Câu 15: Phân tích nguyên nhân tồn tại của tôn giáo trong CNXH . Quan điểm của CN Mác Lênin về vấn đề tôn giáo trong CNXH

a, Khái niệm tôn giáo

Tôn giáo là 1 hình thái ý thức xh phản ánh 1 cách hoang đường, hư ảo hiện thực khách quan.

- Trong tác phẩm " chống Đuyrinh" ăng ghen viết ằ Tất cả mọi tôn giáo chẳng qua là sự phản ánh hư ảo vào trong đầu óc của con người những sức mạnh ở bên ngoài chi phối họ chỉ là sự phản ánh trong đó những sức mạnh ở thế gian đã mang hình thức những sức mạnh siêu thế gian.

- Khi xem xét tôn giáo ở phương diện XH học thì tôn giáo được coi như là 1 kiểu KTTT bao gồm ý thức tôn giáo, hệ thống lễ nghi, tổ chức tôn giáo.

- Còn ở phương diện triết học: tôn giáo bao gồm hệ tư tưởng tôn giáo, đó chính là các giáo lý do đó các giáo sĩ, các nhà thần học tạo ra và truyền bá trong xh

 dù xem xét tôn giáo ở phương diện nào thì ý thức tôn giáo vẫn quan trọng nhất, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong các tổ chức tôn giáo, niềm tin, đức tín là yếu tố quan trọng.

b, Sự chuyển biến của tôn giáo trong XH XHCN

- Trong CNXH : tôn giáo vẫn còn tồn tại là 1 bộ phận của KTTT , 1 hình thái lạc hậu của ý thức XH XHCN.

- Trong CNXH tôn giáo không được phép khống chế KH, GD và ĐT

- Trong CNXH tôn giáo không được phép sử dụng thông tin tuyên truyền đại chúng để trruyền bá tôn giáo.

- Trong CNXH : Nhà nước CNXH không sử dụng tôn giáo làm công cụ thống trị, tôn trọng và đảm bảo quyềng tự do tín ngưỡng và tự do không tín ngưỡng tôn giáo trên cơ sở pháp luật.

- Trong CNXH quần chúng nhân dân lao động và toàn thể các tín đồ trong tôn giáo đã trở thành người làm chủ XH, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật về nghĩa vụ và quyền lợi.

- Những người đứng đầu trong các tổ chức tôn giáo, các chức sắc trong các tôn giáo không giữ đặc quyền đặc lợi về kinh tế, chính trị, nhà nước tạo điều kiện cho họ để chuyên lo việc đạo sao cho tốt đời đẹp đạo.

*N2 của tôn giáo trong XH XHCN

- Nhận thức

Trong quá trình XD XH do trình độ dân trí chưa thật cao vẫn còn vô vanf những hiện tượng trong tự nhiên, xã hội mà kể cả khoa học chưa thể làm rõ khi đó tôn giáo vẫn còn yếu tố để tồn tại bởi vì 1 bộ phận nhân dân đã đi tìm sự lý giải, an ủi che chở từ sức mạnh của thần kinh.

- Kinh tế:

Trong quá trình XD CNXH nền kinh tế vẫn còn tồn tại nhiều thành phần kinh tế với những lợi ích khác nhau của các giai cấp, các tầng lớp xã hội. Trong đời sống hiện thực, sự bất bình đẳng về KT, CT, XH vẫn còn diễn ra sự cách biệt khá lớn về đời sống vật chất, tinh thần giữa các nhóm dân cư còn phổ biến . Do đó những yếu tố may rủi, ngẫu nhiên vẫn hành động mạnh mẽ đến con người làm cho con người để trở lên thụ động với tư tưởng nhờ cậy, cầu mong vào lực lượng siêu nhiên

- Tâm lý:

Tín ngưỡng tôn giiáo đã tồn tại lâu dài trong lịch sử nhân loại, đã trở thanh niềm tin, lối sống, phong tục tập quán, t/c của một bộ phận đông đảo quần chúng nhân dân qua nhiều thế hệ. Bởi vậy cho dù trong tiến trình XD CNXH và trong XH XHCN đã có những biến đổi ngay cùng với tiến độ của những biến đổi KT- XH mà nó phản ánh. Điều đó cho thấy trong mối quan hệ giữa tồn tại XH và ý thức XH thường có tính bảo thủ hơn so với tồn tại XH trong đó ý thức tôn giáo lại là yếu tố mang tính chaats bền vững nhất trong đời sống tinh thần của mỗi con người của XH.

