Câu 15: Trình bày những quan điểm chung của HCM về văn hóa. Liên hệ với sự phát triển nền văn hóa hiện nay?

1. Những quan điểm chung của HCM về văn hóa

"Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài ng mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức,pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những côn cụ cho sinh hoạt hàng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sd. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài ng đã sản sinh ra nhằm mục đích thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn"

* Quan niệm về vị trí vai trò của văn hóa: văn hóa là bp của kiến trúc thượng tầng, là đời sống tinh thần của xh. Chính trị xh đc gp thì văn hóa mới đc gp. Chính trị gp mở đg cho văn hóa phát triển. HCM đã vạch ra đg lối: phải tiến hành CM chính trị trc, cụ thể là CM gp dt để giành chính quyền ,từ đó gp văn hóa mở đg cho vh pt, "xh thế nào thì vh thế ấy, văn nghệ của ta rất phong phú, nhưng dưới chế độ thực dân và pk nhân dân ta bị nô lệ, bị tồi tàn, k thể pt đc". Ng dự định xd vh với 5 nd lớn:

+ Xd tâm lý: Tinh thần độc lập tự cường

+ Xd luân lý: Biết hi sinh mình, làm lợi cho quần chúng

+ Xd xh: mội sự nghiệp liên quan đến phúc lợi của nhân dân trg xh

+ Xd chính trị: dân quyền

+ Xd kinh tế

Văn hóa là 1 kiến trúc thượng tầng nhưng k thể đứng ngoài và nó phải ở trong kinh tế và chính trị. Văn hóa phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, thúc đẩy xd và pt kinh tế. Tuy "kinh tế có kiến thiết rồi, văn hóa mới kiến thiết đc", nhưng văn hóa phát triển k thụ động, vh có tính tích cực chủ động, nó đóng vai trò to lớn thúc đẩy kinh tế và chính trị pt như 1 động lực. "Vh ở trg chính trị" tức là vh phải tham gia nhiệm vụ chính trị, tham gia CM, kháng chiến và xd CNXH. "Vh ở trong kinh tế" tức là vh phải phục vụ thúc đẩy xd và pt kinh tế. "Vh ỏ trg kinh tế và chính trị" cũng có nghĩa là chính trị và kinh tế phải có tính văn hóa.

Văn hóa có quan hệ mật thiết với kinh tế, chính trị, xh tạo thành 4 vấn đề chủ yếu của đời sống xh và phải nhận thức như sau:

+ Vh quan trọng ngang kinh tế, chính trị, xh

+ Chính trị xh có đc gp thì vh mới đc gp. Chính trị gp mở đg cho vh pt

+ Xd kinh tế để tạo đk cho việc xd và pt vh

+ Vh là kiến trúc thượng tầng, nó phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, thúc đẩy xd và pt kinh tế

Trg kháng chiến, Ng định hướng hoạt động vh, thực hiện khẩu hiệu: "Vh hóa kháng chiến, kháng chiến hóa vh", những ng hoạt động vh cũng là chiến sĩ trên mặt trận vh

* Quan điểm về chức năng của vh

+ 1 là, bồi dưỡng tư tưởng đạo đức đúng đắn và tình cảm cao đẹp cho con ng. Ng thường xuyên quan tâm đến bồi dưỡng lý tưởng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Đó là chức năng cao quý của vh. HCM nói phải làm cho vh soi đg cho quốc dân đi, đi sâu vào tâm lý quốc dân, để xd tình cảm lớn cho con ng.

+ 2 là, nâng cao dân trí, "mọi ng phải hiểu biết quyền lợi của mình...phải có kiến thức mới để có thể tham gia vào công cuộc xd nc nhà, và trc hết phải biết đọc, biết viết chữ quốc ngữ". Khi miền Bắc quá độ lên CNXH, Ng nói "chúng ta phải biến 1nc dốt nát, cực khổ thành 1 nc vh cao và đời sông vui tươi hạnh phúc".

+ Ba là, bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, những phong cách lành mạnh, luôn hướng con ng vươn tới chân-thiện-mỹ để k ngừng haonf thiện bản thân mình

* Quan điểm về t/c của nền vh mới

Trg thời kỳ CM dt dân chủ, nềnvh thể hiện:

+ Tính dt, đặc tính dt hay cốt cách dt là cái tinh túy, đặc trưng riêng của vh dt. Cốt cách vh dt k phải "nhất thành bất biến", mà có pt và bổ sung nét mới

+ Tính khoa học của nền vh thuận với trào lưu tiến hóa của tư tưởng hiện đại: hòa bình, độc lập dt, dân chủ và tiến bộ xh. Những ng làm văn hóa phải có trí tuệ, hiểu biết khoa học tiên tiến, phải có chiến lược xd vh mang tầm thời đại

+ Tính đại chúng của nền vh là phục vụ nhân dân, phù hợp nguyện vọng của nhân dân, đậm đà tính nhân văn

Trong CM XHCN, nền vh thể hiện:

+ Nd XHCN: tiên tiến, tiến bộ,khoa học, hiện đại, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại

+ Tính dt của nền vh là giữ gìn, kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của dt, phù hợp với đk lịch sử mới