Câu 20: Cấu trúc của một bài lên lớp Hóa học, các bước trong cấu trúc của các dạng bài lên lớp. Các bước này có cố định trong các dạng bài lên lớp không? Vì sao? Cho ví dụ.  

Trả lời:

  * Cấu trúc của một bài lên lớp Hóa học:

  - Cấu trúc của bài lên lớp hóa học là sự phân chia tiết học về mặt lí luận dạy học thành các đoạn, các bước nối tiếp nhau, gắn bó với nhau thành 1 chỉnh thể.

  - Muốn cho bài lên lớp đạt hiệu quả cao người ta cần xác định cấu trúc bài học hợp lí, hoàn chỉnh, các bước hợp thành gắn bó chặt chẽ với nhau, bước trước đặt ra vấn đề cho bước sau giải quyết, bước sau là hệ quả tất yếu của bước trước.

  - Các dạng bài lên lớp có sự khác nhau về cấu trúc. Sự khác nhau này được đặc trưng bằng dấu hiệu bên ngoài của bài học như: các giai đoạn của bài lên lớp, tính liên tục và mối liên hệ giữa các giai đoạn.

  - Các phần cấu trúc có liên quan chặt chẽ và thống nhất với nhau, thể hiện mối liên hệ mục đích, nội dung, phương pháp và hình thức dạy học.

  * Các bước trong cấu trúc của các dạng bài lên lớp:

1. Tổ chức lớp học.

2. Kiểm tra bài làm ở nhà.

3. Nêu vấn đề nghiên cứu và chuẩn bị tiếp thu kiến thức, kĩ năng mới.

4. Lĩnh hội kiến thức, kĩ năng.

5. Kiểm tra sơ bộ sự nắm vững kiến thức kĩ năng mới.

6. Khái quát hóa, hệ thống hóa kiến thức.

7. Vận dụng kiến thức mới, có sự kiểm tra, tự kiểm tra mức độ vận dụng kiến thức.

8. Tổng kết bài học.

9. Hướng dẫn học ở nhà.

  * Các bước trên không cố định vì:

  - Các bài lên lớp có sự khác nhau về cấu trúc (cấu trúc bên ngoài, cấu trúc bên trong).       

  - Các bài lên lớp đều có các cấu phần bắt buộc như bước mở đầu (ổn định tổ chức lớp – đặt nhiệm vụ nhận thức) và bước kết thúc (củng cố, kết luận, hướng dẫn học ở nhà). Ngoài ra các cấu phần có thể thay đổi trong các dạng bài học, có thể có trong dạng bài học này nhưng không có trong dạng bài học khác. Tùy thuộc vào mục đích và nội dung của bài dạy.

VD: Bài học nghiên cứu tài liệu mới có cấu trúc:

  - Phần mở đầu: chuẩn bị cho hs tiếp thu kiến thức mới.

  - Sự nghiên cứu, nắm vững kiến thức mới, kĩ năng mới chiếm phần cơ bản của giờ học.

  - Cuối giờ học, gv khái quát nội dung mới truyền đạt. Cho hs vận dụng kiến thức, kĩ năng mới thu được. Gv hướng dẫn học ở nhà và bài tập.