- Chính trị - XH

xét về mặt giá trị có những nguyên tắc của tôn giáo phù hợp với CNXXH với chủ trương, đường lối chính sách của nhà nước XHCN đó là những giá trị đ2, VH, tư tưởng nhân đạo, hướng thiện, đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận quần chúng nhân dân, chính vì thế trong chừng mực nhất định tôn giáo có sức thu hút mạnh mẽ đối với 1 bộ phận quần chúng nhân dân

- Văn hoá:

Trong thực tế sinh hoạt văn hoá xã hội, sinh hoạt tín ngưỡng tôn giáo đã đáp ứng được phần nào nhu cầu VH tinh thần của cộng đồng XH và trong một mức độ nhất định có ý nghĩa giáo dục ý thức cộng đồng phong cách, lối sống của mỗi cá nhân trong cộng dodòng về phương diện sinh hoạt văn hoá, tôn giáo thường được tiến hành dưới dạng hình thức là lễ nghi tín ngưỡng cung với những lời làm theo chuẩn mực để phù hợp với quan niệm của mỗi tôn giáo. N2 sinh hoạt văn hoá có tính chất tín ngưỡng tôn giáo ấy đã lôi cuốn 1 bộ phận quần chúng nhân dân xuất phát từ nhu cầu VH tư tưởng, t/c của họ

 Đây là những nguyên tắc cơ bản khiến tôn giáo vẫn tồn tại trong tiến trình XD XHCN và trong XH XHCN. Tuy nhiên cùng với tiến trình đó tôn giáo cũng có những biến đổi cùng với sự thay đổi của những điều kiện KT - XH, với quá trình cải tạo XH của XD XH mới.

d, Những nguyên tắc của CN MácLê

- Khắc phục, lên án những ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo trong đời sống XH phải gắn liền với quá trình cải tạo, XH cũ XD XH mới. Đó là yêu cầu khách quan của sự nghiệp XD XHCN

- Khi tín ngưỡng tôn giáo còn là 1 bộ phận tinh thần của 1 bộ phận nhân dân thì nhà nước XHCN phải tôn trọng và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng của mọi công dân có tôn giáo hay không có tôn giáo đều bình đẳng trước pháp luật, đều có quyền và nghĩa vụ như nhau. Cần phát huy những giá trị tích cự của tôn giáo nghiêm cấm mọi hành vi vi phạm quyền tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng của nhân dân.

- Thực hiện đoàn kết những người có tôn giáo với những người không có tôn giáo, đoàn kết các tôn giáo, đoàn kết toàn dântộc XD và bảo vệ đất nước. Nghiêm cấm mọi hành vi chia rẽ cộng đòng vì lý do tín ngưỡng tôn giáo.

- Phân biệt 2 mặt chính trị vằ tư tưởng trong tôn giáo. Mặt tư tưởng thực hiện sự tín ngưỡng trong tôn giáo. Trong quá trình XHCH phụ thuộc mặt này là việc làm thường xuyên lâu dài. Mặt chính trị là sự lợi dụng tôn giáo của những phần tử phản động nhằm chống lại sự nghiệp CM, sự nghiệp XD XHCN. Đấu tranh loại bỏ mặt chính trị phản động trong lĩnh vực tôn giáo là nhiệm vụ thường xuyên và khẩn trương, kiên quyết vừa phải thận trọng và có sách lược phù hợp với TG.

- Phải có quan điểm lịch sử cụ thể khi giải quyết vấn đề tôn giáo trong mỗi thời kỳ lịch sử khác nhau, vai trò và sự tác động của từng tôn giáo đối với đời sống XH cũng khác nhau. Quan điểm thái dộ của giáo hội, giáo sỹ, giáo dân về các lĩnh vực, các vấn đề của XH có sự khác biệt. Do đó cần phải có quyết định lịch sử cụ thể khi xem xét, đánh giá và giải quyết vấn đề có liên quan đến tôn giáo.