David đoc. bức thư . Đọc xong anh vo viên và ném xuống đất rồi lại nhặt lên vuốt thẳng ra để dọc lại .

Không nói một lời, Hilda , vợ anh yên lặng nhìn chồng . Chị nhận ra ở anh có những cái giật giật ở thái dương, sự run rẩy của đôi tay mềm mại và những cử chỉ lúng túng của một cơ thể đang tức giận . Anh hất một nạm tóc vàng thường rủ xuống trán sang một bên và quay sang vợ với cặp mắt xanh dò hỏi:

- Hilda, chúng ta sẽ làm gì ?

Chị ngập ngừng trước khi trả lời vì đã nhận ra một vẻ đáng sợ trong giọng nói của chồng . Chị biết anh tin tưởng vợ từ ngày hai người lấy nhau . Chị có thể tác động vào quyết định của anh; và chính vì lẽ đó chị tránh trả lời chung chung .

- Anh xét xem mình có phải trở về không, David .

Hilda là một người đàn bà béo tốt, không đẹp lắm, nhưng có một sức hấp dẫn khác thường . Nhìn chị người ta nhớ đến một bức tranh Hà Lan . Giọng nói của chịi chưá đựng một sự trìu mến; và con người chị có một năng lực lôi kéo những kẻ yêu . Con người đứng tuổi to béo ấy không nổi bật lắm nhưng có một cá tính mạnh mẽ .

David đứng lên và đi đi, lại lại ở trong phòng . Tuy mớ tóc vàng đã điểm một vài sợi bạc nhưng nhìn mặt anh người ta vẫn thấy anh còn trẻ .

Vẻ lo ngại, anh bảo vợ:

- Em biết rõ tình cảm của anh, Hilda .

- Em không biết chắc chắn lắm .

- Ddã nhiều lần anh nói với em anh ghét cái biệt thự Gorston và mọi người trong ngôi nhà ấy! Nó chỉ nhắc cho anh những kỷ niệm đau buồn . Khi nghĩ đến thời kỳ anh sống ở đấy ... Nghĩ đến những đau đớn của mẹ anh .

Hilda nhìn anh với vẻ thương cảm .

- Mẹ rất hiền lành và kiên nhẫn, Hilda! Anh đã nhìn thấy mẹ trên giường bệnh, đau đớn nhưng không than thở ... Chỉ có Thượng đế mới biết mẹ đã phải chịu đựng như thế nào . Và khi anh nghĩ đến cha anh ... (Mặt David sa sầm lại) . Người chồng không chung thủy ... Ông ta đã làm cho vợ đau khổ ... Ông ta khoe khoang của cải trước mặt bà và nhục mạ bà bất kỳ lúc nào .

- Đáng lẽ phải bỏ đi thì mẹ lại ở lại .

David nói ngay:

- Về mặt ấy, bà rất tốt! Mẹ cho rằng bổn phận của mình là phải ở bên chồng . Hơn nữa, mẹ biết đi đâu nếu rời khỏi ngôi nhà ấy ?

- Bà đi để làm lại cuộc đời .

- Thời kỳ ấy thì không có chuyện đó ! Em không hiểu . Phụ nữ thời ấy khác bây giờ . Họ kiên nhẫn chịu đượng và nghĩ đến con cái trước khi có một quyết định như vậy . Giả dụ có một cuộc ly hôn thì có chuyện gì xảy ra ? Cha anh sẽ đi lấy vợ khác và xây dựng một tổ ấm mới . Mẹ thì phải nghĩ đến lợi ích của các con .

Hilda yên lặng và David nói thêm:

- Bà đã làm đúng . Đây là một vị thánh . Mẹ đau khổ đến tột cùng mà không kêu ca .

- Không hoàn toàn như vậy . - Hilda nói . - Vì anh đã biết những phiền muộn của mẹ .

Mặt của David sáng lên:

- Phải ... Mẹ đã nói những cái đó với anh ... Mẹ biết anh rất yêu mẹ ... Khi bà qua đời .

