Chương 1. Quản trị tác nghiệp thương mại điện tử và giao dịch thương mại điện tử B2B

1.1- Giao dịch thương mại điện tử B2B và B2C

- ĐN: "Thương mại điện tử là việc tiến hành các giao dịch thương mại thông qua mạng Internet, các mạng truyền thông và các phương tiện điện tử khác"

- Phân loại giao dịch tmđt:

- TMĐT B2B (TMĐT giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp)

+ Thương mại điện tử B2B là giao dịch thương mại (trao đổi tiền lấy hàng hóa hoặc dịc vụ) được tiến hành giữa hai doanh nghiệp bất kỳ thông qua mạng Internet, các mạng truyền thông và các phương tiện điện tử khác.

 Giao dịch B2B có thể diễn ra trực tiếp giữa các doanh nghiệp hoặc thông qua một đối tác thứ ba (hay một trung gian giao dịch) đóng vai trò cầu nối giữa người mua và người bán đồng thời tạo điều kiện để giao dịch giữa họ diễn ra thuận lợi hơn.

- TMĐT B2C (TMĐT giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng)

+ hương mại điện tử B2C là giao dịch thương mại (trao đổi tiền lấy hàng hóa hoặc dịch vụ) được một doanh nghiệp tiến hành với người tiêu dùng cuối cùng thông qua mạng Internet, các mạng truyền thông và các phương tiện điện tử khác.

 Tương tự như giao dịch B2B, giao dịch B2C có thể diễn ra trực tiếp giữa các doanh nghiệp hoặc thông qua một đối tác thứ ba (hay một trung gian giao dịch) đóng vai trò cầu nối giữa người mua và người bán đồng thời tạo điều kiện để giao dịch giữa họ diễn ra thuận lợi hơn.

1.2- Quản trị tác nghiệp và quản trị tác nghiệp thương mại điện tử

a- Định nghĩa quản trị tác nghiệp:

"Việc thiết kế, vận hành và tiếp tục cải tiến các hệ thống nhằm tạo ra và phân phối các sản phẩm và dịch vụ của một doanh nghiệp" (R.B. Chase, 2001)

- Quản trị tác nghiệp bao gồm các hoạt động quản trị cơ bản như kế hoạch hoá, lãnh đạo, tổ chức, nhân sự, kiểm soát...

- Đối tượng chủ yếu của hoạt động quản trị tác nghiệp là tổ chức và kiểm soát quá trình "sản xuất -kinh doanh"

b- Quá trình sản xuất kinh doanh:

c- Quản trị tác nghiệp TMĐT:

- Việc ứng dụng các hoạt động quản trị tác nghiệp trong một môi trường TMĐT

- Là sự kết hợp sử dụng Internet và các công nghệ số hoá để thực thi các hoạt động QTTN cần thiết nhằm vận hành thành công hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp

- Nó bao gồm các hoạt động QTTN cơ bản (quản trị mua/bán hàng hoá, quản trị dự trữ, nhân sự...) nhưng tập trung vào việc quản trị một doanh nghiệp hoặc một dự án TMĐT

d- Ví dụ quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp:

1.3- Thành phần của thị trường trong thương mại điện tử B2B

a- Mục đích các hoạt động thương mại B2B:

Phục vụ sản xuất (đầu vào):

♦ Cung ứng nguyên, nhiên vật liệu chính cho sản xuất (eProcurement)- hàng hóa trực tiếp (Direct goods).

♦ Phục vụ các hoạt động bảo trì, sửa chữa và vận hành (MRO - Maintenance, Repaire and Operations) trong doanh nghiệp - Hàng hóa gián tiếp (Indirect goods).

Lưu thông hàng hoá, đưa hàng hoá từ sản xuất tới tay người tiêu dùng thông qua các kênh phân phối (đầu ra).

b- Hai loại giao dịch mua bán:

- Mua giao ngay (Spot purchasing): mua sắm các hàng hoá, dịch vụ phục vụ nhu cầu tức thời, thường là theo giá đang thịnh hành trên thị trường. Loại mua bán này thường diễn ra trên loại thị trường nhiều người mua- nhiều người bán.

- Mua theo hợp đồng dài hạn (Long-time Contract): loại mua sắm dựa trên thoả thuận dài hạn giữa người bán và người mua đối với một số loại hàng hóa nhất định, thường là nguyên vật liệu chính phục vụ sản xuất.

c- Các loại hàng hóa, dịch vụ trong TMDDT B2B:

- Hàng hoá, dịch vụ trực tiếp: Nguyên vật liệu được phục vụ cho quá trình sản xuất (ví dụ, thép lá trong sản xuất xe ô tô hay giấy trong sản xuất sách)

- Nguyên vật liệu gián tiếp: những nguyên vật liệu không được trực tiếp sử dụng trong sản xuất, mà hỗ trợ quá trình sản xuất. Thường chúng được gọi là sản phẩm phục vụ duy trì, sửa chữa và vận hành (MRO- Maintenaince, Repair and Operation).

- MRO bao gồm:

+ Các sản phẩm văn phòng phẩm

+ Phụ tùng thay thế phục vụ sửa chữa

+ Công cụ, dụng cụ nhỏ

+ Các chi tiết sản phẩm, được đặc trưng bởi các giao dịch mua bán với dung lượng lớn, giá trị nhỏ, lặp đi lặp lại với cùng một khách hàng, chi phí đặt hàng lớn đối với cả người mua và người bán, được thực hiện qua các website B2B

d- Các bên tham giao giao dịch B2B:

- Người mua DN sản xuất hoặc DN thương mại

- Người bán

- Trung gian trực tuyến:

+ Bên thứ ba hoạt động trực tuyến đóng vai trò môi giới/trung gian cho một giao dịch trực tuyến giữa người mua và người bán

+ Ví dụ: eBay. COM; iShip.com; E-Trade.com; Ameritrade.com; Schuab.com...