Campuchia đóng trại tỵ nạn Việt Nam

Ban đầu người Thượng tạm trú trong các trại gần biên giới trước khi được đưa về Phnom Penh

Chính phủ Campuchia vừa thông báo với cơ quan cứu trợ người tỵ nạn của Liên Hiệp Quốc rằng trại giữ 62 người tỵ nạn từ Việt Nam sẽ bị đóng cửa vào ngày đầu tiên của năm mới 2011.

Theo các hãng thông tấn, những người này, thuộc sắc tộc thiểu số Cao nguyên miền Trung Việt Nam, sẽ bị buộc phải hồi hương.

Nhưng điều còn được bàn thảo là Cao ủy Tỵ nạn LHQ (UNHCR), đã công nhận quy chế tỵ nạn cho những người này và nay đang đề nghị có thêm thời gian cho một giải pháp lâu dài.

Trả lời BBC Tiếng Việt qua điện thoại, bà Kitty McKinsey, người phát ngôn cho UNHCR, đại diện cho Campuchia và Việt Nam nói:

"Chúng tôi đề nghị chính phủ Campuchia cho chúng tôi nhiều thời gian hơn, để tìm ra giải pháp lâu dài hơn cho 62 cá nhân hiện đang ở khu trại. Chúng tôi hy vọng chính phủ Campuchia sẽ đáp ứng những yêu cầu của chúng tôi."

Chúng tôi mong đợi sẽ nhận được câu trả lời khả quan từ phía chính phủ Campuchia

Người phát ngôn Kitty McKinsey

Đóng trại

Đây là nhóm người xin tỵ nạn cuối cùng từ đợt 1812 người sắc tộc thiểu số trốn sang vùng biên giới của Campuchia và được UNHCR nhận hồi 2006.

Nay, phát ngôn viên cho Bộ Ngoại giao Campuchia, ông Koy Kuong nói:

"Nếu chúng tôi không bảo họ đóng khu trại, thì công việc của Cao ủy Tỵ nạn sẽ kéo dài vô tận".

Hãng tin AP cho hay họ xem được một lá thư của chính quyền Campuchia định ra ngày đóng khu trại hiện nằm gần Phnom Penh là 1/1/2011.

Kể từ 2001, hàng nghìn người Thượng từ Cao nguyên miền Trung Việt Nam đã trốn sang Campuchia.

Một số không nhỏ cáo buộc chính quyền "trấn áp, cướp đất và hạn chế tự do tôn giáo của họ".

Hồi 2006, một nhóm người Thượng được cho đi tái định cư tại Hoa Kỳ, một nhóm khác được đưa về Việt Nam.

Trước câu hỏi tương lai của những người này ra sao, vì chính phủ Campuchia đã có tiền lệ gửi người xin tỵ nạn [từ Tân Cương] về Trung Quốc, nên lần này với người Thượng từ Việt Nam thì sao, bà McKensey nói họ vẫn hy vọng:

Một số bám víu vào UNHCR ở Bangkok

"Vì họ chưa bị gửi trả về (Việt Nam) nên chưa nên nói trước điều gì. Chúng tôi mong đợi sẽ nhận được câu trả lời khả quan từ phía chính phủ Campuchia."

Khi được hỏi thủ tục thì cần chờ đợi bao lâu, bà McKinsey nói với BBC Tiếng Việt rằng bà không biết và "câu hỏi đó tốt hơn là gửi tới cho chính phủ Campuchia".

Trốn trại

Sau khi thỏa thuận tay ba Việt Nam – Campuchia – UNHCRđược ký kết vào tháng 5/2005, trên nguyên tắc những người Thượng đủ tiêu chuẩn tỵ nạn vì lý do tôn giáo, nhân quyền, hoặc chính trị sẽ được cho định cư ở quốc gia thứ ba. Đến nay khoảng 1 ngàn người Thượng may mắn đã được các nước tiếp nhận, phần lớn đến Hoa Kỳ.

Nhưng người tị nạn nghi ngờ cam kết của Việt Nam cho tái hội nhập mà không bị ngược đãi.

Từ đầu năm 2007 đến nay, người Thượng ở các trại ở Phnom Penh bị rớt phỏng vấn rất nhiều, hoặc chờ đợi cả năm mà kết quả chưa được công bố.

Những người bị từ chối trong quá trình phỏng vấn sẽ bị cưỡng bức hồi hương hoặc khuyến khích tự nguyện hồi hương.

Hà Nội cam kết không trừng phạt và giúp đỡ người trở về tái hội nhập với buôn làng của họ. Thế nhưng người tỵ nạn không tin vào lời nói của chính phủ Việt Nam, họ thà trốn trại tìm đường sống trong tuyệt vọng chứ không chịu trở về Việt Nam.

Từ cuối tháng 5/2008 đến nay ít nhất đã có gần 40 người đào thoát từ các trại của UNHCR ở Phnom Penh sang Thái Lan vì cho rằng UNHCR Bangkok có thẩm quyền cao hơn Phnom Penh.

Nhưng thực tế có thể hoàn toàn khác với những gì họ nghĩ trong bối cảnh Thái Lan gần đây đã cưỡng bức hồi hương toàn bộ vài ngàn người tị nạn H'mông về Lào.

Cambodia to shut Vietnamese refugee centre

 Hundreds of Montagnards have fled to Cambodia since 2001

Continue reading the main story

Related stories

UNHCR warns on Montagnards

Vietnam refugees emerge from hiding

Country profile: Vietnam

Cambodia says it will shut a centre for Vietnamese refugees on 1 January and send those remaining back to Vietnam, where they allegedly face repression.

The UN refugee agency has pleaded for more time to resettle the 62 refugees.

They are the last group of asylum-seekers known as Montagnards - an ethnic minority that largely sided with US forces during the Vietnam war.

Cambodia has refused to allow them to settle, saying they must choose to go to a third country or back to Vietnam.

Hundreds of Montagnards have fled to Cambodia since 2001, after Vietnam's communist government cracked down on protests against land confiscation and religious persecution.

The UN High Commissioner for Refugees (UNHCR) has already has granted the Montagnards refugee status.

"We have asked the Cambodian government to give us more time to find a long-term solution for these 62 individuals who are at that site, and we hope that the Cambodian government will give us a favourable reply," Kitty McKinsey of UNHCR told the BBC Vietnamese service.

"They haven't sent them back yet, so let's not get ahead of ourselves."

Cambodia says it wants to close the shelter in Phnom Penh to deter any further arrivals from Vietnam.

"If we don't tell them to close the site, the work of the UNHCR will be prolonged endlessly," Foreign Ministry spokesman Koy Kuong was quoted by the Associated Press as saying.