Chương 1: Những quy định chung

Luật sở hữu trí tuệ Việt Nam điều chỉnh các quan hệ xã hội được hình thành giữa các chủ thể trong việc tạo ra, sử dụng và chuyển giao các sản phẩm sang tạo trí tuệ, gồm các quan hệ về quyền tác giả quyền lien quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng.

Như vậy, đối tượng điều chỉnh của luật sở hữu trí tuệ là các quan hệ phát sinh giữa các chủ thể trong việc sáng tạo , khai thác, sử dụng các sản phẩm trí tuệ.

1.Phân loại đối tượng điều chỉnh của luật sở hữu trí tuệ

a) Căn cứ vào các quan hệ do luật sở hữu trí tuệ điều chỉnh có thể chia đối tượng điều chỉnh của luật sở hữu trí tuệ thành các nhóm sau : quan hệ về đối tượng quyền tác giả; quan hệ về đối tượng quyền liên quan đến quyền tác giả; quan hệ về đối tượng quyền sở hữu công nghiệp và quan hệ về đối tượng giống cây trồng mới.

Quan hệ về quyền tác giả

a.1. Các quan hệ xã hội về đối tượng của quyền tác giả cần phải đc điều chỉnh bằng pháp luật thì mới đảm bảo quyền lợi của người đã tạo ra tác phẩm, đồng thời bảo vệ quyền lợi của những người khác và của toàn xã hội. tùy theo các điều kiện và hoàn cảnh khác nhau mà pháp luật của các nước có các quy định khác nhau để điều chỉnh quan hệ về quyền tác giả.

Quan hệ về quyền liên quan

a.2. Là các quan hệ xã hội phát sinh khi cá nhân tổ chức sử dụng tác phẩm thông qua hình thức biểu diễn, ghi âm, ghi hình, phát sóng chương trình… có nhiều hình thức sử dụng tác phẩm khác nhau nhưng việc sử dụng các tác phẩm thông qua biểu diễn nghệ thuật, ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mã hóa có vai trò, vị trí dặc biệt do tính thương mại của chúng. Do đó, việc điều chỉnh các quan hệ xã hội lien quan đến lĩnh vực này chiếm vị trí quan trọng trong pháp luật về sở hữu trí tuệ.

quan hệ về quyền sở hữu công nghiệp

a.3. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, con người không ngừng cải tiến công cụ lao động, tạo ra các giải pháp kỹ thuật…nhằm tăng năng suất lao động. Ngoài ra, các yếu tố tác dộng lên tâm lý của người tiêu dung cũng là thành tố tạo nên sự thành công của nhà sản xuất... tất cả những thành tố đó là đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ và công nhận kết quả của hoạt động sáng tạo là đối tượng của quyền sở hữu công nghiệp phải đc pl quy định.

Quan hệ về quyền đối với giống cây trồng

Quá trình nghiên cứu, chọn, tạo và khai thác giống cây trồng mới phát sinh quan hệ giữa người ngiên cứu, chọn, tạo giống cây trồng mới và chủ thể khác. Những quan hệ này đc pl điều chỉnh nhằm bảo vệ quyền lợi của các chủ thể và đc gọi là đối tượng điều chỉnh của luật SHTT lien quan đến giống cây trồng.

b) Căn cứ vào tính chất của quan hệ về sở hữu trí tuệ, đối tượng điều chỉnh của luật sở hữu trí tuệ đc phân thành các quan hệ nhân than và quan hệ tài sản.

2. Đặc điểm đối tượng điều chỉnh của luật sở hữu trí tuệ

a) Quan hệ về quyền sở hữu trí tuệ mang tính chất nhân than

Quyền sở hữu trí tuệ phát sinh do việc sáng tạo ra các sản phẩm thuộc đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ. Các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ đc chia ra làm 2 nhóm: nhóm đối tượng không áp dụng vào sản xuất kinh doanh, không khai thác về mặt thương mại và nhóm đối tượng đc áp dụng vào sản xuất kinh doanh, đc khai thác về mătj thuong mại.

b) Quyền sở hữu trí tuệ mang tính chất tài sản

Chủ sở hữu các đối tượng SHTT ó các quyền nhân thân là tiền đề của quyền tài sản.

