớn:

- Không! Ta không cho phép một ai trong các người mạo hiểm đời mình hơn nữa vì ta.

- Tâu Hoàng hậu. - Giăng quỳ một gối nói.- Ít ra tôi cũng xin được phép ở lại đây để giúp ông Xécvê trông nom Đôn Pêđrô?

- Điều đó thì ta vui lòng chấp nhận, - bà tỏ vẻ biết ơn rồi lui ra.

Bọn người hầu đã đem xác Vanđê đi, và sau khi suy nghĩ một lúc, Ăngtoan quay về phía Luxia:

- Cô có thể sang phòng khách với tôi không? Chúng ta có một số điểm cần làm sáng tỏ.

Luxia ngước mắt ngạc nhiên nhìn anh nhưng khi cô trả lời thì tiếng cô cộc lốc và giọng gay gắt:

- Tôi không thầy cần làm sáng tỏ bất cứ cái gì cả.

Tuy vậy, thấy nét mặt cương quyết của người thầy thuốc trẻ, cô tuân theo không cãi lại nữa.

- Những người bạn của Ăngtoan không quen thấy anh tỏ vẻ quyền hành. Lần này anh nói không lưỡng lự, cũng không lưỡng lự, anh đã gần như triệu tập họ sang phòng khách nhỏ.

- Hai cuộc mưu sát đã xảy ra trong hai mươi bốn tiếng đồng hồ, nhằm vào con người của Đôn Pêđrô, và đêm nay chúng ta cũng đã rất có thể bị giết cả ba. Tôi thấy rằng đã đến lúc cần cho tôi biết rõ câu chuyện mà chúng ta đang dấn thân vào.

- Anh không tin tưởng ở Hoàng hậu hay sao? - Luxia hỏi, giọng bực bội.

- Tôi chưa biết gì về Hoàng hậu cả. Cô đừng quên rằng tôi mới chỉ gặp Hoàng hậu tối hôm qua, - Ăngtoan kiên quyết nói.

- Ít ra anh cũng có thể tin tưởng ở tôi chứ? - Luxia phật ý khẽ nói.

- Xin hỏi cô một câu trước đã. Ông Belacmi có biết rằng cô dính líu vào những âm mưu như thế này không?

- Kh... ông, - Luxia nói và cặp mắt sáng của cô nhìn xuống.

- Ông ấy có tán thành để cô mạo hiểm tính mạng trước lưỡi dao của bọn giết người không?

Cô gái bắt đầu đỏ bừng mặt lên. Cô trả lời, bướng bỉnh và kiêu hãnh:

- Tại sao không?

- Còn cậu, Giăng? Cậu nhận phần việc gì trong câu chuyện này?

- Nếu anh sợ, - Luxia cay đắng ngắt lời, - anh có thể tự do quay lại quán ăn.

- Chỉ có một thằng ngốc vô ý thức hay một thằng điên khi dấn thân một cách mù quáng vào một việc mạo hiểm loại này mới không thấy sợ. - Ăngtoan tức giận nói. - Dù sao thì chúng ta cũng đã suýt bị giết cả ba, và về phần tôi, tôi không biết tại sao...

Giăng đặt bàn tay anh lên cổ tay Luxia để cô bình tĩnh lại:

- Tôniô nói phải, - anh trang trọng nói. - Anh có quyền biết...

Nhưng Luxia vẫn chưa chịu nhượng bộ. Cô trả lời một cách khó chịu:

- Có ai mời anh ấy can thiệp đâu? Rõ rằng là anh ấy đã phá rồi khi chúi đầu lao vào những việc không liên quan đến mình... Vậy thì anh ấy còn phàn nàn cái gì?

- Cô đã sai, cô Luxia ạ, khi cô phàn nàn sự can thiệp của anh ấy! Không có sự giúp đỡ của anh ấy, người bị thương của cô sẽ ra sao? Nhưng thôi, cả hai hãy cố lặng im, - Giăng ra lệnh. - Mình sẽ cố giải thích để cậu rõ chúng mình đang chui và một tổ ong như thế nào đây, Ăngtôniô ạ. Sau đó, nếu cậu muốn rút lui, hoàn toàn tuỳ ý cậu.

Bộ mặt xinh đẹp của Luxia vẫn giữ vẻ khó chịu trong khi Giăng nói tiếp:

- Ăngtôniô, cậu biết gia đình Luxia đã cộng tác với dòng họ Mêđixi trong lĩnh vực ngân hàng và thương mại chứ?

- Trời ơi! - Ăngtoan khẽ nói và ngước mắt nhìn lên trời. - Làm sao mình lại không biết sau số lần mà cô ấy đã tử tế cho mình biết về dòng dõi của cô ấy.

Cô gái nắm chặt hai bàn tay lại nhưng im lặng và Giăng tiếp theo:

- Catơrin Đơ Mêđixi, Hoàng hậu nước Pháp là mẹ của Elidabet, Hoàng hậu Tây Ban Nha. Cô Luxia là bà con họ xa của các Nữ hoàng.

- Nước Pháp có cái gì liên quan đến câu chuyện này? - Tôniô hỏi.

- Nước Pháp, về mặt chính trị và tôn giáo, đã chia làm hai: một bên là Gia tô giáo và dòng họ Đơ Ghidơ, một bên là những người theo Tôn giáo.

- Đó là sự bất đồng về tôn giáo.

- Chính trị và tôn giáo, - Giăng nhấn mạnh. - Dòng họ Buốcbông - Tân giáo và dòng họ Ghidơ - Gia tô giáo đều muốn ngai vàng của nước Pháp. Hoàng thái hậu phải làm thế nào để giữ được thế cân bằng giữa đôi bên - nếu bà muốn giữ ngôi Vua cho các con trai của bà, các anh của bà Elidabet.

- Catơrin của nước Pháp là người sùng đạo Gia tô. Bà sẽ không thể ủng hộ dị giáo.

- Bà tin ở sự tự do tín ngưỡng hay ít ra bà cũng tỏ vẻ tin như thế trong lúc này, - Giăng giải thích, - Điều rủi ro là Philip đệ nhị là người đã ủng hộ tuyên bố của Gia tô giáo chống Tân giáo. Không chỉ ở Tây Ban Nha mà trong toàn châu Âu, các giám mục Gia tô giáo của Tây Ban Nha muốn can thiệp đến nước Pháp và dùng ảnh hưởng của Người tạo trọng lượng nghiêng về phía Gia tô giáo.

Đến đây, Luxia mới chêm một câu:

- Vì vậy Nữ hoàng Elidabet cố giữ Người ở thế trung lập...

Ăngtôniô bắt đầu hiểu, anh hỏi:

- Vậy thì tại sao Đôn Pêđrô lại bị coi như nạn nhân của bọn giết người?

- Trước hết do ông là người được Hoàng hậu sủng ái. Sau nữa ông là người cầm đầu phái của Hoàng hậu, phái ấy khuyến khích Tây Ban Nha theo một đường lối chính trị tuyệt đối trung lập đối với mọi việc của nước Pháp. Nhưng giám mục tỉnh Tôledơ, Tổng trưởng quốc gia của Philip đệ nhị vô cùng muốn giúp nước Pháp tiêu diệt hết phái Huygơnô (3), như vậy nghĩa là ủng hộ nhà Đơ Nhidơ coi như họ có quyền đòi ngai vàng của nước Pháp.

Giăng ngắm Tôniô bằng con mắt thân ái, anh trả lời:

- Có lẽ không giết người bằng chính tay ông ta. Nhưng này, giáo sĩ Phêlíp đã tự tay muốn giết cậu, chẳng phải là gì?

- Đấy lại là việc khác. Hắn là người của Toà án tôn giáo.

- Cậu hãy đợi rồi sẽ thấy giáo sĩ Inhaxiô Môlina, Pháp quan của Toà án tôn giáo ở Mađơrit! Hôm nữa, Toà án tôn giáo phát sinh chính ở Tây Ban Nha, ở đây nó còn quyền thế và ghê gớm hơn ở bất cứ nơi nào trên thế giới.

Ăngtôniô rùng mình lo âu. Anh sẽ không bao giờ thoát khỏi cái bóng đen theo đuổi anh hay sao? Nó sẽ luôn ám ảnh cuộc sống của anh sao? Anh đã trốn khỏi nước Ý vì giáo sĩ Phêlíp và cơ quan trừng phạt của Nhà thờ, vậy mà từ thuở thơ ấu anh đã coi nhà thờ như nơi gửi lòng tin chân chính. Và bây giờ do sự xoay vần của một số phận mà anh bất lực không chống lại được những gì nó đã ấn định, anh lại đang dấn mình vào giữa một cuộc phiêu lưu mới, dính vào đó có cả Toà thánh và những con người sắt đá phục vụ nó.

- Bây giờ anh đã biết mọi sự việc rồi đấy, Ăngtôniô, anh quyết định thế nào? - Luxia hỏi.

Ăngtoan đã bước sang phòng bên. Đến ngưỡng cửa, anh trả lời không quay đầu lại:

- Tôi phải chăm sóc bệnh nhân của tôi, thưa cô. Đây là nhiệm vụ đầu tiên của người thầy thuốc.

- Ăngtoan thực tình không dám trông mong rằng Đôn Pêđrô khỏi mà không bị biến chứng, vì với một vết thương nghiêm trọng như vậy, phải luôn thấy trước được rằng sự ứ đọng của các loại dịch sẽ gây ra sốt. Nhưng khi thấy đã qua mấy ngày mà tình trạng của hầu tước chỉ xấu đi, anh cho rằng phải có vấn đề khác với sự phản ứng bình thường.

Anh xem xét vết thương cực kỳ cẩn thận. Sẹo đã gần hình thành hẳn nhưng dưới phổi phải có một chỗ phồng đội sườn nhô lên và làm phồng chỗ lõm thường thấy ở khoang liên sườn.

Anh băng lại cẩn thận nhưng băn khoăn lộ ra mặt.

- Có biến chứng hay sao? - Luxia hỏi, mắt lo âu.

- Có đấy, thưa cô. Tôi sẽ vẽ cho cô xem, như thế tôi dễ giải thích mà cô cũng dễ hiểu hơn.

Anh lấy một cục than đã tắt trong lò sưởi và phác hoạ rất nhanh trên một tờ giấy trắng một bộ ngực trông rõ những đường sườn và đường viền của phổi.

- Tôi không ngờ rằng anh vẽ được như thế đấy, - cô gái nói.

- Đã có lúc tôi tưởng mình sẽ thành hoạ sĩ đấy, thưa cô. Nhưng thôi, cô trông đây.

Anh chỉ chỗ vết thương ở trạng thái ban đầu:

- Dao đã đâm vào ngực từ chỗ này và xuyên vào trong khoang màng phổi được cấu tạo bởi phổi và màng phổi bao quanh. Nhu mô phổi cũng có thể bị đâm thủng ở chỗ dưới này vì như thế nên máu và các chất dịch đã tiết ra và đọng lại trong khoang màng ở phía dưới đáy phổi.

- Có phải anh sợ chỗ ấy sẽ gây ra xung huyết bên trong không?

- Đúng, nhưng như thế chưa nghiệm trọng bằng điều tôi sợ. Máu và các chất dịch bị hãm ở đây hình như đang bị hoại, do đó sinh ra sốt và mê man. Trạng thái ấy gọi là tràn dịch màng phổi.

