Câu 9: Trình bày phân loại, nguồn gốc và tác dụng sinh học của tia tử ngoại

Trả lời:……

1. Phân loại: phụ thuộc vào bước sóng và tác dụng sinh học người ta chia ra làm 3 loại:

-          Tử ngoại C( UV.C ): từ 200-280nm

-          Tử ngoại B( UV.B ): từ 280-315nm

-          Tử ngoại A( UV.A): từ 315-400nm

2.Nguồn gốc:

  2.1.tử ngoại tự nhiên:

    Do mặt trời cung cấp, chủ yếu là loại A, rất ít tử ngoại B, hầu như ko có C. Bởi lẽ C bị hấp thu ở độ cao 40km trên các tầng khí quyển  và qua nghiên cứu ngta they tỉ lệ tử ngoại: A:B:C=25:1:0. tử ngoại chiếu trên bề mặt phụ thuộc vào mùa, thời gian trong ngày, thời tiết, đọ sạch của không khí và độ cao thấp của bề mặt tráI đất.

  2.2. tử ngoại nhân tạo:

-          gồm các loại đèn: hồ quang carbon,thạch anh, đèn hơI thủy ngân…

-          Tỉ lệ ; A:B:C=1:1:1

3.Tác dụng sinh học: phụ thuộc vào bước sang:

 3.1.Làm đỏ da:tác dụng lớn nhất của TN là đỏ da và có độ xuyên sâu khoảng 1mm khi chiếu trên mặt da

 Đỏ da là tiêu chuẩn để chỉ định liều dtr cho mỗi người.có 5mucws độ đỏ da:

-          liều sắp đỏ da: là mức độ chiếu  chưa gây đỏ da

-          đỏ da mức 1: là mức độ đỏ da nhẹ, ko làm da trầy tróc vẩy, có thể hoie ngứa.Các tr/c này sẽ hết trong vòng 24h sau chiếu.

-          Đỏ da mức 2: tróc da nhẹ, ngứa và rát bang.mất đi sau 2-3 ngày

-          Đỏ da mức 3: da đỏ hơn,ngứa và rát bang, tróc da rõ.mất đi sau 5-10 ngày

-          đỏ da mức 4: da bị sưng phù, nổi bỏng nc và rát bỏng

Liều đỏ da phụ thuộc vào mức độ nhạy cảm của da người bị chiếu, cường độ bức xạ, khoảng cách từ nguồn chiếu và thời gian chiếu.đỏ da xuất hiện rõ sau khi chiếu 5-10h

3.2.Gây dãn mạch dưới da:

 Tử ngoại có tác dụng gây dãn mạch dưới da nhờ đó mà cảI thiện đc dinh dưỡng tuần hoàn tại chỗ bị chiếu

3,3.Kích hoạt sterol, tạo vitamin D3: giúp cho quá trình chuyển hóa calci-phospho, nên đc áp dụng để dtr  còi xương duy dinh dưỡng ở trẻ em.

3.4.Tác dụng giẩm đau an thần: tác dụng vào đầu mút thần kinh kích thích tạo nên những sản phẩm tương tự histamine vậy nên sau khi chiếu có tác dụng an thần.

3.5.Tác dụng với mắt: Giác mạc hấp thu TN B, thủy tinh TN C, thủy tinh thể TN C. Cho nên nó gây kích thích, làm khô và loét giác mạc.Vì vậy phảI đeo kính raam khi chiếu TN

3.6.Với cơ: TN có tác dụng làm tăng TL cơ

3.7.Khác:

 - Tăng cường chuyển hóa đạm

 - Giảm BCTT và đơn nhân

 - Tăng HC

 - Hạ HA

 - Kích thích các tuyến nội tiết tố,SD, kích hoạt tuyến giáp, ức chế cận giáp

 - Tăng cường bài tiết mồ hôI, bài tiết acid uric trong nc tiểu

 - tăng chuyển hóa cơ bản

 - Hạ đường huyết đ/v ng CHA

 - giảm tần số hô hấp thở sâu, tăng cường trao đổi oxi

 - Phá hủy 1 số men: Carbonhydroca, Protease, Catalase, Urelase

Vì vậy TN đc chỉ định dtr rất rộng rãI trong lâm sàng