Trên toàn các cơ sở vương quốc phong kiến đã được hình thành ở giai đoạn đầu , từ khoảng nửa sau thế kỉ X đến thế kỉ XIII , các vương quốc này đã tiếp tục phát triển cao .
Trên lưu vực sông I-ra-oa-đi , vương quốc Pa-gan đã mạnh lên và thống nhất lãnh thổ , mở đầu cho quá trình hình thành , phát triển của vương quốc Mi-an-ma. Ở lưu vực sông Chao Phray-a là sự hiện diện của vương quốc Ha-ri-pun-giay-a. Trên bán đảo Đông Dương , ngoài Đại Việt và Chăm-pa, vương quốc Cam-pu-chia của người Khơ-me trờ nên thịnh vượng .
    Vào thế kỉ XIII , quân Mông Nguyên mở rộng xâm lược xuống Đông Nam Á . Nhu cầu liên kết giữa các quốc gia nhỏ và các tộc người trong kháng chiến chống ngoại xâm đã dẫn đến sự ra đời một số vương quốc phong kiến mới và sự thống nhất , hình thành một số phong kiến lớn hơn.

     Ở các vương quốc , bộ máy nhà nước dần được củng cố với sự tăng cường quyền lực tăng cường của nhà vua và hoàn chỉnh hệ thống quan lại các cấp . Luật pháp cũng ngày càng được hoàn thiện với sự xuất hiện của nhiều bộ luật .
     Nhờ sự phát triển của nền công nghiệp lúa nước cùng với hoạt động giao lưu buôn bán bằng đường biển , kinh tế ở các vương quốc trong những thế kỉ này phát triển khá thịnh vượng
   Không chỉ dừng ở đó , để phát triển ngày càng tốt thì những thành tựu văn hóa tiêu biểu của các nước phong kiến trên Đông Nam Á đều được quan tâm rất nhiều .
      *Về tín ngưỡng - phật giáo :
  - Từ thế kỉ XIII , dòng Phật giáo tiểu thừa được truyền bá và phổ biến trên Đông Nam Á như ở các quốc gia Lan Xang , Cam-pu-chia , các vương quốc của người Thái , người Miến Điện thuộc Thái Lan , Mi-an-ma ngày nay,...Nhiều ngôi chùa mới được xây dựng , không chỉ là nơi thờ phụng mà còn trở thành những trung tâm văn hóa thời bấy giờ .

   Hồi  giáo cũng theo chân các thương nhân Ả Rập , Ấn Độ du nhập vào Đông Nam Á vào thế kỉ XII-XIII . Đến những thế kỉ sau đó , hàng loạt tiểu quốc Hồi giáo ra đời và Hồi giáo trở thành Quốc Giáo .
        *Chữ viết - văn học :
    -Đầu thế kỉ XIII , chữ Thái được hình thành dựa trên hệ thống chữ Phạn của người Ấn ; khoảng thế kỉ XIV , chữ Lào ra đời . Trên cơ sở cải tiến chữ Hán ( Trung Quốc ) , người Việt đã tạo ra chữ Nôm ,...
     - Bên cạnh văn học dân gian , dòng văn học viết xuất hiện và phát triển nhanh với nhiều tác phẩm nổi tiếng.
            *Kiến trúc - Điêu khắc
    - Nhiều công trình kiến trúc như đền , chùa , tháp ,... được xây dựng đã trả thành các di tích lịch sử , văn hóa nổi tiếng thế giới như khu đền Ăng-co ( Cam-pu-chia ) , chùa Vàng ( Mi-an-ma ) ,...
       - Nghệ thuật điêu khắc và tạc tượng thần , Phật , phù điêu ,... thể hiện sự ảnh hưởng mạnh mẽ của văn hóa Ấn Độ , Trung Quốc và sự sáng tạo của các nghệ nhân Đông Nam Á .