- Nhưng tại sao các chất dịch ấy không chảy ra từ chỗ đao đâm?

- Tôi bắt buộc phải khép kín vết thương để không cho không khí vào. Bây giờ lớp thịt tái tạo dưới da đã đây rồi, không có lối thoát ra nữa.

Cô nhìn bức vẽ:

- Anh đã thấy những trường hợp như thế này chưa?

- Có, nhưng ít. Bác sĩ Vêdan, chính ông ấy, đã miêu tả được nhiều trường hợp khác nhau.

- Bây giờ anh sẽ làm như thế nào?

Vấn đề này làm Tôniô băn khoăn đã mấy hôm, từ khi anh nghi có hiện tượng tràn dịch màng phổi.

- Chỉ có thể có hai giả định. Một là chờ đợi, hy vọng, đồng thời cầu chúa cho người bị thương có đủ sức để có thể vượt qua tác hại do sự tích tụ độc tố gây ra.

- Nhưng ông ấy mỗi lúc một yếu đi. Ngay tôi cũng thấy rõ.

Ăngtoan buồn rầu gật đầu:

- Giả định nữa là mở một chỗ mới ở ngực để thấm khô dịch. Việc đó gọi là phẫu thuật.

Luxia trợn tròn mắt:

- Nhưng liệu bệnh nhân còn sống được sau những phẫu thuật như thế không?

- Có những người sống chứ. Độ một nửa.

- Đôn Pêđrô có thể chịu đựng được không?

- Tôi cho là được. Nhưng tôi chắc chắn rằng nếu không mổ ông ta sẽ chết.

Luxia rùng mình:

- Thật khủng khiếp, Tôniô ạ! Tất cả chỉ vì tham vọng và tính biển lận của những kẻ muốn chiếm lấy thứ họ không có quyền. Tại sao mọi người lại không tốt... như anh?

- Tôi không xứng đáng lời khen ấy. Hai hôm trước tôi đã giết một người, - anh nói và cúi đầu xuống.

- Hắn đáng chết. Vì hắn là kẻ giết người.

- Chúng ta có quyền gì mà phán xử? Nếu cô và Giăng đã giải thích đúng thì một mục sư, một người phụng sự Chúa đã cử hắn đến đây.

Anh quay lại nhìn cô, mắt anh u ám:

- Từ thuở thơ ấu, tôi đã được rèn luyện để tuân theo định luật của Chúa. Tôi đã có lúc, ở một mức độ nào đó, cho rằng cái chết của anh tôi là đúng vì anh đã phạm vào luật ấy... Thế mà trong mấy tháng tôi đã giết chết một người và gần như giết chết một người khác... Điều nghiêm trọng hơn cả là, đối với cả hai người ấy, tồi đều giết có ý thức.

Cô rùng mình và nắm chặt hai bàn tay vào nhau:

- Ôi! Tôi vô cùng mong muốn rằng anh đã diệt được tên giáo sĩ Phêlíp Xăngtốt ghê gớm ấy.

- Bây giờ thì. - anh lơ đãng nói, - tôi đang sắp sửa nắm trong tay tính mệnh của một người khác nữa.

- Người mà anh định cứu sống!

- Phải, đúng như thế. Nhưng mọi sự đều quá phức tạp. Một người có quyền giết người khác trong bất cứ trường hợp nào không?... Tôi không biết, Luxia ạ, tôi không biết nữa...

Anh hất vai như để vứt cái khối buồn nặng nề đi.

- Tôi nghĩ rằng hãy để cho số phận quyết định. Cô mời giúp Hoàng hậu đến để bà cho ý kiến, nếu bà có thì giờ.

Hoàng hậu đến ngay nhưng bà có thể giúp được gì cho Ăngtoan trong tình trạng tiến thoái lưỡng nan khốc liệt này? Sau cùng, anh hỏi:

- Ai là họ hàng gần nhất của hầu tước Đơ Grigianva?

- Đôn Raphaen Grigianva, cháu trai và người thừa kế của ông ấy.

- Nhưng thưa Hoàng hậu, - Luxia phản đối. - Ông Raphaen là...

Hoàng hậu quàng tay qua vai người nữ cận thần của mình:

- Đúng đấy em ạ. Raphaen thuộc số những người không muốn điều gì tốt cho ta, tuy vậy, trong trường hợp nghiêm trọng này cần phải hỏi ý kiến ông ta. Ta sẽ cho người đưa tin cho ông ta.

Khi Hoàng hậu đi khỏi, Luxia nói rõ ý của cô:

- Tôi không hiểu nổi quyết định của Hoàng hậu. Trên đời này không có gì làm cho Raphaen dễ chịu bằng thấy chú hắn chết. Chắc chắn hắn sẽ từ chối không cho phép nếu hắn chắc chắn rằng không mổ ông Pêđrô sẽ chết.

- Đa số thầy thuốc ở Tây Ban Nha cũng sẽ phản đối, - Tôniô thừa nhận. - Cho đến nay, ít nhà ngoại khoa đã tiến hành việc ấy thành công.

- Vậy thì hắn sẽ để cho chú hắn chết. Anh có thể chắc chắn như thế trước đi. - Luxia chán nản nói.

- Có lẽ Đôn Raphaen không đến nỗi xấu xa như người ta nói về hắn?

- Hắn còn xấu hơn là anh có thể tưởng tượng. Tôi biết hắn sẽ chiếm lấy ưu thế. Anh thật là...

Cô cắn môi và im lặng. Ăngtoan tiếp lời cô không một chút mếch lòng:

- Cô muốn nói rằng tôi ngốc nghếch về cách xử thế trong xã hội chứ gì?

- Đúng, phải đấy! Anh hẳn phải biết như thế chứ, Tôniô ạ.

Anh cúi chào:

- Cô đã tặng tôi một lời khen vô cùng đẹp đẽ.

Mắt Luxia như toé lửa:

- Trời! Chúng ta lại bắt đầu cãi nhau rồi! Tại sao chúng ta lại cứ phải cãi nhau nhỉ?

- Tuổi trẻ nóng nảy trước sự chậm trễ của người lớn tuổi, - anh nói vì không cưỡng lại được ý muốn trêu cô để nhìn cô nổi cơn sấm sét.

- Ông cũng chẳng hơn tôi bao nhiêu tuổi, ông bác sĩ ạ, - cô phật ý nói.

Ăngtôniô đưa tay nâng cằm cô lên, nhìn vào trong cặp mắt sẫm của cô, ngắm vẻ đẹp hoàn hảo của khuôn mặt đang ửng đỏ. Sự hấp dẫn của đôi môi đẹp và mọng rất gần môi anh. Bỗng nhiên anh thấy muốn hôn cô, cảm giác ấy mạnh đến nỗi làm anh sợ hãi. Nhưng Luxia đã quay đi và nói một cách chế giễu:

- Cẩn thận đây, ông tu sĩ! Ông sẽ mắc lỗi bây giờ. Hãy nhớ đến người tình tuyệt vời của ông.

- Cô có cần phải tàn ác như thế không, Luxia? - anh nói, tâm hồn bị tổn thương sâu sắc.

Cô không trả lời nhưng trên khuôn mặt tươi cười của cô có vẻ hài lòng một cách trêu ngươi khi cô đến ngồi gần bên lò sưởi với lấy chiếc khung thêu và bắt đầu điềm đạm đâm kim.

Chỉ sau một thời gian ngắn, Đôn Raphaen đã xuất hiện ở phòng ông chú. Người bé nhỏ, da ngăm nâu, chàng công tử diện theo mốt mới nhất, cố làm cho người cao thêm bằng những gót giày kiểu Pháp cao và nhọn. Mũ nồi nhung đen điểm một chiếc lông trắng vui tươi trên chỏm phần còn lại của y phục là sự xen kẽ khéo léo giữa trắng và vàng. Áo choàng ngắn đính cổ lông chồn và các lon bằng chỉ vàng, và theo thói quen của các chàng trai Tây Ban Nha lịch sự thời ấy, một thanh kiếm và một con dao găm lủng lẳng ở cạnh sườn.

Ăngtoan ngạc nhiên và lo lắng. Đôn Raphaen hỏi.

- Tôi đây. - Ăngtoan cúi chào.

- Tôi là Đôn Raphaen Grigianva. Có lẽ ông đã biết bác sĩ Giuăng Anvarê rồi, ông là thầy thuốc riêng của tôi. Còn đây là bác sĩ Ooctêga.

Ăngtoan lịch sự chào cả hai người:

- Xin chào hai ông.

Đôn Raphaen đem thầy thuốc đến không có gì lạ, đáng lo hơn là một trong hai người lại chính là bác sĩ Anvarê. Dù sao thì cứ nói thẳng tuột ra vẫn hơn.

- Có lẽ ông có điều muốn cho tôi biết về chú tôi, hầu tước Đơ Grigianva? Đôn Raphaen nói.

- Chú ngài rất nặng. Tôi cho rằng cần phải mổ.

Đôn Raphaen tỏ vẻ ngạc nhiên.

- Thế ư?

Hầu như ở khắp nơi, vấn đề mổ xẻ đều là điều mới lạ, ở Tây Ban Nha, người ta không bao giờ chữa bệnh theo phương pháp ấy.

- Ông định tiến hành loại phẫu thuật nào? - Anvarê tỏ vẻ quan trọng hỏi.

- Phẫu thuật do tràn dịch màng phổi. Nhưng mời các ông lại gần đây mà xem bệnh tình hầu tước.

Khám nghiệm của các thầy thuốc Tây Ban Nha hời hợt lạ lùng. Sau đó, Ăngtôniô cầm tờ phác hoạ anh đã vẽ cho Luxia và nêu cho họ những dấu hiệu làm anh đi đến kết luận là tràn dịch màng phổi.

- Ông trình bày giỏi lắm, bác sĩ ạ. - Ooctêga nhiệt tình tán thành.

- Phẫu thuật này có nguy hiểm không? - Raphaen băn khoăn hỏi.

Hắn đứng thật xa giường với tâm trạng rõ ràng là chán nghe câu chuyện ấy.

- Rất nguy hiểm.

- Nếu tôi không cho phép mổ thì sao?

- Tôi chắc rằng chú ngài sẽ chết.

- Vậy thì không có gì phải lựa chọn hướng này hay hướng khác nữa, - người cháu nói giọng quyết định. - Coi như thế là giải quyết xong vấn đề.

- Ông ấy chắc chắn sẽ chết nếu không mổ, - Ăngtoan nói. - Nhưng nếu mổ thì may ra còn có hy vọng.

- Đó là ý kiến của ông phải không, - Đôn Raphaen hách dịch nói. Rồi hắn quay lại phía hai người thầy thuốc: - Còn các ông, các ông nghĩ thế nào?

Anvarê nhìn Đôn Raphaen và Ăngtôniô thấy rõ anh chàng vô duyên ấy gật đầu ra hiệu. Khi viên bác sĩ nói, giọng hắn ngọt xớt và tỏ vẻ muốn thuyết phục.

- Ồng đã biết rõ rồi, bác sĩ Xecvêtut ạ, chúng tôi không dễ dàng dùng phương pháp phẫu thuật ở Tây Ban Nha như các ông ở nước Ý đâu. Tôi cho rằng cần xem xét bệnh nhân cẩn thận.

