Câu 9. Những phẩm chất Đạo đức cơ bản của người VN trong thời

đại mới theo tư tưởng HCM.

*Trong tư tưởng Đạo đức HCM, những phẩm chất đạo đức được nêu ra là phù

hợp với từng đối tượng, đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ CM trong từng thời kì nhất định. Từ đó Người đã khái quát thành những phẩm chất chung, cơ bản nhất của người VN trong thời đại mới:

1/ Trung với nước, hiếu với dân:

Đây là phẩm chất quan trọng nhất, bao trùm nhất.

-Trong tư tưởng đạo đức truyền thống VN và phương Đông, "trung" là trung

thành với vua vì vua là nước, nước là nước của vua. Còn "hiếu" chỉ bó hẹp trong

phạm vi gia đình, con cái phải hiếu thảo với ông bà, cha mẹ..

-HCM đã tíêp nhận "trung hiếu" ở tầm nhận thức mới, đưa vào đó nội dung

mới: trung là trung với nước, trung thành với sự nghiệp dựng và giữ nước. Hiếu còn là hiếu thảo với nhân dân, vì nhân dân mà phục vụ. Hiếu với dân không dừng lại ở thương dân thân dân với tinh chất lãnh đạo, dạy dỗ, mà chủ yếu phải gần dân, gắn bó dân, dựa hẳn vào dân, lấy dân làm gốc.

-Trong sự nghiệp dựng và giữ nước, trung với nước, hiếu với dân phải gắn bó

chặt chẽ.

2/ Yêu thương con người:

-Đó là tình cảm rộng lớn, trước hết dành cho những người cùng khổ, những

người lao động bị áp bức, bóc lột. Tình yêu thương đó được thể hiện ở HCM bằng ham muốn tột bậc là làm cho nước nhà độc lập, dân được tự do, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.

-Tình yêu con người của HCM còn được thể hiện đối với những người có sai

lầm khuyết điểm và cố gắng sửa chữa.

-Yêu thương, quý trọng con người ở HCM là tìm cách nâng con người lên, phát

huy cái tốt ở mỗi con người, hạn chế đi đến thủ tiêu cái xấu ở mỗi con người.

-Đối với cán bộ Đảng viên, HCM nhắc nhở "phải có tình đồng chí yêu thương

lẫn nhau". Tình yêu thương phải được xây dựng trên nguyên tắc tự phê bình và phê bình, chân thành giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ.

3/ Cần, kiệm, liêm, chính - chí công vô tư

-HCM đã sử dụng những khái niệm cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư của

Đạo đức phương Đông và đạo đức truyền thống VN trên cơ sở giữ lại những gì tốt đẹp của quá khứ, lọc bỏ những gì không phù hợp và đưa vào đó nội dung mới, do sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất ĐN và xây dựng CNXH đặt ra.

a/Cần

-Là siêng năng, chăm chỉ, cố gắng, dẻo dai, là tự lực cánh sinh, không ỷ lại:

"kiến tha lâu đầy tổ". Người cũng lưu ý: "Nếu ta làm cố sống, cố chết trong một ngày, một tuần hoặc một tháng, đến nỗi sinh ốm đau phải bỏ việc, như vậy không phải là cần". Ý thức được "lao động là nghĩa vụ thiêng liêng"

b/ Kiệm:

-Là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm của dân, của nước, của

bản thân mình. Phải tiết kiệm từ cái nhỏ, nhiều cái nhỏ cộng lại thành cái to, không xa xỉ hoang phí hay phô trương. Cần phải đi đôi với kiệm.

c/Liêm:

-Là luôn tôn trọng giữ gìn của công và của dân, phải trong sạch, không tham

lam, không tham địa vị hay ai tâng bốc mình. Nhờ vậy luôn quang minh chính đại.

d/Chính:

-Là không tà, phải thẳng thắn, đứng đắn

+ Với mình: không tự cao, tự đại, luôn tự kiểm điểm, học hỏi.

+Với người: giữ thái độ đúng mực, chân thành, thật thà với người trên kẻ

dưới, không xu ninh, hay khinh bỉ.

+Với việc: với việc tôt phải hết lòng, với việc xấu cần tránh xa. Khi làm

phải chú tâm, làm đến nơi đến chốn.

e/Chi công vô tư:

-Là hết lòng vì sự nghiệp của XH, không quản riêng tư của mình.

-HCM coi chí công vô tư là đạo đức của ngừơi CM, của con người XHCN. Chí

công vô tư là ham làm việc ít nước, lợi dân, không màng địa vị, luôn nêu cao tinh thần tập thể. Chí công vô tư là hết lòng vì sự nghiệp CM và nhân dân, không tính toán sự được mất cá nhân.

4/Tinh thần quốc tế cao cả trong sáng

-Đó là tinh thần đoàn kết quốc tế vô sản, đoàn kết với các dân tộc bị áp bức,

với nhân dân lao động các nước.

-Đó là tinh thần đoàn kết của nhân dân VN với tất cả những người tiến bộ trên

TG vì hoà bình, công lý và tíên bộ XH.

-Đoàn kết quốc tế nhằm những mục tiêu lớn của thời đại là hoà bình, độc lập

dân tộc, dân chủ và tiến bộ XH, là độc lập gắn liền với CNXH, là hợp tác hữu nghị giữa các dân tộc. Đó là Chủ nghĩa quốc tế vô sản chân chính

-Tinh thần quốc tế vô sản trong sáng là phẩm chất đạo đức và yêu cầu đạo

đức nhằm vào mối quan hệ rộng lớn, vượt qua khuôn khổ quốc gia, dân tộc. Đây không chỉ là vấn đề tu dưỡng đạo đức mà còn gắn với đường lối chính trị của Đảng và NN.