Câu 5: Thế nào là giá trị thặng dư? Giá trị thặng dư tuyệt đối, gtri thặng dư tương đối, gtri thặng dư siêu ngạch?

1. Giá trị thặng dư

Là phần giá trị dôi ra ngoài gtri slđ, do nguoi cong nhan lam ra va bi nha TB chiem doat

Gtri thanh du phan anh qhsx cua tbcn- quan he boc lot cua nha tb doi voi nguoi lđ lam thue

Mục đích của cac nhà tư ban là tối đa hoa gtri thang du vi vay ho dung nhieu phuong phap de tang ty suat và khoi luonng gtri thang du. Có 2 phuong pháp để đạt đc mục đích đó là:

• gtrị thang du tuyêt đối:

là gtrị thang du co đc do keo dai ngay lđ vuot khoi gioi han thoi gian lđ can thiet. Nay lđ keo dai trong khi thoi gian lđ can thiet ko thay đổi, do đó thoi gian lđ thang du tang lên. Gtri thang du tuyet doi la co so chung cua che do TBCn. Phuong phap nay dc ap dung pho bien trong giai đoan cua CNTB khi mà lđ còn ở trình độ thủ công, nslđ thấp.

với lòng tham vô hạn, nhà TB tìm mọi thủ đoạn để kéo dài ngày lđ, trình độ bóc lột ngày càn tinh vi. Nhung 1 mặt do gioi hạn tu nhien cua slđ, mặt khác do đấu tranh cua cong nhan đòi rut ngán ngày lđ nên ngày lđ ko thể kéo dài vô hạn. tuy nhien ngay lđ cung ko the rut ngan bang thoi gian lđ tất yếu. một hinh thuc khac cuagtri thang du tuyet doi la tang cuong do lđ vi tang cuong do lđ cung giong nhu keo dai thoi gian lđ trong ngay trong khi thoi gian lđ tat yeu ko thay đổi.

• Gia tri thang du tuong đối

Là gtri thang du thu đc do rut ngan thoi gian lđ tat yeu va tang tuong ung thoi gian lđ thang du voi độ dài ngay lđ ko thay đổi, dựa trên cơ sở tang nslđ xh. Viêc tăng nslđ xh, truoc het o cac ngang sx ra vat pham tieu dung sẽ lam cho gtri lđ giam xuong, do đó làm giảm thoi gian lđ can thiết. khi độ dài ngay lđ ko thay đối, thoi gian lđ can thiet giam se lam tang thoi gian lđ thang du- thoi gian de sx ra gtri thang du tuong doi cho nha tu ban de gianh the canh tranh. Để thu đc nhiêu gtri thang du các nha tu ban da ung dung nhieu thanh tuu KHKT moiivao sx, cai tien bo may to chuc, hoan thien phuong phap quan li kte, nang cao nslđ. Kết quả la gtri cá biet cua hh thap hon gtri xh. Nhà tu ban nao thuc hien dieu do thi sẽ thu đc 1số gtri thạng dư trội hơn cac nhà tb khac

• giá tri thang du sieu ngạch

là phan gtri thang du thu duoc trội hon gia tri thang du binh thuong cua XH. Xet tung dvi sx cua cntb thi gia tri thang du sieu ngach la hien tuong tam thoi cuc bo. Nhung xet tren pham vi toan xh tb thi dó la hien tuong ton tai thuong xuyen. Vi vay gtri thang du sieu ngach la dong luc manh nhat thuc day cac nha tu ban ra suc cai tien ki thuat tang nslđ

gtri thang du sieu ngach va gtr thang du tuong doi deu dua tren co so tang nslđ nhung khac nhau o cho: gtri thang du tuong doi dua tren co so tang nsld xh con gtri thang du sieu ngachthi dua tren tang nsld cá biet.

2. so sanh gtri thang du tuyet doi và tuong doi

giống nhau về mục đích: làm cho thoi gian lđ thang du đc keo dai ra

khac nhau ve gia thiet, bien luan va ket qua.