- Đi thôi, các ông - Đôn Raphaen nóng ruột giục. - Chúng tôi sẽ cho ông rõ quyết định của chúng tôi sau, bác sĩ Xecvêtut ạ.

Và ba người nối gót nhau đi ra, Ăngtôniô đứng sững, như ngừng thở trước hành vi quá thiếu lễ độ như vậy.

Anh vẫn còn thịnh nộ khi Luxia trở lại:

- Đấy, anh thấy chưa, tôi đã biết chắc mà, - cô nói - Đôn Raphaen mong cho chú hắn chết nên sẽ không cho phép anh mổ và cứu chữa cho ông ấy. Tuy nhiên, quyết định ấy không thể chấp nhận được.

- Có điều gì ngay thẳng trong thế giới này không nhỉ? - Ăngtôniô cay đắng hỏi.

- Tôi bắt đầu tin rằng không.

Nhưng Ăngtôniô và Luxia cả hai người đều lầm về việc Đôn Raphaen Grigianva, vì lúc gần tối thì có tin đến cho phép Ăngtôniô tiến hành phẫu thuật. Bác sĩ Anvarê và Ooctêga chỉ xin tham dự vào sự kiện lạ lùng này.

Ăngtôniô đọc thư rồi đưa cho Luxia và Giăng.

- Điều này đáng ngạc nhiên thật, - anh nói. - Hai người nghĩ thế nào?

Giăng cau mày:

- Có điều gì tồi tệ trong việc này đây. Tôi biết bọn đểu cáng này mà.

- Sao thế, Tôniô nhỉ? Chúng mình đã chắc họ từ chối kia mà.

Ăngtoan gợi ý:

- Chả lẽ Đôn Raphaen hy vọng rằng mổ là phương pháp cơ bản nhất để đảm bảo cái chết của hầu tước. Họ ít làm phẫu thuật ở Tây Ban Nha nên kết luận như thế rất tự nhiên thôi.

- Nhưng cấm mổ cũng sẽ đi đến kết quả như thế...

- Tôi cũng có nghĩ đến điều ấy. Thôi được (Ăngtoan nhún vai), không lâu nữa chúng ta sẽ biết rõ. Tôi sẽ sửa soạn dụng cụ để có thể sẵn sàng ngay sáng mai. Cậu đi lấy hộ mình hộp dụng cụ để ở quán ăn được không, Giăng?

Giăng vội vàng đi lấy hộp đồ quý báu. Khi trở về mặt anh ủ rũ.

- Mình đã khám phá ra lý do của lòng tốt bất ngờ ấy rồi... Đôn Raphaen đang ở quán ăn, hắn uống rượu với mấy tay quý tộc trẻ. Hắn đang khoe khoang sẽ làm cho cậu vào tù vì tội giết người, Tôniô ạ, nếu như chú hắn từ trần do cuộc phẫu thuật này. Có lẽ cậu nên tránh thì khôn ngoan hơn?

- Chắc chúng đã cùng bố trí với nhau khi ra khỏi đây.

- Nhưng tại sao lại bỏ tù mình nhỉ, - Tôniô chất phác nói. - Mình chỉ làm nhiệm vụ của người thầy thuốc cơ mà?

Giăng đang chăm chú thử lưỡi dao găm của anh vào ngón tay cái:

- Cậu đã làm chúng hụt hai lần khi chúng định thủ tiêu Đôn Pêđrô, Tôniô ạ. Chỉ như thế cũng đủ rồi. Mình còn rất nghi ngờ rằng những tên thầy thuốc Mađơrit không hề muốn có một nhà phẫu thuật thành thạo và có năng lực như cậu ở lại đây. Bắt cậu vì tội giết người sẽ ổn cả mọi việc cùng một lúc.

- Vậy thì đừng mổ nữa, Tôniô ạ. - Luxia nhắc lại mắt cô âm thầm buồn bã. - Anh không thể mạo hiểm tính mạng của anh như vậy được.

Anh mỉm cười với cô và dịu dàng đặt tay lên hai vai cô:

- Cô cũng đã mạo hiểm đời mình vì một mục đích mà cô tin tưởng. Vậy thì tôi cũng tin tưởng là nhiệm vụ của tôi là cứu sống con người bất cứ khi nào tôi có thể làm.

Thật lạ lùng, cô ứa nước mắt khóc và chạy ra khỏi phòng.

Giăng đút dao vào vỏ, vừa làm động tác ấy, anh vừa nói giọng tiếc rẻ:

- Mình chỉ muốn cắm phập nó vào bụng tên Đôn Raphaen! Nhưng nó không phải là tên khốn kiếp duy nhất cần đánh quỵ. Cậu đã chịu khó dừng lại để suy nghĩ và tìm hiểu xem tất cả sự việc này bắt đầu từ bao giờ không, Tôniô của mình?

Ăngtôniô nhìn lên, mắt suy nghĩ:

- Có, Giăng ạ. Khi mình phát hiện bức tranh dưới mái tu viện Pađu thì cuộc sống mình bị đảo lộn.

- Và sự việc đó có ngày nào kết thúc không? - Giăng nhún vai. - Ai mà biết được? Nhưng có điều này... cậu cần phải biết... về Luxia... và về mình.

Ăngtôniô chờ đợi và im lặng. Giăng lưỡng lự, không tìm được lời, anh ấp úng nói:

- Chúng mình... chúng mình nhất trí đi theo những con đường riêng.

Ăngtoan hỏi, tim đập mạnh:

- Tại sao thế, Giăng?

- Như thế phù hợp với chúng mình hơn... với cả hai... Cậu yêu nàng phải không, Tôniô?

- Đúng thế, Giăng ạ. Yêu lắm.

- Vậy thì tại sao tự cậu không tỏ ý với nàng?

- Đừng có lố lăng, Giăng.

- Cô ấy yêu cậu đấy, Ăngtôniô ạ. Mình không biết cậu có những lý do ngu ngốc nào...

- Nhưng mình nghèo, - Ăngtoan phân trần. - Luxia con nhà dòng dõi, lại là người thừa kế...

- Điều đó có liên quan gì đến vấn đề này.

- Vả lại, mình cũng không muốn lấy vợ, - Ăngtoan khẽ nói. - Đã từ lâu mình quyết định như thế.

- Tại sao thế? Vì Thần vệ nữ trong tranh à? Đừng có ngu xuẩn, Tôniô.

Ăngtoan dằn mình lại và trả lời cộc lốc:

- Mình không bao giờ trông đợi rằng cậu có thể hiểu được, Giăng ạ.

- Đây là điều điên rồ nhất mình được nghe trong đời mình...

- Đủ rồi đấy, Giăng. Chúng ta sẽ không nói đến việc này nữa, mình xin cậu.

Tiếng Ăngtoan sắc bén. Mặt Giăng đỏ gay lên vì tức nhưng anh tự chế ngự:

- Cậu có thể bị bắt vì tội giết người ngày mai. Chúng mình sẽ không cãi nhau nữa. Nhưng, - anh lẩm bẩm trong miệng, - cả đời mình cũng không thể hiểu được... làm thế nào lại có thể mù quáng hoàn toàn và lố bịch như thế.

- Ăngtoan chuẩn bị rất thứ tự những gì cần thiết cho ca mổ nhưng tâm trí anh không thấy yên ổn một chút nào. Tình trạng của Đôn Pêđrô nặng lên từng phút. Sốt, mê liên tục và những cơn run rung người đã làm sức ông nhanh chóng kiệt quệ. Các chất dịch bị thối - do đó độc gấp bội - luân lưu theo máu sẽ giết ông một cách chắc chắn như tác hại của một thứ thuốc độc mà những kẻ giết người khôn khéo cho từng giọt. Nếu Ăngtoan không nhanh chóng rút hết những dịch ấy, tính mạng của Đôn Pêđrô không tính theo ngày mà tính theo giờ.

Nếu anh thất bại trong ca phẫu thuật này, hậu quả cũng sẽ bi đát như thế dù không có cái tin đáng lo ngại Giăng đã kể, đó là dụng tâm không tử tế của Đôn Raphaen. Tây Ban Nha còn xa mới đạt được trình độ của nước Ý trong lĩnh vực y học và ngoại khoa. Dù rất đơn giản, phẫu thuật cũng là một việc rất ít thực hành ở đây. Trong nước Tây Ban Nha cuồng tín này, ai dám tỏ ý muốn làm việc ấy rất có thể gặp nguy cơ bị sỉ nhục trước công chúng là đã kiêu ngạo cản trở ý muốn của Chúa. Người Tây Ban Nha thời kỳ này còn coi bệnh tật như sự bị trừng phạt, chỉ đến khi sợ chết mới dám đưa bệnh nhân đến thầy thuốc. Ăngtoan biết rằng cuối cùng thì Toà án tôn giáo sẽ không quên tuyên bố rằng anh phạm tội chống lại quyết định của Chúa - vì đây là việc cứu một người mà Toà thánh coi là thù địch.

Chờ đợi và không cố làm một việc gì vẫn khôn ngoan hơn cả. Ăngtoan vẫn có thể tuyên bố không sợ ai phản đối rằng tình trạng Đôn Pêđrô nặng lên quá nhanh làm cho việc can thiệp bằng phẫu thuật nguy hiểm mà không đem lại lợi ích gì. Chắc chắn không phải bác sĩ Anvarê sẽ dại dột thử tự mình mổ trong khi chỉ cần đợi và đợi không lâu - để đạt kết quả mong muốn của chủ hắn là Đôn Raphaen.

Nhưng trước mắt Ăngtôniô, nhiệm vụ của anh rõ ràng, trong suốt như nước nguồn. Điều may mắn duy nhất để cứu sống Đôn Pêđrô nằm trong tay anh, những bàn tay khéo léo sử dụng dao mổ. Và Đôn Pêđrô đã là bệnh nhân của anh nên có quyền được anh tìm mọi phương sách cứu chữa. Rồi thì, và nhất là còn thứ ánh sáng tuyệt vời trong mắt Hoàng hậu khi anh nói với bà là Đôn Pêđrô có thể sống được.

Sáng sớm, Ăngtoan một mình đến Toà giáo đường nhỏ trong cung. Quỳ dưới chân bàn thờ, anh cầu xin Đức Mẹ rất thánh ban cho anh ánh sáng và sức mạnh trong thử thách sắp đến. Trong khi cầu nguyện, anh cảm thấy một sự bình yên và vững tin vô bờ bến làm dịu các nghi ngờ. Đến lúc sắp sửa rời giáo đường anh mới nhận thấy trong bóng tối một dáng người cao, thẳng, đứng bên cạnh bàn thờ. Người ấy mặc áo dòng Đôminich. Khi ánh sáng từ các cửa kính rọi vào người ấy, anh thấy ông ta mảnh khảnh và các nếp áo dài mềm mại rủ xuống từ đôi vai hẹp. Cổ ông ta dài, gân cổ nổi rõ, hai gò má cao nhô trên hai hõm lớn là má ông ta làm nổi bật hai hốc mắt sâu lạ lùng, như cái hang sinh đôi trong đó hai con mắt xanh rất nhạt như đang bốc lửa, một thứ lửa giá lạnh làm anh ớn rét buốt sống lưng.

- Tại sao đến cầu nguyện sớm thế con?