Phương pháp điều chỉnh của Luật sở hữu trí tuệ

1.khái niệm phương pháp điều chỉnh của luật SHTT.

Phương pháp điều chỉnh của luật SHTT đc hiểu là tổng hợp những ngyueen tắc, cách thức và biện pháp của nhà nước nhằm tác động lên nhóm quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực sáng tạo, sử dụng và chuyenr giao các sản phẩm là đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ bảo vệ quyền SHTT của các chủ thể đồng thời làm các quan hệ đó phát sinh thay đổi, chấm dứt theo trật tự pháp lý nhất định.

2.Đặc điểm phương pháp điều chỉnh của luật SHTT

bảo đảm bình đẳng về địa vị pháp lý của các chủ thể

bảo đảm quyền tự định đoạt của chủ thể

bảo đảm sự cân bằng các lợi ích xã hội

trách nhiệm dân sự do xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ mang tính nhân thân và tài sản

các biện pháp giải quyết tranh chấp về SHTT đa dạng.

Những phương thức sau đây thường đc áp dụng trong việc giải quyết những tranh chấp lien qua đến hành vi xâm pahmj quyền SHTT:biện pháp hành chính;biện pháp hình sự;biện pháp dân sự

Như vậy, có thể ruát ra định nghĩa luật SHTT như sau:

Luật SHTT là nghành luật trong hệ thống pháp luật VN –tổng hợp các quy phạm pl điều chỉnh các quan hệ lien quan đến việc sáng tạo ra các đối tượng SHTT trên cơ sở bình đẳng, tự định đoạt của các chủ thể trong đó các quyền nhân thân và quyền tài sản của các chủ thể đc nhà nước đảm bảo thực hiện

Nguồn của luật sở hữu trí tuệ

1.Khái niệm nguồn của luật sở hữu trí tuệ

Nguôn của luật SHTT là tập hợp các văn bản pl do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo trình tự ,thủ tục nhất định, điều chỉnh các quan hệ xã hội lien quan đến việc tạo ra, sử dụng, chuyển giao các sản phẩm trí tuệ và bảo vệ  các quyền nhân thân và tài sản của các chủ thể trong quan hệ đó.

2.Phân loại nguồn của luật SHTT

Nguồn của luật SHTT đc phân loại theo hiệu lực của các văn bản như sau:Hiến pháp;Bộ luật dân sự;Luật SHTT;Các văn bản dưới luật

Quá trình phát triển pháp luật sở hữu trí tuệ ở Việt Nam

Khác với plshtt ở nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là các nước phát triển có hệ thống pl shtt hoàn thiện, các cơ quan thực thi quyền shtt hoạt động rất hiệu quả, VN mới hình thành cơ chế thị trường, hệ thống pl đang từng bước hoàn thiện, cho nên, sự phát triển của pl SHTT có nét đặc thù trong khung cảnh phát triển chung của pl SHTT thế giới. cho nên có thể phân chia sự phát triển của luật SHTT làm 2 giai đoạn sau:

1.Giai đoạn 1: từ năm 1945- 1989

Trong giai đoạn này, pl về SHTT mang tính đơn hành không có hệ thống, nặng tính bao cấp, chưa quan tâm điều chỉnh tài sản trí tuệ của cá nhân tổ chức, chủ yếu bảo vệ quyền nhân thân của chủ thể. Các văn bản pl chủ yếu là nghị định của chính phủ, ko có vbpl, pháp lệnh.

2.Giai đoan 2: từ 1989 đến nay

Trong giai đoạn này nền khinh tế thị trường đã bắt đầu hình thành, SHTT không đơn thuần mang thuần mang tính nhân thân mà nó còn là một bộ phận của lực lượng sản xuất.