8.       Khái niệm, công thức tính và ý nghĩa của tỷ lệ trao đổi? Biện pháp khắc phục tình trạng bất lợi trong tỷ lệ trao đổi?

- KN: là tỷ số so sánh giữa chỉ số biến động của giá hàng hóa xuất khẩu với chỉ số biến động của giá hàng hóa nhập khẩu của 1 QG trong 1 thời gian nhất định, thường là 1 năm.

- Ý nghĩa:                 + Cho biết 1 nước đang ở vị trí thuận lợi hay bất lợi trong trao đổi quốc tế khi gặp biến động về giá cả.

                                 + T>1 : thuận lợi

                                 + T<1 : bất lợi

                                 + T=1 : không có tác động

                                 + phản ánh sự thay đổi trong sức mua của hàng xuất khẩu của 1 nước đói với hàng hóa nhập khẩu.

12.   Trình bày các đặc điểm chính của thương mại quốc tế hiện đại ?

- Thương mại quốc tế có quy mô và tốc độ tăng trưởng nhanh (TMHH, TMDV)

- Xu hướng toàn cầu hóa và tự do hóa trong hoạt động thương mại

- Các công ty xuyên quốc gia có vai trò rất lớn trong thương mại quốc tế

- Thương mại quốc tế tập trung chủ yếu ở các nước phát triển, tuy nhiên vai trò của các nước đang phát triển có xu hướng tăng

- Khoa học công nghệ ngày càng phát triển làm thương mại quốc tế thay đổi cả về cơ cấu hàng hóa trao đỏi cũng như cách thức hoạt động

- Thương mại quốc tế diễn ra trong những mâu thuẫn và cạnh tranh gay gắt

13. Hãy trình bày xu hướng tự do hóa thương mại trên thế giới hiện nay.

- Tự do hóa thương mại là quá trình các quốc gia cắt giảm và tiến tới xóa bỏ các rào cản thương mại, bao gồm quá trình cắt giảm thuế quan và hàng rào phi thuế quan, xóa bỏ sự phân biệt đối xử, tạo lập sự cạnh tranh bình đẳng nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho thương mại phát triển.

- Hình thức: đơn phương, thông qua các hiệp định thương mại song phương, thông qua hội nhập với khu vực, đa phương

- Bảo hộ thương mại vẫn tồn tại dưới nhiều hình thức tinh vi hơn: trợ cấp sản xuất nội địa, hàng rào kỹ thuật, chống bán phá giá, quy định về xuất xứ (nông nghiệp, dệt may,…)

14.   Trình bày những thay đổi về cơ cấu hàng hoá trao đổi và cách thức tiến hành thương mại quốc tế hiện nay?

-          Cơ cấu hàng hóa:            + Giảm tỷ trọng buôn bán nhóm hàng thô sơ chế, nông sản, các nguyên vật liệu truyền thống

                                                + Tỷ trọng nhóm hàng nhiên liệu, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt tăng

                                                + Nhóm sản phẩm công nghiệp chế biến đặc biệt là máy móc, thiết bị, thiết bị toàn bộ tăng nhanh đáng kể về số lượng tuyệt đối và số lượng tương đối.

-          Cách thức tiến hành:       + Thương mại điện tử: sử dụng các phương tiện điện tử để thực hiện hoạt động thương mại.

Chính sách thương mại quốc tế là gì ? Hãy trình bày những nhiệm vụ cụ thể của Chính sách thương mại.

-          Hệ thống các nguyên tắc, biện pháp kinh tế hành chính và pháp luật để thực hiện những mục tiêu đã xác định trong lĩnh vực thương mại quốc tế của một nước trong 1 thời kỳ xác định.

-          NV: 2 nv chính:

o       Bảo vệ hợp lý thị trường và nền sản xuất nội địa

o       Tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước mở rộng thị trường bên ngoài, tham gia mạnh mẽ vào phân công lao động quốc tế.

 Chính sách bảo hộ mậu dịch là gì ? Các ưu điểm và nhược điểm của chính sách này

-          Là một hình thức trong chính sách thương mại quốc tế, trong đó nhà nước áp dụng những biện pháp cần thiết để bảo vệ thị trường nội địa, bảo vệ nền sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh của hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài.

-          Ưu điểm và nhược điểm:

o       Ưu điểm:

§         Các nguồn lực trong nước được khai thác tối đa để phục vụ cho nhu cầu sản xuất, tiêu dùng.

§         Hạn chế nhập khẩu sẽ giúp nề sản xuất trong nước phát triển, đặc biệt là các ngành công nghiệp non trẻ.

§         Ngân sách nhà nước tăng 1 lượng đáng kể từ việc đánh thuế cao với hàng hóa nhập khẩu

o       Nhược:

§         Dẫn đến trì trệ trong sản xuất nếu áp dụng kéo dài do không có môi trường cạnh tranh, thị trường trong nước nghèo nàn về số lượng và chủng loại, chất lượng hàng hóa kém, người tiêu dùng không có điều kiện để thỏa mãn nhu cầu.

 Chính sách mậu dịch tự do là gì ? Trình bày ưu và nhược điểm của chính sách này? Thực tiễn xử lý mối quan hệ giữa bảo hộ và tự do hóa trong chính sách thương mại của các nước trên thế giới và ở Việt Nam ?

-          Chính sách mậu dịch tự do là một hình thức trong chính sách thương mại quốc tế trong đó nhà nước từng bước giảm dần và tiến tới xóa bỏ những cản trở trong quan hệ buôn bán với bên ngoài, thực hiện vuệc tư do hóa thương mại.

-          Ưu, nhược điểm:

o       Ưu điểm:

§         Góp phần thúc đẩy lưu thong hàng hóa giữa các nước.

§         Kích thích sản xuất trong nước phát triển do có môi trường cạnh tranh với nước ngoài

§         Người dùng có sự lựa chọn tối ưu hơn với giá cả rẻ hơn

o       Nhược điểm:

§         Đối đầu với các thách thức nhất định như chi phí, phí tổn liên quan đến cán cân thanh toán, việc làm hay phân phối thu nhập.

§         Những ngành sản xuất chưa đủ mạn mẽ sẽ dễ bị phá sản trước sự cạnh tranh của hàng hóa xuất nhập khẩu từ bên ngoài.

-          Thực tiễn mối quan hệ:

o       Các nước trên thế giới:

§         Thực tế hiện nay hầu hết các nước đều không đơn thuần áp dụng chỉ một chánh sách, dù tự do hóa là xu hướng cơ bản trong thương mại quốc tế.

§         Căn cứ vào khả năng cạnh tranh của nền kinh tế và những cam kết quốc tế, các nước đều tìm cách kết hợp khéo léo cả bảo hộ và tự do hóa.

o       Việt Nam:

§         Bảo hộ phải trên cơ sở tự do hóa, có mức độ và thời hạn nhất định, trên cơ sở bình đẳng đối với các thành phần kinh tế.

§         Bảo hộ có chọn lựa, không bảo hộ tràn lan.

§         Thực hiện tự do mậu dịch với những ngành kém hiệu quả không thể cải thiện năng lực cạnh tranh.

§         Tự do mậu dịch với những ngành có năng lực cạnh tranh cao.