Cơ thể khẳng khiu như vậy nhưng giọng nói trầm và mạnh, như tiếng đàn phong cầm âm vang trong giáo đường.

- Tôi cầu xin ánh sáng và sức mạnh, thưa Cha. Sáng hôm nay tôi tiến hành một nhiệm vụ quan trọng và khó khăn.

Linh mục nhìn xoáy vào mắt Ăngtôniô như muốn mổ xẻ tâm hồn của chính anh.

- Con chưa vững tin rằng con được phép làm điều đang định làm hay sao?

- Lúc này tôi đã tin, - anh vững vàng trả lời.

- Chúa đã ban cho con sự vững tin ấy?

- Vâng. Tôi tin tưởng chắc chắn rằng Người đã ban cho tôi điều đó.

Linh mục tiếp tục xoáy vào tâm hồn anh:

- Hãy hiểu cho rõ, con không coi ý muốn của mình là ý định của Chúa đấy chứ?

Tiếng ông ta rung lên, âm vang, hách dịch:

- Cha của chúng ta không bao giờ đồng tình với những kẻ định chống lại ý định của Người?

Lời nói và giọng nói đều có vẻ đe doạ. Người linh mục lạ lùng này đã biết gì về những điều anh dự định?

- Cuộc sống... cái chết... chỉ thuộc quyền Chúa... ban ra rồi lại thu về, - giọng nói trầm trầm vẫn tiếp tục. - Không một con người nào được quyền can thiệp vào những điều Chúa đã định. Những kẻ dám làm như thế sẽ bị trừng phạt về tính tự phụ của họ, đừng hoài nghi về việc ấy, bác sĩ Xecvêtut ạ.

Ông ta quay đi và biến bóng tối trước khi Ăngtoan tự trấn tĩnh được, anh ngạc nhiên và choáng váng khi nghe gọi tên mình.

Tại sao con người kỳ lạ này lại biết rõ anh, Tôniô, là ai? Tại sao ông ta lại biết rõ về vấn đề khó khăn mà anh đã đến xin Chúa soi sáng và ban sức mạnh. Không còn nghi ngờ gì nữa, người linh mục này đã đe doạ sẽ có trừng phạt nếu anh can thiệp vào sự tiến triển tự nhiên của bệnh trạng ấy nhưng Ăngtoan chắc chắn lời đe doạ ấy, qua anh, dành cho chính Đôn Pêđrô.

Tâm trạng lo âu vì cảm giác nặng nề về mối nguy hiểm được gợi lên qua cuộc gặp gỡ kỳ lạ này, Ăngtoan rời giáo đường trở về căn nhà anh đã để Đôn Pêđrô cho Luxia trông nom. Một linh mục đến làm lễ ban thánh thể lần cuối cùng cho người bị thương đang đi ra, người giúp việc theo sau.

- Chào bác sĩ, - người phụng sự Chúa nói. - Bệnh nhân của ngài đã yếu lắm rồi.

- Ôi! Rất yếu! - Ăngtoan nói một cách đáng thương.

- Ông có cho rằng ông ta còn được lâu không?

- Chỉ có Chúa biết. Chúng ta không biết được. Tôi rất sung sướng vì có Luxia đã cẩn thận mời cha đến. Tôi quên mất điều đó.

Hai mắt linh mục khẽ hé to hơn:

- Cha Inhaxiô Môlina cử tôi đến đấy chứ, bác sĩ. Thôi tạm biệt các người.

Rồi ông ta đi luôn.

Ăngtoan chạy đến chỗ Luxia:

- Nói nhanh lên! Cha Inhaxiô Môlina có phải người rất cao lớn, vô cùng mảnh khảnh, hai má hóp và tiếng nói trầm không?

Cô rùng mình. Nét mặt cô bối rồi, sợ hãi:

- Đúng rồi, xin Chúa che chở cho anh! Hai mắt ông ta làm cho người ta lạnh cóng tại chỗ. Sao thế anh?

Ăngtoan kể lại cuộc gặp gỡ đang lo ngại trong giáo đường.

- Điều Giăng nghe nói đúng là thật rồi. - Cô khẽ nói và làm dấu thánh. - Họ đã dự định bắt anh và giao cho Toà án tôn giáo xét xử đấy.

Cô lảo đảo. Khi anh đưa tay đỡ cô, cô nhào vào ngực anh và khóc nức nở:

- Không nên mổ nữa, Tôniô! Đừng tạo cho họ quyền hành hạ anh.

Anh vuốt ve mớ tóc vàng, rất mềm và rất thơm đang chạm vào môi anh:

- Tôi không được quyền lựa chọn, Luxia ạ. Đôn Pêđrô là bệnh nhân của tôi.

- Tất cả đều do lỗi của tôi. - Cô vẫn tự buộc tội. - Nếu tôi không đến nỗi kém lo xa như vậy!... Nếu tôi không gọi anh đến giúp tôi!...

- Việc cô làm vì lòng trung thành với nhiệm vụ của cô đối với Hoàng hậu. Cũng như tôi giữ trung thành với lời thề thầy thuốc của tôi!

Cô ngước nhìn anh hai mắt còn đầy nước mắt:

- Tôi có thể ở lại bên anh trong khi mổ, được chứ?

Anh mỉm cười với cô, buồn rầu và âu yếm:

- Cảnh tượng ấy không đẹp mắt lắm đâu.

- Nhưng phải có người theo dõi bác sĩ Anvarê và bác sĩ Ooctêga. Tôi không có tin ở họ chút nào cả.

- Tôi cũng vậy, đúng thế! Nhưng tôi đã có dao mổ làm vũ khí, chắc có lẽ họ cũng chẳng can thiệp đến đâu.

- Dù sao thì tôi vẫn cần ở bên anh.

- Được thôi! Vậy thì cứ làm theo ý định của cô. Bây giờ chúng ta cần đi ăn sáng để lấy sức. Công việc sẽ rất vất vả đấy.

Thế là Luxia bỗng đột ngột kiễng đôi chân bé nhỏ lên và hôn vào miệng Ăngtoan, - môi cô ngọt ngào và thơm, - rồi cô chạy trốn. Anh có cảm tưởng như cô thì thầm với anh điều gì trước khi bỏ chạy. Nhưng có lẽ tai anh đã nghe quá đi chăng vì những lời anh nghe được như sau:

"Chúa sẽ che chở cho anh, người yêu của em!..."

Những tiếng như thế chắc là cô Luxia Belacmi kiêu căng ấy không nói rồi.

Trừ khi... trừ khi Giăng không nhầm lúc cậu ấy cam đoan với anh rằng Luxia yêu anh, yêu anh lắm.

Quyết định một cách lạnh lùng, Ăngtoan xoá bỏ trong ký ức mình cặp mắt ướt của Luxia, đôi môi êm ái và ngọt ngào của Luxia, bộ tóc mềm và óng ánh như vàng của Luxia, và anh hồi tưởng lại trong óc mình hình ảnh trong sáng của nữ thần. Nàng có đôi chút buồn rầu trong nét nhìn, hình như có một lời trách nhẹ nhàng, bởi vì, trong một khoảnh khắc, người tôn thờ nàng đã để cho người phụ nữ khác chiếm vị trí thuộc quyền của nàng. Nữ thần xinh đẹp mà anh đã thề tôn sùng mãi mãi.

- Mặc quần cộc, áo chẽn sát người, tay áo xắn lên để lộ hai cánh tay nổi bắp thịt, Ăngtôniô xem xét một cách hài lòng các thứ đã chuẩn bị cho phẫu thuật. Một chiếc bàn hẹp và dài đã được mang từ bếp hoàng cung lên, theo sự hướng dẫn của anh. Giăng và hai người hầu lực lưỡng đặt người bệnh lên bàn, Đôn Pêđrô toàn thân bất động do đã được gây mê bằng một liều thuốc phiện mạnh, được đặt nằm nghiêng bên trái xuống, bên phải quay lên trên. Áo sơ mi đã được rạch ở chỗ phía dưới ngực. Hai bàn tay trói với nhau buộc chặt vào chân bàn. Chân trái kéo về phía trước chân phải về phía sau, cả hai chân cũng đều bị buộc vào chân bàn.

Bị buộc chặt như thế, ông chỉ có thể khẽ động đậy trong trường hợp ông tỉnh lại, dù sao cũng không đủ để cản trở việc làm của Ăngtoan.

Các dụng cụ trong hộp đồ bác sĩ Đuyvan tặng anh đã bày trên chiếc bàn ở gần giường. Trong phẫu thuật cổ điển về tràn dịch màng phổi như bác sĩ Vêdan đã trình bày, không cần dùng gì ngoài dao mổ, nhưng anh muốn đề phòng mọi trường hợp bất ngờ có thể xảy ra.

Ở một bên chiếc bàn nhỏ bày những chiếc đục dùng để mở sọ. Thông dụng từ thời cổ, phương pháp mở sọ hiện nay đang được thịnh hành kể từ khi Ăngđrê Vêdan mở sọ đạt kết quả tốt cho hoàng tử Đôn Cáclôt, con đầu và người thừa kế của Philip đệ nhị, bị thương nặng khi ngã cầu thang.

Nhưng Tây Ban Nha lạc hậu về vấn đề y học đến nỗi không cho rằng Hoàng tử khỏi bệnh vì tài của Vêdan. Nhà vua lại tôn trọng cách chữa khác li kỳ hơn nhưng kém hiệu nghiệm hơn nhiều. Đó là để tử thi một linh mục vào giường của Hoàng tử và đặt sát bên cạnh.

Bên cạnh chiếc đục, mọi dụng cụ khác đựơc xếp thành hàng, cái thì để nhổ răng, cái để cắt răng, có những dao bẩy dùng để nhổ răng hàm và những chiếc kẹp lớn để lấy chân răng bị vỡ ra khỏi hàm.

Để xa hơn nữa là những dao cong dùng để cắt tay, chân và cưa để cưa xương. Cạnh chiếc cưa có những chiếc kẹp mỏng mà Ăngbroadơ Parê đã vẽ mẫu dùng để cầm máu bằng cách kẹp vào những động mạch bị đứt. Cách này tốt hơn cách thường làm là: Khép miệng vết thương bằng sắt nung đỏ hay nhựa thông nấu sôi.

Cuối cùng và để gần tay Ăngtoan nhất là những con dao mổ sắc bén như lưỡi dao cạo.

Đôn Anvarê đứng cạnh bàn, ngay bên khuỷu tay Ăngtôniô nhưng cẩn thận chọn một góc để không thể bị vấy bẩn do tia máu hay mủ bắn ra khi dao mổ chạm vào mạch máu hay thịt thối chứa đầy dịch, Luxia đứng cạnh anh, mặt tái xanh, môi mím chặt, hai bàn tay giấu dưới nếp áo.

Ở hai đầu bàn hai người hầu lực lưỡng vừa đặt người bị thương xuống đang đứng sẵn sàng tuân theo sự chỉ huy của Giăng, trán anh lấm tấm mồ hôi.

Ăngtôniô đưa ngón tay chỉ đường lộ tuyến của hạ sườn, anh nói với bác sĩ Anvarê:

- Đây có thể là chỗ các chất dịch tích tụ lại. Ông để ý xem các khoang liên sườn đầy lên gần như lồi ra, bình thường những chỗ này lõm xuống. Như vậy ta có thể thấy có cái gì tụ lại đây và tạo ra từ bên trong một sức ép sát xương sườn.

