Câu 23: Quan điểm HCM về xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân

1. Xây dựng NN thể hiện quyền làm chủ của nhân dân

a. NN của dân

-Đó là NN mà ở đó dân phải làm chủ, mọi quyền lợi trong NN và xã hội đều thuộc về nhân dân.

+ Những việc quan hệ đến vận mệnh quốc gia đều do nhân dân phán quyết ( được thể hiện trong các ban Hiến pháp 1946 và 1959)

+ Nhân dân có quyền kiểm soát nhà nước, bầu ra các đại biểu và có quyền bãi miễn các đại biểu quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân nếu các đại biểu không xứng đáng.

+ Người dân được hưởng mọi quyền dân chủ, có quyền làm chủ về chính trị, kinh tế, xã hội, có quyền làm bất kỳ các gì mà pháp luật không cấm

+ Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân bằng các thiết chế dân chủ, phải xác định và thực hiện được trách nhiệm của cử tri và đại biểu do cử tri bầu ra, cử tri và đại biểu cử tri phải có mối quan hệ chặt chẽ.

+ Dân là chủ thì dân phải có nghĩa vụ tuân theo pháp luật và phải có ý thức làm chủ.

b. NN do dân

- Là NN do dân lập nên, do dân ủng hộ và dân làm chủ NN là lực lượng xây dựng, bảo vệ và quyết định sự mạnh yếu của nhà nước

- Quyền của dân tham gia xây dụng và quản lý nhà nước được thể hiện:

+ Toàn bộ công dân có quyền bầu ra Quốc hội.

+ Quốc hội bầu ra chủ tịch nước và chính phủ

+ Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của NN, thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội và chấp hành luật pháp.

+ Mọi công việc của NN trong việc quản lý xã hội đều thể hiện ý chí của dân ( thông qua Quốc hội)

c. NN vì dân

* Là NN chăm lo, phục vụ lợi ích và nguyện vọng của nhân dân, phải lấy lợi ích chính đáng của nhân dân làm mục tiêu không có đặc quyền, đặc lợi, thực sự trong sạch, cần, kiệm, liêm, chính và mọi đường lối chính sách đều chỉ nhằm đưa lại quyền lợi của dân.

- NN phải lo cho dân có ăn, có mặc, có chỗ ở, được học hành.

- NN cần được hướng dẫn nhân dân: Tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, phân phối cho công bằng, NN phải biết kết hợp hài hòa các lợi ích.

* Là NN có đội ngũ công chức trong sạch, không có các hiện tượng tiêu cực.

2. Quan điểm của HCM về sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính dân tộc của NN.

a. Về bản chất giai cấp công nhân của Nhà nước

Vì:

Một là, Nhà nước do ĐCS lãnh đạo.

- ĐCS VN lãnh đạo Nhà nước giữ vững và tăng cường bản chất giải cấp công nhân

- Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng phương thức thích hợp.

Hai là, bản chất giai cấp của Nhà nước ta thể hiện ở tính định hướng XHCN của sự phát triển đất nước

Ba là, bản chất giai cấp công nhân của Nhà nước ta thể hiện ở nguyên tắc tổ chức và hoạt động cơ bản của nó là nguyên tắc tập trung dân chủ.

b. Bản chất giai cấp công nhân thống nhất với tính nhân dân, tính dân tộc của Nhà nước

- Nhà nước ta ra đời là kết quả của cuộc đấu tranh lâu dài, gian khổ của rất nhiều thế hệ người VN.

- Tính thống nhất còn biểu hiện ở chỗ Nhà nước ta bảo vệ lợi ích của nhân dân, lấy lợi ích của dân tộc làm cơ bản

- Trong thực tế, Nhà nước ta đã đứng ra làm nhiệm vụ của cả dân tộc giao phó, đã lãnh đạo nhân dân tiến hành các cuộc kháng chiến để bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ quốc, xây dựng 1 nước VN hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp phần tích cực vào sự phát triển tiến bộ của thế giới.

3. Xây dựng NN có hiệu lực pháp lý mạnh mẽ.

a. Xây dựng một NN hợp pháp, hợp hiến.

- Là NN xây dựng trên nguyên tắc phổ thông đầu phiếu, dựa trên kết quả của tổng tuyển cử.

- Có NN hợp pháp thì mới có cơ sở pháp lý để làm việc với quân đồng minh, mới có quan hệ quốc tế bình đẳng, mới có được một cơ chế quyền lực hợp pháp để điều hành đất nước.

- Ngày 6-1-1946 cuộc tổng tuyển cử đầu tiên được tiến hành.

Ngày 2-3-1946 tại phiên họp đầu tiên của Quốc hội khóa I HCM được bầu làm Chủ tịch chính phủ liên hiệp đầu tiên.

b.Hoạt động quản lý NN bằng Hiến pháp, pháp luật và chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống.

-NN phải chú trọng xây dựng hệ thống pháp luật, quan trọng nhất là Hiến pháp.

- Phải đưa pháp luật vào đời sống một cách sâu rộng, có hiệu quả, phải làm tốt công tác giáo dục, nâng cao dân trí cho nhân dân.

- Người thực thi luật pháp phải thật sự công tâm và nghiêm minh.

c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ đức và tài

- HCM đã đưa ra các yêu cầu về xây dựng đội ngũ cán bộ

+ Một là, tuyệt đối trung thành với CM.

+ Hai là, hăng hái, thành thạo công việc, giỏi chuyên môn, nghiệp vụ.

+ Ba là, phải có mối quan hệ mật thiết với nhân dân.

+ Bốn là, những người dám phụ trách, dám quyết đoán, dám chịu trách nhiệm: “ thắng không kiêu, bại không nản”.

+ Năm là, thường xuyên tự phê bình, phê bình, có ý thức và hành động

4. Xây dựng NN trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu quả

a. Đề phòng và khắc phục những tiêu cực trong hoạt động của Nhà nước

- Đặc quyền, đặc lợi

- Tham ô, lãng phí, quan liêu.

- “ tư túng’’, “ chia rẽ”, “ kiêu ngạo”.

b. Tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật đi đôi với đẩy mạnh giáo dục đạo đức CM