Anh đưa tay lên vuốt tóc và nghĩ một thoáng:

- Hilda , thật là khủng khiếp! Em biết rất rõ nỗi khổ tâm của anh khi mẹ qua đời ... Đáng lẽ bà không thể chết khi còn trẻ như vậy! Chính cha anh đã giết mẹ: ông đã làm trái tim người vợ tan nát . Từ lúc ấy anh quyết định không sống chung dưới cùng một mái nhà với ông ta nữa ... Anh rời bỏ ngôi nhà đáng nguyền rủa ^'y .

- Em thừa nhận . Đây là cách giải quyết tốt nhất .

- Cha muốn giao cho anh việc quản lý nhà máy, như vậy thì buộc anh phải ở lại . Anh không thể chịu đựng đươc. ông ấy và anh tự hỏi anh Alfred đã xoay sơ/ thế nào trong bấy nhiêu năm .

- Anh ấy không có phản ứng nào ư ? - Hilda hỏi . - Anh đã nói, anh ấy phải từ bỏ công việc của mình để làm theo ý muốn của cha, đúng không ?

- Ddúng thế . Cha đã sắp đặt tất cả . Alfred gia nhập quân đội . Alfred, người con trưởng, sẽ là sĩ quan kỵ binh . Harry và anh, quản lý nhà máy và George làm chính trị .

- Nhưng thực tế lại khác hẳn, đúng chứ ?

- Anh Harry đã lật nhào kế hoạch của cha . Anh ấy là một đứa con hư ... Nợ nần và gây ra không ít chuyện bê bối . Rồi, một ngày nọ, anh ấy lấy mấy trăm bảng không phải của mình rồi ra đi, để lại một mảnh giấu nói cái ghế quản lý nhà máy không thích hợp với mình và anh đi chu du thiên hạ .

- Và từ đấy không nghe thấy ai nói gì về anh ta nữa chứ ?

- Ồ! Có chứ .

David bật cười và nói tiếp:

- Các anh vẫn nhớ đến anh ấy . Cha anh nhận được những bức điện tín của anh ấy ở mọi ngóc ngách của quả đất gửi về xin tiền và theo thói quen, người ta vẫn gửi tiền cho anh ấy .

- Thế còn anh Alfred thì sao ?

- Cha buộc anh ấy phải rời quân đội để trở về nhà máy .

- Anh ấy có buồn bực không ?

- Rất chán nản . Anh rất ghét các loại công việc ấy . Nhưng cha vẫn dắt dẫn được anh Alfred theo ý mình . Cha vẫn nắm được anh ấy .

- Còn anh ... Anh đã thoát khỏi ông cụ! - Hilda nói .

- Phải . Anh quyết định tới Londres để học về hội họa . Cha báo trước nếu anh làm như vậy thì ông ấy sẽ cắt khoản trợ cấp thường xuyên và khi ông cụ qua đời thì ông sẽ không cho anh một mẩu gia tài nào cả . Anh bảo rằng mình không cần những thứ đó . Cha cho anh là một thằng điên, còn anh thì bỏ đi . Từ bấy đến nay anh không gặp lại cha anh nữa .

- Và anh không bao giờ hối tiếc việc làm của mình chứ ? Hilda hỏi .

- Không . Anh biết rõ hội họa không làm anh nổi tiến g. Anh sẽ không trở thành một nghệ sĩ ... Nhưng chúng ta sống sung sướng trong ngôi nhà của chúng ta ... Chúng ta có những cái chúng ta cần ... Đó là điều chủ yếu ... và nếu anh qua đời em sẽ có khoản bảo hiểm nhân thọ của anh .

Anh nghỉ một lát . Bàn tay đập lên mảnh giấy đặt trên bàn, anh nói tiếp:

- bây giờ thì ... Bức thư này ...

- Anh David, em lấy làm tiếc, không ngờ lá thư này lại làm anh đảo lộn đến như vậy . Đáng lẽ cha anh không nên viết và gửi cho anh .

- Ông cụ yêu cầu anh về dự lễ Noel và đưa vợ về để cả gia đình được sum họp một nhà .

- Tại sao không tìm một ý gì khác trong bức thư của cha anh ?

