Các phụ gia cho xăng không chì.

1/ Định nghĩa:

--- Pgia là các chất hay hh các chất có k/n cải thiện đáng kể ít nhất 1 t/c của nhiên liệu hay chất BT mà ko cần thay đổi các tính chất nội tại của sp dầu đó.

--- Có 2 loại sp qtrọng được thêm vào xăng.

+ Phụ gia tẩy rửa.

+ Phụ gia làm tăng trụ số octan.

2 loại pgia này đều dẫn tới 2 mục tiêu

+ Giảm thiểu ô nhiễm MT: giảm phát thải CO, HC, MOx

+ Giảm thiểu tốn xăng: động cơ luôn được làm sạch để đạt đc các t/chuẩn tối ưu

2/ Phụ gia tẩy rửa:

a/ Td của PGTR:

+ Có td tránh cho động cơ ko khởi động đc khi xuất phát ở đk lạnh hay xăng bị ẩm do thời tiết.

+ PGTR là các chất HĐBM. Khi cho 1 lượng nhỏ chất HDBM (50-125ppm) đã giúp giải quyết đc 2 vấn đề trên. Phân tử chất HDBM có đầu hữu cơ ưu đầu và đầu phân cực bị hấp phụ 1 cách chọn lọc trên thành k/loại của hệ thống dẫn xăng. Chúng có 2 td:

+ Làm sạch và làm mới hệ thống. Chúng phủ lên thành k/l 1 lớp hữu cơ ngăn ngừa các tinh thể nước đá và chống kết tụ các hợp chất hữu cơ bám lên thành k/l. Khi hệ thống đã bị ô nhiễm bởi các cấu tử ở trên thì PGTR có td hòa tan các kết tụ hữu cơ.

b/ Cấu trúc hóa học của PGTR cho xăng:

+ Chất HDBM (1 đầu ưa dầu) R và (1 đầu ưa nước) X -->Chất HDBM R-X.

+ Phần ưa dầu có thể thu được từ axit béo tự nhiên mà số p/tử cácbon ~18. Mạch cacbon chứa các k/l đôi ko no.

+ Phần ưu nước có thể chứa các nhóm chứa oxi hay amin. Các polime hidrocacbon có KLPT từ 600 đến 3000 được clo hóa.

3/ Các phụ gia nâng trị số octan:

a/ TD của PGNT:

+ Trị số octan là số đo k/n nhiên liệu xăng chống lại sự tự nổ khi pitong nén hh xăng và kk đến tỉ lệ nén mong muốn theo chế tạo.

+ Sự nổ trong động cơ là qtr oxi hóa nhanh theo cơ chế gốc phân nhánh, như vậy PG hđ bằng cách pư với các sp oxi hóa ko hoàn toàn, kìm hãm pư gốc hay kìm hãm sự cháy.

+ Trong thực tế, người ta dùng một lượng nhỏ chất PG có thể làm tăng 1 vài trị số octan. Vì thế PG cho phép xăng thỏa mãn những đặc trưng chế tạo động cơ (tiết kiệm NL, tăng tỉ lệ nén, tăng hsuất động cơ, giảm thiểu phát thải khí ô nhiễm...)

b/ Cấu trúc hóa học của PG:

+ Các PG làm tăng trị số octan thường đc dùng là các hc cơ kim như cơ chì, cơ mangan.

Hiện nay cơ chì đã bị loại bỏ và người ta thường dùng là các h/c dẫn xuất của:

-Anilin, - Indol --> Các ancol, ete ( C2H5OH, CH3OH)

-Quinolin, - Phenol --> Cơ mangan phetocen -G --- (C5H5)2Mn

4/ PG diệt khuẩn:

PG cơ chì Et4Pt, Me4Pb hay hh. Ngoài td làm tăng trụ số octan, nó còn có k/n kháng khuẩn.

Khi thay cơ chì, người ta thêm vào xăng PG kháng khuẩn như các h/c:

+ Piperidine

+ Pyrolidine

+ Hexa metileneimine

+ Các ankyl propilen, imidazoline.