- Lạy Đức mẹ Maria! Thật đúng như ông nói đấy. - Anvarê tán thành nhưng vẫn đứng khá xa.

- Nếu tôi rạch được một vết thẳng vào chỗ bị dịch ứ lại là sự cố gắng của chúng ta đạt kết quả, - Ăngtoan nói tiếp.

- Còn màng phổi?

- Màng phổi bị tách ra do các chất dịch ứ đọng. Phổi bị ép thu nhỏ lại và gần như hết không khí.

Bác sĩ Anvarê thở phì phò:

- Đúng thế! - ông ta ngọt ngào nói tiếp. - Ông là một nhà cơ thể học có một không hai.

- Chỉ có một nhà cơ thể học có một không hai, - Ăngtoan ngắt lời. - Đó là Ăngđrê Vedan.

Anh đếm từ trên xuống dưới xương sườn của người bệnh đang nằm trên bàn, dừng lại ở cái thứ mười, đặt ngón tay dọc theo mép trên của rẻ sườn và cầm dao mổ:

- Mổ ngực rạch dọc theo mép trên xương sườn, - anh giải thích, - sẽ tránh được nguy cơ chảy nhiều máu. Các mạch máu ở đây chạy dọc theo mép dưới.

Lấy mấy ngón tay căng da, Ăngtoan đưa dao mổ chạy dọc theo mép trên xương sườn thứ mười: da đứt, Đôn Pêđrô rên rỉ, quằn quại vì đau đớn. Nhưng vì đã có đề phòng nên ông không cựa mạnh được. Tuy nằm bất động nhưng ông vẫn như muốn giãy giụa. Máu tia ra theo vết dao, một mạch nhỏ vừa bị cắt đứt, Ăngtoan nghe tiếng Luxia khẽ rên, rồi cố nín lại. Anh thoáng nghĩ không biết anh cho cô ở lại có sai lầm không. Anh nhớ đến lúc trước cô đã bị choáng khi trông thấy máu - máu chú Mariô của cô - nhưng cô đã trấn tĩnh lại ngay.

Vết rạch dài khoảng bảy phân, đứt xuyên qua da và các cấu trúc bên dưới, để lộ thớ đỏ nâu của lần cơ giữa hai xương sườn. Vì mải xem cho rõ, bác sĩ Anvarê gần như nằm bò lên vai Ăngtôniô. Khi anh cầm dao mổ, bác sĩ bất thình lình chạm vào khuỷu tay anh làm tí nữa lưỡi dao đâm sâu vào vết mổ.

- Cẩn thận đấy, bác sĩ! - Ăngtoan nói. - Ông xô vào tôi.

- Vô cùng xin lỗi, - Anvarê trả lời. - Tôi mải xem quá

- Dùng một miếng gạc đã chuẩn bị sẵn cho việc này, Ăngtoan thấm vết rạch cho sạch và khô để có thể mổ tiếp. Dùng các đầu ngón tay căng da, anh rạch sâu hơn, cơ đã hở và phồng ngày ra, đỏ hồng và mềm. Một lần nữa vì mải xem quá, bác sĩ Anvarê lại đụng vào bắp tay Ăngtoan:

- Có phải màng phổi đấy không?

- Chưa đâu.

Ăngtoan nhích vai ra để tránh sức đè liên tục gây khó khăn cho động tác của anh. Anh nói:

- Trước khi vào đến khoang ngực còn nhiều lớp thịt nữa.

Lúc này Đôn Pêđrô nằm khá yên. Trong phẫu thuật, đau nhất là lúc rạch đứt da. Ăngtoan lại thấm tận đáy vết mổ một lần nữa và xem xét cẩn thận. Anh chỉ cho Anvarê:

- Ông trông đây, thớ thịt đã đổi chiều. Bây giờ ta từ lớp ngoài chuyển tới lớp trong: musculus intercostalis interna - lớp thịt bên trong của khoang sườn.

- Quỷ thật! Đúng thế, thớ thịt chuyển sang một hướng khác hẳn.

- Đúng như bác sĩ Vêdan đã miêu tả lại trong cuốn Phabrica.

Con dao mổ trong tay Ăngtôniô lại lách vào thịt rất khéo léo và thận trọng như chính nó có một sức sống riêng và tỉ mỉ rạch từng lớp thịt. Mỗi cái rạch chỉ khía vào một ít thớ. Chỗ này không phải chỗ có thể mạnh dạn rạch một nhát dao vì chỉ cần rạch quá một phân hay ít hơn cũng có thể cắt phải động mạch - có một động mạch chạy ở mặt trong xương sườn ở ngay phía trên - và gây chảy máu mà nhà phẫu thuật có rất ít khả năng cầm lại được.

Bác sĩ Anvarê tựa sát vào Ăngtoan hơn nữa. Anh thấy khuỷu tay phải của mình bỗng nhiên bị đẩy rất mạnh, nếu anh không ngẫu nhiên căng bắp tay mình lại thì lưỡi dao đã không tránh khỏi đâm sâu xuống vào thẳng khoang phổi và cũng gần như không tránh khỏi cắt đứt chiếc động mạch mà anh rất cẩn thận cố tránh cho khỏi chạm vào nó.

Lúc này anh bảo Anvarê, giọng gay gắt:

- Bác sĩ làm ơn tránh xa cho.

- Ờ, bác sĩ, xin thứ...

Giọng Anvarê đột ngột đổi âm sắc, ông ta kêu lên, giọng khàn đi:

- Trời ơi!

Ăngtoan đang quá chăm chú đến việc mình làm nên không để ý nhiều đến Anvarê. Miễn là hắn đừng đụng vào tay anh. Anh không đòi hỏi gì hơn nữa. Cho nên anh cảm thấy rất nhẹ nhõm khi người thầy thuốc Tây Ban Nha hình như đã hiểu rằng ông ta phải tránh ra là đúng, để cho khuỷu tay nhà phẫu thuật được tự do.

Bỗng nhiên anh cảm thấy dưới mũi dao mổ độ dai của các thớ thịt thay đổi. Anh nhấc ngay dao ra và thận trọng từng tí một, anh thấm sát đáy vết thương. Ở chỗ thớ thịt đỏ hồng và phồng căng bây giờ lộ ra một tổ chức nâu nhạt, sờ vào cứng hơn và lấm tấm các vết gần như trắng. Ăngtôniô vui mừng, cái vui của người đã tìm được cái mình muốn tìm ở đúng chỗ đang tìm và đúng như tình trạng mình đã ước đoán.

- Màng phổi đây rồi, bị viêm.

Bác sĩ Anvarê không động đậy, nhưng Luxia hỏi:

- Như vậy có nghĩa là anh đã tìm đúng chỗ?

- Gần như chắc chắn. Trong trạng thái ứ dịch khoang màng, màng phổi bị sưng chính vì sức ép của các chất dịch bị thối...

Ăngtôniô đưa mắt nhìn qua các dụng cụ xếp thứ tự trên bàn và tìm thấy thứ cần dùng trong số những dụng cụ để nhổ răng. Đây là một lưỡi đục dẹt vốn không phải là dụng cụ dùng cho loại mổ này nhưng lại có ích cho anh trong lúc này: anh lách cái đòn bẩy kim loại ấy dưới lớp thịt chưa rạch, đưa dụng cụ ấy vào như thế sẽ rất yên tâm khi mổ vì biết chắc rằng điểm tựa cứng và chắc chắn ấy sẽ không cho lưỡi dao đi quá mức cần thiết, tác hại đến tổ chức khác mà phương pháp này sẽ bảo vệ rất hiệu nghiệm.

Khi các lớp thịt đã được tách ra suốt dọc vết thương anh trông thấy một khoảng to của màng phổi bị sưng. Cái trông thấy làm anh càng vừa ý. Những đốm trắng chứa những chất rỉ ra khi viêm, chất cứng như da dày của bộ phận lúc thường chỉ là cái màng lót trong lồng ngực không dày hơn tờ giấy, những dấu hiệu này chỉ rất đúng bệnh tràn dịch màng phổi. Máu và các chất dịch bị thối tụ lại ở đấy như Hypôcơrát đã nói đến hàng nghìn năm về trước. Nhiều nhà ngoại khoa, qua nhiều thế kỷ, đã thử tìm cách làm khô những túi mủ như vậy nhưng trong số những người ấy, ít người đã đạt được kết quả mong muốn.

Cầm một miếng gạc bằng vải sạch, anh ấn cả vào vết thương và để tạo ra sức ép đều, anh đặt lên trên một miếng gạc lớn nữa, gạc sẽ thấm dần lượng máu rỉ ra nếu không máu có thể ứa đầy chỗ mổ. Anh muốn suy nghĩ và thấy thật rõ cách xử lý của mình trước khi rạch mũi dao tiếp theo, mũi rạch cực kỳ quan trọng vì lúc này là rạch thẳng vào màng phổi. Thấm khô máu như vậy sẽ thấy rõ anh đã mổ đúng khối mủ hay còn phải đi tìm ở chỗ khác, nếu thế sẽ không tránh khỏi làm cho người đã yếu một cách trầm trọng càng kiệt quệ hơn.

Đặt xong gạc thấm máu, anh nhìn chung quanh mình. Giăng đang nhoẻn miệng cười chế nhạo, Ăngtoan không hiểu tại sao bác sĩ Anvarê mặt tái xanh và mồ hôi ướt đầm lúc này đứng cách sau nhà phẫu thuật hai bước dài, Luxia thì mặt nghiêm nghị và đỏ bừng đứng sát gần người Tây Ban Nha ấy.

Ăngtoan lịch sự hỏi:

- Vừa rồi bác sĩ có trông rõ và theo dõi được không?

Anvarê cố mãi mới mỉm cười được:

- Rõ lắm bác sĩ ạ, ngài thật tử tế với tôi.

Ăngtôniô quay lại với công việc của mình, phàn thì do chỉ có Đôn Pêđrô là đáng kể thực sự, phần do anh không ngăn nổi mỉm cười, dù đang lo âu, trước tình trạng thảm hại của bác sĩ Anvarê. Anh cho rằng Giăng, hay Luxia thì đúng hơn, có thể bị choáng khi thấy mổ, nhưng hai người lại không sao mà Anvarê thì không chịu được.

Miệng vết mổ đã tương đối khô, máu ngừng rỉ tạm thời do sức ép. Tập trung sức chú ý, Ăngtoan cầm lại dao mổ: phút nghiêm trọng đã đến. Thắng lợi chưa từng có hay thất bại gây tử vong, một trong hai điều đó sẽ xảy ra sau nhát dao mổ này.

Dùng mũi nhọn của dao mổ, người thầy thuốc trẻ rạch từng nhát nhỏ vào màng phổi và thầm cảm ơn bác sĩ Đuyvan đã cho anh những dụng cụ mới này, chất thép và hình dạng tốt hơn rất nhiều so với các loại anh đã thấy cho đến lúc bấy giờ.