David nhìn vợ một cách dò hỏi . Hilda cười rồi nói thêm: (32)

- Tuổi ông cụ đã cao . Ông muốn cả gia đình quây quần bên mình . Cái đó cũng thường xảy ra .

- Chắc chắn là như vậy . - David nói một cách miễn cưỡng .

- Sự cô đơn đang đènặng lên ông .

- Hilda, em có muốn anh trả lời cha anh không ?

- Phải . Thật đáng tiếc nếu từ chối sự mong muốn ấy . Có thể là em thủ cựu, nhưng lễ Noel: hòa bình trên trái đất cho những người có thiện chí! Tại sao anh không thể tha thứ cho cha đẻ của mình ?

- Sau tất cả những cái mà anh đã kể cho em nghe ư ?

- Em biết Em biết! Anh yêu . Nhưng những cái đó đã qua rồi .

- Nhưng đối với anh thì nó hãy còn nguyên vẹn .

- Hãy xua đuổi ra khỏi tâm trí mình những kỷ niệm đối địch trong dịp lễ Noel .

- Không thể được .

- Anh muốn nói rằng lúc nào mình cũng nghĩ đến chúng ư ?

- Phải . - David trả lời - Những người trong gia đình anh lúc nào cũng vậy . Họ không quên cái gì cả . Những kỷ niệm đau buồn thì không thể xóa bằng năm tháng được .... Ngược lại!

- Cái đó thì chẳng có gì đáng tự hào cả! - Hilda sốt ruột nói .

David nhìn vợ, nghĩ ngợi rồi nói:

- Em không quan tâm đến sự trung thực .... Cũng như sự bền vững của các kỷ niệm ư ?

- Đối với em, cái quan trọng nhất là cái hiện tại chứ không phải là quá khứ! Cái quá khứ phải đi vào hư không . Nếu chúng ta tìm cách làm sống nó lại, chúng ta sẽ làm biến dạng nó và chúng ta sẽ cường điệu măt. này mặt khác của nó, chúng ta sẽ không có một hình ảnh đúng nữa .

- Anh nhớ chính xác mỗi sự việc, mỗi lời nói trong thời kỳ ấy . - David hăng hái nói .

- Không nên nghĩ đến nó nữa, anh yêu! Thời ấy anh xem xét sự việc với con mắt của một cậu thiếu niên, bây giờ anh phải xem xét nó với con mắt của một người đứng tuổi .

- Có gì khác nhau ?

Hilda ngập ngừng, thấy rõ những khó khăn của việc tranh luận, nhưng chị vẫn muốn nói rõ một vài sự thật .

- David thân yêu, anh vẫn thấy cha anh là một con ngáo ộp . Dưới mắt anh ông cụ là hiện thân của sự độc ác . Nếu bây giờ nhìn lại, chắc chắn ông cụ là một người bình thường; một người biết chế ngự những ham muốn của mình và cuộc sống ít có những hối tiếc, ít nhất là một người như những người khác ... Và không phải là một con quỉ .

- Em không chịu thừa nhận sự thật . Ông ấy rất tàn ác với mẹ anh .

Hilda nghiêm chỉnh giải thích cho chồng:

- Có một cách khắc phục ... Sự êm dịu ... Nó gấp mười những ham muốn của con người ... Cũng con người ấy, đứng trước một ý chí mạnh mẽ, có thể có những hành động hoàn toàn khác hẳn .

- Thế là em hiểu sai về mẹ anh rồi ....

Hilda ngắt lời anh:

- Không, chắc chắn là không . Em không nghi ngờ gì việc cha anh đã đối xử tàn nhẫn với bà, nhưng hôn nhân là một vấn đề phức tạp mà không ai, kể cả con cái .... có quyền phán xử người chồng hoặc người vợ ... và lúc này sự thương cảm mẹ của anh không có tác dụng gì nữa . Tất cả đã kết thúc . Lúc này đơn giản chỉ còn lại một ông già ốm yếu, đang gọi con cái về bên mình để dự lễ Noel .

- Và em muốn chúng ta chiều theo ý muốn của ông cụ ư ?

Sau một thoáng ngập ngừng, Hilda trả lời:

- Vâng, em muốn anh đi giết con ngáo ộp ấy một lần cho xong .

o0o