Câu 7: Ảnh hưởng của rung động đến cơ thể con người và biện pháp giảm rung động.

1. Ảnh hưởng của rung động đến cơ thể con người

- Theo hình thức tác động người ta chia thành:

+ rung động chung: gây ra rung động của toàn bộ cơ thể.

+ rung động cục bộ: chỉ làm cho từng bộ phận của cơ thể rung động.

+ rung động tổ hợp: công nhân làm việc chính chịu tác động của rung động chung và rung động cục bộ.

- Ảnh hưởng:

+ rung động cục bộ không chỉ ảnh hưởng giới hạn trong phạm vi chịu tác động của nó ma còn ảnh hưởng đến thần kinh trung ương và thay đổi chức năng của các cơ quan và bộ phận khác.

+ rung động chung làm tính ổn định thăng bằng của cơ thể bị tổn thương.

+ hiện tượng cộng hưởng: xảy ra khi tần số rung động xấp xỉ tần số rung động riêng của cơ thể gây ra các biến đổi về sinh lý dẫn đến bệnh lý.

+ rung động gây ra thay đổi của tuyến giáp trong và thay đổi chức năng hoạt động của tuyến sinh dục.

+ rung động gây bệnh đau khớp xương.

+ rung động làm rối loạn hệ thần kinh ngoại biên và trung ương, gây ra bệnh rung nghề nghiệp. Triệu chứng điển hình của bệnh này là thần kinh mạch ở các ngón tay bị hủy hoại. ở nơi lạnh tay bị tê xanh thấy đau ở các khớp tay. Đây còn gọi là bệnh bàn tay trắng thường gặp ở những công nhân thao tác với dụng cụ rung.

2. Biện pháp giảm rung động

a) Biện pháp chung

- Biện pháp kĩ thuật: áp dụng tự động hóa và dùng công nghệ tiên tiến hoặc hạn chế các công việc tiếp xúc với rung động, thay đổi các thông số thiết kế máy, các thiết bị công nghệ dụng cụ cơ khí.

- Phương pháp tổ chức: kiểm tra thiết bị sau khi lắp đặt, sau khi sửa chữa và bảo quản định kỳ máy móc thiết bị, sử dụng đúng cách với máy, thường xuyên khám chữa bệnh cho công nhân để xem xét sự ảnh hưởng của chế độ rung.

- Phương pháp phòng ngừa: người ta xây dựng các phòng riêng trong đó bảo đảm các điều kiện vi khí hâuuj tốt, tổ hợp các phương pháp vật lý trị liệu( chậu nước nóng ngâm chân, xoa bóp).

b) Giảm rung động tại nguồn phát sinh.

- cân bằng các chi tiết quay tròn, nhất là các cánh quạt cao áp.

- nâng cao độ chính xác của các khâu động, các bộ truyền.

- nâng cao độ cứng vững của hệ thống công nghệ.

- dùng bộ tắt rung động lực.

c) Giảm rung động trên đường lan truyền.

c.1 cách rung động.

Để cách rung động của máy móc thiết bị người ta đưa vào hệ dao động 1 liên hệ đàn hồi trung gian. Khi lắp đặt cố định, thiết bị liên hệ đàn hồi đó được thực hiện bằng các cấu tạo phù hợp của nền.

- nền móng của máy móc, thiết bị có bộ phận không cân bằng được thực hiện bằng nền

móng có khe hở và nhét đầy các vật liệu xốp vào các khe hở đó.

Hình vẽ hình vẽ

- các máy móc và thiết bị khi làm việc gây ra rung động thì dưới bề mặt máy lên đặt 1 lớp vật liệu cách rung.

- giảm rung động từ nguồn đến nền móng người ta đặt giữa chúng 1 hệ giằng cứng nhờ cấu tạo đàn hồi. Cấu tao này có thể bằng lò xo hay bằng vật liệu đàn hồi

Hình vẽ hình vẽ

Có thể dùng các loại vật liệu cách rung sau đây:

+ cao su xốp mềm có độ cứng trung bình và các loại chuyên dùng

+ phớt mềm hay ép cứng

+ phớt khoáng vật trên liên kết bitan được chế tạo dưới dạng tấm dầy từ 3...5 cm.

+ tấm xi măng amiăng 3 cm, được chế tạo từ hỗn hợp 50% atbet và 50% xi măng.

+ tấm gỗ dạng thớ có chiều dày 2,5 cm

c.2 hút rung động

Việc chống hút rung động cơ thể có thể được thực hiện bằng cách biến năng lượng sinh ra bởi các thiết bị thành các dạng năng lượng khác để biến đổi năng lượng có thể thực hiện bằng cách sau đây:

- sử dụng vật liệu có ma sát trong lớn.

- sử dụng các loại vật liệu đàn hồi dẻo, có tổn thất trong lớn lên bề mặt, cấu kiện dao động của máy mới.

- chuyển năng lượng dao động cơ thành năng lượng dòng Fuco hay trường điện từ

d) Biện pháp phòng hộ cá nhân

- bao tay có đệm đàn hồi cắt rung động.

- giầy có đế chống rung.

- ghế chống rung: ngoài ra để tranh rung động ảnh hưởng xấu đến người còn có 1 số phương pháp sau đây

Phương pháp:

+ kiểm tra hệ thống tín hiệu tự động

+ điều khiển từ xa

+ với các máy cầm tay: khi chúng được cầm trong tay người công nhân để việc bảo vệ tay không bị rung động người ta có thể dùng các thiết bị khác nhau như:

+ Búa tay dược trang bị bộ giảm rung bằng khí nén và tay cầm đàn hồi, sử dụng búa nhẹ làm bằng vật liệu polyme.

+ Máy cầm tay: cân bằng cẩn thận các bộ phận chi tiết quay tròn.