Câu 15.Kinh tế hàng hóa

1.Tính tất yếu khách quan của kinh tế hàng hóa trong TKQD lên CNXH ở nước ta

*Kinh tế hàng hóa ra đời và tồn tại khi có 2 điều kiện

+Sự phân công lao động xã hội

+Sự tách biệt về kinh tế giữa các chủ thể sản xuất

*Đối với nước ta 2 điều kiện vẫn còn:

+Sự phân công lao động ngày càng phát triển

+Sự tách biệt về kinh tế dựa trên cơ sở nước ta có nhiều hình thức sở hữu tư liệu sản xuất:Nhà nước,tập thể,tư nhân,giữa các đơn vị trong cùng 1 thành phần kinh tế độc lập với nhau về thành phần kinh tế

*Kinh tế hàng hóa đối với thực trạng nền kinh tế nước ta hiện nay

+Có tác dụng tích cực đôi với việc phát triển sản xuất,đưa sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn

+Là cơ sở để nâng cao đời sống về vật chất và tinh thần của nhân dân

+Tạo ra môi trường để hòa nhập nền kinh tế nước ta với nền kinh tế thế giới

2.Đặc điểm kinh tế hàng hóa trong TKQD lên CNXH ở nước ta

A,Đặc điểm 1

*Nền kinh tế hàng hóa nước ta là nền kinh tế hàng hóa kém phát triển,mang tính tự cấp,tự túc đang chuyển dần sang nền kinh tế hàng hóa phát triển từ thấp lên cao

*Biểu hiện của tính kém phát triển

+Cơ sở hạ tầng vật chất và cơ sở hạ tầng xã hội của nền kinh tế thấp kém ,nhỏ bé,lạc hậu không đáp ứng được yêu cầu của kinh tế hàng hóa,cụ thể:

-Cơ sở hạ tầng vật chất của nền kinh tế:

Hệ thống giao thông vận tải:đường xá nhỏ hẹp,phương tiện thô sơ,nhỏ,tốc độ thấp ,lạc hậu

Hệ thống thông tin:Kĩ thuật không phải tiên tiến nhất

Hệ thống ống dẫn,bình chứa,kho tang cũ thiếu

Hệ thống thủy lợi chưa tốt

-Cơ sở hạ tầng xã hội

Hệ thống GDDT:Chất lượng còn thấp,nội dung chưa theo kịp sự phát triển hiện nay,đào tạo mất cân đối

Hệ thống luật pháp,chính sách:cồng kềnh chưa tọa hành lang pháp lí công bằng...

Tâm lí:Ngại mạo hiểm,lười học hỏi,kém thích nghi

+Trình độ kĩ thuật công nghệ của sản xuất lạc hậu,năgn suất lao động kém làm cho qui mô nhỏ,chất lượng hàng hóa thấp,giá thành cao dẫn đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm thấp ngay tại thị trường trong nước

+Cơ cấu kinh tế mất cân đối:Nông nghiệp vẫn còn chiếm tỉ trọng lớn,tình hình độc canh phổ biến do đó không tận dụng tối đa tiềm năng đất nước

+Thị trường nhỏ,vô chính phủ rất nhiều thị trường quan trọng kém phát triển hoặc chưa hình thành như thị trường việc làm đất đai

+Trình độ quản lí yếu kém,chưa có tập đoàn kinh tế lớn,doanh nghiệp nổi tiếng có khả năng dẫn dắt nền kinh tế

b.Đặc điểm 2

*Nền kinh tế hàng hóa nước ta là nền kinh té hàng hóa nhiều thành phần mang tính quá độ

*Biều hiện:

+Có nhiều loại hình sản xuất hàng hóa tồn tại đan xen nhau trong một nền kinh tế thống nhất có quan hệ hữu cơ với nhau

-Sx hàng hóa của các đơn vị kinh tế tập thể với nòng cốt là HTX

-Sx hàng hóa của các doanh nghiệp thuộc kinh tế tư nhân TBCN và CNTB

-Sx hàng hóa của các hộ gia đình cá thể

-Sx hàng hóa của những doanh nghiệp,tổ chức kinh tế thuộc sở hữu nhà nước và các tổ chức chính trị,tổ chức xã hội và các đoàn thể

-Ngoài ra còn có hàng hóa của cán bộ công chức,xã viên HTX sản xuất thêm ở nhà

+Có tính quá độ:Chưa phải là kinh tế hàng hóa XHCN đã chin muồi,không hoàn toàn là kinh tế hàng hóa giản đơn nhưng cũng không phải là kinh tế hàng hóa TBCB,tồn tại nhiều loại hình quan hệ sản xuất khác nhau về bản chất trong một nền kinh tế thống nhất

Biều hiện

-Ở sự dịch chuyển cơ cấu kinh tế cả ở cơ cấu thành phần,cơ cấu ngành,cơ cấu vùng kinh tế

-Dịch chuyển cơ chế quản lí và điều tiết kinh tế:chuyển từ cơ chế tập trung kế hoạch hóa sang cơ chế thị trường có sự điều tiết của nhà nước

-Chuyển từ mô hình kinh tế hầu như khép kín sang cơ cấu mở

C,Đặc điểm 3

*nền kinh tế hàng hóa nước ta phát triển theo định hướng XHCN với vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và sự quản lí vĩ mô của nhà nước

*Định hướng XHCN:

+LÀ xu thế phát triển kinh xã hội mà sự hung mạnh của ns dựa trên cơ sở sự giàu có và hạnh phúc của dân cư

+Xây dựng một nền kinh tế có:

-Trình độ lực lượng sản xuất hiện đại dựa trên thành tựu mới nhất của khoa học làm cho năg suất lao động cao

-Hệ thống quan hệ sản xuất tiên tiến phù hợp với trình độ phát triển cao của lực lượng sản xuất

-Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng phát triển

-Quan hệ xã hội dân chủ công bằng văn minh

+Để đam bảo định hướng XHCN cho sự phát triển kinhh tế hàng hóa nước ta,nền kinh tế nhà nước có vai trò chủ đạo và toàn bộ nền kinh tế phải nằm dưới sự lãnh đạo vĩ mô của nhà nước nhằm đi đôi với sự phát triển kinh tế giải quyết các vấn đề môi trường,xã hội:

-Giảm bớt sự chênh lệch thu nhập giữa các tầng lớp dân cư,trình độ phát triển giũa các vùng dân cư

-Hạn chế,khắc phục ô nhiễm môi trường

-Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên nhằm tạo ra sự phát triển bền vững