Kiến thường được hiểu là Tư Duy phân biệt hoặc Tư Duy theo tương lai. Đây là các quan niệm phân biệt và đánh giá thông tin trong quá trình Tư Duy. Kiến có liên quan đến việc Tư Duy phân tích và khả năng phân loại. Kiến mang tính chủ quan và là khuôn khổ nhận thức, qua đó ta sàng lọc và diễn giải thông tin. 

Tà Kiến là quan niệm sai lệch, là nguồn gốc của mọi bất thiện. Tất cả những điều tội lỗi có mặt trên đời là do Tà Kiến. Tà Kiến là nhận thức sai lệch không dựa trên trí tuệ thông suốt và sự hiểu biết tường tận. Nói cách khác, Tà Kiến là không nhận ra hoặc không thể hiểu được những khía cạnh khác của vấn đề. Điều này làm giảm khả năng sáng tạo và hạn chế nhận thức, gây ra các nhìn nhận sai lầm từ chủ thể bên trong đến các đối tượng bên ngoài.

Các loại Tà Kiến chính

Ngã Kiến

Là quan niệm có một cái “tôi”, thấy bản thân riêng biệt và riêng lẻ.

Ngã Kiến sinh Thường Kiến

Quan niệm về cái “tôi” dẫn đến Tư Duy rằng mọi thứ là thường hằng, không thay đổi. Thường Kiến là quan niệm cho rằng một linh hồn sẽ mãi mãi trường tồn, di chuyển từ một hiện hữu này sang một hiện hữu khác sau khi chết. Theo quan niệm này, linh hồn hay Ngã không bao giờ chết mặc dù thân thể vật lý phải chịu sự hoại diệt. Sau cái chết của thể xác, linh hồn sẽ di chuyển đến cõi khác. Linh hồn là bất hoại và nó sẽ tồn tại sau sự tàn hoại của toàn bộ vật chất. Nói chung Thường Kiến là một quan niệm rất thịnh hành giữa những người tin vào linh hồn.

Thường Kiến sinh Dị Kiến

Quan niệm có sự khác biệt, sự đa dạng của tất cả mọi thứ. Dị Kiến làm cho ta nhìn nhận thế giới theo các phân loại, đánh giá mọi thứ dựa trên sự khác biệt. Dị Kiến dẫn đến sự chú trọng vào sự khác biệt, thường làm mất đi cái nhìn tổng thể và khách quan về thế giới.

Dị Kiến sinh Thiên Kiến

Quan niệm vào sự cao quý, vượt trội của một số thứ so với những thứ khác. Thiên Kiến là xu hướng đưa ra quyết định hoặc diễn giải sự việc nghiêng về một phía nào đó, do ta có sẵn thế giới quan và tự động ưu tiên chọn lọc những thông tin đầu vào phù hợp. Những quan niệm này không phù hợp, không được khẳng định qua thực tế, hoặc có nhưng không đầy đủ. Đây là hiện tượng tâm lý phổ quát cho tất cả mọi người.

Thiên Kiến sinh Thành Kiến

Quan niệm cố định về người hay vật, xuất phát từ cách nhìn sai lệch hoặc dựa trên cảm tính và thường xuyên có chiều hướng đánh giá thấp. Thành Kiến làm cho ta mù quáng và không linh hoạt trong Tư Duy của mình. Thành Kiến là những quan niệm do ta đã tự xây dựng cho mình, chứ chưa có sẵn trong cộng đồng.

Thành Kiến sinh Định Kiến

Những quan niệm cố định, khó thay đổi, và thường bị ảnh hưởng bởi Cảm Xúc và kinh nghiệm cá nhân. Định Kiến trở thành những quan niệm của cộng đồng nơi ta sinh sống, có trước khi ta sinh ra và ta sẽ thừa hưởng trong quá trình sống hay học tập ở đó.

Định Kiến sinh Đoạn Kiến

Những quan niệm cực đoan và sai lầm, mà thường là phủ định hoàn toàn một khía cạnh nào đó của thực tế hoặc Chân Lý. Đoạn Kiến là kết quả của việc rơi vào một thế giới tưởng tượng, lệch lạc và không thực tế và có thể mang đến một hậu quả thảm khốc do nó có thể châm ngòi những xung đột mang tính hủy diệt các cộng đồng mang những đặc điểm và giá trị đối lập. 

Ở mức độ cá nhân, một Đoạn Kiến thường gặp là sự nhấn mạnh đến sự huỷ diệt sau khi chết. Nếu ta tin rằng không có gì còn lại sau khi chết là ta đã thừa nhận có một cái gì đó trước khi chết và có thể đoán chừng cái ấy là cái “tôi” hay tự Ngã. Vì thế, mặc dù những người chủ trương Đoạn Kiến nhấn mạnh đến tính vật chất của vạn hữu họ cũng không thực sự thoát khỏi Ngã Kiến.