Câu 9: Sự phát triển văn hóa thời kỳ phục hưng có vai trò như thế nào trong việc phát triển của hóa học thế kỷ XIV - XVI?

Trả Lời:

1, Đôi nét về thời kỳ phục hưng:

Thời kỳ phục hưng là cuộc tái sinh các giá trị nghệ thuật, tư tưởng, khoa học của thời kỳ Cổ đại và sự sống lại, phát triển rực rỡ của nền văn minh phương Tây. Phong trào Phục Hưng thường được coi bắt đầu từ thế kỷ thứ 14 tại Ý và thế kỷ thứ 16 tại Bắc Âu. Nó cũng được coi là đánh dấu giai đoạn chuyển tiếp của Châu Âu từ thời kỳ Trung Cổ sang Thời kỳ Cận đại.

2, Sự phát triển của hóa học:

- Trong thời Trung Cổ, sự tiến bộ của luyện kim rất chậm chạp nhưng sang đến thời kỳ Phục Hưng thì luyện kim được phát triển rộng rãi và có nhiều tiến bộ.

+ Sản xuất được vũ khí, quân trang cho các kỵ sĩ, đúc súng đại bác, súng nhẹ, công cụ lao động, máy móc (đồng hồ)...

+ Các phương pháp khai thác vàng, cách tách vàng và bạc, rút vàng từ các hợp kim với các kim loại khác. Đặc biệt ở đây có nói đến kỹ thuật hỗn hống hóa là một phương pháp mà thời đó tách vàng khỏi quặng, các kỹ thuật gia công kim loại, kỹ thuật đúc, cách đúc tiền, cách phân tích thử, cách làm gương bằng kim loại... (được mô tả trong các tác phẩm của Biringuxio, Agricola).

- Sự phục hưng nền văn hóa cổ đại tạo nên những trào lưu mới trong nhiều ngành khoa học, trong hóa học sự xuất hiện trường phái hóa y học là một trong những biểu hiện của các trào lưu đó. Thực ra việc dùng các khoáng vật để chữa bệnh và trang sức cùng với nhiều thứ thuốc lấy từ cỏ cây và động vật đã được nhiều dân tộc biết đến từ thời cổ đại, nhưng trước thế kỷ thứ 16, các loại thuốc chế từ khoáng vật mới được dùng rất hạn chế. Vào thời Phục Hưng, việc quan tâm đến các tác phẩm cổ lan sang cả lĩnh vực y học. Năm 1525 xuất hiện bản in tác phẩm của Hypocrat, người thầy thuốc nổi tiếng sống trước CN 400 năm. Do uy tín của Hypocrat nhiều thầy thuốc đã dựa vào những lời chỉ dẫn trong tác phẩm này để chữa bệnh bằng các thứ thuốc đơn giản như mật ong, rượu vang, nước cháo đại mạch ... nhưng lại coi thường kinh nghiệm y học đã tích lũy hơn 1000 năm kể từ thời Hypocrat. Nhưng đã có một số thầy thuốc tiến bộ đã chống đối phương pháp chữa bệnh này như Paraxen, Libavi, Van Henmon và cho rằng trong hóa học cần phải quan tâm đến cả hóa lý thuyết và hóa thực hành, đăc biệt là hóa y học.

- Trong thời kỳ Phục Hưng có nhiều phát hiện địa lý vĩ đại như cuộc hành trình của Macco Polo đi qua các nước Trung cận Đông sang Trung Quốc vào thế kỷ thứ 13 mở đầu cho cuộc thám hiểm của Vasco đê Gama đi vòng Châu Phi sang Ấn Độ, Cristop Colong vượt Đại Tây Dương tìm ra Châu Mỹ, Magienlang thực hiện cuộc đi vòng quanh quả đất... Qua những chuyến đi này người Châu Âu đã tiếp thu được những thành tựu của người Trung Quốc như nghề in, nghề làm thuốc súng và cách chế địa bàn.

- Nhu cầu ngày càng tăng về các hóa phẩm tạo điều kiện xuất hiện những cơ sở sản xuất lớn và mở rông việc buôn bán các hóa phẩm. Các ngành sản xuất axit, kiềm, các chất muối và nhiều chất trước đây chưa từng biết dần dần được mở rộng quy mô.

- Các ngành sản xuất đồ gốm bắt đầu phát triển ở nhiều nước Châu Âu đến thế kỷ 15,16 đã đạt tới trình độ cao. Sản xuất sứ và thủy tinh phát triển ở Châu Âu hơi muộn. Kỹ thuật sản xuất giấy đã xuất hiện ở Tây Ban Nha, Pháp, Đức, Italia từ thế kỷ 12, đến thời Phục Hưng đã được hoàn thiện và phát triển hơn nhiều.