Câu 7. Khái niệm vector và các đặc tính quan trọng của vector cần có:

1. Khái niệm vector:

Vector là một ADN có dạng thẳng hoặc dạng vòng trong đó người ta sẽ cài một mảnh DNA cần nghiên cứu, vector có khả năng xâm nhập vào tế bào chủ (E.coli hoặc nấm men) và mượn bộ máy của tế bào chủ để tạo ra nhiều bản sao giống hệt vector ban đầu.

2. Đặc tính:

Có khả năng sao chép tích cực, độc lập bên trong tế bào chủ

Dễ xâm nhập vào tế bào chủ

Có khả năng tiếp nhận DNA lạ

Có những đặc tính giúp dễ phát hiện tế bào có chứa chúng (được mã hoá bởi các gen chọn lọc)

Tồn tại lâu dài nhưng ít làm xáo trộn tế bào chủ

Có vị trí nhận biết duy nhất của một số enzym cắt giới hạn, các vị trí này thường đặt vào giữa các gen chọn lọc (điều này làm cho khi có một đoạn DNA lạ gắn vào vị trí cắt thì cũng gắn vào giữa gen chọn lọc làm bất hoạt gen ấy)

Kích thước càng nhỏ càng ưu thế vì sẽ thu nhận được một lượng DNA ngọai lai tối đa

Chúng không có khả năng sống sót ngoài tế bào chủ và không chuyển vào tế bào chủ khác bằng con đường tiếp hợp

Có trình tự điều hòa tạo điều kiện thuận lợi cho việc phiên mã của gen được đưa vào.

Tinh chế dễ dàng với khối lượng lớn bản sao của gen gắn vào vector

Một vector càng có nhiều đặt tính nêu trên càng tỏ ra ưu thế, hiện nay có nhiều loại vector: plasmid, phage, cosmid, YAC, BAC,…Tuỳ theo kích thước đoạn DNA và mục đích tạo dòng mà lựa chọn vector phù hợp.