W zeszłym roku na urodzino-mikołajki, dostałem między innymi książkę "Elżbieta II. Ostatnia taka królowa", autorstwa Marka Rybarczyka – byłego korespondenta telewizyjnego, radiowego i prasowego w Londynie, wnikliwego obserwatora tamtejszej Rodziny Królewskiej.

Ta pozycja w niektórych miejscach aż się prosi, żeby ją cytować całymi ustępami. Kilka takowych zajmująco nakreśla nam historyczne tło w okresie narodzin oraz wczesnego dzieciństwa Jej Wysokości.

Z okazji jutrzejszej (11.11.) rocznicy chcę się tym z Wami podzielić. Cytaty przytaczam prosto z książki, z niewielką tylko moją redakcją oraz własnym dopiskiem o premierze, jak też cytatem nawiązującym do Tolkiena pod koniec :)  

* * *

"Listopad 1918 roku, koniec wojny, zawieszenie broni. Kiedy ta wiadomość dociera do Londynu, wywołuje prawdziwe szaleństwo. Na ulicach tańczą tłumy pijanych. Młodzi całują się i – o zgrozo – uprawiają na ulicach seks. Publiczne libacje i kopulacje trwają trzy dni i trzy noce".

"Londyńczykom śniły się jeszcze odgłosy kanonady w Europie, które w bezwietrzne dni słychać było podczas wielkich bitew nawet w stolicy. Brytyjczycy dopiero zaczynali lizać rany po rzezi swojej arystokracji i patriotycznej inteligencji, która na ochotnika pchała się do okopów, by walczyć z Hunami [...]. Niemcy w czasie I wojny światowej zabijali ludność cywilną i zatapiali statki pasażerskie. Na kontynencie na front trafiali żołnierze ze wszystkich klas i grup – obowiązywała masowa mobilizacja. Na Wyspach było inaczej – długo na front szli ochotnicy. Było ich tak wielu, że nie trzeba było nikogo zmuszać do walki. W ten sposób Anglia, Walia i Szkocja straciły na froncie najlepszy materiał ludzki, idealistów, którzy mieli na tyle moralnej siły, by pożegnać rodzinę i iść walczyć o sprawiedliwość w Europie [...]".

Tuż po zawieszeniu broni odczuwano przemożną potrzebę odreagowania niedawnej hekatomby. "Rozpoczyna się wielka epoka międzywojennych eksperymentów – w polityce, tańcu i seksie, w literaturze, muzyce i malarstwie. [...] po wojnie do władzy dochodzi pierwszy rząd socjalistów z Partii Pracy. Jeszcze niedawno uznano by to za rewolucję".

Pan Rybarczyk w tym miejscu ani trochę nie przesadza. Szefem rządu został wtedy bowiem Ramsay MacDonald – Szkot z dziada-pradziada, pierwszy w historii przedstawiciel tego narodu na Downing Street.

Obdarzony sumiastym wąsem, bujną czupryną i (jak na prawdziwego "górala" przystało) mocnym charakterem oraz dumą z własnego pochodzenia. Ponoć nie bał się głośno mówić, co myśli i z dumą eksponował rodowy kilt przy każdej okazji.

Wracając do cytatów z książki...

"Tak naprawdę Wielka Brytania ma szczęście, że nie zaznała prawdziwej rewolucji, tak jak parę lat wcześniej Rosja, Niemcy i Austria, rewolucji, która zmiotła z tronów krewnych Windsorów".

"Ogrom brytyjskich ofiar I wojny światowej wywołuje kryzys tradycyjnej moralności. Na polach Flandrii dla wielu Brytyjczyków umiera Bóg. Rozpoczyna się era triumfu ateizmu, hedonizmu i nihilizmu. Rekordy popularności w Londynie biją jasnowidze i szarlatani zapewniający kontakt ze zmarłymi. Na froncie zginęło tak wielu mężczyzn, że po 1918 roku Wielka Brytania zaczęła uchodzić za kraj starych panien.

W latach 20-tych XX wieku dwa miliony młodych Brytyjek nie ma szans na znalezienie męża. Singielkom łatwo mogą przyjść do głowy mało wiktoriańskie pomysły".

Ówczesny Minister Spraw Wewnętrznych "William Joynson-Hicks chwali się w Izbie Gmin, że zamknął w dekadenckiej dzielnicy 48 jaskiń występku – klubów nocnych, gdzie ukradkiem popijano nielegalny dżin i raczono się narkotykami".

W innej świetnej książce „Tolkien i pierwsza wojna światowa", autor John Garth pisze we fragmencie o końcu działań wojennych: „W świecie rzeczywistym upadł nieprzyjaciel: imperia niemieckie, austro-węgierskie i otomańska Turcja. Zniknął też jednak stary świat, zostawiając nowemu dziedzictwo niepewności, okrucieństwa i cierpienia.

Zginęły miliony ludzi i tylko bardzo niewielu nie straciło kogoś bliskiego. Śmierć poniosło wielu młodych mężczyzn, którzy stali obok Tolkiena na czarno-białych fotografiach drużyn rugby czy klubów kolacyjnych Szkoły Króla Edwarda i Kolegium Exeter. Straciło życie 243 byłych uczniów szkoły Tolkiena i 141 studentów jego kolegium. Spośród wszystkich wojskowych z całego uniwersytetu w Oksfordzie zginął niemal jeden na pięciu; było to znacznie więcej, niż wynosiła średnia krajowa, ponieważ wielu z nich było młodszymi oficerami".

* * *

W 1918 roku rewolucja rozpoczyna się na Wyspach i rewolucja też nad Wisłą. Po 123 latach zaborów Polska odzyskuje niepodległość.

VIVAT POLONIA!