CÂU 14: HÃY PHÂN TÍCH CƠ SỞ HÌNH THÀNH TT HCM:

(+) Cơ sở khách quan:

+) bối cảnh lịch sử: bối cảnh lịch sử vn cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20: hcm sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất nước và thế giới có nhiều biến động. trong nước, chính quyền triều nguyễn đã từng bước khuất phục trước cuộc xâm lược của tư bản pháp, lần lượt ký kết các hiệp ước đầu hàng, thừa nhận nền bảo hộ của thực dân pháp trên toàn vn. Cho đến cuối thế kỷ 19, các cuộc khởi nghĩa vũ trang dưới khẩu hiệu cần vương do các sĩ phu, văn thân lãnh đạo cuối cùng cũng thất bại. hệ tư tưởng pk đã lỗi thời trước các nhiệm vụ lịch sử. các cuộc khai thác của thực dân pháp đã làm cho nước ta có nhiều chuyển biến và phân hóa, giai cấp công nhân, tầng lớp tiểu tư sản và tư sản bắt đầu xuất hiện tạo ra những tiền đề bên trong cho phong trào yêu nước giải phóng dân tộc vn đầu thế kỷ 20. phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc, các sĩ phu nho học có tt tiến bộ đã cố gắng tổ chức và vận động cuộc đấu tranh yêu nước chống pháp theo mục tiêu và phương pháp mới. song chủ trương cầu ngoại viện, dùng bạo lực để khôi phục độc lập của phan bội châu đã thất bại, chủ trương "ỷ pháp cầu tiến bộ", khai thông dân trí, nâng cao dân khí trên cơ sở đó mà lần lần tính chuyện giải phóng... của phan chu trinh cũng không thành công.

+) Bối cảnh quốc tế: trong khi con thuyền vn còn lênh đênh chưa rõ bờ bến phải đi tới, việc cứu nước như trong đêm tối không có đường ra thì lịch sử thế giới trong giai đoạn này cũng đang có những chuyển biến to lớn. CNTB từ giai đoạn cạnh tranh tự do chuyển sang giai đoạn độc quyền đã xác lập quyền thống trị của chúng trên phạm vi toàn thế giới. CNĐQ đã trở thành kẻ thù chung của các dân tộc thuộc địa. có một thực tế lịch sử là, trong quá trình xâm lược và thống trị của chủ nghĩa thực dân, tại các nước nhược tiểu ở châu á, châu phi và khu vực mỹ la tinh, sự bóc lột pk trước kia vẫn được duy trì và bao trùm lên nó là sự bóc lột TBCN. Bên cạnh các giai cấp cơ bản trước kia, đã xuất hiện thêm các giai cấp, tầng lớp xh mới, trong đó có công nhân và tư sản. từ cuộc đấu tranh sôi nổi của công nhân các nước TBCN cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, đã dẫn đến một cao trào mới của cm thế giới với đỉnh cao là cm tháng 10 nga năm 1917. chính cuộc cm vĩ đại này đã làm "thức tỉnh các dân tộc châu á". Từ sau cm tháng 10 nga, với sự ra đời của quốc tế cộng sản(3-1919), phong trào công nhân trong các nước tư bản chủ nghĩa phương tây và phong trào giải phóng dân tộc các nước thuộc địa ở phương đông càng có quan hệ mật thiết với nhau hơn trong cuộc đấu tranh chóng kẻ thù chung là chủ nghĩa đế quốc.

(+) Những tiền đề tt- lý luận:

+) Giá trị truyền thống dân tộc: lịch sử dựng nước và giữ nước lâu đời đã hình thành nên những giá trị truyền thống hết sức đặc sắc và cao quý của dân tộc vn, trở thành tiền đề, tt lý luận xuất phát hình thành tt hcm. Đó là truyền thống yêu nước, tinh thần bất khuất, là tinh thần tương thân tương ái, lòng nhân nghĩa, ý thức cố kết cộng đồng, là ý chí vươn lên vượt qua moi khó khăn thử thách, là trí thông minh, tài sáng tạo, quý trọng hiền tài, khiêm tốn tiếp thu tinh hoa vh nhân loại để làm giàu cho vh dân tộc. trong những giá trị đó, chủ nghĩa yêu nước truyền thống là tt, tình cảm cao quý, thiêng liêng nhất, là cội nguồn của trí tuệ sáng tạo và lòng dũng cảm của người vn, cũng là chuẩn mực đạo đức cơ bản của dân tộc. chính sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước đã thúc giục người quyết chí ra đi tìm đường cứu nước. chủ nghĩa

yêu nước sẽ biến thành lực lượng vật chất thực sự khi nó ăn sâu vào tiềm thức, vào ý trí và hành động của mỗi con người. chính từ thực tiễn đó, hcm đã đục kết chân lý: "dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ và to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và cướp nước".