Anh rạch một lớp màng dày một cách tinh vi, gạt dịch rỉ viêm ra, luôn giữ một ngón tay dưới đáy vết thương để bất cứ thế nào cũng bảo vệ được những mạch máu chạy dọc theo mặt trong của xương sườn thứ chín. Anh cảm thấy mạch máu đập sát ngón tay mình. Màng phổi cứng như da dày, dày hơn bình thường gấp nhiều lần đến nỗi đã có lúc anh nghi ngờ không biết mình có nhầm chỗ khi tưởng rằng đã rạch vào màng phổi không. Hay là anh đã rạch nhầm vào thành cơ hoành? Nhưng Vêdan đã cụ thể hoá trong một tập Điều trần riêng về vấn đề này là không hề có nguy cơ chạm vào cơ hoành ở phía trên rẻ sườn thứ mười. Ở chỗ này chỉ có thể rạch vào khoang phổi. Mọi cuộc phẫu tích cũng đã khẳng định với anh như thế. Mũi dao mổ bỗng nhẹ đi làm anh chú ý đến sự thay đổi tỉ trọng của cái khối anh đang rạch. Anh rút ngay dao ra và cái trông thấy làm anh đầy vui mừng: mũi thép nhọn dính một chất lỏng nâu đỏ. Anh lại thấm chỗ mở này cẩn thận hơn trước và khi anh lấy gạc ra, một dòng chất lỏng nâu đỏ ấy bắn từ đáy vết rạch ra.

Và thứ mùi lan khắp phòng làm cho Ăngtôniô cảm thấy say sưa vì thắng lợi (anh đã quen với thứ mùi này từ lâu rồi) nhưng nó lại làm cho cả ba người tham dự nôn nao.

- Trời ơi! Mùi gì thối thế? - Giăng kêu lên.

Thật khó lòng hiểu nổi sao một con người lại có thể sống được với một túi đầy chất thối như thế ở trong phổi.

Bác sĩ Anvarê tiếp nhận sự kiện ấy nặng nề nhất. Vừa buồn nôn vừa khó thở, mặt ông ta biến sắc hai lần chỉ trong mấy giây. Gần như bị ngạt, ông ta rên rỉ, giọng khê đặc:

- Đức mẹ ơi!

Nhưng Ăngtôniô rất hài lòng vì thấy người bệnh đã dễ chịu, anh giải thích bằng giọng rất tự nhiên:

- Dịch màng phổi mà! Tôi đã rạch vào khoang màng.

- Trời ơi! - Giăng kêu lên - mùi cứ như vừa ở mả chui lên ấy.

- Nhìn xem, - Ăngtôniô rất phấn khởi tiếp tục nói, - nhìn xem kìa! Sau mỗi hơi thở, mủ lại phun ra... Được, mình sẽ mở rộng lối thoát.

Rạch nhẹ một cái anh đã đủ lùa ngón tay vào làm căng phía dưới màng phổi để mổ cho chính xác. Lúc này anh phấn khởi vì điều vừa phát hiện nên muốn làm nhanh và mở rộng vết thương, nhưng anh tự chủ lại, ghìm mình để làm các động tác chậm lại và điềm đạm tiến hành công việc. Cái bọng anh thọc ngón tay vào nóng bỏng vì cơn sốt cao và đầy mủ loãng thối đến buồn nôn. Mùi thối đầy phòng nặng nề đến nỗi làm mọi người muốn gục và mỗi hơi thở đều khó nhọc.

- Nhanh lên, Tôniô! Cố kết thúc đi. Thật gần như không chịu nổi nữa.

Nhưng Ăngtôniô đang chăm chú đến điều anh linh cảm nên không quan tâm đến cái mũi nhạy cảm của Giăng. Thắng lợi đã rõ rằng trong tay, anh không thể mạo hiểm phá hoại bằng sự hấp tấp nhẹ dạ. Nếu anh muốn tránh điều tai hại không sửa lại được thì làm thong thả là điều cần thiết hơn bao giờ hết khi công việc tiến triển đến chỗ này, vì giữa con dao mổ cầm ở tay phải và nhưng ngón tay trái thọc trong khoang màng phổi không có gì khác ngoài sự khéo léo phẫu thuật của anh. Và, nếu rạch phải ngón tay do vụng về hay hấp tấp, trường hợp nào cũng đồng nghĩa với viêm nhiễm rất có khả năng đồng nghĩa với tử vong. Không phải chỉ có một nhà giải phẫu đã bỏ mạng vì tai biến như vậy. Ăngtôniô biết rõ như thế.

Ổ dịch khá rộng, chứa ít ra hai chén dịch độc: chỉ một nửa cũng khá đủ để làm nguy đến tính mạng người bị thương. Khi đã lấy hết mủ ra, Ăngtôniô xem xét thấy không còn điểm gì khác thường đáng lo ngại, không có vết rạn nứt cũng không gề ghề. Anh gập nhiều dải vải lại thành một chiếc túi lớn nhét vào vết thương để thò một đầu ra ngoài. Nút này sẽ dẫn lưu trong trường hợp các chất dịch có thể lại tích tụ. Đáng lẽ ứ thành khối chúng sẽ thoát dần ra ngoài, giữ cho màng phổi luôn sạch sẽ. Anh lấy trên bàn một thếp băng lớn rồi thếp nữa, để làm một miếng gạc dày, rộng nhưng không bí.

- Làm thế này miệng vết thương sẽ không đột ngột khép kín. - anh giải thích với bác sĩ Anvarê, - Các chất dịch độc sau này sẽ được tự do chảy ra ngoài.

Do thắng lợi này người thầy thuốc Tây Ban Nha kia thu nhận được mối ưu phiền sâu sắc vì hai nguyên nhân: về thể chất do bị nôn nao, về tinh thần, do những dự định mờ ám bị sụp đổ.

- Xin bác sĩ cho phép! - Anvarê nói bằng một giọng không rõ ràng. - Tôi có nhiều việc cấp tốc ở ngoài kia.

- Xin cứ tự nhiên, - Ăngtôniô nói và tiếp thêm: - Ông làm ơn báo cho ngài Đôn Raphaen Grigianva biết chắc chắn rằng chú ông ấy sẽ qua khỏi.

- Tôi sẽ không quên. - Ông ta trả lời - Xin báo ngay tức khắc.

Chưa nói hết câu ông ta đã ở phía ngoài cửa. Ăngtôniô nhẹ nhàng quấn băng quanh ngực bệnh nhân để giữ cho gạc khỏi bị xô lệch. Rồi anh ngước mắt thấy Giăng đang mỉm một nụ cười kỳ quặc và Luxia thư thái.

Anh sang buồng bên để tắm rửa trong khi Giăng và những người hầu đặt lại Đôn Pêđrô vào giường. Sau đó, họ đi mang theo chiếc bàn và vải bẩn. Khi Tôniô đã sạch sẽ và y phục chỉnh tề xuất hiện, Luxia và Giăng đã đứng cạnh giường.

- Tôniô! - Luxia kêu lên hai mắt sáng ngời vì vui vẻ, - trông kìa, ông ấy đỡ trông thấy rồi!...

Cô chạy đến gần Ăngtôniô, quàng tay qua cổ anh và hôn anh.

- Mình cũng phải nghĩ cách để làm một nhà ngoại khoa mới được, nếu đây là phần thưởng của mỗi ca mổ thành công, - Giăng thở dài, chế giễu một cách thiện ý.

Luxia đỏ mặt:

- Tôi không tự chủ được vì thắng lợi của Ăngtôniô, Giăng ạ.

- Thì tôi cũng nói như thế mà, - hoạ sĩ kết luận.

Ăngtôniô nhìn hầu tước đang ngủ. Anh cảm thấy vô cùng hài lòng dù mệt nhọc. Anh đặt tay lên trán Đôn Pêđrô đã thấy bớt nóng. Những giọt mồ hôi lấm tấm trên da hứa hẹn cơn sốt sắp lui.

- Khá hơn chứ, Tôniô. Thế là lúc này cậu chắc chắn không thể bị buộc tội giết người nữa nhé.

- Cậu có tin mình hay không thì tuỳ cậu, thực tình mình hoàn toàn quên chi tiết ấy! Việc mổ choán kết tâm trí mình.

- Còn tôi, - Luxia nói, - tôi không hề quên việc ấy. Và tôi sợ đến nỗi run từ đầu đến chân.

- Này, - Ăngtoan băn khoăn, - Anvarê có chuyện gì thế? Có lúc tôi tưởng hắn sắp ốm.

- Hắn ốm rõ ràng đấy chứ! - Giăng khẳng định và cười. - Nhưng không chỉ vì việc mổ và mùi thối. Luxia, cô nói cho cậu ấy biết tại sao đi.

Cô mở nếp áo để lộ một chiếc bao nhỏ đeo ở dây lưng. Cô rút ở đấy ra một vật dài và mỏng, được cấu tạo, chạm trổ tinh vi như một thứ đồ trang sức, đây là con dao nhọn mà các thương nhân đôi khi dùng để rọc thư, nhưng cũng có thể làm cho người ta đi từ cõi sống sang cõi chết.

- Đây là điều hắn bận tâm nhất.

- Thôi đừng đánh đố nhau nữa, - Ăngtoan ra lệnh, - hãy nói cho tôi biết điều gì đã xảy ra.

- Anh nhớ rằng bác sĩ Anvarê đã đẩy khuỷu tay anh chứ?

- Có. Tôi đã đẩy hắn ra nhiều lần.

- Tôi đã bảo anh rằng hắn sẽ dúng vào nếu hắn kiếm được cách. Hắn kiếm cách ấy đấy. Nhưng tôi đã chuẩn bị sẵn và tôi đến đây với thứ đồ chơi này.

Thế là Tôniô đã hiểu tại sao bỗng nhiên Anvarê lại đứng cách xa anh. Đồng thời anh hiểu cả nguyên nhân đã làm cho hắn có thái độ lạ lùng. Mũi dao của Luxia đã gí sát vào sườn hắn và tất nhiên hắn đã sợ cho tính mệnh của chính mình.

- Nhưng cô sẽ không đâm hắn chứ, Luxia?

- Tôi sẽ làm việc đó không lưỡng lự, - Luxia nói, giọng nói không để ai nghi ngờ được sự cương quyết thực hiện ý định của cô.

Ăngtôniô đưa hai tay, hai người bạn nắm chặt tay anh.

- Tôi đã làm gì để xứng đáng được những người bạn trung thành như thế này? Không có hai người, tôi như một đứa trẻ lạc lõng.

Giăng vui vẻ phản đối:

- Chúng mình có làm gì đâu, Tôniô.

- Cậu đã chẳng liều mạng đêm hôm nọ là gì. Khi cậu đánh với tên canh gác ngăn không cho chúng ta đi tiếp ấy...

- ...Còn anh, anh cũng đã liều mạng anh khi đánh với Vanđê. - Luxia đối đáp.

- Nhưng cô cũng đã liều, và liều không ít, chuốc lấy thù hằn của bác sĩ Anvarê, - Ăngtoan nói, trong giọng nói của anh thoáng vẻ sợ hãi.

Luxia khinh bỉ trả lời:

- Hắn chỉ là một con lừa làm bộ ta đây! Hắn hí lên tiếng kêu to đấy nhưng chỉ là tiếng gió.

- Nhưng hắn có những chỗ dựa không ít quyền thế.

Luxia rất tin tưởng, lắc đầu:

- Tôi cho rằng chúng cũng chưa vội làm phiền chúng mình đâu.

Tuy nhiên, Ăngtôniô vẫn nhìn thấy đôi mắt tàn nhẫn của linh mục Inhaxiô Môlina và không tin tưởng như cô thiếu nữ.