+) Tinh hoa vh nhân loại: kết hợp với giá trị truyền thống của vh phương đông là các thành tựu văn minh phương tây - đó là nét đặc sắc trong quá trình hình thành nhân cách và vh hcm. Đối với vh phương đông cùng với những hiểu biết về hán học, hcm biết chắt lọc lấy những gì tinh túy nhất trong các học thuyết triết học hoặc trong các tư tưởng của Lão Tử, Quản Tử, Mặc Tử... người tiếp thu những mặt tích cực của nho giáo. Người dẫn lời của lê nin " chỉ có những người cm chân chính mới thu hái được những hiểu biết quý báu của đời trước để lại". cùng với những tt triết học phương đông, hcm còn nghiên cứu tiếp thu ảnh hưởng của nền vh dân chủ và cm phương tây. Người sớm làm quen với vh pháp, tìm hiểu các cuộc cm ở pháp và mỹ. người trực tiếp đọc và tiếp thu các tt về tự do, bình đẳng qua các tác phẩm của các nhà khai sáng như vonte, rutxô, môngtetxkiơ. Người tiếp thu các giá trị của bản "tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền" của đại cm pháp, các giá trịi về quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hp của "tuyên ngôn đl" của mỹ năm 1776. hcm đã tự biết làm giàu vốn trí tuệ của mình bằng vốn trí tuệ của thời đại. CN MLN là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tt hcm. Hcm đã nói " lúc bấy giờ, tôi ủng hộ cm tháng 10 chỉ là theo cảm tính tự nhiên... tôi kính yêu lênin vì lênin là một người yêu nước vĩ đại đã giải phóng đồng bào mình... tôi tham gia đảng xh pháp chẳng qua là vì các "ông bà" ấy - ( hồi đó tôi gọi các đồng chí của tôi như thế) - đã tỏ đồng tình với tôi, với cuộc đấu tranh của các dân tộc bị áp bức. còn như đảng là gì, công đoàn là gì, chủ nghĩa xh và chủ nghĩa công sản là gì, tôi đều chưa hiểu". thực tiễn trong gần 10 năm đi cứu nước, nhất là sau khi đọc "sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa" của lênin 1920, nguyễn ái quốc đã " cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng... vui mừng đến phát khóc..." vì đã tìm thấy con đường giải phóng dân tộc. như vậy chính luận cương của lênin đã nâng cao nhận thức của hcm về con đường giải phóng. Người viết " lúc đầu chính là chủ nghĩa yêu nước, chứ chưa phải chủ nghĩa cộng sản đã đưa tôi tin theo lênin, tin theo quốc tế thứ 3". Thế giới quan và phương pháp luận MLN đã giúp hcm tổng kết kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn để tìm ra con đường cứu nước " trong cuộc đấu tranh, vừa nghiên cứu lý luận MLN, vừa làm công tác thực tế, dần dần tôi hiểu được rằng chỉ có CNXH, CNCS mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lđ trên thế giới"; "bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa lênin" ; " chính là do cố gắng vận dụng những lời dạy của lênin, nhưng vận dụng một cách sáng tạo với thực tế vn hiện nay, mà chúng tôi đã chiến đấu và giành thắng lợi to lớn".

(+) Nhân tố chủ quan:

+) Khả năng tư duy và trí tuệ hcm: những năm tháng học tập trong nước và bôn ba khắp thế giới để học tập, nghiên cứu, hcm đã không ngừng quan sát, nhận xét thực tiễn, làm phong phú thêm sự hiểu biết của mình, đồng thời hình thành những cơ sở quan trọng để tạo dựng nên những thành công trong lĩnh vực hoạt động lý luận của người về sau. Các nhà yêu nước cùng thời với hcm tuy cũng đã có những quan sát, nhưng họ chưa nhận thấy hay chưa nhận thức đúng về sự thay đổi của dân tộc và của thời đại. trong quá trình tìm đường cứu nước, hcm khám phá các quy luật vận động xh, đời sống vh và cuộc đấu tranh của các dân tộc trong hoàn cảnh cụ thể để khái quát thành lý luận, đem lý luận chỉ đạo hoạt động thực tiễn và được kiểm nghiệm trong thực tiễn. nhờ vào con đường nhận thức chân lý như vậy, mà lý luận của hcm mang giá trị khách quan, cm và kh.

+) Phẩm chất đạo đức và năng lực hđ thực tiễn: mục tiêu đấu tranh giải phóng dân tộc, sự tác động mạnh mẽ của thời đại và sự nhận thức đúng đắn về thời đại đã tạo đk để hcm hđ có hiệu quả cho dân tộc và nhân loại. có được điều đó là nhờ vào nhân cách, phẩm chất, tài năng trí tuệ siêu việt của hcm. Phẩm chất tài năng đó được biểu hiện trước hết ở tư duy, tự chủ, sáng tạo cộng với đầu óc phê phán tinh tường, sáng suốt trong việc nhận xét, đánh giá các sự vật, sự việc xung quanh. Phẩm chất tài năng đó cũng được biểu hiện ở phẩm chất kiên định, luôn tin vào nhân dân; khiêm tốn, bình dị, ham học hỏi; nhạy bén với cái mới, có phương pháp biện chứng, có đầu óc thực tiễn. chính vì thế, hcm đã khám phá ra lý luận cm thuộc địa trong thời đại mới, trên cơ sở đó, xd một hệ thống quan điểm lý luận toàn diện, sâu sắc về cm vn. Phẩm chất hcm còn được biểu hiện ở sự khổ công học tập để chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức nhân loại, là tâm hồn của một nhà yêu nước chân chính, một chến sĩ cộng sản nhiệt thành cm, một trái tim yêu nước thương dân, sẵn sàng chịu đựng hi sinh vì độc lập tự do của tổ quốc hp của đồng bào.