Vì linh mục Inhaxiô Môlina không thuộc những người coi như đã thua trận vì cuộc đụng độ đầu tiên không có lợi cho họ. Còn nhiều cuộc chiến đấu khác nữa. Đây chỉ là trận mở đầu.

- Khi chất độc được rút khỏi cơ thể bằng cuộc phẫu thuật mạo hiểm kia, sức khoẻ của Đôn Pêđrô tiến triển rất nhanh. Ngay sáng hôm sau khi mổ, ông đã tỉnh, dù còn rất yếu. Hoàng hậu đến thăm ông và khi bà ra khỏi phòng, mặt bà vui rạng rỡ. Bà kêu lên:

- Ông đã hoàn thành một phép lạ, bác sĩ Xecvêtut ạ! Một phép lạ thực sự!

- Thưa Hoàng hậu, tôi chỉ làm theo lời dạy của các bậc thầy của tôi, - Ăngtôniô khiêm tốn khẽ nói.

- Ông quá khiêm tốn đấy, bác sĩ ạ - Hoàng hậu khẩn khoản nói. - Nhưng ta vẫn sẽ ban thưởng ông xứng đáng. Quan đại thần của ta sẽ chuyển năm nghìn đu-ca vào tài khoản của ông ở ngân hàng nào tuỳ ông định đoạt.

- Nhưng, thưa Hoàng hậu, - anh ấp úng, bối rối. - Tôi không xứng đáng như thế.

Năm nghìn đu-ca sẽ làm anh thành người giàu có. Trong những giấc mơ điên rồ nhất, anh cũng chưa bao giờ nghĩ rằng mình có được một số tiền như thế.

Hoàng hậu vẫn khẩn khoản:

- Ta bắt buộc ông phải nhận. Và ta chắc rằng Đôn Pêđrô còn thưởng ông hậu hơn thế nữa.

Khi Hoàng hậu đi khỏi, Ăngtoan vẫn nói tiếp:

- Nhiều quá! Nhiều quá đáng.

Nhưng Luxia giảng giải:

- Nhiều quá à? Khi đã cứu sống một trong những người chiến sĩ lớn nhất Tây Ban Nha? Và bằng cách mạo hiểm cuộc sống của chính anh? Tôi không thấy như thế là nhiều quá đâu?

- Nhưng tôi làm gì bằng số tiền nhiều như thế? - Ăngtoan bối rối nói.

Luxia nhướng lông mày:

- Anh sẽ gửi ở Ngân hàng Belacmi, nếu anh muốn.

- Tôi không muốn để ở Tây Ban Nha số tiền nhiều như thế.

Cô cau mày suy nghĩ:

- Đúng rồi! Không phải bàn cãi gì nữa. Nước Pháp, anh cần gửi ở đấy.

Ăngtoan nhìn cô, ngơ ngác vì những vấn đề mới:

- Cô nói đúng, nhưng tôi không quen ai ở Pháp cả.

- Không quan trọng. Chú tôi có quan hệ công việc với Ngân hàng Mêđixi ở Pari. Tôi có thể chuyển đến đấy cái gia sản nhỏ của anh.

Ăngtoan mỉm cười:

- Tôi mời cô là người quản lý tài sản cho tôi nhé?

- Tôi đã thấy trước sự việc sẽ như thế, - Luxia quả quyết nói. - Trong lĩnh vực công việc, anh chỉ là cậu bé mặc áo lót, Ăngtoan. Còn tôi, tôi là một cô Belacmi.

Nói đến đây cô ngẩng chiếc đầu nhỏ hoàn hảo lên một cách kiêu hãnh. Và Tôniô ghìm lại trên môi câu trêu đùa anh thường nói: "Một cô Belacmi, như ai nấy đều biết!".

Như Hoàng hậu đã cho biết, Đôn Pêđrô nhất định thưởng lớn người cứu sống mình. Và Ăngtoan, với mười nghìn đu-ca thấy mình giàu như Crêduyt. Luxia giữ lời hứa quản lý tiền nong giúp anh. Cô để cho anh một số tiền nhỏ cho tiện chi dùng ở chi nhánh ngân hàng Mađơrit của gia đình cô và chuyển phần lớn còn lại đến Pari, nơi cô tin tưởng rằng sẽ được an toàn.

Không mấy ngày nữa vua sẽ trở về. Cuộc viễn chinh của Người ở Hà Lan để trừng trị những người Phlamăng phiến loạn đã chấm dứt. Đôn Pêđrô cần ra khỏi cung trước khi Hoàng đế về, như thế tốt hơn. Mọi việc được tiến hành để đưa ông về dưỡng bệnh ở nhà mình và Ăngtôniô sẽ săn sóc và bảo vệ cho ông. Chính ở đấy người thầy thuốc trẻ sẽ gặp cháu hầu tước là Đôn Raphaen Grigianva vào một buổi chiều. Cậu chủ tỏ vẻ lịch thiệp lạ lùng. Hắn ta nói:

- Đôn Anvarê kể với tôi rằng ông mổ cho chú tôi thành công đặc biệt. Xin có lời khen ông.

- Tôi khá vừa ý về kết quả của ca mổ ấy. - Ăngtoan trả lời.

Đôn Raphaen lấy chiếc bình trên tủ và rót rượu nho cho từng người:

- Chúc sức khoẻ và sự an toàn của chú tôi! - Hắn nói.

Ăngtôniô không giữ nổi mỉm cười khi thấy Đôn Raphaen cố làm cho quên đi những dự định độc ác của hắn đối với chú hắn. Anh không chống nổi ý muốn chọc thêm vào vết thương - tất nhiên là vết thương tinh thần của anh chàng thừa kế hụt:

- Đôn Pêđrô chịu ơn ngài không kém chịu ơn tôi. Không ai chối cãi được điều ấy.

- Thế à? - cậu cháu giật mình. - Tại sao ông lại nói như thế?

- Việc ngài cho phép tiến hành mổ là một quyết định gay go đối với ngài.

- Khó khăn lắm tôi mới dám quyết định đấy, - Đôn Raphaen thốt lên với giọng nhiệt thành của người đã vững tin như vậy. - Lạy Đức Mẹ Maria! Khó lắm, thực thế.

- Tuy vậy, ngài đã mạo hiểm để cho tôi hành động làm như thế ngài đã kéo dài thêm cuộc sống cho chú ngài. Đó là một hy sinh lớn về phía ngài.

- Hy sinh à? Hy sinh như thế nào nhỉ?

Ăngtoan tinh quái nói:

- Dù sao ngài cũng là người thừa kế của hầu tước. Nếu ngài bị những đắn đo ích kỷ chi phối, rõ ràng là ngài đã để cho hầu tước chết chứ không cho mổ.

Ánh mắt sắc sảo của Ăngtoan, thấy rõ bộ mặt yếu đuối nhu nhược lộ ra hàng loạt cảm xúc. Cuối cùng Đôn Raphaen cố mãi mới mỉm cười được một nụ cười thảm hại:

- Vậy thì ông đã biết rõ là không có sự suy tính ích kỷ nào chi phối tôi. Tôi chỉ để ý đến sức khoẻ của ông chú yêu quý của tôi.

- Tôi cũng nghĩ như thế. Ngài thật là tuyệt, - Ăngtôniô sốt sắng nói.

Thực ra, trong thâm tâm, anh hài lòng một cách thích thú. Đây là lần đầu tiên anh cao hứng hành hạ tên bạch đinh đáng ghét này và nhìn nó lặng lẽ quằn quại như con giun. Giăng nói đúng, trong đời thỉnh thoảng cũng có những lúc thú vị!

Sức khoẻ của Đôn Pêđrô ngày một khá lên. Một buổi tối ông đang đánh cờ với thầy thuốc của mình thì được báo là có khách, Tôniô rất ngạc nhiên thấy Đôn Raphaen đưa hai giáo sĩ vào phòng. Trong đó có một người Tôniô nhận ra ngay lập tức. Vì ai đã gặp cái nhìn của cặp mắt xanh nhạt lạnh lẽo ấy chỉ một lần cũng không bao giờ có thể quên được. Còn người kia là một người đồ sộ, mặt có vẻ đang tức giận. Về sau Ăngtoan mới biết đấy không phải ai khác - Đôn Điêgô Đơ Êxpinođa, giám mục thành Tôledơ và tổng trưởng quốc gia của triều đình.

Ăngtoan rất không bằng lòng và lo ngại thấy kẻ thù đến chỗ này, bằng giá nào anh cũng muốn ở bên cạnh người bệnh đáng thời kỳ hồi phục để bảo vệ ông khi cần thiết. Nhưng hầu tước đã lịch sự đề nghị anh chờ ở tầng dưới.

Khi anh sắp sửa làm theo lời ông, Đôn Điêgô ôn tồn nói:

- Tôi muốn trao đổi vài lời với ông trước khi rời khỏi đây, bác sĩ ạ.

- Xin vâng, - Ăngtoan ấp úng, - tôi sẽ đợi ở phòng đọc sách, thưa Đức cha.

Đôn Điêgô chỉ ở lại chỗ hầu tước rất ít thời gian. Khi linh mục đến gặp Ăngtoan trong thư viện, anh quỳ xuống và hôn chiếc nhẫn giám mục của người.

- Đôn Piêrô nói với tôi rằng ông đã cứu được tính mạng ông ấy, - giáo sĩ nói, - và tôi muốn nói chuyện với ông.

- Tôi chỉ chữa cho hầu tước theo những phương pháp tôi được biết, - Ăngtoan khẽ nói.

- Chắc ông muốn nói đến Galiêng?

Ăngtoan lắc đầu:

- Tôi muốn nói đến Ăngbroadơ Parê, một nhà ngoại khoa người Pháp.

- Parê à?

Giám mục cau mày lại:

- Tôi có nghe nói về người này. Ông ấy theo Tân giáo phải không?

- Thưa Đức cha, tôi không biết gì về tín ngưỡng tôn giáo của ông ấy.

- Đúng đấy. - Giám mục sầm mặt lại. - Ta chắc chắn rằng người ấy là vây cánh của Canvanh. Và... có thể là sự trùng hợp chăng? Canvanh đã chẳng cho thiêu một người cùng họ với ông cách đây mấy năm là gì?

Ăngtoan lại cảm thấy nỗi kinh hoàng thường day dứt tâm can anh. Bóng dáng tội tà giáo của người anh lại hiện lên, thực ra có thể không phải là tà giáo gì cả: lúc này anh đã chắc chắn như thế.

Anh sẽ chối quan hệ anh em của mình với Misen Xecvê chăng? Không ai xem xét lại lời anh nói vì chặng đường đi từ Pađu đến Sămpen và từ Sămpen đến Mađơrit khá xa, mà mối quan hệ giữa nước Tây Ban Nha theo Gia tô giáo vốn nghiêm ngặt và rất không bình thường đối với Tân giáo.

Nhưng trong một ngày trước đây, ở trong vườn tu viện, Ăngtoan đã quyết định không bao giờ trốn tránh hồi ức về những điều xảy ra cho Misen. Con xúc xắc đã được gieo rồi. Anh đã chọn số phận của mình, anh sẽ không bao giờ làm ngược lại, dù có xảy ra sự việc gì đi nữa.

- Người bị thiêu là Misen Xécvê, anh của tôi, - anh trả lời minh bạch.

Những ngón tay như khúc dồi của giám mục nắm lấy chiếc thập ác bằng vàng đeo trên cổ, ông nói:

- Ồ! Rất lý thú đấy.

Mắt con người này nhỏ và quỷ quyệt chăm chú nhìn Ăngtoan:

- Chắc ngẫu nhiên mà cả hai người đều học ngành y.

- Cha mẹ tôi muốn tôi thành giáo sĩ. Tôi đã học luật đạo ở Pađu. Nhưng sự ham thích môn cơ thể học là nguyên nhân làm cho đời tôi đổi hướng và tôi đã học y khoa.

- Bác sĩ Vêdan có viết một cuốn sách về cơ thể học.

- Vâng. Cuốn Phabrica. Tôi đã nghiên cứu và sử dụng cuốn ấy cho bài giảng của tôi ở Pađu.

Đôn Điêgô hỏi:

- Điều gì đã làm ông rời trường đại học? Và ông rời trường đại học như thế nào?

Ăngtoan lưỡng lự giây lát. Nói ra sự thực sẽ có tai hoạ. Tuy vậy anh muốn cố gắng để ít xa sự thực. Anh đánh liều:

- Ông Girôlamô Belacmi đề nghị tôi đi với ông ấy theo danh nghĩa thầy thuốc riêng và điều kiện đặt ra rất hấp dẫn. Tôi cho rằng nhân dịp có mặt ở Mađơrit tôi có thể học tập được về ngành y và khoa ngoại theo các quy tắc thực hành ở đất nước Người.

- Quyết định đáng khen! - Giám mục tán thành. - Tham vọng rất đáng khen. Nhưng ta hy vọng ông không vì thế mà quên dự định trở thành giáo sĩ.

Người nặng nề quay đi để ra cửa.

- Cầu Chúa cho ông được bình yên.

- Xin chúa ban sự bình yên cho Cha, - Ăngtoan khẽ nói như máy.

Mắt giám mục bỗng sáng lên lúc người quay lưng lại phía Ăngtoan. Nếu Ăngtoan có thể nhìn thấy được nét vui mừng độc ác của Đôn Điêgô, nỗi sợ lại day dứt tâm can anh. Vì câu anh trả lời rất đơn giản, rất tự nhiên, trong tình hình hoà bình này, vừa cung cấp bằng chứng là anh đã có những ràng buộc mật thiết với đời sống Nhà thờ, Ăngtoan vừa đúc một mắt xích đầu tiên cho sợi dây sắp sửa trói chặt anh.

Khi anh trở lại phòng hầu tước, anh ngạc nhiên vì vẻ mặt bệnh nhân của mình. Mọi hào hứng đã biến mất và ông lo âu hỏi anh ngay:

- Bác sĩ, tôi có tò mò nếu hỏi ông rằng Đôn Điêgô muốn gì ở ông không?

- Không có gì hết. Chuyện rất bình thường. Người hỏi về cuộc sống của tôi trước khi tôi đến Mađơrit.

Đôn Pêđrô tựa người vào gối cho dễ chịu hơn:

- Đã từ lâu tôi muốn nói với ông một câu chuyện nghiêm trọng bác sĩ ạ. Có lẽ nói lúc này cũng chẳng có gì dở hơn lúc khác. Tôi chắc ông đã biết tại sao tôi bị thương?

- Thưa hầu tước, tôi không có quyền đặt câu hỏi.

- Trái lại. Ông hoàn toàn có quyền, vì chúng tôi đã vô tình lôi ông vào một câu chuyện có hại đến tính mạng của ông.

- Tôi là thầy thuốc, đơn giản thế thôi, - Ăngtoan biện luận.

- Điều ấy không làm thay đổi tình hình, đối với những kẻ muốn làm hại chúng tôi. Chúng tôi thuộc số những người Tây Ban Nha cho rằng nước Tây Ban Nha là của người Tây Ban Nha. Và cũng cho rằng trách nhiệm của chúng là giúp đỡ nhân dân của nước mình bảo vệ nước mình và càng can thiệp đến nền chính trị của các nước khác thì càng làm cho nền chính trị nước mình kém đi.

- Tôi hiểu điều ấy. - Tôniô nói.

- Khốn thay để giữ hoà bình ở Tây Ban Nha, chúng tôi bắt buộc phải giữ hoà bình ở các nước lân cận.

Ăngtoan gật đầu tán thành và hầu tước nói tiếp:

- Việc xảy ra là tình hình hiện có thể đưa chúng tôi đến chỗ phải giúp đỡ một đất nước mà tính chất tôn giáo có thể khác với chúng tôi ít nhiều.

Ông thở dài:

- Nhưng, những người đứng đầu Nhà thờ Tây Ban Nha không thừa nhận triết lý này. Họ muốn vua Tây Ban Nha can thiệp, theo nghĩa trừng phạt, đến tất cả những nơi mà các tín ngưỡng tôn giáo khác có vẻ chiếm ưu thế.

Ăngtoan tỏ vẻ vẫn theo dõi và anh không hề lộ vẻ ngạc nhiên. Dựa vào một nguyên lý ai nấy đều biết và thừa nhận, nên Nhà thờ đã có quyền dùng mọi biện pháp thuộc quyền hành mình để thủ tiêu tà giáo.

Đôn Pêđrô nói tiếp:

- Vua Tây Ban Nha ủng hộ phe hoà bình, dù hoà bình có tạo điều kiện cho các tôn giáo của thiểu số phát triển. Ở những xứ sở khác Tây Ban Nha càng không đáng kể. Nhưng nhiều sức ép đã tác động đến Người.

- Tôi cũng nhận định như thế, - Người thầy thuốc nói một cách cay đắng.

- Tôi mời Đôn Điêgô đến đây tôi hôm nay vì hình như đã đến lúc kết thúc sự mâu thuẫn này. Tôi nghĩ rằng ông ta hiểu rõ Quađra đã đi quá xa.

- Quađra? - Tôniô kêu lên.

- Ông biết người này? - Hầu tước vội hỏi.

- Tôi gặp hắn lần đầu tiên trong đời tôi ở quán ăn ngay đêm hôm ngài bị ám sát.

- Khi cô Luxia đến đấy để đưa kế hoạch của chúng tôi.

- Đúng thế, thưa hầu tước.

Ra thế đấy, Ăngtoan tự bảo mình, vì việc ấy mà cô mạo hiểm danh tiếng của mình! Còn anh, thật ngu hơn lừa, anh đã dám nghi ngờ cô!

- Ông và hắn bắt chuyện với nhau như thế nào?

- Hắn nghe tôi hỏi thăm ông Giăng Xavarinô, lúc ấy chưa về, và hắn mời tôi ở một phòng trong nhà riêng của hắn.

- Lúc cô Belacmi vào, hắn có ở đó không?

- Có. Nhưng hắn đi ngay lập tức.

- Thì ra chính lúc ấy hắn đến gõ cửa và đã gõ đúng tín hiệu, - hầu tước ảm đạm nói.

- Ngài cho rằng hắn đã đâm ngài hay sao?

- Hắn hay một tên sai nha nào mà hắn thuê tiền, không nghi ngờ gì nữa. Chúng đã theo dõi cô Belacmi và rình lúc cô ấy đến quán ăn, vì chúng biết rằng tôi ở sau cửa vườn đợi cô thiếu nữ trở về.

- Họ có dụng tâm xâm phạm đến cô ấy hay sao?

- Không. Tôi chắc rằng không. Trường hợp này không như thế. Tôi nói thêm: hiện nay thì chưa như thế. Nhưng đến lần hành động thứ hai của họ, chúng ta có thể bỏ mạng cả bốn người. Chính vì thế, tôi đã quyết định ngừng mọi hoạt động.

- Không nên, hầu tước ạ. - Ăngtoan sôi nổi. - Đừng làm như thế nếu chỉ vì chúng tôi. Tôi rất chắc chắn rằng Luxia và Giăng, nếu được hỏi ý kiến, sẽ hết lòng giúp đỡ.

Đôn Pêđrô lắc đầu;

- Tây Ban Nha là đất nước của chúng tôi, bác sĩ ạ, và tôi sẵn sàng hiến cuộc đời tôi để phụng sự đất nước. Nhưng đây không phải nhiệm vụ của ông, cũng không phải nhiệm vụ của cô Luxia hay của ông Giăng Xavarinô. Tôi không thể lôi cuốn các người vào cuộc chiến đấu của chúng tôi vì có thể làm nguy hiểm đến tính mệnh của các người. Tối hôm nay tôi đã hỏi Đôn Điêgô và linh mục Inhaxiô xem có thể cùng thoả thuận về một hoà hoãn không?

- Họ nhận lời chứ?

- Theo bề ngoài và bằng lời nói thì họ đồng ý. Nhưng chúng ta phải đợi xem có thể tin được họ không.

Ông mỉm cười buồn bã rồi tiếp:

- Có lẽ ông chưa biết thế nào là Toà án tôn giáo, bác sĩ ạ. Họ coi lời dối trá và mọi hình thức lừa đảo như những biện pháp để đạt mục đích của họ. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu họ bắt tôi trong tuần này vì tin vào một sự buộc tội giả tạo nào đó.

Ăngtôniô lại một lần nữa cảm thấy rùng mình ớn lạnh suốt sống lưng. Anh chẳng biết luật lệ của Toà giáo ư? Ôi! Lạy Chúa! Chứng cớ còn ghi ở vết sẹo đỏ chạy ngang những xương sườn dưới của anh.

- Ngay ngày mai tôi sẽ trả lại tự do cho ông với tư cách là thầy thuốc riêng của tôi, - Đôn Pêđrô nói tiếp. - Càng ít liên quan với tôi càng tốt hơn cho ông.

- Nhưng không ai có thể tỏ lời phản đối việc một thầy thuốc chữa cho bệnh nhân, - Ăngtoan nhận xét.

- Ông chưa biết Toà án tôn giáo đâu, ông bạn ạ.

Đôn Pêđrô lại mỉm một nụ cười buồn bã.

- Cầu chúa cho ông không bao giờ biết đến nó.

Như thế là hôm sau anh đem túi hành lý đơn giản của anh đến ngôi nhà ông Belacmi đã mua. Người chủ ngân hàng lúc này mạnh khoẻ và nhiệm vụ thầy thuốc của anh cũng nhẹ đi nên anh có rất nhiều giờ nhàn rỗi. Anh dùng nó để suy ngẫm về những việc Đôn Pêđrô đã cho anh biết.

Sau khi ấy, tâm trạng anh u uất. Trên thế giới này không còn danh dự nữa hay sao? Không còn lòng tốt của con người nữa hay sao? Không còn lòng tốt của con người nữa hay sao? Tại sao lại như thế được? - đạo đức làm người hỏi như vậy. - Một khi mà những người phụng sự Nhà thờ hạ thấp mình để đe doạ, để gây ra sự bại hoại, để giết người nữa?

Tinh thần Ăngtôniô càng sa sút khi anh biết rõ đúng như anh đã lo sợ - là Đôn Pêđrô đã bị bắt do lệnh của Toà án tôn giáo.

Anh tự hỏi kể từ lúc này còn bao nhiêu thời gian, bao nhiêu ngày, có thể là bao nhiêu giờ trước khi anh cùng chung số phận ấy.